Nummer 23. Donderdag 21 Maart 1889. 12e Jaargang
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
FEUILLETON.
YIHETA,
ANTOON TIELEN,
Staatkundig overzicht.
UITGEVER:
Waalwijk.
•Zij, die zich voorliet
volgend kwartaal op
dit blad abonneeren, ontvangen de
nog deze maand verschijnende
nummers gratis.
61
E. Werner.
Courant,
Dit blad verschijnt Woensdag en Zaterdag avond.
Abonnementsprijs per 3 maanden f 1,00.
Franco per post door het geheele rijk f 1,15
Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden
aan den Uitgever.
Advertentiën 17 regels J 0,60 daart o en 8 cent per regel,
groote letters naar plaatsruimte. Advertentien 3 maal ter plaatsing
opgegeven, worden 2maal berekend. Advertentiën voor Duitsch-
land worden alleen aangnomen ioor het advertentiebureau van
Adolf Steinür, Hamburg. Reclames 15 cent per regel.
In de Fransche kamer heeft Laguerre Za
terdag verlof gevraagd om eene interpellatie
tot de regeering te richten. De president
maakte daartegen bezwaar. Laguerre beant
woordde hem. De minister-president Tirard
zeide dat de regeering zich niet zal laten
intimideeren en met de grootste gestrengheid
zal handelen tegen hen die de orde zouden
willen storen.
De minister Constans vroeg de onmiddel
lijke discussie. Laguerre bracht daarop tegen
Constans de beschuldiging indat hij in
1882 deel had uitgemaakt van eene finan-
cieele maatschappijen in die qualiteit
10,000 francs en 250 aandeelen had gekregen
Hij herinnerde voorts dat Floquet en Allain
Targé in 1885 weigerden deel uit te maken
van een ministerie Constans en hij noemde
ten slotte Constans een ministre - frau
deur.
Dat woord bracht een langdurig tumult
teweeg. Op Laguerre werd de censuur toe
gepast.
Constans verdedigde zich met nadruk. Hij
gaf de verzekeringdat hij nooit aandeelen
of waarden ontvangen had van wien ook.
Zoo hij fortuin heeftdan heeft hij dat in
zaken gewonnen.
Laguerre stelde daarop eene motie voor
van den volgenden inhoud De kamer
bekommerd over de eer der leden van de
regeering gaat over tot de orde van den
dag.'' Die motie lokte eene langdurige in
terruptie uit.
DOOR
Wanda verbleekte, 't Was dus al zoover geko"
men met de ongelukkige verhouding tusschen
moeder en zoon, dat de ondergeschikten koelbloe
dig overwogen, welke voordeel-en zijne naaste
bloedverwanten van Waldeinar's dood zouden
trekken, dat zij zelfs, indien het tot het uiterste
kwam, op de vergiffenis der vorstin rekenden
Hier moest meer voorkomen worden, dan alleen
een uitbarsting van oogenblikkclijke woede en
verbittering. Wan da zag haar ergste vrees be
waarheid, maar zij begreep dat ze met geen en
kel woord, met geen enkel gebaar haar inwendi-
gen angst mocht verraden. Men eerbiedigde haar
nier slechts als de dochter van graai' Morynski,
als de nicht der vorstin, en geloofde onvoorwaar
delijk, dat zij uit naam van deze laatste sprak
raadde men wat haar hierheen had gevoerd, dan
was 't gedaan met haar gezag en met haar in
vloed om Waldemar te beschermen.
„Waagt het niet de hand aan uw heer en mees
ter te slaan zeide zij op gebiedenden toon,
maar zoo kalm, alsof zij inderdaad slechts een
haar opgedragen last vervulde. «Wat er ook moge
febeuren, de vorstin verlangt dat haar zoon ten
oste van eiken prijs ontzien wordt. Wee den
geen, die zich aan hem vergrijptHij kan zich
op het ergste voorbereiden, üij .zult gehoorza
men, de vorstin eisclit dit van u.' Ge hebt haar
reeds eens door uwe ongehoorzaamheid vertoornd
beproeft het niet ten tweeden male!'*
De houtvester stiet weerbastig met zijn geweer
op den gronü, en onder de omstanders, die dit
gesprek tot hiertoe zwijgend hadden bijgewoond,
begonnen eenige onrusten beweging te heerschen.
Toch waagde niemand een woord van verzet in
het midden te brengen of zell's te mompelen 't
gold immers een bevel vun de vorstin, die men
nier als eenige autoriteit eerbiedigde, en Wanda
zou stellig haar doel bereikt hebben, indien liet
haar slechts vergund was geweest, wat langer
Ten slotte werd met de eenparige stem
men van al de fracties der linkerzijde eene
motie aangenomen om eenvoudig over tegaan
tot de orde van den dag, waarmede de re
geering zich had vereenigd.
