Nummer 63.
Zondag
11 Aug. 1889.
12e Jaargang.
TONI.
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
ANTÖON TIELEN,
De „vierde in den Bond."
TJSUILLETOV
UITGEVER:
Waalwijk.
Naar het Duitsch van v. d. Horst.
2. Q. Q.
Echo van het Zuiden,
en Langstraatsche Courant,
Dit blad verschijnt Woensdap en Zaterdag avond.
Abonnementsprijs per 3 maanden J 1,00.
Franco per post door het geheele rijk f 1,15
Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden
aan den Uitgever.
Advertentiën 17 regels f 0,60 daarboven 8 cent per regel,
groote letters naar plaatsruimte. Advertentien 3 maal ter plaatsing
opgegeven, worden 2maal berekend. Adrertentiën voor Duitscli-
land worden alleen aangnomen ioor het advertentiebureau van
Adolf Steiner, Hamburg. Reclames 15 cent per regel.
Het bezoek van Keizer Wilhelm van Duitsch-
land aan zijne GrootmoederVictoria van
Engeland, is een hoogst gewichtig feit in de
politieke geschiedenis van de jongste kwart
eeuw.
Wie zich op de hoogte heeft gesteld van
de bestaande verhoudingen in Europa, zal
inzien van welk gewicht het standpunt is
waarop Engeland zich voor de naaste toekomst
denkt te stellen.
Tegenover het midden-Europeesch verbond
staat Frankrijk thans volkomen geisoleerd.
Vervreemd van het stamverwant Italië, ziet
het groote en kleine Staten zich groepeeren
om den nieuwen Imperator te Berlijn. Ver
leidelijke lonkjes den Czaar toegeworpen
blijven onbeantwoord. Tegenover den alge-
meenen eisch om duurzamen vrede, staat
Frankrijk's verlangen naar herovering van den
bij Sédan verloren roem als een machteloos
protest, slechts dienende om de volkshartoch-
ten te sussen, als hetnoodig is.
Toen keizer Frederik van Duitschland door,
den dood belet werd zijn vrijzinning regee-
rings-program uit te voeren, wachtte men niet
zonder vrees wat de eerste daden van zijn
opvolger, onvoorbereid en onverwacht tot de
kroon geroepen zouden geven. Van jong
aristocratisch en beslist anti-Engelsch gezind
Pruisisch officier tot „machtigsten heerscher
van het Vasteland" (zooals The Thimes den
Keizer dezer dagen noemde) was eene groote.
schrede. En de vraag was het, in hoeverre
de erfprins rle droombeelden zijner jeugd zou
weten op te offeren aan de eischen der po
litiek.
Het bezoek aan Engeland heeft daarop een
antwoord gegeven, dat verblijdend mag heeten
voor allen, die den vrede liefhebben. Bladen
van elke kleur en richting erkennen vol vreug
de, dat deze toenadering tot de zeemogend
heid eene schitterende overwinning is voor
Bismarck's politiek; dat Frankrijk eene illusie
meer zal dienen op te geven; dat de „jon-
door
Dahlberg schrok en zeide: //Mag ik het u voor
lezen, mevrouw? Ja? Wees dan zoo goed even
naar mij te luisteren." En nog steeds in staande
houding las hij: ,1k Julius Andreas Verning, le
gateer bij dezen aan de dochter vun mijn over
ledene zuster, Henriette Maria Armfeld, geboren
Verning, de ten mijnent wonende minderjarige
Anthonie Clara Arm teld, de som van vijftigdui
zend thalers, onder dien verstande, dat van af
heden de door dit kapitaal gevormd wordende
rente haar ten goede zal komen en aan haar bij
meerderjarigheid of huwelijk, zal worden uitge
keerd. Voorts verklaar ik als mijn uitdrukke-
lijken wil, dat dit jonge meisje tot een der ge
noemde tijdstippen in mijn huis zal blijven en
als een dochter des huizes zal worden beschouwd.'
"Niet waar, mevrouw Verning? voegde de notaris
hieraan toe, "hieraan zult gij toen wel willen
voldoen
Langzaam en kalm zette de weduwe zich op
de sola neder en wees tegelijkertijd haren be
zoeker een stoel aan, die echter door dezen on
aangeroerd werd gelaten. //Ik wil in geen enkel
opzicht medewerken, mijnheer de notaris," zeide
zij op scherpen toon, „om mijnen zoon, het hem
wettig toekomend erfdeel, al is dit ook gedeelte
lijk, te ontrooven. Het geheele plan is onzin en
kan slechts in koortsachtige opgewondenheid zijn
beraamd. Mijn nichtje blijft hier niet in huis en
ontvangt uit de nalatenschap van mijnen echtge
noot geen penning."
