Nummer 36.
Zondag 5 Mei 1889.
12e Jaargang
yinetJ,
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
FEUILLETON.
ANTOON TIELEN,
Staatkundig overzicht.
BUITENLAND.
Frankrijk.
Spanje.
Engeland.
UITGEVER:
Waalwijk.
71 E. W E R N E R.
en LanstaisÉe Conranf,
Dit blad verschijnt Woeusdag en Zaterdag avond.
Abonnementsprijs per 3 maanden J 1,00.
Franco per posi door het geheele rijk f 1,15
Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden
aan den Uitgever.
Advertentiën 17 regels 0,60 daarbo/eu 8 cent per regel,
groote letters naar plaatsruimte. Advertentien 3 maal ter plaatsing
opgegeven, worden 2maal berekend. Advertentiën voor Duitsch-
land worden alleen aangnomen ioor het advertentiebureau van
Adolf Steinïr, Hamburg. Reclames 15 cent per regel.
De onverwachte beterschap in den toestand
van onzen Koning zal, zoo al niet onvoor
ziene, dan toch hoogst vreemde gevolgen
hebben met betrekking tot den toestand in
het groot-hertogdom Luxemburg. Iedereen
herinnert zich nog onder welke omstandig
heden hertog Adolf van Nassau bezit was
komen nemen van het regentschap ingevolge
de verklaring van de Staten Generaal, er
kennende, dat de Koning niet in staat was
te regeeren en den Staatsraad belastende
met de koninklijke functien in afwachting
van de definitieve benoeming van een regent.
De hertog van Nassau had bezit genomen
van het regentschap, zonder eenige bijge
dachte, en moest nu definitief met de func
tien worden belast tot het tijdelijk regentschap
van Nederland opgeheven werd verklaard.
Pijnlijk werd daardoor voor den hertog-regent
de vraag welke positie hij tegenover den
herstellenden groot-hertog moest aannemen
zonder inbreuk te doen op diens gezag en
zonder zijn eigen waardigheid te vergeten.
De algemeene opinie was, dat de hertog
tot stadhouder zou worden benoemd, zoodat
hij niet weer zou behoeven aftetreden en
men meende, dat dit ook de beste weg zou
zijn. 't Schijnt, dat onze koning er anders
over gedacht heeft, want hertog Adolf is
verzocht het regentschap neder te leggen en
keert naar zijn kasteel Koenigstein terug.
Daar zal hij dus weder een afwachtende
houding aannemen om alle formaliteiten
op nieuw te volbrengen, zoodra de nood dat
eischt.
Deze afloop is hoogst onverwacht en zal
in Luxemburg gewis druk worden besproken.
Volgens bericht uit Berlijn zou niet Oosten
rijk het initiatief hebben genomen tot den
stap, waardoor al de gezanten der vreemde
mogendheden te Parijs zich van deelneming
aan de opening der feestelijkheden van de ten
toonstelling zullen onthouden, maar zouden de
DOOR
„Dat heb ik gevreesd/ zeide de vorstin zaclit.
Leo was opgesprongen en stond nu met vlam
men schietende oogen voor haar.
„En hebt ge dat toegelaten, moeder? Hebt gij
het mede aangezien, dat mijne liefde, mijne rech
ten met voeten getreden werden, gij, die anders
ieder beheerscht en tot gehoorzaamheid dwingt
Kan dan die Waldemar alles gedaan krijgen
Is er niemand meer, die hem durft weerstaan
Dwaas, die ik ben geweest, mij bij het afscheid
te laten terughouden hem rekenschap van zijne
gevoelens te vragen en Wanda uit zijne nabijheid
te verwijderen zoodat elke ontmoeting voortaan
onmogeliik voor hen werdMaar eu bitter
en hoonend klonk zijn toon ra aar, niet waar?
mijn achterdocht beleedigde haar en gij er.
oom rekendet mij mijn //blinde ijverzucht' tot
zonde toe. Zijt gij er nu ook van overtuigd
Terwijl ik op leven en dood voor de vrijheiden
de reading van mijn vaderland strijd, zet mijne
aanstaande haar leven op het spel voor iemand
die openlijk als een onzer onderdrukkers bekend
staat, die ons hier op Wilicza den voet op den
nek heeft gezet, zoo en erger dan dat de tiran
nen daar ginds 'tooit gedaan hebben; pleegt ze
verraad aan mij, vergeet ze vaderland, volkfa
milie, alles, om hem voor het gevaar, dat hem be
dreigt, te beschermen. Misschien wil zij *"t hem ook
voor mij doen, maar laat ze zich wachten! Ik vraag
er niet meer naarwie van ons te gronde gaat
hij of ik, of zij met ons beiden
De vorstin greep zijne handen, alsof ze hem
wilde smeken tot bedaren te komen. „Leo, houd
u kalm. Ik verzoek 't, ik eisch 't van u! Treed
Waldemar niet in die driftige, haatdragende
stemming tegemoet; hoor eerst naar mij
Leo rukte zich los. „Ik heb al te veel gehoord;
genoeg om mij tot razernij te brengen. Wanda
neeft zich in zijne armen geworpen, toen Osiecki
den kogel op hem afzond, ze heeft hem met haar
gezanten na gemeen overleg dit besluit heb
ben genomen.
