Nummer 31. Donderdag 18 April 1889. 12e Jaargang Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen. FEUILLETON. VHN"ETA ANTOON TIELEN, ARBEIDSWET. Staatkundig overzicht. UITGEVER: Waalwijk. 66 E. Werner. Waalwpclie en Lanptraatsdie Courant, Dit blad verschijnt Woensdag en Zaterdag avond. Abonnementsprijs per 3 maanden J 1,00. Franco per post door het geheele rijk f 1,15 Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden aan den Uitgever. Advertentiën 17 regels J 0,60 daarbo en 8 cern per regeJ, groote letters naar plaatsruimte. Advertentien 3 maal ter plaatsing opgegeven, worden 2maal berekend. Advertentiën voor Duitsch- land worden alleen aangnomen ioor het advertentiebureau van Adolf Steiner, Hamburg. Reclames 15 cent per regel. Het wetsontwerp, bevattende bepalingen tot het tegengaan van overmatigen en ge vaarlijken arbeid van jeugdige personen en vrouwen, is Vrijdag door de tweede kamer aangenom, zooals wij reeds in ons vorig nummer meldden. De voornaamste bepalingen uit die arbeids wet laten wij hieronder volgen Art. 3 luidtHet is verboden een kind beneden 12 jaren arbeid te doen verrichten. (Nu moet men niet denken dat men een kind beneden 12 jaren geen boodschap mag laten doen of op broertje of zusje passen, neen, de wetgever heeft aan zulk een „ar beid" niet eens gedacht, maar onder „arbeid" verstaat deze.nieuwe wet alle werkzaamheden in of voor eenig bedrijf, behalve: lo. werk zaamheden in of voor de bedrijven van landbouw, tuinbouw, boschbouw, veehouderij of veenderij; 2o. werkzaamheden buiten fa brieken en werkplaatsen in of voor het bedrijf van hem, bij wien degene die ze verricht inwoont, voor zoover die werkzaamheden ook buiten eenig bedrijf in een huishouding of stalling plegen voor te komen). Art. 4 luidtBij algemeenen maatregel van bestuur wordt door Ons, hetzij onvoor waardelijk, hetzij voorwaardelijk verboden een persoon beneden zestien jaren en in fa brieken en werkplaatsen een vrouw bepaalde soorten van arbeid te doen verrichten, op grond van de gevaren voor de gezondheid of het leven, welke die soorten van arbeid, het zij in het algemeen, hetzij bij niet inachtne ming van zekere voorwaarden, door de wijze waarop zij verricht worden of door de ver werkt wordende stoffen, voor een persoon beneden de zestien jaren, of voor een vrouw opleveren. Art. 5. Het is verboden den arbeid van een persoon beneden zestien jaren of van een vrouw in fabrieken en werkplaatsen vroeger te doen aanvangen dan te 5 uren des voor- DOOR „Neen, neen!-" was 't haastige antwoord. »'t Geldt nu niet Waldemar; de zaak gaat mij al leen aan. 't Is waar, ze heeft mij wat geagiteerd, maar ontstemd, neen, juffrouw Greta dat niet. Ik heb van morgen tijdingen uit J. gekregen. //Heeft dat wetenschappelijke en historische monster, die professor Schwarz, u weer verdriet aangedaan?' vroeg het jonge meisje met zulk een strijdlustig voorkomen, alsof ze op stip en sprot g bereid was een persoonlijken kamp met de bo vengenoemde autoriteit te wagen. Fabian schudde ontkennend het hoofd. „Ik vrees dat ik het thans ben, die hem het meeste verdriet aandoe, hoewel zeer tegen mijn zin. Ge weet dat het mijn „Geschiedenis der Germa nen' was, die de eerste aanleiding tot den on- gelukkigen twist tusschen hem en professor We ber gaf, een twist, die al meer en meer omvang kreeg en eindelijk opei.lijk losbarstte. Schwarz, heftig als hij van nature is en bovendien ver bitterd door het gewicht, dat men aan mijn werk toekende, liet zich tot persoonlijke beleedigingen, tot een bijna onverantwoordelijk gedrag tegen zijn collega vervoeren en dreigde, toen de ge heele academie diens partij trok, zijn ontslag te nemen, 't Was eigenlijk niet meer dan een po ging, om de anderen tot de erkentenis te bren gen dat hij onontbeerlijk was nooit had hij er ernstig aan gedacht om J. te verlaten, maar zijne stuurschheid heeft hem ook onder de toon gevende machten veel vijanden berokkend men deed althans geen moeite om hem van zijn plan terug te brengen en nam als feit aan, wat hij slechts als bedreiging bedoeld had. Zoo bleef hem niets anders over, dan zich te houden alsof hij het werkelijk gemeend had. 