Dahlberg wist niet wat hij hoorde, en riep bui
ten zich zelf„Hoe, mevrouw wilt gij dit arme
kind verstooten maar dit is immers onmogelijk!"
De trotsche vrouw haalde verachtelijk de schou
ders op en zeidewik zal dit vreemde meisje,
dat mij reeds lang tot last en verdriet geweest
is, mijn huis ontzeggen, notaris!"
Nog kon de eerlijke man zijn ooren niet ge-
kerpartij" in Duitschland, die den keizer tegen
Engeland heette aan te zetten, het zwijgen
voor goed is opgelegd.
Het bezoek draagt een streng persoonlijk
en privaat karakter. Aan het Londensche
Hóf zijn den Keizer zelfs de vertegenwoor
digers der vreemde mogendheden niet offi
cieel voorgesteld geworden. En maakte de
nauwe verwantschap tusschen de beide Vorsten
het mogelijkhet „privaat karakter" van 's
Keizers reis te behouden, des te meer op
merkelijk is de zinsnede van het groote Lon
densche blad, waarvan men beweert, dat het
in betrekking staat tot de thans bovendrij
vende partij der tories: „Wij ontvangen den
Keizer niet als bloedverwant van het Ko
ninklijk Huis, maar als machtigsten Vorst van
het continent."
Niet minder dan eene erkenning van
Duitschland's hegemonie in Europa ligt in
die woorden. Engeland heeft, bij monde van
zijne invloedrijke pers de waarde van de
Triple Alliantie, gepresideerd door Berlijn, in
ronde woorden gehuldigd.
Zal nu het Drievoudig Verbond van wezen
veranderen en Engeland tot zijne leden zien
toetreden? Heeft men te hopen dat het ka
binet van St. James plaats zal nemen in den
Raad van Berlijn, Weenen en Rome?
Niet alzoo; John Buil heeft zijne onbeperkte
vrijheid te lief; John Bull is te veel egoïst
John Buil gevoelt zicht te weinig één met
het vasteland, om zijn toekomst afhankelijk
te maken van het gelukken der berekeningen
des kanseliers.
John Buil zal weigeren den handslag te
geven, die hem dwingt het zwaard te trek
ken, als de alliantie in niet te ontwijken
botsing kwam met de Slavische strooming
die Europa blijft bedreigen.
Het bezoek van den Duitschen Keizer heeft
meer een negatief dan een positief gewichtig
karakter. Verzekerd van de sympatie van
Engeland, heeft men geen zwenking in Fran-
sche richting te wachten, als den nood aan
den man is gekomen.
En hoe „perfide" of belangzuchtig Engeland
loovcr. en, met een van aandoening bevende stem
vroeg hij „Maar weet gij dan wel zeker of de
overledene wellicht niet een zeker doei beoogde
met deze beschikking? Bestaat er ook reden
Op deze woorden schrikte zij hevig en zoo plot
seling dat het zijn aandacht niet ontgaan kon,
terwijl zij uitriep: «Een reden mijnheer de no
taris Een reden Heeft Andreas u iets mede
gedeeld?"
Zij sprak deze woorden op nauwelijks verstaan-
baren toon en als in doodsangst. Dahlberg stond
in tweestrijd. Een toestemmend antwoord slechts
ten halve toegelicht, en de overwinning zou be
haald zijn, doch ten koste eener leugen, die mis
schien eene beschuldiging zou kunnen zijn voor
den overledene. Deze overweging duurde slechts
een oogwenk, doch ook toen was zijn besluit
genomen en sprak hij „Neen, mevrouw Verning!
geen woord heb ik daaromtrent vernomen."
Een zucht van verlichting ontsnapte den boe
zem van de felbewogen vrouw, terwijl een diepe
blos, die zich over haar gelaat verspreidde, be
wees, hoezeer zij geschokt was.
«Ik geloof dat ons onderhoud als geëindigd kan
worden beschouwd, mijnheer de notaris," sprak
zij, opstaande. «Mijn besluit staat vast, zoodra
de begrafenis is afgeloopen, moet het kind het
huis uit.'
«En waarheen, als ik vragen mag? Toni is
arm en gij kunt toch niet bedoelen uw nichtje
in een armenhuis te zien groot brengen
Mevrouw Verning haalde de schouders op en
zeide: ,Ik hoop dat het haar wel moge gaan,
doch ik zal mij om haar lot verder niet bekom
meren."
