Nummer 87. Donderdag 1 November 1888. lle Jaargang, Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen. FEUILLETON. ANTOON TIELEN, Staatkundig overzicht. UITGEVER: Waalwijk. Handelsgebruiken in het Buitenland. 25 E. Werner. Dourant, Dit blad verschijnt Woensdag en Zaterdag avond. Abonnementsprijs per 3 maanden f 1,00. Franco per post door het geheele rijk f 1,15 Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden aan den Uitgever. Advertentiën 17 regels J 0,60 daarbo /en 8 cent per regel, groote letters naar plaatsruimte. Advertentien 3 maal ter plaatsing opgegeven, worden 2maal berekend. Advertentiën voor Duitsch- land worden alleen aangnomen ioor het advertentiebureau van Adolf Steiner, Hamburg. Reclames 15 cent per regel. a De regeering der Vereenigde Staten heeft zeer belangrijke inlichtingen bijeenverzameld en uitgegeven aangaande de handels-usances d.er verschillende landen met betrekking tot de toegestane credieten voor de betaling van koopwaren, 't Is zeker van groot belang de kennis dier usances meer algemeen te verbreiden, want 'tis onmogelijk met zekere landen handelsbetrekkingen aan te knoopen, als men zich niet schikt naar de plaatselijke financieele gebruiken. Wat Europa betreft, hierover kunnen wij kort zijn. Op de voornaamste Europeescbe markten in Engelandin Erankrijkin Duitschland geeft men gewoonlijk het crediet van 90 dageningaande, volgens overeen komst, op den dag van de ontvangst der goederenof wel van de ontvangst der factuur. In Italië zijn de zaken op crediet daarentegen buitengewoon en algemeen neemt men daar groote maatregelen om gewaarborgd te zijn. 't Zelfde is 't geval in Spanje. Die buitensporige voorzorgen zijn overigens geen bewijzen van groote veerkracht of van han- delssoliditeit. In Oostenrijk groote termijnen, zelfs tot 6 maanden toe. In Turkije en Busland eindelijk geschiedt de afrekening meestal een jaar na datum. In Noord-Amerika zijn de betalingster mijnen gelijk aan die gebruikelijk in Erank rijk en Engeland. In Canada wordt het crediet toch meer malen verlengd tot 6 maanden, maar alleen krachtens bijzondere overeenkomsten, daar de gewone conditie eer is betaling op 30 dagen met 5 pet. korting. In Zuid-Amerika integendeel zijn de be talingstermijnen zeer lang. In Mexiko heb ben de koopers, zelf in den kleinhandel, een DOOR Op eenigen afstand van het kasteel lag de wo ning van den administrateur Frank. Het beheer van het kasteel en het landgoed Wilicza was sedert onheuglijke jaren gesplitst geweest. Het eerste hetzij het bewoond werd of niet, verhief zich in al zijne trotsche afzondering, en het laatste bevond zich uitsluitend in handen van een beambte. Het statige woonhuis van dezen laatste, de omliggende, tot de bezitting behoo- rende, voor het meerendeel nieuwe gebouwen, zoowel als de orde, die op de geheele plaats heerschte, verschilden aanmerkelijk van hetgeen men op de naburige landgoederen gewoon was te zien en werden ook werkelijk in den gehee- len omtrek beschouwd als een door ieder aan gestaard, maar door niemand nagevolgd voor beeld. De positie van den administrateur van Wilicza was van dien aard, dat menige grond bezitter hem kon benijden, zoowel wat zijn in komen als wat zijn levenswijs betrof. De schemering begon reeds te vallen. Ginds in het kasteel werd de geheele reeks van kamers op de eerste verdieping allengs verlicht ;bij de vor stin was dien avond groot feest. In de huiska mer van den administrateur was nog geen licht ontstoken en de beide heeren, die zich hier be vonden, schenen zoozeer in hun gesprek verdiept, dat zij de toenemende duisternis niet eens op merkten. De oudste van beiden was een man van een forschen lichaamsbouw, in de kracht van zijn leven, met een open, door de zon gebruind ge laat; de jongste verried daarentegen in zijn ge heele uiterlijk, dat hij niet op het land was op- fegroeid. Ondanks zijne vrij kleine gestalte kon ij voor een knap man doorgaanhet met zorg gekrulde haar en zijne nieuwerwetsche kleeding gaven hem iets fattigs, en spraak en houding