Nummer 3. Donderdag 10 Januari 1889. 12e Jaargang. Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen. FEUILLETON. YI1TETA, ANTOON T I ELEN Staatkundig overzicht. UITGEVER: Waalwijk. 42 E. Werner. it blad verschijnt Woensdag en Zaterdag avond. Abonnementsprijs per 3 maanden ƒ1,00. Franco per post door het geheele rijk f 1,15 Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden an den Uitgever. Adverteiitiën 17 regels J 0,00 duart o en 8 cent per re^c groote letters naar plaatsruimte. Advertentien 3 maal ter plaatsing opgegeven, worden 2maal berekend. Advertentiën voor Duitsch- land worden alleen aangnomen ioor het advertentiebureau van At>olf Steiner, Hamburg. Reclames 15 cent per regel. Te oordeeten naar de vredelievende ver zekeringen gewisseld bij gelegenheid der nieuwjaarswenschen zou de handhaving van den vrede het voorname doel zijn, waarnaar de staatkunde van alle groote Europeesche mogendheden streeft. Te Parijs zoowel als te Berlijn te Rome zoowel als te Pesth, hebben de hoofden des rijks of hunne mi nisters in dien zin de meest categorische verklaringen afgelegd. Ongetwijfeld is dit een goed vooruitzicht voor het ingetreden jaar en wel geschikt om vertrouwen in te boezemen aan hen die arbeiden. En toch is het, in weerwil van al die geruststellende voorzeggingen te vreezen dat de angst voor het onbekende de openbare meening blijft sto ren. Als nu eens werkelijk de kans op het behoud van den vrede den laatsten tijd eer is toe dan afgenomenals wezenlijk de ge vaarlijkste quaesties voor 't oogenblik schij nen te sluimeren dan is toch de feitelijke toestand der dingen niet veranderd. De volkeren blijven gewapend tegenover elkander staan met hunne tegenstrijdige belangen, terwijl hunne overpiikkelde driften en hun naijver elk oogenblik het zoo gevreesde conflict drei gen in 't leven te roepen. Al wat Europa onder de gegeven omstandigheden mag hopen is dat het nieuw begonnen jaar, evenals zijn voorganger, zal afloopen in een betrekkelijken vrede. En intusschen zullen de regeeringen de aan de parlementen afgedwongene cre- dieten besteden om de reeds zoo geduchte wapeningen te vernieuwen of te vermeerde ren en om alzoo aan de door belastingen verpletterde natiën de laatste levenskrachten te ontnemen die zij voor haar bestaan noo- dig hebben. In 't oosten, waar steeds gevaarlijke quaes ties aan de orde zijn, die steeds onopgelost blijven schijnen de moeilijkheden te vermin deren ten minste voor 't oogenblik. Na 't aannemen der nieuwe Servische constitutie DOOB. Fabian zag verlegen voor zich. //Ik weet 't niet maar ik vermoed, dat er persoonlijke redenen be staan voor zijne herhaalde bezoeken bij den ad ministrateur. Vroeger is hij ook al eens bij mij gekomen." //En ontvangt ge hem altijd vriendelijk, doctor? Nu ge brengt de christelijke leer in prak Lijk, dat moet ik zeggen Als iemand u op de rechterwang slaat, steekt ge hem geduldig ook de linker toe. Ik geloof dat ge u geen oogenblik zoudt beden ken, professor Schwarz den grootstcn vriend schapsdienst te bewijzen. Maar neem u in acht voor dien assessor, die zoo tuk is om iemand achter slot te zetten Zeker is hij weer op de jacht naar samenzweerders en, hoe dom hij moge wezen, kon het toeval hem toch eens de rechte lijn in handen spelen hier op YVilicza is dit niet moeilijk." De laatste woorden werden op zulk een knor- rigen toon geuit, dat de doctor het eerste deel van zijne //Geschiedenis der Germanen," dat hij in de 'hand hield, schielijk neerlegde. //Hebt ge onaangename ontdekkingen gedaan?" vroeg hij. //Nog erger dan ge verwachltet? Ik vreesde het, hoe weinig gij er mij ook tot hier toe van verteld hebt." ,/Waldemar was gaan zitten en steunde het hoofd met de hand. „Ge weet wel, ik spreek niet gaarne over onaangename ondervindingen, die ik nog niet het hoofd kan bieden, en bovendien had ik tijd noodig om mij in die omstandigheden in te denken. Wie stond mij borg, dat dc adminis trateur er ook geen belang bij had om de taak zoo voor te stellen als