De oude heer greep driltig naar zijn hoed, die
hij in het vuur van zijn gesprek op de tafel ge
zet had en bracht met moeite de woorden uit
„Dut moge God u vergeven, mevrouw, ik heb do
eer u te groeten."
Zij lachte trotsch terwijl zij hem toevoegde
„nog een oogenblikje, mijnheer de notaris. Dat
zoogenaamde testament is in elk geval mijn ei
gendom, niet waar? Ge zult wel zoo goed wil
len zijn het papier hier te laten en mij bij ge
legenheid uwe rekening daarvoor te willen in
zenden.*
«Ik ben u zeer verplicht, mevrouw,riep hij
bijna grof, „het papier heb ik betaald en den klerk
ook, zoodat ik niet begrijp welke aanspraak gij
moge zijn, hier mag men zijne alliantie met den
Keizer van Duitschland als oprecht beschou
wen. De belangen van Wilhelm bepleitend,
preekt het kabinet van St.James tegelijk voor
eigen parochie.
De indirecte oorzaak van die quasi-onbaat-
zuchtige hartelijkheid is de Czaar aller Russen.
De Slavische en Germaansche rassen gaan
meer en meer vijandig tegenover elkaar staan.
Het is slechts een quaestie van tijd, wanneer
door de afdoende argumenten van het kanon
zal worden uitgemaakt, wie in Europa de
heerscher zal zijn. De beide reuzen sterken
zich jaar op jaar tot de heftige worsteling
waarvan zij het onvermijdelijke inzien De
moderne krijgskunst geeft zoozeer verdelgende
middelen aan de hand, dat een oorlog, in
het laatst der negentiende eeuw gevoerd
slechts een Amerikaansch duel» in 't groot
kan zijn. Wie het onderspit delft, moet zijn
ongeluk met den dood bekoopen. In een
„after-dinner-speech/1 waarvan men het be-
vordelijke voor de spijsverteering niet dadelijk
bemerkt, heeft lord Salisbury nog onlangs
verklaard, dat de natie die een oorlog thans
zou verliezen, veel kans heeft te gelijk uit
de rij der volkeren geschrapt te worden. Het
bewustzijn van dit moorddadige eener mo
derne worsteling houdt den vrede in stand.
Duitschland en Engeland hebben gelijke
redenen om Rusland te wantrouwen, Rusland's
invloed op het Balkan-schiereiland tegen te
houden.
Tegenover de kans om Duitschland in het
oude werelddeel aan zijne zijde te zien, heeft
Engeland de belofte over, om de jonge Duit-
sche koloniën en de zooveel zwakkere Duitsche
vloot in geval van pood te beschermen.
Het is niet zoozeer onderlinge sympathie,
die Berlijn en Londen tot elkaar brengt, als-
wel gemeenschappelijke vrees. Het midden-
Europeesch Verbond wordt door de Slavo-
phobie bovenal beheerscht; het bezoek van
Keizer Wilhelm is in zooverre niets dan een
maatregel, door de voorzichtigheid geboden.
De Fransche Pers heeft getracht, met hare
gewone struisvogel-politiek, de beteekenis van
er op kunt maken, ik heb nogmaals de eer u te
groeten."
Hij was de deur uit, voor zij gelegenheid ge
had ten tweeden male een poging aan te
wenden om het zoo vurig begeerde document in
haar bezit te krijgen. In de portefeuille van den
notaris bevond zich dus dat gehate testament,
dat zij zoo ga'-rne voor elk een, doch voorname
lijk voor zich zelve, verborgen had willen hou
den.
Het was slechts dit gevoel van spijt en schaamte
tevens dat haar het genot der overwinning ver
galde, doch slechts voor korten tijd.
Langzamerhand week het schrikbeeld op den
achtergrond en won eene onzalige blijdschap over
den behaalden triomf al meer en meer veld. Een
half uur geleden had zij nog, mistroostig en met
een gevoel van nijd en afgunst in het hart, in
den somberen Novembernacht gestaard, tevergeefs
strijdende tegen de overmacht der omstandighe
den, doch thans was alle gevaar als door toover-
slag verdwenen en stond zij daar vrij en onaf
hankelijk, in het bezit van het recht om het ge
hate wezen, dat zij slechts noode geduld had tij
dens het leven van haren echtgenoot, uit haar
huis te verjagen.