verrieden een zekere mate van waardigheid en gewicht, dat soms in grappige tegenstelling met zijne kleine gedaante was. groot tijdsverloop om te betalenin den groothandel wordt de termijn gemakkelijk verlengd tot 8 maanden. Op Cuba heeft de betaling gewoonlijk plaats in de vijfde maand na de levering. Op Costa-Bica wordt het crediet soms ver lengd tot een jaar, voornamelijk voor van Europa komende goederen. In Brazilië zijn de betalingstermijnen minstens op 6 maanden, en dikwijls moet men die nog merkelijk verlengen om be langrijke zaken al te doen. In tegenstelling met hetgeen in Amerika gebeurt, is in Azie het crediet zeer kort. In heel Klein-A zie geeft men gewoonlijk niet meer dan drie weken. In China doet men slechts zaken h, con tant, dat is ten minste bijna uitsluitend re gel voor alle leveringen van koopmansgoe deren. De handelaars, die niet genoegzaam rollend kapitaal bezitten, verschaffen zich dit bij leeners, die voor dit bankcrediet gemid deld een intrest van 10 pet. berekenen. In Australië geschieden de betalingen ge woonlijk 6 maanden na levering. Deze verschillende verkoop-condities raken meer de commissionnairs dan de fabrikanten, die in den regel niet uitvoeren dan door tusschenkomst van eerstgenoemden; maar 't is toch onvermijdelijk ze te kennen voor iedereen, die een groot gedeelte van zijn han- delsoperatien wil baseeren op uitvoer-zaken. Want 't is inderdaad moeilijk den smaak en de gewoonten der koopers te wijzigen; men moet zich er naar schikken. Hierin munten de Engelsche cn Duitsche exporteurs uit en uit dit oogpunt kan 't nuttig zijn hun voorbeeld te volgen ook voor onzen uitvoer. «>«»-ï>ssyTXK5 „'t Blijft er bij ik ga/ zeide de oudste //Ik heb eergisteren aan de vorstin gezegd, dat ik haar het genoegen zou doen Wilicza te verlaten, wat sedert lang toch eigenlijk haar toeleg is ge weest. Verder kon ik het niet brengen met uiijne mededeelingen, daar ze mij met ontzagwekkende deftigheid in de rede viel: „Mijn waarde Frank, het spijt mij wezenlijk dat ge ons wilt verlaten, maar ik kan u niet verhinderen aan uw wensch gevolg te gevenwees overtuigd dat mijn zoon en ik uw langdurige werkzaamheden op Wilicza niet zullen vergeten." En dit zegt ze tot mij, mij, dien ze systematisch heeft verdreven Denkt ge soms dat ik tegen dien blik en dien toon was opgewassen Ik had mij zoo zeker voorgenomen, eindelijk eens mijn hart lucht te geven en haar eens geducht de waarheid te zeggen, en nu nu maakte ik eene buiging en ging heen." De ander schudde het hoofd. „Een merkwaar dige vrouw Wij mannen van de regeering, wij hebben de bewijzen daarvan. Ik zeg u, mijnheer Frank, die vorstin Baratowski is gevaarlijk voor de geheele provincie." z/Best mogelijk I" riep de administrateur ver stoord. //Zeker is ze gevaarlijk voor Wilicza. Zij heeft nu gedaan gekregen het geheele bestuur onder haar schepter te vereenigenik was de laatste steen des aanstoots, maar dezen ruimt zij nu ook uit den weg. Geloof mij, mijnheer, ik heb het zoolang mogelijk uitgehouden, niet ter wille van mijne positie Ik heb 't, Goddank zoover gebracht, dat ik op mijn eigen beenen kan staan maar het hindert mij, dat alles wat ik gedurende twintig jaren gewerkt en tot stand gebracht heb, nu ten gronde zal gaan, als dat oude Poolsche bestuur hier weer aan het roer komt. Toen ik hier kwam, was mijnheer Nor deck sedert een paar jaren dood en zijn zoon bij diens voogd op den Oldenhof; pachters, hout vesters en rentmeesters begingen de grootste bui tensporigheden. Hier op Wilicza ging 't het ergste toe; mijn voorganger had zoo openlijk en onbe schaamd gestolen, dat het zelfs mijnheer Witold te erg werd en deze hem onverwachts zijn ont slag gaf. Het kasteel, van welks prachtige in richting allerlei fabelachtige verhalen in omloop waren, was onbewoond en gesloten, doch hoe het er op het dorp en overal op liet landgoed uitzag, kan ilc u onmogelijk beschrijven. Ellen dige houten stulpen en leemen hutten, die boven iemands hoofd in elkaar dreigden te vallen, sme- Indien men den loop