Nammer 47.
Donderdag 13 Juni 1889. 12e
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
FEUILLETON.
-V^HsTZET-A
ANTOON TXELEN,
Staatkundig overzicht.
BUITENLAND.
Belgie.
Frankrijk.
UITGEVER:
Waalwijk.
E. W ERNE R
78
i j«r.
f.
Waalwpsche en Langstraatsche Courant,
Dit blad verschijnt Woensdag en Zaterdag avond.
Abonnementsprijs per 3 maanden yi,00.
franco per posr door het gehecle rijk f 1,15
Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden
aan den Uitgever.
Advertentiën 17 regels f 0,60 daarboven 8 cent per regeJ,
groote letters naar plaatsruimte. Advertentien 3 maal ter plaatsing
opgegeven, worden 2maal berekend. Advertentiën voor Duitsch-
land worden alleen aangnomen ioor het advertentiebureau van
Adolf Steiner, Hamburg. Reclames 15 cent per regel.
,,'t Lest is 't best" zullen de leden van de
instructie-commissie uit het Hooggerechtshof
in het proces-Boulanger zeggen, indien ten
minste het opzienbarende gerucht waar is,
dat bij een huiszoeking bij Breuillé, 's gene
raals particulier secretaris en Becker, voor
zitter van een boulangistisch comité, een
aantal belangrijke documenten zijn gevonden,
betrekking hebbende op de boulangislische
propaganda en op de correspondentie van
het boulangistische comité en 's generaals
deelneming bewijzend aan een samenzwering
tegen de veiligheid van don staat.
De generaal moet die compromitteerende
papieren voor zijn overhaaste vlucht aan zijn
secretaris hebben toevertrouwd met het doel
dat zij hem la.er, als de aandacht der politie
eenigszins was verslaptzou Ien worden toe
gezonden. Even voor die bedoelde verzending
moet de politie de bergplaats van dit corpus
delicti hebben ontdekt.
Zoowel Kamer als Senaat nemen in het
belang van 't leger vrede met het regeerings-
voorstel, om de verschillen tusschen beide
wetslichamen over de militaire wet bij te
leggen door een commissie, uit leden van
beide Kamers samengesteld.
Nu is ten minste kans, dat het voorstel
wet wordt, zonder op de lange baan te wor
den geschoven.
De Portugeezen schijnen besloten John
Buil geen strookje land te gunnen, dat hem
niet van rechtswegen toekomtde Eerste
Kamer heeft ten minste besloten, dat alle
rechten des lands op landstreken in Oost
en Centraal Afrika, beslist zullen worden
gehandhaafd.
Dit votum komt juist van pas, nu men in
Londen op 't punt staat een Engelsche maat
schappij, die zich in gansch Centraal-Afrika
van de Kaap tot aan den Nijl wil vestigen,
koninklijke vrijbrieven te geven.
Duitschlands regeering heeft in Westfalen
DOOR
//Ik heb het u voorspeld. Wanda is niet een
van die vrouwen, die van daag neen en morgen
ja zeggen. Toen zij eens een besluit had geno
men, was dit ook onherroepelijk. Dat moest ge
eindelijk begrijpen en in plaats daarvan her
nieuwt ge telkens dien nutteloozen tweestrijd.
Gij zijt net, die haar onmeedoogend behandelt,
gij alieen
„Ik?" vroeg Walderaar op bijna dreigenden
toon. //En wie was het dan, die haar dat besluit
heeft laten nemen
Vast en ernstig ontmoette de vorstin den blik
van haar zoon. „Niemand," antwoordde zij. //Ik,
dat weet ge, heb het sedert lang opgegeven mij
met u beiden te bemoeienmaar al te zeer heb
ik moeten ondervinden, hoe machteloos ik was
tegenover uw hartstocht, om dit oog verder te
walen beproeven. Maar ik kan en wil Wanda
evenmin terughouden. Mijn broeder heeft nie
mand meer op de wereld dan haar. Ze doet
slechts haar plicht als ze hem voigt."
„Om te sterven," vulde Waldemar haar ge
zegde aan.
De vorstin had zich nedergezet en steunde het
hoofd met de hand.
„In den laatsten tijd zijn wij te zeer met den
dood vertrouwd geworden, als dat een onzer hem
nog zou vreezen. Wie, zooals wij, door zulke
herhaalde slagen van het noodlot wordt getrof
fen, leert zich allengs het ergste voorstellen en
ook Wanda heeft dit geleerd. Wij hebben niets
meer te verliezen daarom vreezen we ook niets
meer. Gedurende dit rampzalig iaar is aan meer
verwachtingen de bodem ingeslagen dan alleen
aan de uwen, het heeft zooveien onder bloed en
tranen ten grave doen dalen gij zult er udus
in moeten schikken, zoo het ook uw levensgeluk
heeft vernietigd."
