Nummer 46.
Zondag 9 Juni 1889. 12e Jaargang.
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
De Overstroomingen
ANTOON TIELEN,
Staatkundig' overzicht.
BUITENLAND.
Frankrijk.
Engeland.
UITGEVER:
Waalwijk.
in de Vereenigde Staten,
wijksclic en Laiigstraalsche Courant,
Dit blad verschijnt Woensdag en Zaterdag avond.
Abonnementsprijs per 3 maanden_/l,00.
Franco per post door het geheele rijk f 1,15
Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden
aan den Uitgever.
Advertentiën 17 regels f 0,60 daarboven 8 cent per regel,
groote letters naar plaatsruimte. Advertentien 3 maal ter plaatsing
opgegeven, worden 2maal berekend. Advertentiën voor Duitsch-
land worden alleen aangnomen door het advertentiebureau van
Adolf Steiner, Hamburg. Reclames 15 cent per regel.
Het boulangisme heeft een nederlaag ge
leden bij de verkiezing voor de stad Apt
in Vaucluse, tot nogtoe eerst door Naquet
daarna door Laguerre vertegenwoordigd. Te
genover den grooten generaal zelve en Naquet
behaalden de republikeinen de overwinning
met ruim 100 stemmen meerderheid.
Klein, maar dapper betoont Zwitserland
zich door zijn eigen weg te gaan ook in de
zaak - Wohlgemut. Duitschland toont zich
wel verontwaardigd over het optreden tegen
over Wohlgemut, den provocateur, maar ook
tegenover Rusland heeft Zwitserland zich on
langs, toen bleek dat onder de uitgewezen
Russen een politie spion was, niet voor
komend getoond. Ondanks het verzoek om
de uitwijzing uit te stellen tot nader order,
werd de spion tegelijk met de anderen over
de gienzen gezet.
Dat Duitschland zich aan Rusland spiegele!
De indruk door koning Humberts reis naar
Berlijn aan het Vatikaan gemaakt, schijnt
nog dieper te zijn dan men eerst meende.
De Paus moet er zich over beklaagd hebben,
dat tal van bijzonderheden gedurende het
bezoek aangewend werden als demonstratien
tegen den Heiligen Stoel en zijn rechten.
't Zal er naar alle waarschijnlijkheid Zon
dag a. s. te Rome niet zeer vreedzaam toe
gaan, de liberalen doen al hel mogelijke de
onthulling van het standbeeld voor Giordano
Bruno tot een manifestatie tegen het Vati-
caan te maken en de Katholieken hande
len eveneens om de beweging zoo mogelijk
in het water te doen vallen, zoo door den
mond als door geschrift.
De Moniteur de Rome o. a. behelst een
uitvoerig artikel over de verheerlijking van
Giordano Bruno. Genoemd blad zegt dat
ontleend aan de /Nieuwe Rott. Courant.*
De nadere bijzonderheden, hoe verschrikkelijk
ook, mogen wij onzen lezers niet onthouden
dewijl het zonder de kennis daarvan niet moge
lijk is zich van den aard en de beteekenis der
ramp eenige voorstelling te maken.
De nieuwe telegrammen van de Times zijn van
den 3en Juni *"s morgens en 's namiddags.
Niet 6- of 8000, maar ten minste 10000 men
sehen moeten bij de overstrooming der Cone-
maugh-vallei zijn omgekomen. Hoe de dam bo
ven Johnstown doorbrak, beschrijft dc eigenaar
van het logement, dat bii het Sou'th-Fork reser
voir stond, aldus
,Op liet oogenblilc dat de dam bezweek, was
het alsof het water eenen sprong nam, zonder
den grond te raken, en de vallei instormde, een
watermuur van 20 voet hoogte, brullende en alles
voor zich wegvagende. De kleur er van was
grauwdat moet van het schuim geweest zijn.
De huizen, waar het tegen aan kwam, schudden een
oogenblik, werden opgelicht en stortten dan over
elkander alsof het eierschalen waren. In minder
dan een uur holde die waterberg achttien mijlen
ver voort naar Johnstown, door nauwe bochtige
valleien. De Conemaughrivier, die vóór de door
braak boordevol stond, rees in vijf minuten zes
endertig voet.*
De doorbraak had plaats juist op het midden
van den dam. Het geheele reservoir liep in een
uur tijds ledig. Het staat thans droog.