Er heeft zich eene nieuwe partij gevormd
onder den titel „l'Union libérale. Het zijn
gematigde republikeinendie zich aan het
hoofd dezer beweging hebben gesteld. Een
aantal mannen hebben reeds verklaard Vrij
dag tot haar toe te treden.
Men vindt er oud-ministers, senatoren, af
gevaardigden, leden van het Instituut, 'advo
caten, bankiers, fabiikanten, handelaren, inge
nieurs enz. enz. onder. Eenige namen
mogen volstaan: Léon Say, admiraal Krantz,
de Marcère Léon RénaultAndré direc
teur der Fransche bank Jules Dietz, redac
teur van het „Journal des Débats."
Alle mannen van orde alle oprechte con
servatieven, alle verstandige republikeinen
zegt het comité in de verklaring die het
openbaar heeft gemaakt zijn bekommerd
over den toestand waarin het land zich be
vindt. Tusschen het cesarisme dat ons be
dreigt en het radicalisme dat het cessa-
risme den weg heeft gebaand, zien zij slechts
één middel om Frankrijk voor eene nieuwe
revolutie te behoeden en misschien voor de
verschrikkelijkste catastrophe. Dat middel is
gelegen in een terugkeer tot de denkbeelden
van gematigheidvan verdraagzaamheid en
van echt liberalisme, die reeds al te lang vaar
wel zijn gezegdhet is gelegen in het toonen,
niet door woorden maar door daden dat
men onwrikbaar besloten is zijn uiterste best
te doen om het land te ontrukken aan
de partijschappendie het ten verderf zijn.
De oude kaders moeten verdwijnen. Geen
uiidrukkingen meer als van de rechter- en
van de linkerzijde van het rechter- en van
het linker centrum. Zij dienen slechts om
de conservatien te verdeden.
Tot eiken prijs moet in de aanslaande ka
mer eene meerderheid gevonden worden in
staat de orde in de regeering, in de admi
nistratie in de financien te herstellen.
invloed op hare omgeving uit te oefenen. Maar
hoe haastig ze ook derwaarts was gekomen, zoo
was ze Waldemar slechts een paar minuten voor
geweest. Juist hield zijne slede voor de huisdeur
stil. Aller blikken vestigden zich op het venster
de jonge gravin ontstelde:
«Nu al? Laat mij schielijk dopr dc zijdeur out
snappen, Osiecki, en laat met geen taal ofteeken
blijken dat ik hier ben. Ik ga heen, zoodra mijn
heer Nordeck vertrokken is."
De houtvester gehoorzaamde ijlings. Hij be
greep dat de landheer hier in geen geval freule
Morynski mocht aantreffen, als niet alles zou ver
raden worden. Wanda trad schielijk een klein,
half duister zijvertrek binnen, terwijl de deur
achter haar werd gesloten.
Het was hoog tijd geweest twee minuten
later kwam Waldemar de kamer binnen Hij
bleef op den drempel staan en overzag met vas
ten blik den kring der mannen, die zich om hun
houtvester geschaard en de geweren ter hand ge
nomen hadden, 't Was geen zeer bemoedigend
gezicht voor een jongen landheer, die alleen, zon
der eenig geleide herwaarts kwam om zijn
weerbarstige ondergeschikten tot gehoorzaamheid
te bewegen, maar zijn voorkomen verried niet
de minste ontroering en zijne stem evenmin, toen
hij zich tot den houtvester wendde
z/lk heb u mijn komst niet vooraf laten aan
kondigen, Osiecki, en toch schijnt ge er op voor
bereid te zijn
„Ja, mijnheer Nordeck," luidde het kalme ant
woord, «we hebben u gewacht
//Gewapend? Eu in die houding? Wat bedui
den de geweren, die ge in de hand hebt Legt
ze neer 1"
De vermaning van freule Morynski scheen
vruchten te dragen, want men gehoorzaamde.
De houtvester was de eerste die zijn buks neer
zette, hoewel nog altijd binnen het bereik van
zijne hand, en de overigen volgden zijn voor
beeld. Waldemar trad nu midden in de kamer.
„Osiecki, ik kom hier om u eenige inlichtingen
te vragen omtrent een vergissing, die gisteren is
voorgevallen," hernam hij. „Mijn bevel kon niet
worden misverstaan. Ik zond 't u schriftelijk;
maar de bode moet uw antwoord verkeerd be
grepen hebben. Wat hebt ge hem opgedragen
mij te melden?"