hij aeeu, dat hij haar ten minste niet overdreef en er een verkeerden uit leg aan gaf? In zulke gevallen mag men alleen met zijn oordeel te rade gaan en ik heb het mijne in deze laatste weken gebruikt. Ongeluk kig wordt elk woord bevestigd, dat Frank mij is de stelling van koning Milan vaster ge worden en voor 't oogenblik 't gevaar gewe ken, dat de vrede liep door een botsing van de Russische en de Oostenrijksche belangen. Welke toekomst wacht Frankrijk bij den treurigen toestand, waarin het gekomen is door de misslagen der regeering en den strijd der partijen Van den eenen kant gaat het, na een tijdsverloop van eene eeuw, door eene voor alle werken des vredes ge opende wereldtentoonstelling eene der grootste gebeurtenissen vieren door de geschiedenis opgeteekend en van den anderen kant staat hét op het punt geroepen te worden om de wet gevende macht door algemeene verkiezingen te hernieuwen, en dit wel op een oogenblik, waarop- de openbare meening beroerd is door hevige conflicten tusschen de onverzoenlijke partijen, en zich een crisis heeft geopenbaard in de instellingen, de regeering en de alge- heele staatkunde des lands. De uitslag der gedeeltelijke verkiezingwelke in het depar tement der Seine moet plaats hebben, zal de maat aangeven van den werkelijken stand van den volksgeest, 't Valt niet te ontken nen 't is de uiterste crisis der republiek als generaal Boulanger te Parijs wordt geko zen opent zich voor de Fransche natie een nieuw onbekend iets. De republikeinen te Parijs hebben Zondag tot hun candidaat gekozen voor de verkie zing op 27 dezer tegenover generaal Boulan ger, den heerjacques. Debeteekenis van deze verkiezing wordt gruwelijk overdreven men knoopt er het al of niet voortbestaan van het ministerie aan vast en zoo erg is het gelukkig nog niet. Met het Panama-kanaal staat het aller treurigst uit Amerika dreigt het gevaar, dat een inmenging van de Fransche regeering niet zou worden geduld en evenmin die van een ander gouvernementAmerika voor de Amerikanen blijft de leus. Dus moet de door graving van de landlengte van Panama door een particuliere onderneming worden voort gezet en een hoogst belangrijk besluit is Za- heeft geschreven; zoover zijn gezag zich uitstrekt heerscht er orde, en liet zal hem waarschijnlijk zwaar genoeg gevallen zijn, haar op den duur te houden en te handhaven, maar op de andere goederen, op de pachthoeven en voornamelijk in de bosschen ik had mij een erge verwarring voorgesteld, maar zulk een chaos toch niet ver wacht." Fabian schoof zijne boeken en couranten nu voor goed ter zijde en luisterde met belangstel ling naar Waldemar's woorden; de sombere uit drukking op het gelaat van zijn voormaligen kweekeling scheen hem te verontrusten. „Oom YVitold heeft altijd gedacht, dat mijn Poolsche bezitting uit de verte bestuurd en be heerd kon worden," ging Nordeck voort, „en hij heeft mij, helaas! ook in dat geloof opgebracht. Ik hield niet van Wilicza. 't Wekte slechts bit tere gedachten bij mij op aan de droevige on- eenigheid tusschen mijne ouders, aan mijne eerste vreugdelooze kindsheid; ik was gewoon den Oldenhol als mijn tehuis te beschouwen, en later, toen ik hierheen had zullen, had moeten komen, toen was er weer wat anders dat mij terug hield. Dit wreekt zich nu. Dat twintigjarig be stuur, door de beambten uitgeoefend en door mijn voogd geduld, heeft reeds genoeg kwaad aangericht, maar toch is er in de laatste vier jaren, terwijl de Baratowski's hier het bewind voerden, nog vrij wat erger onheil gesticht 't Is mijn eigen schuld, wel is waar. Waarom heb ik mij nooit over mijn eigendom bekommerd, waar om heb ik oorn's ongelukkige gowoonte van elk geschreven bericht te gelooven, van hem over genomen Nu sta ik op mijn eigen grond als een verkoeld en verraden man." „Ge waart nog zoo jong toen ge meerderjarig werdt verklaard," bracht de doctor in het mid den. .De driejaren, die ge op de academie door bracht, waren dringend noodzakelijk tot uw vor ming, en toen we daarna een jaar