Niet alleen in de kringen der oppositie
maar ook in regeeringskringen heeft de han
delwijze der Duitsche regeering met betrekking
tot de plotselinge sluiting van den Pruisischen
Landdag zonder eenige opgave van redenen
of mededeeling aangaande haar plannen met
de belastinghervorming, een ongunstigen in
druk gemaakt; de handelwijze tegenover de
beide Huizen van den Landdag wordt veel
vuldig afgekeurd 't is al te willekeurig ge
handeld.
Algemeen gelooft men, dat de regeering van
de indiening van het voorstel een ongunstigen
indruk duchtte op de kiezers (de verkiezingen
voor den Rijksdag zijn aanstaande) ongunstig
voor haar zelve, daar in het landbouwende
Oosten des rijks men evenzeer tegen het
voorstel was gekant als men er in het bur
gerlijk Westen voor was.
De regeering zou gevreesd hebben, dat de
ontevreden elementen zich aan de zijde der
oppositie zouden scharen en dus heelt zij,
bedacht op zelfbehoud, van twee kwaden het
minst slechte gekozen.
Het deficit van de begrooting van Italië
dienst 18891890 is nu teruggebracht tot 37
millioen, waarbij nog komt 91/3 millioen op
den post schuldaflossing, dus te samen nog
461/2 millioen een respectabel sommetje
dat in handen der oppositie een krachtig
wapen is.
Belangrijke discussion ook in zake Afrika
en den gezant te Parijsmogen verwacht
worden.
De Spaansche minister van financiën heeft
een „kloppende" begrooting verkregen door
221/o millioen bezuinigingen op gewone uit
gaven en. de intrekking van enkele; buiten
gewone kredieten en 13 millioen bezuiniging
op de conversie van 1750 millioen peseta's
van de staatsschuld.
Het herstel van het wereldlijk gezag des
pausen maakt op al de katholieke congressen
het voornaamste punt van bespreking uit.
eigen lichaam gedekt, hare borst tot zijn schild
gemaakt en zou ik dan nog twijfelen dat er
verraad is gepleegd? Waar is Waldemar? Hij
zal toch ergens te vinden zijn
Zijne moeder poogde hem te vergeefs te kal-
raeeren hij luisterde niet naar haar, en terwijl
zij nog bij zichzelve overlegde, op welke wijs
zij de noodlottige ontmoeting zou kunnen ver
hinderen, geschiedde het ergste wat er geschieden
kon kwam Waldemar terug.
Hij trad haastig binnen en had plan op de vorstin
toe te stappen, toen hij Leo gewaar werd. 't Was
meer dan verrassing, het was d ood el ij ke schrik,
die zich bij dezen aanblik in de wezentrekken
van den ouderen broeder afspiegelde. Verbleekend
mat hij den jongeren van het hoofd tot de voeten;
daarop verspreidde zich een toornige en minach
tende uitdrukking over zijn gelaat en langzaam
zeide hij
„Dus zijt gij hier?"
Leo's gelaat verried een soort van woeste vol
doening, toen hij eindelijk liet voorwerp van zijn
haat voor zich zag.
„Ge hadt mij waarschijnlijk niet verwacht?"
vroeg hij.
Waldemar antwoordde niet. Hij, de ineer be
zadigde, dacht terstond aan het gevaar, waaraan
Leo zich hier blootsteldehij keerde zich om,
sloot de deur van de zijkamer af en keerde toen
terug.
//Neen," zeide hij, de vraag eerst nu beant
woordende, „en ook moeder zal u wel niet ver
wacht hebben."
Ik wilde u geluk wenschen met uw helden
daad in de woning van Osiecki, want zoo zult
ge uw manier van handelen daar wel noemen,"
ging de jonge vorst op onmiskenbaar schimpen
den toon voort. //Den houtvester hebt ge neer
geschoten en de overigen allen tezamen het hoofd
geboden. De lafaards waagden het niet u aan
te raken."