„Ge zoudt net mij niet licht vergeven, als ik
een onderzoek doen instellen naar alle om
standigheden, die de werkstaking zijn vooraf
gegaan en gevolgd, of die haar hebben bege
leid. Het schijnt, dat de keizer nauwkeurig
op de hoogte wil komen van de betrekkingen
tusschen werklieden en werkgevers, zoowel
als van den geheelen maatschappelijken en
economischen toestand in de mijndistricten.
Eerst na het ontvangen van dit verslag zal
de keizer bepalen, of er ook aanleiding is,
om maatregelen te nemen om de natie te
beschermen tegen de ongemakken uit onte
vredenheid eener minderheid voortspruitend.
Voorloopig is reeds van 's keizers wege een
aanschrijving gericht aan alle besturen, om
zoo spoedig mogelijk verandering 'te brengen
in de bestaande wanverhoudingen, voor zoo
ver de wettelijke bepalingen dit toelaten en
verder zoodanige maatregelen voor te berei
den, als tot tegemoetkoming aan de billijke
aanspraken der arbeiders kunnen strékken.
Over de Samoa-conferentie loopen tal van
geruchten; 't schijnt dat de Amerikanen hun
zin krijgen en den Samoanen een onafhanke
lijke regeering is verzekerd.
Kapitein Wissmann heelt Sadani en Uwendji
genomen en verbrand, w<iarbij één doode en
10 gewonden zijn gevallen.
De oppositie in de Italiaansche Kamer
zal het feit van de bezetting van Keren door
een bataljon inboorlingen en Italianen te
baat nemen om de regeering nogmaals te
interpelleeren over haar plannen aangaande
het zenden van troepen en het doen van
uitgaven buiten de begrooting.
De officieuse bladen dringen aan op be
zetting ook van Asmara; de onafhankelijke
bladen blijven kalm en waarschuwen tegen
een krachtig optreden in Massowah.
Op 't laatste oogenblik schijnt de Servische
metropolitaan Theodosius zich nog bedacht
te hebben, men denkt gesteund door Ristisch,
den eersten regent, want nu wil hij zijn paleis
niet verlaten en evenmin zijn waardigheid
neerleggen om die weer aan zijn voorganger
Michael at te staan. Een tweetal bisschoppen
liet gebouw van mijn geluk op de puinhoopen
uwer verwachtingen optrok," zeide Waldemar
bitter. „Welnu, ge kunt onbezorgd zijn. Ik
heb het vandaag eindelijk begrepen, zooals ge
zegt, dat Wanda niet te overtuigen is; ze blijft
onherroepelijk bij hare weigering."
z/En gij?"'
„Wel ik zal er mij in schikken."
De vorstin zag hem vorschend aan.
„Wat voert ge in uw schild?" vroeg zij plot
seling.
„Niets. Ikzegimmeis datiknu de hoop opgeef
en mij in het onvermijdelijke schik."
Het oog zijner moeder rustte r.og altijd op zijn
gelaat. „Gij kunt u niet schikken of ik moest
mijn zoon niet kennen. Is dat soms berusting
die daar op uw voorhoofd staat geschreven? Ge
voert iets in uw schildiets onzinnigs, iets ge
vaarlijks. Neem u in acht I 't Is Wanda's eigen
wil, dien gij trotseert zij laat zich niet dwin
gen, ook niet door u."
„Dat zullen we zien," antwoordde de jonge man
koelhij sprak haar niet tegen, nu hij merkte
dat ze hem doorzag. „Ge behoeft u echter niet
ongerust te maken. Mijn plan moge onzinnig
zijnmaar zoo er eenig gevaar bij is, treft dit
mij alleen, en 'tis maar mijn leven dat daarbij
op het spel staat.'
„Maar uw leven?' herhaalde de vorstin. „En
zegt ge dat tot uw moeder
„Neem mij niet kwalijk, maar, mij dunkt zoo
veel is u dit toch niet waard, nadat gij uw Leo
hebt verloren
De vorstin zag voor zich. „Van dien dag af
hebt ge mij laten gevoelen, dat ik kinderloos
ben," zeide zij zacht.
„Ik?" barstte Waldemar uit. „Had ik u soms
moeten terughouden, toen gij Wilicza verliet?
Ik wist immers, dat ge mijn bijzijn ontvluchttet,
dat ge mijn aanblik niet kondt verdragen.