lang op reis waren, had niemand immers eenig vermoeden, hoe de zaken hier stonden. Wij zijn terstond om gekeerd, zoodra gij den brief van don adminis trateur hebt ontvangen, en gij met uw geestkracht zult toch wel tegen die omstandigheden, hoe erg ook, zijn opgewassen." „Ik weet het niet," zeide Waldemar somber. „De vorstin is mijn moeder en zij en Leo zijn terdagmiddag in dien geest genomen door een vergadering van aandeel- en obligatie houders. Men wil een nieuwe maatschappij vormen uit de oude aandeel- en obligatiehouders onder voorzitterschap van De Lessens. De nieuwe maatschappij zal de voleindiging der werkzaamheden verzekeren door een voor loopig kapitaal van 5n,(W)0 aandeelen van 500 fr. waarvoor de tegenwoordige aandeel- en obligatiehouders de eerste keus hebben opdat de winsten zullen blijven behouden voor hen die de eerste gelden hebben ver schaft. Boulanger heeft zijne medewerking beloofd om de zaken betreffende het kanaal tot een gunstig einde te brengen en dadelijk vijf en twintig obligatien genomen - een re clame die den grooten man voordeel kan brengen. Tusschen Engeland en Duitschland dreigt een ernstig diplomatiek conflict te ont - staan. Eenige weken geleden bevatte de „Köln. Ztg." beschuldigingen tegen den Engelschen gezant te St. Petersburg Sir Robert Morier, als zou hij in den oorlog van 1870 maar schalk Bazaine belangrijke aanwijzingen heb ben gegeven over den weg door de Duit- sche troepen te nemen en zij zette haar aan klacht voorttoen de Engelsche bladen de partij opnamen voor den gezantja publi ceerde de stukken tot staving van haar beweren. Deze bevatten lang niet zooveel belang rijks en het blijkt, dat de Kölnische spijkers op laag water heeft gezocht en als haar doel was in Engeland een beweging te wekken tegen graaf Herbert von Bismarck c.s. is zij daarin uitnemend geslaagd. Deze heeft namelijk geweigerd den gezant in zijn eer te herstellen en men ziet daarin een be- leediging voor de geheele Britsche natie ja zelfs eischt men dat de Engelsche regeering zich er in menge. 't Is niet te wachten dat de strijd tot nog toe een pennestrijd, in er ger zal ontaarden maar toch zal de ver- geheel van mij afhankelijk dat bindt mij na tuurlijk de handen. Als ik het tot een uitbar sting laat komen, moeten zij Wilicza verlaten. Rakowicz is dan hun eenige toevlucht, en aan zulk eeu vernedering wil ik althans mijn broe der niet blootstellen. En toch moet er een eind aan komen aan dat alles in de eerste plaats aan wat er hier in het kasteel voorvalt. Ver moedt gij er nog niets van Dat wil ik wel ge looven, maar ik weet des te meer. Ik wilde eerst tot eenige helderheid hieromtrent komen en nu zal ik met mijne moeder spreken." Er volgde een pauze. Fabian waagde het niet hem te antwoordenhij wist, dat als er zulk een uitdrukking op het gelaat van den jongen slotheer te lezen stond, het geen kleinigheden betrof. Eindelijk trad hij evenwel op hem toe en legde hem de hand op den schouder met de zachte vraag: „Waldemar, wat is er gisteren toch op de jacht gebeurd Waldemar zag op. „Op de jacht? Niets! Hoe komt ge daaraan „Omdat ge zoo vreeselijk verstoord terug- li waaint. Aan tafel hoorde ik iets van een twist tusschen u en vorst Baratovvslci „Wel neen," zeide Nordeck onverschillig. „Leo was wat boosomdat ik zijn lievelingspaard egnige oogcnblikken bereed en het juist niet zachtzinnig behandelde; maar de zaak is van weinig beteekenis en alweer zoo goed als ver geten." „Dus was 't iets anders?' „Ja iets anders." Wederom volgde hierop een stilte en wederom begon de doctor „Waldemar, de vorstin zeide onlangs dat ik de eenige was, dien gij vertrouwde!; ik had haar kunnen antwoorden, dat gij eigenlijk in het ge heel geen vriend of vertrouwde hebt. Misschien sta ik u wel iets nader dan- al die anderen, maar openhartig gaat gij ook nooit met mij om. Moet men dan altijd alles maar alleen dragen en bekampen?" Waldemar glimlachte maar 't was een koele, weemoedige glimlach, die hem om de lippen speelde. „Ge moet mij