Hij ging recht op zijn doel afde korte stel-
Een conservatieve regeering zal ons de
gelegenheid verschaffen in Europa in den
raad der natiën, de plaats te herwinnen, die
ons toekomt.
Gebroken moet er worden met de finan-
cieele staatkunde welke indien zij gevolgd
werd door een particulier spoedig zijn on
dergang zou zijn.
Duidelijk moet verklaard worden dat men
geen der zoogenaamde radicale hervormingen
wilnoch de inkomstenbelasting noch de
scheiding van kerk en staatnoch een dier
maatregelendie slechts bedreigingen zijn
of daden van verdrukking tegen de meer
derheid der burgers.
Frankrijk is de onvruchtbare agitatien
moede. Het wil in vrede leven en arbeiden.
Ons programma isin hoofdzaak heel
eenvoudig.
Het streven moet zijn om met vasten wil
het denkbeeld eener vreedzame vrijzin
nige en echt conservatieve republiek te
verwezenlijkeneene republiek waar alle
Franschen met eere eene wijkplaats kunnen
vinden.
Ol deze pogingom de verspreide repu-
blikeinsche krachten te vereenigen beter zal
slagen dan vroegere, zal de toekomst moeten
leeren.
In de couloirs van het paleis Bourbon
wordt de arrestatie van generaal Boulanger
binnen enkele dagen verwacht. Buitenge
wone maatregelen zijn door de commandan
ten der troepen genomen.
De reis van den generaal naar Tours is
overigens betrekkelijk kalm verloopen.
Behalve enkele onbeduidende vechtpar
tijen is niets bijzonders voorgevallen. Bou
langer keerde te middernacht naar Parijs
terug.
Men vreest in sommige kringen te Parijs
reeds of de gemoederen zich wel rustig zul
len kunnen houden gedurende de tentoon
stelling of de opgezweepte hartstochten zich
niet zullen ontketenen vóór de algemeene
verkiezingen.
lige vraag liet geen ontwijken toe; zij eischte
een even stellig antwoord. Niettemin aarzelde de
houtvester hiermede het ontbrak hem aan den
moed om datgene, wat hij den bode had opge
dragen, nu zijn heer en meester in het aange
zicht te zeggen.
//Ik ben hier houtvester aan de grenzen," zeide
hij eindelijk, //en denk dit te blijven, zoolang ik
in uw dienst sta, mijnheer Nordeck. Ik ben aan
sprakelijk voor mijne omgeving en dus moet
ook ik alleen hier het bestuur voeren en geen
ander."
„Maar ge hebt getoond, dat ge niet meer in
staat zijt dat bestuur te voeren, antwoordde Wal
demar ernstig; „of ge kunt óf ge wilt uw volk
niet in bedwang houden. Ik heb u herhaaldelijk
gewaarschuwd, toen de eerste, buitensporigheden
voorvieleneergisteren was het de derde maal
en dit zal ook de laatste zijn."
„Ik kan mijn volk niet rustig houden, waa
neer ze in een tijd als dien we nu beleven met
de patrouilles in aanraking komen," beweerde
de houtvester met opwellende drilt. „Dan heb ik
ook niets meer te zeggen."
„Daarom juist zou het goed voor u) zijn op
Wilicza waar ik u rret de noodige autoriteit
zou bi kleeden, als deze u soms mocht ontbreken."
„En mijn houtvestersgebied
„Blijft voorloopig onder het opzicht van den
inspecteur Fellner, totdat de nieuwe houtvester
komt, die oorspronkelijk voor Wilicza bestemd
was. Hij zal het zich 'moeten laten welgevallen
vooreerst uw post hier waar te nemen. Gijzel f
krijgt de bosschen rondom het kasteel onder uw
bestuur, totdat het om en bij de grenzen weer
rustig is."
„Dat kan lang duren!" zeide Osiecki met een
schamperen lach.
„Misschien niet zoo lang als ge denkt. In elk
geval verlang ik, dat ge morgen deze woning en
den omtrek ontruimt."
Bij deze op zoo beslisten toon herhaalde beve
len ontstond er een bedenkelijke beweging on
der de omstanders, terwijl de houtvester toornig
uitriep
„Mijnheer Nordeck!
„Welnu
„Ik heb reeds gisteren verklaard
„Ik hoop dat ge u onderwijl bedacht zult heb
ben," viel Waldemar hem in de rede, „en dat ik
Bij de verkiezing voor het parlement te
Kensington is de heer Beaufoy candidaat
der Gladstonianen gekozen met 4096 stem
men de conservatieve candidaat verkreeg
er 3439.