der zaken in Frank rijk nauwlettend vólgtzou men denken, dat het kabinet is saamgesteld uit flegmatieke bewoners van het noordenzoo bedaard en kalm wordt door de leden het boulangisme aangeziendat het waarlijk niet aan leven laat ontbreken om zich als 't ware daardoor aan het volk op te dringen. De boulan- gisten houden bijeenkomstenwaarbij veel wordt gepraatwaarop men door brutaal heden de aandacht zoekt te trekken en ter afwisseling geeft men zoo nu en dan eens een banket op groote schaal meer om reclame te maken dan om gezellig samen te zijn. Intusschen verzekert men dat de regee ring de vraag bestudeert of Boulanger niet valt onder 't bereik van de wet op de samen zweringen tegen de bestaande instellingen. Het zou niet onmogelijk zijn, dat Boulanger, krachtens die wetvoor den senaat gedaagd werd die dan in een rechtbank hervormd zou worden. Engeland en Amerika hebben het in den laatsten tijd al meermalen aan den stok ge had men denke slechts aan het visscherij tractaat met Canada, dat nog steeds hangende is. Nu wordt weder melding gemaakt van een pijnlijk voorval. De Engelsche gezant moet de in Amerika genaturaliseerde Engelschen aangezet hebben om voor de herkiezing van president Cleve land te stemmen de candidaat der demo craten zooals men weet. De inmenging in binnenlandsche aangele genheden wordt den gezant door een groot deel der pers hoogst kwalijk genomen en men spreekt er van dat zijn terugroeping gebo den is. De plannen tot een gemeenschappelijk op treden van Duitschland en Engeland aan Afrika's oostkustzijn zeer verklaarbaarnu righeid en wanorde, werwaarts men zieh wendde. De arbeiders kruipend, valsch en vol nationalen haat tegen de „Duitschers", de akkers en velden in een toestand, dat een landbouwer het hart in het lijf omdraaide, 't Was waarachtig hoog noo- dig dat een paar krachtige vuisten hier eens aan het werk togen, en het duurde een half jaar, eer ik vrouw en kinderen kon laten overkomen, om dat er, behalve het kasteel, nergens eene volgens ons begrip menschelijke woning te vinden was. Hoe kon men het ook anders verwachten Nor deck had bij zijn leven nooit iets meer gedaan dan jagen en met zijn vrouw twisten, en mijn heer Witold deed in het geheel niets. Hij vloekte wel een paar malen als hii hier kwam, maar overigens liet hij zich bij den neus leiden, en dit wisten al de bewoners van de heerlijkheid maar al te goed. Als de rekening hem slechts zwart op wit werd voorgelegd en de verschil lende cijfers uitkwamen, was ae zaak in orde en vroeg hij niet of die sommen werkelijk waren uitgegeven. Hoeveel geld heb ik in het begin moeten aanvragen om eenigszins orde in dien chaos te brengen't werd mij zonder bedenken toegestaan maar dat ik 't gebruikte om het voor gestelde doel te bereikenin plaats van het, evenals mijne heeren collega's, in mijn zak te steken, was een uitzondering. Overigens scheen de oude heer toch een flauw vermoeden te heb ben, dat ik de eenige eerlijke man van den ge- heelen troep was, want reeds na een paar jaren verhoogde hij mijn inkomen en percenten der mate, dat ik het met mijn eerlijkheid even ver bracht als de anderen met hun dieverijen, en was hij in het leven gebleven, dan had ik Wilicza niet verlaten, ondanks alle streken van de vor stin. Zoolang waagde zij zich dan ook wijselijk niet aan mij: ze wist wel dat er, als ik eens naar den Oldenhof schreef en mijnheer Witold met den stand van zaken bekend maakte, een uit barsting van belang zou volgen. Zooveel invloed had hij nog op zijn pleegzoon, dat deze mij hier vrij spel liet. Zoolang hij leefde had ik dus rust, maar toen hij stierf, was 't met die rust gedaan. Wat helpt het mij, dat mijn contract mij het be houd van mijne positie waarborgt? Als ik voort durend aan de aanvallen blootsta, die uit het kasteel op mij gericht worden, en als 't de moe der van mijn landheer is, die daarachter zit, dan blijft mij andere geen keus over, dan dit te ver dragen of heen te gaanen ik heb het lang ge- men weetdat de inboorlingen geen haat koesteren tegen de