Ooggetuigen, die het eerst na de ramp te John
stown gekomen zijn, kregen verschrikkelijke din
gen te zien. De richting van de spoorwegbrug
over de Conemaugh-rivier is loodrecht op de
stad, van het noorden naar het zuiden. Tegen
die brug hoopten zich zulk eene massa afdrij
vende stukken van huizen, boomen en andere
bouwvallen op, dat hare bogen verstopt raakten
en de stroom buiten de brug om over het land
zijnen weg nam. Intusschen rees de stapel hoo-
ger en liooger, ver boven de brug uit en half
eene mijl de rivier op. Daarin verdwenen heele
huizen, die te pletter werden gestooten. Toen
de stapel tot torenhoogte gerezen was, vol zit
tende met menschen, raakte vlak bij de brug de
hoop in brand, misschien door het vlam vatten
nooit een bloediger beleediging het pausdom
en den godsdienst naar het hoofd is ge
slingerd.
Bij wijze van protest tegen de hulde aan
Giordano Bruno zal er Zondag in alle kerken
van Rome een bijzondere dienst worden ge
vierd. Door biljetten aan de deuren der kerken
is dit bekend gemaakt.
Andere Katholieke bladen spreken er over
dat bij de officieele deelneming aan de fees
telijkheden van het Parlement, de Italiaansche
regeering rechtstreeks aansprakelijk is voor
alle beleedigingen, het pausdom aangedaan.
Volgens een telegram van Donderdag heeft
echter de Senaat besloten niet officieel aan
de plechtigheid deel te nemen.
De linkerzijde van het Hongaarsche Huis
van Afgevaardigden heeft nog even gauw
revanche trachten te nemen wegens de door
haar bij de militaire wet geleden nederlaag.
De premier Tisza kreeg er geducht van langs
over zijn löjarige functie en verwerping van
de begrooting werd voorgesteld. Tisza ver
dedigde zich knap en Woensdag werd de
begrooting dan ook met groote meerderheid
aangenomen, terwijl bij een banket de over
winning der liberale partij luide werd ge
vierd.
De zaak aangaande de Servische spoor
wegen is er door Gruic's schrijven niet veel
helderder op geworden. De motieven, die
hij voor de handelwijze der regeering opgeeft,
zijn geen andere dan de reeds bekendede
Fransche maatschappij zelve zou zich her
haaldelijk aan inbreuk op de gesloten over
eenkomsten hebben schuldig gemaakt, de
belangen van het publiek niet hebben gediend
en de openbare veiligheid in gevaar gebracht.
In den Franschen ministerraad is de quaes-
tie opnieuw besproken, maar daar was nog
geen nieuws bekend.
De afwachtende houding van de Fransche
regeering maakt een indruk, alsof men een
l*a&a3&2Jtz*aia)aai
van petroleum of ander brandbaar tuig. Zulk
een noodgeschrei steeg ipt dien brandenden chaos
op, dat wie het uit de verte gadesloegen de han
den wrongen uit wanhoop over hunne machte
loosheid. Met den wind werd zoo'n verstikkende
lucht van brandend menschenvleesch en andere
stoffen medegevoerd, dat het niet mogelijk was
op eenigen atstand het uit te houden. Ten laatste
bezweek de steenen brug onder den aandrang
van den steeds groeienden puinhoop, door het
water voortgestuwd, en nu stroomde de rivier
nog onbelemmerder dan te voren over het bene
denstrooms gelegen gedeelte der stad,
Geen huis schrijft een dagblad-verslaggever
stond meer overeind of recht; hier en daar
waren er twee of drie boven op elkander gescho
ven. Twee mijlen beneden de stad was een wa
terreservoir van dc Cambria Iron Company, eene
stevige gemetselde steenen lcom. Die lag boor
devol planken, van huizen afkomstig die er in
gedreven waren, en een stapel puin van meer
dan 50 voet hoogte had zich tegen den voorwand
opgehoopt. Ziehier een paar staaltjes van de vlie
gende vaart van den stroom: drie mijlen beneden
ae stad zag ik eene piano op den oever liggen,
waar geen snaar of toets van gebroken was. Die
moet dus als een veertje over den waterspiegel
gezweept en zonder sclxok daar neergelegd zijn.
Een eind verder lagen twee van de grootste ijze
ren stoomketelsaie wai'en op dezelfde manier
daar terecht gekomen.
Langs den Pennsylvania-spoorweg zwierven een
duizend of drie menschen. Niet een er van of
hij miste bloedverwanten en wist dat hij ze te
zoeken had onder de lijken die de rivier afdre
ven, of onder de rampzaligen die nog op de brug
tusschen den dood in de golven en dien in het
vuur aan het worstelen waren. Even beneden
Johnstown waren een vijftigtal vaten whiskey
aangespoeld; eene menigte menschen, die alles
verloren hadden wat zij bezeten hadden, zochten
troost in zich dronken te drinken. Een man, die
zijne vrouw en kinderen voor zijne oogen had
zien omkomen, trachtte zich van kant te maken.
Met moeite haalde men hem uit het water; een
poosje later lag hij smoordronken langs den weg.
Te voren had liij nooit drank geproefd.