Dit succes heeft allerwegen grooten indruk
gemaakt. De overwinning van den Gladsto-
niaan opent eene bres in de conservatieve
sterkteen dit wel onder des te eervoller
omstandigheden, daar de conservatieven hun
besten candidaatBeresford—Hope in 't
vuur hadden gebracht. Verschillende be
langrijke verkiezingen hadden reeds plaats
gehadmaar geen enkele werd nog als
beslissend beschouwd. Steeds hadden de
ministerieelen verzachtende omstandigheden
te pleiten. Dezen keer kan niemand de
zwaarte ontkennen van den aan het ministerie
toegebrachten slag. Als er op 't oogenblik
algemeene verkiezingen moesten plaats heb
ben zou het ministerie waarschijnlijk om
vergeworpen worden, 't Zou waarlijk een
treffend schouwspel zijn Gladstone den triomf
zijner zaak nog te zien beleven.
Sir Richard Webster moet voornemens zijn,
naar aanleiding van het verloop van het
Time s-proces welk blad hij verdedigde
zijn ontslag te nemen als advocaat generaal.
Er loopen te Pest geruchten dat Tisza
eenige titularissen van zijn kabinet door
andere zal vervangen, en te Berlijn dat
ingevolge verschil van meening met Bis
marck, de ministers van onderwijs, eeredieust
en financien de portefeuillles zullen neder-
leggen.
Maandag heeft het nieuwe Italiaansche ka
binet zich aan de kamer voorgesteld.
Crispi verklaarde dat het ministerie een
parig is in het verlangen om de staatsbe-
grooting in evenwicht te brengen door mid
del van bezuiniging en hervormingen in het
bestuur.
Door Dellavalle is eene interpellatie aan
gekondigd over de buitenlandsche politiek
tegenover Zanzibar en de Sommalis. Crispi
heden van u zal hoorei), dafc de bode u niet be
grepen heeft, toen hij mij een zeer wonderlijk
antwoord van u terugbracht. Neem u in acht,
Osiecki! Mij dunkt, ge kent mij reeds voldoende."
„Ja, waarachtigsliet de houtvester uit, ter
wijl hij de tanden driftig op elkaar klemde, „ge
hebt wel gezorgd dat ieder u op Wilicza kent 1'
„Dan weet ge ook dat ik gehoorzaamd wil
worden en dat ik een eens gegeven bevel niet
herroep. De houtvesterswoning op Wilicza staat
ledig gc zijt morgen middag met uw geheele
personeel daar of ge hebt uw ontslag."
Nu verhief zich een dreigend gemurmel. De
boschwachters en hunne ondergesdiikten drongen
opeen: voorkomen en houding bewezen, dat ze
zich nog met moeite inhielden. Osiecki trad dich
ter op zijn landheer toe.
„Oho, dat gaat maar niet zoo op eens!" riep
hij. „Ik ben geen daglooner, dien men van daag
aanneemt en morgen ontslaat. Ge kunt mij mijn
alscheid geven, als het u belieft, maar tot het
najaar heb ik recht hier te blijven, en al de lie
den, die ik in mijn dienstjheb genomen, evenzeer.
Mijn houtvestersgebied is dat aan de grenzen
een ander begeer ik niet en een ander neem ik
niet aan, en wie mij hieruit verdrijven wil, zal
het duur te staan komen."
„Ge vergist u," antwoordde Waldemar. „De
gronden zijn mijn eigendom en de houtvester
moet zich aan mijne bevelen onderwerpen. Poch
toch niet op een recht, dat ge door eigen schuld
hebt verbeurdWat uw lieden daar eergisteren
onder uwe aanvoering.' hebben uitgericht, verdient
van rechtswege een strengere straf dan enkéleen
verplaatsing. Ge hebt de patrouilles beleedigd en
ten laatste aangetast 't is zelfs tot schieten ge
komen. Indien ge niet terstond in hechtenis zijt
genomen, hebt ge dit aan het aanzien te danken
dat ik te L. geniet. Men weet daar dat ik den
wil en, zoo noodig, ook de macht heb om mij
zelf hier op mijne goederen recht te verschaffen,
en dat ik niet gaarne vreemden tusschen mij en
mijne ondergeschikten laat optredenmaar nu
verwacht men ook, dat ik mij ernstig met de
zaak zal bemoeien en deze verwachting zal ik
niet beschamen. Gij onderwerpt u dus aan mijne
beslissing, of anders bied ik nog heden den kom-
raandant van de troepen dit huis aan, om als waar
nemingspost op de grenzen te gebruiken en komt er
morgen inkwartiering." (Wordt vervolgd.)