maar nemen zooals ik hen. Doch waarom maakt ge u eigenlijk zoo bezorgd Bij al de onaangenaamheden, die mij hier over- houding tusschen Engeland en Duitschland reeds minder gunstig door den strijd tegen de ex-keizerin Frederik gevoerd na het overlijden van haar gemaal, er niet beter op worden. Naar men verneemt is het incident Morier reeds het onderwerp geworden eener persoonlijke gedachtenwisseling tusschen Bis marck en Salisbury. De Engelsche Soeakim-expeditie is geëin digd generaal Grenfell heeft met zijn st en een compagnie van het regiment va. Wales het tooneel des oorlogs verlaten. Al gemeen wordt gedachtdat half werk is gedaandat de belegeraars spoedig zullen terugkeeren. 't Best was maar Soeakim te ontruimen dat millioenen verslindt en geen voordeel brengt. De Duitsche pers en wel bijzonder de of- ficieuse Duitsche pers met de Kölnische Ztg. aan het hoofdsteekt de Fransche pers naar de kroon waar het geldt eenig leven in de brouwerij te brengen of liever te houden. Het twistgeschrijf neemt geen einde nu eens is het een Putkamer of een Stöcker, dan weder een Geileken of Morier die haar aanleiding geven haaav lezers aan genaam bezig te houden met een uit gebreid geschrijfkolommen druks beslaan de waarop de repliek natuurlijk niet uitblijft. Op het oogenblik is de vrijlating van pro fessor Geffcken na een voorarrest van 99 dagen ingevolge de staking van het proces, het groote nieuws het nieuws dat, na alles wat met de publikatie van keizer Fredriks dagboek is saamgegaan en die openbaarma king is gevolgd^ gewis alle aanspraak heeft op ,de bijvoeging „gewichtig". De commen taren zijn natuurlijk buitengewoon rijk in aantalde liberale bladen vullen er kolom men druks mede terwijl de regeeringsbladen zich bepalen tot de bloote vermelding van het feit. De „Köln. Ztg." zegtdat in ieder geval landverraad is gepleegd en meentdat de intrekking van de vervolging alleen is ge stelpen, heb ik waarlijk alle reden om verstoord te zijn." De doctor schudde het hoofd. „Dat is 't niet. Die stand van zaken prikkelt en verbittert u zeer; maar de stemming, waarin ge dezer dagen .verkeert, is van een anderen aard. Zoo heb ik u maar eens gezien. Waldemar, jaren geleden, op den üldenhof „Mag ik n verzoeken, doctor, mij die herinne ringen te besparen viel Waldemar hem zoo ruw en driftig in de rede, dat Fabian onwille keurig achteruitweek, „'t Spijt mij dat ook gij moet lijden onder de ergernis, die dat Wilicza mij veroorzaakt" liet bij er echter schielijk op vrij wat kalmer toon op volgen, ,'t Was inder daad egoïstisch van mij, dat ik u mede hierheen nam. Ge hadt maar naar J. moeten teruggaan, ten minste zoolang totdat ik hier de orde her steld had en u een kalm verblijf kon aanbieden." „Ik zou u in geen geval alleen hebben gela ten," beluigde Fabian met zijn zachte stem, die echter ditmaal buitengewoon vast klonk. Waldemar stak hem de hand toe, als om hem vergiffenis te vragen. „Dat weet ik wel, maar kwel u ook niet langer met mijne zorgen an ders heb ik wezenlijk berouw, zoo openhartig met n gesprokm te hebben. Gij hebt genoeg met uw eigen zaken te doen. Als gij naar J. schrijft, groet dan professor Weber van mij en zeg hem, dat ik bezig ben om uw werk in praktijk te brengen en op mijn oud-Slavische goederen den stempel van uwe „Geschiedenis der Germanen" te drukken; dit is hoog noodig hier op Wilicza. AJieu l" Hiermede ging bij been." Zuchtend zag doctor Fabian hem na. „Ondoordringbaar en hard als een rots, zoodra men het beproelt dat eene punt aan te roeren, en toch weet ik dat hij er tot op den huidigen dag nog geen rust bij heeft en er ook nooit rust bij hebben zal. Ik vrees dat die ongelukkige invloed, ter wille waarvan wij Wi licza zoolang hebben vermeden, zich weer op nieuw laat gelden. Waldemar mag het ontken nen zooveel hij wil, maar toen hij gisteren van de jacht terugkwam, heb ik 't. gezien dat hij weer onder de oude betoovering is." (Wordt vervolgd.)

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1889 | | pagina 1