't Is nu zeker, dat hij de academie verlaat,' „Gelukkig voor de academie merkte Greta aan. „Maar ik geloof waarlijk, dat gij in staat zijt u daarover gewetensbezwaren te maken. middags of later te doen eindigen dan te 7 uren des namiddags, met dien verstande, dat het aantal uren, gedurende welke die arbeid wordt verricht, niet meer dan elf per etmaal bedragen. Art. 6. Hij die een persoon beneden zes tien jaren of een vrouw arbeid doet verrichten in fabrieken en werkplaatsen, is verplicht te zorgen, dat die arbeid ten minste worde af gewisseld door één rusttijd van een uur tus schen 11 uren des voormiddags en 3 uren des namiddags. Art. 7. Het is verboden een persoon bene den zestien jaren of een vrouw op Zondag arbeid te doen verrichten in fabrieken en werkplaatsen. Waar in een fabriek tot herstel of reini ging van een daar in gebruik zijnden stoom ketel de arbeid van een mannelijken persoon beneden zestien jaren onontbeerlijk mocht zijn, kan de burgemeester der gemeente, waar de fabriek gelegen is, daartoe schriftelijke vergunning voor een bepaalden Zondag ver- leenen. Art. 8. Het is verboden een vrouw arbeid te doen verrichten in fabrieken en werk plaatsen binnen vier weken na haar bevalling. Art. 22. Het voorschrift dat voor personen beneden veertien jaren of vrouwen, en dat voor vrouwelijke personen van eiken leeftijd, het begin van den arbeid (van bepaalde be drijven) niet vroeger dan te 5 uren des voor middags en het einde niet later dan te 10 uren des namiddags mag worden gesteld, gelden niet gedurende de eerste twee jaren na het in werking treden van deze wet. Art. 27. Deze wet treedt in werking den lsten Januari 1890. Op hetzelfde tijdstip vervalt de wet van 19 September 1874 (Staatsblad No. 130). Zooals men heeft kunnen afleiden uit de veelzeggende cijfers, de vorige week in ons juist iets van u." „Dat is het niet alleen,' zeide Fabian zacht en aax-zelend. „Er is sprake van, dat mij zijne betrekking zou worden opgedrègen. Professor Weber schrijft mij dat men den hierdoor opengevallen academischen leerstoel voor mij lieel't bestemd mij, den eenvoudigen kamerge leerde, die nog nooit aan eenige hoogeschool heb gedoceerd, wiens eenige verdienste in mijn boek bestaat, het eerste aat ik uitgeef 't is zoo iets buitengewoons, dat die tijding mij straks van verassing en schrik bijna geheel van mijn stuk heeft doen geraken." Greta scheen door dit bericht noch verrast, noch verschrikt, maar het niet meer dan na tuurlijk te vinden. „Dan doet men al heel ver standig," meende zij. „Gij zijt veel knapper dan professor Schwarz. Uw werk heeft veel grooter verdienste dan alle9 wat hij heeft geschreven, en als ge maar eens op zijn plaats zit, zult ge hem en al zijne beroemdheid totaal in de schaduw stellen.' „Maar, juffrouw Greta, ge kent immers noch den professor noch zijn geschriften," merkte de doctor beschroomd aan. „Dat doet er niets toe ik ken u," verklaarde het jonge meisje met een verzekerdheid, waarte gen zich niets ter wereld liet inbrengen. „Ge neemt de benoeming immers aan Fabian zag voor zich. Eenige seconden verlie pen, eer hij antwoordde: „Ik geloof het haast niet. Hoe eervol de on derscheiding ook moge wezen, waag ik 't niet haar aan te nemen, daar ik vrees zulk een ge wichtige en veelomvattende betrekking niet naar behooren te kunnen vervullen. Mijne afgezon derde levenswijs en de stille omgang met mijn boeken hebben mij als het ware geheel onbruik baar gemaakt voor de samenleving en volkomen ongeschikt om aan al de eischen te voldoen die aan zulk een betrekking verbonden zijn. En dan het voornaamste ik kan Waldemar niet ver laten, vooral thans ni<jt, nu hij zooveel aan het hoofd heeft. Ik ben de eenige, met wien hij ver trouwelijk omgi.at, wiens gezelschap hij zou mis sen 't zou zwarte ondankbaarheid zijn, als ik hem nu om uiterlijk voordeel „En 't zou zwarte zelfzucht zijn, als mijnheer Nordeck dat offer wilde aannemen," viel Greta hem in