Moeder onwillekeurig kwam hij haar een
schrede nader en, hard en streng als zijne woor
den mochten wezen, klonk er een smartelijke
trilling in zijn stem - „toen ge destijds, door
droefheid overmand, bij het lijk van mijn broe
der als bewusteloos in elkander zonkt, heb ik het
niet gewaagd u een woord van troost toe te spre
ken en waag dit ook nog heden niet; was ik
niet altijd een vreemde voor u was er ooit
zullen uitspraak doen. Tegen de gevangen
houding van Garaschanin door de regeering,
heeft koning Milan ernstig geprotesteerd.
Vrijdagavond heeft er boven Charleroi en
omstreken een orkaan gewoeddie onbe
schrijfelijke schade veroorzaakt en ook men-
schenlevens gekost heeft. Hagel en regen viel
len in zulke hoeveelheden en met zulke krach-
neder, dat op sommige plaatsen steenen muren
uit elkaar geslagen werden. A.1 wat te veld stond
is vernield en met het water weggespoeld
zelfs zijn er twee mannen en, naar men vreest
ook drie kinderen door de kracht van het
water medegesleepu Het spoorweg verkeer
werd naar alle zijden verbrokendoch is
Zaterdag weder hersteld kunnen worden, met
uitzondering van de lijn Couillet-Jamioulx
tengevolge van een groot gathetwelk door
het van de hoogten stroomende water in de
spoorbaan geslagen was. Glazen daken en
lantaarns zijn alle stuk geslagen op het bui
tengoed van den heer Bodson, dat in de
streek bekend is om zijne uitgestrekte broei
kassen is van deze laatste niet slechts géén
glasruit heel gebleven, maar Zaterdagochtend
was er van alle kassen en serres nauwelijks
een spoor meer te ontdekken.
Over geheel Belgie heeft Vrijdag de or
kaan gewoedmaar nergens met zulk een
geweld als boven Charleroiwaar de aange
richte schade tienduizenden beloopt.
De uitslag der herstemming te Brussel is
dat de heer Janson, candidaat der vereenigde
liberalen, tot lid der kamer gekozen is met
eene meerderheid van 1900 stemmen boven
den tegencandidaat De Becker.
Deze uitslag heeft bij de liberale Associa
tion en Ligue groote geestdrift verwekt.
Janson en andere liberale partijhoofden
hebben redevoeringen gehouden, waarin zij
ruimte voor mij in uw hart? Ik ben op Rako-
wicz gekomen, omdat ik niet kon leven, zonder
Wanda te zien. U zocht ik niet, evenmin als gij
mij gezocht liadt in dien tijd van rouw en jam
mer, maar 't is waarachtig mijne schuld niet,
dat wij van elkander vervreemd zijn. Wijt het
niet aan mij, dat ik uinde bitterste uren van uw
leven alleen heb gelaten."
De vorstin had hem zwijgend, aangehoord, zon
der hem in de rede te vallen, maar ook hare
lippen trilden krampachtig, toen zij antwoordde:
„Zoo ik meer van Leo neb gehouden dan van
u ik heb hem ook moeten verliezen en
hoe verliezen? Dat hij sneuvelde, had ik kun
nen verdragen ik zelve had hem immers aan
gespoord om voor het vaderland te strijden; maar
dat hij zoo moest eindigen De stem weigerde
haar allen verderen dienst; zij hijgde naar
adem en het duurde eenige seconden eer zij kon
voortgaan. „Ik heb mijn Leo van mij laten
heengaanzonder een woord van vergiffenis
zonder een laatst vaarwel, dat hij mij knielende
afsmeekteen dien zelfden dag legden ze hem
met een kogel in de borst aan mijne voeten neer.
Het eenige wat mij is overgeblevende herinne
ring aan hemis voortaan onafscheidelijk van
die rampzalige handeling, die de onzen ten ver-
derve voerde. De zaak van mijn volk is verloren;
mijn broeder gaat een lot tegemoet, dat erger
is dan de dood Wanda volgt hem ik blijf
alleen achter. Mij dunkt, Waldemar, ge kunt te
vreden zijn over de wijs waarop het noodlot u
gewroken heeft."
Die doffe stem en die strakke trekken der vor
stin maakten meer indruk dan een uitbarsting
van de bitterste smart zou gedaan hebben. Ook
Waldemar werd er door getroffen.
„Moeder," zeide hij veelbeteekenend, terwijl hij
zich tot haar overboog, „nog is de graaf in zijn
vaderland, nog is Wanda hier. Zonder het te
willen of te weten, heeft zijzelve mij heden den
eenigen weg gewezen, waarop zij nog te winnen
is. Dien weg zal ik inslaan."
De vorstin ontstelde. Angstig vragend zag ze
hem aanze las het antwoord in zijne oogen.