Het hotel llurlburt, te Johnstown, een stevig
gebouw stortte in met 75 menschen er in; twee
daarvan ontkwamen. Eene locomotievenloods met
41 locomotieven werd onderste boven geworpen;
vóór dat de stukken de brug bereikt hadden was
er van de locomotieven niets meer over.
Van het uiteinde der afgebroken brug naar
vriendschappelijke oplossing verwacht, zonder
diplomatieke tusschenkomst.
Nu is aller blik, vooral die van de geld
mannen, weder naar het Oosten van ons
werelddeel gericht naar St. Petersburg, waar
zooveel wordt gesproken over oorlog, mis
schien nog in den herfst, op het laatst in de
aanstaande lente, dat de beurs te Berlijn
Donderdag vrij zwak was.'t Is best mogelijk,
dat de geruchten, die zooveel alarm maken,
de voorloopers zijn van aanstaande wape
ningen aan de grenzen als anderzins opdat
men dan niet zou kunnen zeggen, dat de
bewegingen ongemotiveerd zijn. Zoo gaat 't
nog al eens in de politiek: het gevolg wordt
menigmaal voor de oorzaak genomen en om
gekeerd, men gaat spreken van geruchten
vau wapeningen, om later, als deze werkelijk
komen, den weg bereid te vinden.
In de kamer heeft Jules Ferry Donderdag
in eene redevoering de 580 millioen uitgaven
voor hooger en middelbaar onderwijs ge
rechtvaardigd.
In krachtige bewoordingen verklaarde Fer
ry den kerkelijken vrede te wenschen en een
voorstander te zijn van het behoud der be
grooting van eerediensthij gelooft niet dat
eene volledige scheiding tusschen staat en
kerk zou kunnen leiden tot bevrediging.
O O
De ontevredenheid der aandeelhouders
van het Panama-kanaal stijgt voortdurend.
In eene vergadering werd beweerd dat het
werk niet alleen gestaakt is aan het kanaal,
doch dat de ambteneren de kostbare graaf-
werktuigen laten vervoeren en ten eigen bate
verkoopen. In de vergadering der aandeel
houders in het Suezkanaal werd De Lesseps
den oever was een kabeltouw van drie honderd
voet lengte gespannenmet een katrol en een
mand er onder. Ik trok mij over en vond op
den oever honderde menschen liggen in het natte
gras, onder een dikken regen. Er stond geen
huis meer om in te schuilen. Er was niets te
eten: voor een brood betaalde men twee schel
lingen; ook tegen dien prijs was spoedig niets
meer te krijgen. Zondag kwam er hulp. De
trein kon niet verder komen dan tot op vier
mijlen van de stad; zoo ver moest dus alles, langs
een bijna onbegaanbax-en weg, gesleept worden.
Rijk en arm waren even hulpbehoevend. Ik zag
eene jonge vrouw op bloote voeten aan den weg
staan, met niets aan het lijf dan een onderi'ok, en
een doek over hare schouders. Eerst dacht ik
dat het eene Italiaansche was, doch naderbij ge
komen herkende jk lxaar voor de dochter van
een rijken kassiereene van de meest gevierde
jonge daixxes der stad. Die ondexTOk en die doek
was alles wat haar van hare weelde over was
gebleven. Zij had maar even tijd gehad om haar
leven te redden.
Mr. James Walter's, een procureur, bevond zich
Vrijdagagavond in de Alma-hall, waar zijn kan
toor was. Hij was thuis toen de overstrooming
kwamzijne woning werd weggesleept; zijne
vx'ouw en kinderen waren op het dak gevlucht
en di*even een anderen kant uit; zij zijn alle be
houden gebleven; hijzelf dreef verschillende stra
ten door en kwam in de Alma-hall te recht. Dit
gebouw is blijven staan. Er waren op de ver
schillende vei'dicpingen een paar honderd men
schen gevlucht. Zij hielden terstond eene ver
gadering en maakten eenige bepalingen van orde,
waar ieder zich aan te houden had. Walter's werd
tot px-esident gekozen; dominé Beale tot ovei'ste
op de eerste verdieping; Iiart op de tweede ver
dieping en dokter Matthews op de bovenste.
Niemand mocht licht aansteken of vuur maken.
Voor de zieken werd zoo goed mogelijk zoi'g ge
dragen; de vrouwen en kinderen ki'egen het beste
onderkomen dat cr te vinden was. De anderen
moesten maar zien hoe zij het maakten. Niemand
sliep; velen brachten dexx nacht biddende door
onder het geloei van water en wind, en onder
de noodkreten der menschen in den omtrek. Te
midden der ellende werden twee vrou
wen ontijdig verlost. Dien nacht bleven allen
in leven; maar den volgenden dag stierven er
eenige vrouwen en kinderen, uitgeput van ver
moeienis en pijn. Met het uitei'ste levensgevaar
werden nog enkelen, die in de nabijheid van het
huis in de golven worstelden, naar binnen ge-
uitgefloten. Het tumult maakte het hem on
mogelijk op een gestelde vraag te antwoor
den, doch op een eischdat de fluiters zou
den oprijzenvertoonden dezen zich niet.