„Zij trokken nog dienzelfden nacht de gren
zen over," zeide Waldemar. „Hebben zezichsoni9
bij uwe troepen gevoegd
„.la."
„Dat dacht ik al. Sedert wanneer hebt ge
uw commando in den steek gelaten
„Wilt ge mij soms in het verhoor nemen
barstte Leo uit. "Ik ben hier gekomen om re
kenschap van u te vragen. Kom medeik moet
Het congres te Oporto is er mede geëin
digd, een besluit in dien zin te nemen „omdat
's Pausen gemis aan vrijheid een smet is
voor de gansche katholieke wereld," te Ma
drid werd de wereldlijke souvereiniteit des
Pausen noodig geacht om als scheidsrechter
tusschen de volkeren te kunnen optreden ter
vermijding van een Europeeschen oorlog en te
Weenen heeft de president van het congres
gezegd, dat door de verkorting der souverei-
niteitsrechten des Pausen, de gewetensvrijheid
der katholieken is gekwetst. De volle souve
reiniteit des Pausen in den meest uitgebreiden
zijn des woords, moet volgens den Oostenrijk-
schen katholiekendag geëischt worden.
Woensdag, St. Philips dag, had te Parijs
een feestmaal van royalisten plaats. De heer
Ferdinand Duval hield eene uitvoerige rede,
waarin hij trachtte aan te toonen, dat alleen
de monarchie in staat is Frankrijk te ver
heffen, hetwelk de vereeniging van allen rond
om eene sterke regeering wil. De spreker
verklaarde de zaak van den graaf van Parijs
wel degelijk af te scheiden van het Boulan-
gisme.
Alle groote krediet-instellingen en alle
bankiers zullen den 6en dezer, Maandag a.s.,
den dag van de opening der tentoonstelling,
geen zaken doenzoodat de beurs en de
banken dien dag gesloten zullen zijn.
Sedert Zaterdag hebben 1500 kleerma
kersgezellen het werk gestaakt en hebben 22
patroons de loonsvermeerdering van 5 cen
times per uur moeten toestaan. Gistermiddag
is een duizendtal werkstakers bijeen geweest
en ofschoon geen strijdkas voorhanden is
hebben zij toch besloten bij de werkstaking
te volharden.
De kleermakerspatroons daarentegen hebben
besloten hunne winkels te sluiten, wanneer
u onder vier oogen spreken."
„Ge blijft hier I" kwam de vorstin gebiedend
tusschenbeide. „Ik laat u niet met elkander al
leen. Zoo ge elkaar wilt spieken, moet dit in
mijn bijzijn geschieden. Misschien vergeet ge dan
niet geheel dat ge broeders zijt."
„Broeders of niet!" riep Leo, buiten zichzelf
van drift. „Aan mij heeft hij het schandelijkste
verraad gepleegd. Hij wist dat Wanda met mij
verloofd was en toch heeft hij zich niet ontzien,
zich van haar en hare liefde meester te maken.
Zoo handelt alleen een verrader, een eer
Zijne moeder wilde hem voorkomen, maar te
vergeefs het woord „cerlooze" ontsnapte aan
zijne lippen en Waldemar kreeg een schok, alsof
hij door een kogel werd getroffen. De vorstin
verbleekte, 't Was niet de tot razernij opgevoerde
hartstocht van haar jongsten zoon, die haar zoo
deed ontstellenmaar de uitdrukking op het
aangezicht van den oudsten, toen deze zich thans
oprichtte. Hem rukte zij achteruit; hem vreesde
zij, hoewel hij ongewapend was, terwij Leo den
degen op zijde had, en met al haar moederlijk
gezag tusschenbeidetredend. riep zij gebiedend
„Walderaar Leo houdt u bedaard. Ik be
veel 't u 11
Als de vorstin Baratowski beval, op dien toon
en met die houding, dan had ze zich nog altijd
gehoor verschaft. Ook hare zonen gehoorzaamden
onwillekeurig. Leo liet de hand zinken, die hij
reeds aan het gevest van zijn degen had gesla
gen, en Waldemar zweeg. Hij worstelde gewel
dig met zijne inwendige drilt, maar de woorden
zijner moeder hadden hem tot bezinning gebracht,
en meer was er niet noodig om hem weer zich
zelf te doen zijn.
„Leo, nu geen beleedigingen meer!" zeide hij
op heeschen toon. „Nog een woord, een enkel,
en ons blijft niets anders over dan te duelleeren.