Duitschers alleen maar tegen alle Europeanen, die zij indringers noemen. Een gemeenschappelijk optreden is dus alleszins gewenschtte meer daar het een algemeen belang geldtden ver- foeielijken slavenhandel den kop in te druk ken. Men spreekt reeds van een sluiting der havens aan de kustom de slavenjagers de schuldigen van al het gebeurde in één slag te treffen. De Times echter verklaart zich tegen het gemeenschappelijk optreden der Duitsche en Engelsche vloten op Afrika's oostkust. Wel is het blad voor een samenwerking tusschen beide staten bij ondernemingen van anderen aard, gelijk bij de expeditie tot bevrijding van Emin Pacha. Het schijnt dat de pers, de koningin der aarde het bij keizer Wilhelm van Duitsch land leelijk heeft verkorven, zooals is gebleken uit 's keizers woorden bij gelegenheid van de gelukwensching, den vorst Zaterdag door een deputatie van den gemeenteraad aangeboden naar aanleiding van zijn behouden terugkomst van de groote reis. Nadat de vorst had dankgezegd voor de groote belangstelling in hem en zijn hande lingen getoond kwam er een berisping los, aan het adres van de Berlijnsche pers, die naar hij zeidezich met zaken had bemoeid, welk zijn particulier leven betroffen, die, ter wijl hij aan vreemde hoven verkeerde ter behartiging van 's rijks belangen een strijd heeft aangebonden, welke hem in zijn persoon lijke aangelegenheden beleedigt. De keizer gaf de verwachting uitingdat de gemeente raad streng zorg zal dragen dat dergelijke zaken niet meer voorkomen. Hoogst koelja bijna beleedigend, liet de vorst de leden der deputatie vertrekken die allerminst zulk een ontvangst hadden verwacht. Welke aangelegenheden de keizer had bedoelt weet men niet zekerde een zegt het dagboek zijns vaders de ander de noeg verdragen nu ga ik heen." „Maar dat is een ramp voor Wilicza!' viel de assessor hier in. „Gij waart nog de eenige, die het waagdet, de vorstin het hoofa te bieden. Als gij heengaat, kan hier allerlei onraad gepleegd worden. Wij, mannen van de regeering," hij legde telkens een bijzonderen nadruk op dit woord „wij weten beter dan iemand, wat het zeggen wil, dat de goederen der Nordeck's zoo uitgebreid als ze zijn en zoo verwenscht dicht als ze bij de grenzen liggen, onder het beheer van eene Baratowski staan „Ja, zij heeft het in deze vier jaren al tamelijk ver gebracht," hernam de administrateur op bit teren toon. „Dat ging van den eersten dag af zachtjes, langzaam, stap voor stap, maar besten dig voorwaarts en op het doel af, met een ener gie, die men ondanks alles bewonderen moet. Toen de pachtcontracten eenige jarer. geleden wa ren vervallen, wist zij het gedaan te krijgen.dat al de gronden en boerderijen in handen van hare landslieden kwamen deze vroegen er om en ont vingen ze ook. Mijnheer Noraeck heeft waar schijnlijk niet eens vernomen, dat er ook nog andere sollicitanten waren. Ook uit het bestuur over de bosschen is langzamerhand elk Duitsch element verdrongenhet geheele personeel be staat nog slechts uit gehoorzame dienaren der vorstin, en niet zelden heb ik al mijne krachten moeten inspannen, om mijn Duitsche houtvesters en opzichters in hun betrekking te handhaven. Maar eindelijk mocht 't mij niet meer baten. Ze gingen uit eigen beweging, omdat zij de weer- bar tigheid van het werkvolk niet langer kon den verdragen. Wij weten maar al te goed, van welken kant de arbeiders onophoudelijk aange zet en opgestookt worden.Ik vermoed ook wie mijn opvolger zal zijn; hij is een dronkaard, die zoo goed als niets van de landhuishoudkunde verstaat en Wilicza ten gronde zal richten, zoo als de pachters en houtvesters al fraai op weg zijn met de andere landerijen en bosschen te doenmaar hij is een Pool van het zuiverste water en dit doet alles af bij de vorstin hij krijgt stellig den post." „Als mijnheer Nordeck maar besloot om eens hier te komen," zuchtte de assessor. „Hij ver moedt zeker niet, hoe het hier op zijn goederen gesteld is? (Wordt vervolgd.)

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1888 | | pagina 1