de rede. „Maar hij zal 't niet doen, ge- overzicht medegedeeld, aangaande de krijgs macht der verschillende Europeesche mogend heden en de daaraan verbonden milliarden, zal er eens een dag aanbreken tenzij er iets buitengewoons gebeure dat de last van den gewapenden vrede te zwaar wordt. Niet alleen die mogendhedenwelke de eersten zullen zijn als het op vechten aan komt en die ieder voor zich hun deel aan de schuld dragen, die zulk een op den duur onhoudbaren toestand in 't leven heeft ge roepen maar ook de zoogenaamde neutrale mogendheden zijn gedwongen middelen te bedenken om zoo noodig hun neutraliteit te bewaren en zulk een krachtigen weerstand te bieden dat niemand lust gevoelt zijn tijd en zijn krachten te verspillen aan een verove ring ervan verbonden. Een rechte lijn is ook voor de grooten van ons werelddeeel niet de kortste afstand tusschen twee punten, als op die rechte lijn een of ander moeilijk te over winnen beletsel ligt. Zooals men weet, gaat er, om zoo te zeggen, geen maand voorbij, dat men niet hoort van oorlogen en 't zij deze vrees wordt opgewekt door de revanche gevoelens der Franschen door de pogingen tot uitbreiding van gebied der Russen door de eerzucht der Italianen, door de steeds toenemende oorlogslasten die op alle volkeren drukken, of wel door al deze gevallen te zamen genomen, een feit is het dat de tegenwoordige gespannen toestand voor niemand goed isvoor geen enkel land, voor geen koopman voor geen kapitalist en toch gaat men ondanks de al- gemeene malaise met het vragen en verlee- nen van kredieten voor de oorlogstoebereid selen voort. Zoo zullen ingevolge de nieuwe maatrege len voor het grensverkeer, de Russische strijdkrachten aan de Duitsche grenzen weldra met 10,000 man worden versterkt naar het heet om den smokkelhandel te bestrijden maar feitelijk ter versterking van de voorhoede van het Russische leger. De gouverneurs der Baltische provinciën hebben instructies ontvangen om strengere lukkigen er nooit in toestemmen, dat gij om zijnentwil een toekomst prijsgeeft, waarvan uw volgend levensgeluk afhangt." „Mijn levensgeluk?' herhaalde de doctor. „Daarin vergist ge u. Ik heb altijd mijn grootste geluk in de studie gezocht en gevonden en het als een bijzonder voorrecht beschouwd, dat mijn leerling zich al meer en meer aan mij sloot en eindelijk mijn vriend werd. Wat men gewoon lijk levensgeluk noemt, een eigen huis, een eigen gezin, dat heb ilc nooit gekend en zal ik ook wel nooit leeren kennen. Thans, nu mij zulk een onverwachte eer ten deel is gevallen, zou het vermetel zijn ook dat nog te begeeren, en -stel ik mij gaarne tevreden met het mij beschoren deel." Ondanks de berusting, die in deze woorden doorschemerde, klonken ze toch alles behalve opgeruimd; zijne jonge toehoorster scheen even wel geen medelijden met hem te hebben. „Ge zijt een wonderlijk raensch, doctor," zeide zij met verachtelijk omgekrulde lippen. „Ik zou wanhopig worden bij zulk een weinig aspiree- rende levensbeschouwing." De doctor glimlachte weemoedig. „Met u is 't ook een geheel andere zaak. Wie, jong en beval lig zooals gij in vrije, gelukkige omstandighe den is opgegroeid, heeft alle recht geluk van het leven te verlangen. Ik hoop dat het u in ruime mate ten deel zal vallen dat is mijn vurigste wensch. En zeker, mijnheer Hubert heeft u lief en dus „Ik zon wel eens willen weten, wat mijnheer Hubert met mijn geluk te maken heeft," viel Greta hem verstoord in de rede. „Ge hebt er vroeger ook al eens op gezinspeeld. Wat meent ge toch daarmede Fabian werd ontzettend verlegen. Ik vraag u verschooning, als ik indiscreet was," stamelde nip „'t Viel mij als het ware uit den mond -- ik weet wel dat het nog een eeheim is, maar be langstelling in uwe omstandigheden mogën mij tót verontschuldiging strekken, als ik „Als ge wat riep het jonge meisje, nu heftig verstoord. „Ik geloof dat gc in allen ernst denkt, dat ik verloofd ben met dien dwazen, vervelenden assessor, die mij den geheelen dag van niets anders vertelt dan van allerlei samen zweringen en van