Indien ge gisteren nog het recht hadt mij aan
te klagen heden hebt ge dit verbeurd. Wanda
is mij dierbaarder dan gij kunt vermoeden, want
gij hebt niet, zooals ik, jaren lang met dien harts
tocht geworsteld niet liaat en scheiding en le
vensgevaar doorstaanom tot het bewustzijn te
komen, dat die sterker is dan ik. Maar zelfs niet
om Wanda zou ik plicht en eer hebben prijsge
geven. Ik zou niet van den post zijn geweken
die mij was opged agen, zou niet heimelijk de
mij toevertrouwde schare verlaten en den eed
de gezellen hun eisch om {verhooging van
loon volhouden.
In de haven van Calais is de machine
van een stoomsleepboot gesprongen, waardoor
drie van de negen personen aan boord ge
dood en vier anderen anderen zwaar gewond
werden. De ontploffing, welke aan nalatig
heid moet zijn te wijten, veroorzaakte groote
ontsteltenis en was zeer hevig. Het midden
gedeelte van de boot rees omhoog en de
stukken ijzer vlogen naar alle richtingen. Een
groot brok werd een paar honderd voet hoog
in de lucht geslingerd en viel toen zoo diep
in den grond, dat er bijna niets meer van te
zien was.
Een jongen, die aan boord was, bleef won
derbaarlijk gespaard. Hij werd een eind ver
weggeslingerd, maar stond op en liep heen,
zonder eenigszins gedeerd te zijn.
De overige geredden werden, zooals reeds
gezegd is, op één na allen zwaar gewond.
Een hunner werd op een naburige brug ge
slingerd; de anderen werden uit het water
gehaald.
Er u onder voorzitterschap van Canovas
del Castillo eene vergadering van conserva
tieven gehouden. Er werd besloten dat de
afgevaardigden der partij geen deel zullen
nemen aan de werkzaamheden der kamer
indien de regeering voorstelt dagelijks twee
zittingen te houden om te beraadslagen over
het wetsontwerp tot wederinvoering van het
algemeen stemrecht.
Na een debat van vijf uren heeft het La
gerhuis met 113 tegen 102 stemmen eene
motie van Smith aangenomen, strekkende ter
veroordeeling van het financieel beleid der
Indische regeering met betrekking tot den
handel in alcohol en opium.
De moeilijkheden voor het Engelsche
regeeringsontwerp omtrent de suikerpremiën
gebroken hebben, waarmede ik mijn aanvoerder
trouw had gezworen. Dat alles hebt gij gedaan
laat moeder beslissenwie onzer het smaad
woord verdientdat gij mij voor de voeten
werpt."
„Wat beteekentdat, Leo?" riep de vorstin, op
springend. „Ge zijt immers hier met weten en
toestemming van uw oom Ge hadt immers ver
lof van hem gekregen om naar Willicza te gaan?
Antwoord
Over het tot hiertoe zoo bleeke gelaat van den
jongen vor9t verspreidde zich thans een donkere
gloed; hij waagde 'tniet het oog zijner moeder
te ontmoeten en wendde zich in de plaats daarvan
met een van toorn vlammenden blik tot zijn
broeder.
„Wat weet gij van de plichten, die ik te ver
vullen hebwat kunnen ze u schelen? Ge houdt
het immers met onze vijanden. Ik heb mijn
plaats in onze gelederen niet ledig gelaten en zal
tegenwoordig zijn zoodra dat noodig is. Maar
juist daarom moet de zaak tusschen ons schielijk
worden afgedaan. Ik heb niet veel tijd om met
u af te rekenenik moet terug naar de mijnen
vandaag nog, binnen weinige uren zelfs."
„Ge komt toch te laat," zeide Waldemar koel.
„Ge vindt hen niet meer."
Leo begreep blijkbaar den zin dezer woorden
niet. Hij zag zijn broeder aan, alsof deze in een
vreemde taal sprak.
Sedert wanneer hebt ge uw commando verla
ten?" vroeg Waldem .r nog een9, maar ditmaal
met zulk een vreeselijken ernst, dat zijn broeder
hem half onwillekeurig antwoord gaf.
„Sedert gisteren avond."
„En van nacht heeft er een overval plaats ge
had. Uwe troepen zijn verstrooid gedood."
De jonge vorst uitte een kreet en snelde op
den spreker toe. „Dat's niet mogelijk; dat kan
niet waar zijn. Gij liegt! Ge wilt mij maar schrik
aanjagen met dat bericht, wilt mij daardoor drin
gen heen te gaan."
„Neen, dat kan niet waar zijn," bracht ook de
vorstin met bevende lippen in het midden. „Gij
kunt nog geen tijding hebben, Waldemar, van
wat er dezen nacht ginds gebeurd isik had 't
in elk geval vroeger dan gij moeten weten. Ge
misleidt ons bedien u niet van zulke mid
delen
(Wordt vervolgd.)