Met moeite werd de vergadering voortgezet.
De aandeelhouders in het Panamakanaal
willen eene civiele actie tegen De Lesseps
instellen.
Numa Gilly die door verschillende ho
ven van assisen veroordeeld is, heeft thans
het bevel van den procureur der republiek
ontvangen zich binnen drie dagen gevangen
te geven. De afgevaardigde van het depar
tement Gard die zich beroept opzijn lid
maatschap van het parlement weigert dit
bevel te gehoorzamen. De gendarmen zul
len verplicht zijn tusschenbeiden te treden.
Op het terrein van het in aanbouw
zijnd strijdperk voor stierengevechten te
Parijs is een ijzeren stellage door een ruk
wind omver gestort. Van tien mannen, die
er op waren, werd een onmiddellijk gedood,
drie anderen werden doodelijk gewond en
de overigen bekwamen minder ernstige ver
wondingen.
Aan het Noorderstation te Parijs zijn
twee douanenbeambten gesnapt die zich ten
nadeele van de schatkist aan fraude schuldig
maakten. Zij stonden in verbinding met si
garenhandelaars in Belgie die sigaren zon
den zonder dat er invoerrecht voor betaald
werd. Gewoonlijk werden vier kisten tegelijk
gezonden de eerste bevatte linnen en de
overigen werden dan niet geopend omdat
deze ook wel linnen zouden bevatten.
Eindelijk kreeg men argwaan en de beide
douanen-beambten werden gesnapt.
Naar de Standard uit Konstinopel bericht
heeft de Fransche ambassadeur zijn vertrek
naar Parijs uitgesteld naar aanleiding van
haald.
Uit Philadelphia worden ti'einen verzonden vol
voedsel, dekens en kleederen. Er gaan dokters
mede met benoodigdheden uit de hospitalen. Het
eerst zijn er vijfenzestig tenten te Johnstown op
geslagen voor vrouwen en kinderenuit Ohio
zijn nog vijfhonderd tenten aangekomen. Uit Pitts
burg wei'den brandspuiten aangevoerd, waarmede
eindelijk de brand op de spoorwegbrug gebluscht
werd. Ook zijn er eerst troepen uit Pittsburg ge
komen onder genei-aal Hastings, die de opperste
leiding over het reddingswerk heeft. De solda
ten zijn echter spoedig teruggekeerd, omdat de
burgerij zelve voor het handhaven der orde zorg
verkoos te aragen en de enkele booswichten, die
van de ramp gebruik maakten om te plunderen,
onschadeliik waren gemaakt. Het begraven der
lijken en het uitreiken van levensbehoeften is nu
het voornaamste. Het onderstandfonds te Phila
delphia beschikt x-eeds over 200,000 dollarsdaar
toe werd bijgedragen door de Pennsylvania-spoor-
wegmaatschappij 30,000 dollars; door de Phila
delphia en Reading-spoorwegmaatschappij (die
zelve 250,000 dollars schade heeft), 10,000 dollars.
De Cambria Iron Company, eene bloeiende on
derneming, vrij van schulden, leed eene schade
van twee millioen dollars op de lijst. Eene krant
te New-York heeft op eene lijst in een dag 20,000
dollars ontvangen. Over de houding der spoor-
wegbestux-en vóóx', onder en na de ramp wordt
onvoorwaardelijk met lof gesproken.
Ook uit andere streken worden bijzonderheden
gemeld, doch alles zinkt in het niet voor de
ramp van Johnstown. Te Washington wordt de
schade op een millioen dollars begroot. Te Har
pers Ferry, in Virginie, verdronken acht men
schen te Corning in den staat New-York, der
tien; te Williamsport aan de Susquehanna
dertigte Milton, in diezelfde streek, twintig.
Welke schade werd aangericht, blijkt nog uit
enkele opgaven, o.a. uit het feit, dat te Williams
port niet minder dan 40.000,000 voet gezaagd
timmerhout en 200,000,000 kub. vt. balken wer
den weggespoeld. Het verlies wordt aldaar op
5,000.000 dollars geschat.
In het Stueben-district beloopt de aangerichte
schade pl.m. 1,000,000 doll, en in Elmira 400,000
dollars. In de ovei'stroomde streken zijn tot nog
3000 lijken gevonden.
Te New-York zijd 150,000 doll., te Philadelphia
200,000 dollaars voor dc noodlijdenden ingeza
meld. De Mutual Life Ins. Comp. gaf 10,000
dollars.
Nog vele steden staan onder water.