zijne toekomstige benoeming tot regeeringsraad." maatregelen tegen de wederspannige bevol king te nemen. Over Frankrijk is weinig nieuws te zeggen de groote generaal zit rustig en wel te Brus sel de kamer is op recès gegaan tot 14 Mei en de senaat als hooggerechtshof heeft dus den tijd om met terzijdestelling van alle politiek te oordeelen in zake het procés te gen den generaaldat èen aanvang heeft genomen. Wat de uitslag daarvan zal zijn is moeilijk te voorspellen. De regeeringsgezinde bladen meenen, dat de groote meerderheid (318 tegen 205 stem men) waarmede de kamer de bepalingen aangaande de zitting van den senaat als hooggerechtshof heeft aangenomen en alle amendementen heeft verworpenals bewijs mag geldendat de regeering en met haar de goedgezinde leden der kamervast be sloten is te overwinnen of te stervenhet land te zuiveren van het boulangisme of zelf het onderspit te delven schipperen wil men niet. De versterking der vloot van Groot Brit- tannié met 70 schepen is nu zoo goed als zeker. Een der ofïicieuse Duitsche bladen komt krachtig op tegen de bewering in Londen- sche bladen dat men in Berlijnsche regee- rings-kringen ijverzuchtig is op die enorme versterkingen. Hoe beter Engeland is toe gerust ter zeedes te beter zal het het even wicht in de Middellandsche Zee naast Italië kunnen bewaren in geval van nood aldus meent het blader bijvoegendedat de vredesbedoelingen van de triple-alliantie daar bij slechts kunnen winnen. De berichten over de plannen derltaliaan- sche regeering inzake Abessinië loopen nogal uiteen maar 't meeste vertrouwen verdient het bericht, dat Crispi zich naar het gevoelen van de meerderheid van het kabinet heeft moeten schikken en voor 't oogenblik niets zal worden ondernomen noch tegen Keren noch tegen Asmara. De premier was van 't „Maar, juffrouw Greta," hernam Fabian met buitengewone opgewektheid. „Hubert zelf heeft mij al verleden najaar verteld, dat hij allen goe den moed op de zaak had en zeker op uw ja woord rekende." Greta sprong op, zoodat haar stoel achteruit vloog. „Daar hebben wij 'tl Maar dat is uw schuld, doctor Fabian De uwe alleen 1 Zie mij maar niet zoo verbaasd en verschrikt aan Gij hebt mij destijds overgehaald den assessor naar Janowo te sturen, waar hij die verkoudheid op liep. Uit vrees dat hij ernstig ziek zou worden, trok ik mij den patiënt aan. Sedeit dien tijd is hij niet van het denkbeeld af te brengen dat ik veel van hem houd en wie kan hem een denk beeld uit het hoofd praten Dat zien we aan die eeuwige samenzweerdersgeschiedenissen Zij schreide half van spijt en ergernis; maar het gelaat van den doctor helderde zichtbaar op bij deze ongehuichelde verontwaardiging. „Houdt ge dan niet van den assessor vroeg hij op gejaagden toon. „Hebt ge dan geen plan hem uwe hand te geven „Ik zal hem wel wat anders geven wacht maar!" antwoordde het jonge meisje met kracht en nadruk, en was op het punt deze bedreiging door nog eenige beminnelijke uitingen tegen den armen Hubert te laten voigen, toen zij den blik van den doctor ontmoette. Óp eens bloosde ze tot achter de ooren en zweeg stil. De pauze, die nu volgde, duurde wel wat lang. Fabian worstelde blijkbaar met een besluit, welks uitvoering hem, beschroomd als hij was, zeer moeilijk scheen te vallen; verscheidene malen nam hij het woord, maar bleef telkens weer ste ken. Voorloopig spraken zijne oogen nog alleen, maar zoo duidelijk, dat Greta niet behoefde te twijfelen aan wat er volgen zou. Ditmaal kwam ze echter niet op den inval om weg te loopen of een paar snaren van de piano te laten sprin gen, waartoe ze hare toevlucht had genomen, toen de assessor met zijn gevoelens voorden dag dreigde te komen ze was weer gaan zitten en wachtte op de dingen die komen zouden! Na eenige oogervbliklten naderde de doctor haar dan ook, hoewel zeer schuw en angstig. „Juffrouw," begon hij. „Ik dacht werkelijk dat wil zeggen: ik onderstelde—dat de assessor een innige genegenheid voor u opg (Worat vervolgd.)

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1889 | | pagina 1