„Wilt ge beproeven
„Wat gij beproefd hebt. 't Is u mislukt dat
weet ik misschien gelukt het mij."
Een straal van hoop scheen een oogenblik het
constateerden dat de aaneensluiting en re-
constitutie der liberale partij thans een fait
accompli is. Toen de Association Libérale
na hare bijeenkomst het lokaal verliet, heeft
de menigte de paarden van het rijtuig van
Janson afgespannen en zelve het rijtuig voort
getrokken tot bij de Ligue libérale. Verschei
dene groepen liepen al zingende door de
stad en hielden manifestatiën ten gunste van
Janson. De orde is niet gestoord.
Bij de opening der zitting van de kamer
was het duidelijk zichtbaar, dat de uitslag
eene groote verslagenheid bij de meerder
heid heeft teweeggebracht. De ministers kon
den hunne erge teleurstelling niet ontvein
zen de minister-president was zeer geagi
teerd. Bij de linkerzijde heerschte daarente
gen groote blijdschap.
De kamer heeft de discussie over de be
grooting van openbaar onderwijs voortgezet.
Een der sprekers van de rechterzijde weer
legde de cijfersdoor Ferry aangevoerd.
Fallières antwoordde en drukte de overtui
ging uit, dat bij de aanstaande verkiezingen
het land dit recht aan de republiek zou doen
wedervaren dat zij veel voor het onderwijs
heeft gedaan. Het werk der derde republiek
zal de roem des lands zijn. Wij kunnen dat
zonder aarzelen aan de bekrachtiging der
kiezers onderwerpen.
Reichert, militair onder-intendantge
detacheerd bij het ministerie van oorlog is
Zaterdagnacht naar de militaire gevangenis
overgebracht. Men verzekert, dat deze ar
restatie het gevolg is van nieuwe huiszoe
kingen die geleid hebben tot de ontdekking
van gewichtige papieren en wel van onge
veer 60,000 brievendoor Boulanger ont
vangen,
De boulangisten zijn natuurlijk zeer ont
steld over deze arrestatie.
Dat de politie de geheime correspon
dentie van Boulanger bij Becker heeft ont-
m
gelaat der vorstin te verhelderen, maar schielijk
verdween hij weer en schudde zij het hoofd.
„Neen, neen, onderneem dat niet! 't Zou toch
niet baten. En als ik \i dat zeg, kunt ge wel
overtuigd ziin, dat er niets in dat opzicht onbe
proefd is gelaten. Wij hebben al liet mogelijke
op het spel gezet, maar alles tevergeefs. Pawlick
heeft zijne trouw met zijn leven moeten boeten."
„Pawlick was een oud man," antwoordde Wal
demar, „en bovendien angstig en voorzichtig van
aard. Hij was opofferend genoeg gezind, maar
miste de noodige bedachtzaamheid en in het be
slissend oogenblik ook de noodige vermetelheid
Voor zoo iets moet men jong zijn en durven, en
bovenal zich persoonlijk met de zaak bemoeien."
„En persoonlijk zijn leven wagen Wij hebben
het ondervonden, hoe ze daar ginds grenzen en ge
vangenen bewaken. Waldemar, moet ik u dan
ook r.og verliezen
Verbaasd zag Waldemar haar aan bij deze
laatste woorden, die uit het diepst haars harten
schenen op te wellen, maar niettemin bedekte een
gloeiende blos zijn aangezicht.
"'d Geldt hier de vzijheid van uw broeder,"
drong hij aan.
„Bronislaw is niet meer te redden," zeide de
vorstin moedeloos. „Waag uw leven niet voor
een hopelooze zaak. Ze neeft genoeg offers ge
kost. Denk aan Pawlick, denk aan uw broe
der!" Ze greep zijne hand en drukte deze vast
in de hare. „Ik laat u niet gaan. Het was slecht
van mij, te zeggen dat ik niets meer te verliezen
hadop dit oogenblik gevoel ik, dat mij toch
iets is overgebleven. Ik wil geen afstand doen
van mijn laatste, van mijn eenig kindga niet,
mijn zoon. Uwe moeder smeekt er u om.'
Dat was eindelijk de toon, de taal van het
moederhart, die VValdemar nog nooit van die
lippen gehoord had. Ook voor oe trotsche vrouw
met al nare geestkracht en zelfbeheersching was
het uur geslagen, dat ze alles om zich heen zag
ineenstorten en zich wanhopig vastklemde aan
het eenige, dat haar nog was overgebleven. De
verstooten verongelijkte zoon trad eindelijk in
zijne rechten al had zich eerst het graf voor
zijn broeder moeten ontsluiten, om in het bezit
van die rechten te komen.
(Wordt vervolgd.)