Een lamp opnemende begaf zij zich met vasten
tred naar ae sterfkamer en wees met een enkele
beweging van de hand de oude waakster, die bij
het lijk van haren echtgenoot gebeden zat té
prevelen terug. Zij wachtte een oogenblik en toen
zij bemerkte, dat de oude vrouw de kamer ver
laten had, trad zij op het bed toe, sloeg het lijk
kleed terug en beschouwde, zonder ae minste
ontroering of schrik de gelaatstrekken van den
overledene, met wien zij twintig jaren van haar
leven had doorgebracht. Twintig lange jaren
waren deze menschen door den band des huwe
lijks aan elkaar verbonden geweest, door den
band die van rozen gevlochten is, indien liefde
en hoogachting tusschen man en vrouw bestaan,
doch die voor hen een -on verdragelijk en knel
lend slavenjuk geweest was.
Regina erning legde haar warme, van bril—
lanten fonkelende hand, op het ijskoude voor
hoofd van den doode en sprak fluisterend, alsof
hij tot wien zij sprak nog tot het rijk der le
venden behoorde
„Slaap zacht, Andreas, slaap, laat de dood ons
vrede brengen." Langzaam bedekte zij daarop
dien ongelukkigen loop der zaken voor zich
zelve en het volk te verhelen, zij tracht hare
lezers diets te maken, dat Keizer Wilhelm
„slechts aan de liethebberij van revue-bekijken
in Engeland zal kunnen voldoen." Overigens
kan er tusschen hem en den egoïst John Buil
niets ontstaan, wat naar «amour of inclinatie»
zweemt. Zoo ver gaat de Parijsche pers zelfs,
dat zij den jongen Keizer voorstelt als een
sidderenden Richard III, overal vervolgd door
het spooksel van het schitterend, feestvierend,
triumfeerend Parijs. De verbeten spijt over
de ontkiemende vriendschap spreekt niettemin
duidelijk in deze beschouwingen. Frankrijk
weet 't zelf wel, dat zijne houding tegenover
de Egyptische conversie Engeland ontstemd
heelt; dat men integendeel alle zeilen had
moeten bijspannen om te voorkomen, wat
thans niet meer te keeren is. Maar in iederen
Franschman schuilt iets van de boulangistische,
schaduwzijde van het Gallisch volkskarakter.
En op het rad van avontuur ligt het arme
Frankrijk voortdurend met het hoofd omlaag.
De teekenen des tijds dwingen in menig
opzicht tot groote voorzichtigheid. De vol
keren der aarde naderen elkaar, als zoeken
zij bescherming in onderlinge verbroedering.
Kleine geschillen van ondergeschikt belang
worden op den achtergrond geschoven. Men
vergeet oude veeten en reikt elkauder de hand,
de lessen der geschiedenis achterstellende bij
de vraag, wat men van de toekomst te wach
ten heeft.
Er is bij de staatslieden, die het lot van
Europa in handen hebben, een hartstochtelijk
verlangen naar vrede opgeleefd. En intus-
schen verhoogt men de jaarlijksche oorlogs
budgetten en schrijft boekdeelen vol over de
verbeteringen der defensie. Men gewaagt
met vreugde van den onverstoorden vrede
en bouwt alom versterkingen, breidt de legers
uit, heft drukkende belastingen voor het on
derhoud der strijdkrachten.
De vorsten kunnen niet langer zelfstandig
beslissen over de vraag of hun land de al-
gemeene pacificatie zal handhaven. Het
koninklijk recht lot het verklaren van den
weder het gelaat van den ongelukkigen ontsla
pene en verwijderde zich uit net vertrek om zich
naar de sponde te begeven van het meisje, dat
zij zoo zeer haatte.
In een klein kamertje, aan de achterzijde van
het huis gelegen en slechts voorzien van de
hoogst noodzakelijke meubelen, stond een ledi
kant en daarheen richtte de trotsche vrouw hare
schreden.
Sluipend en den schijn van de lamp met haar
hand bedekkende, was zij binnengekomen en
schrok daarom hevig, toen twee donkere oogen
met een onmiskenbare uitdrukking van angst,
de haren ontmoetten. Op het bed lag eeu jong
meisje, wier frisch gezichtje in de witte kussens
op eene bloeiende roos geleek. Overvloedige kas
tanje-bruine lokken lagen golvend over het hoofd
kussen verspreid en de lichtgebogen hals werd on
dersteund door een armpje, zoo schoon van vorm
dat een beelhouwer er door in verrukking zou zijn
gebracht. Het schoonste waren echter ae groote,
nelder bruine oogen, overschaduwd door lange
zijden wimpers, waarin zoowel onschuld ms
trouwhartigheid te lezen waren.
„Tante," fluisterde Toni, „o, lieve tante! Ik
heb van nacht zoo akelig gedroomd en zooveel
vreemde voetstappen en stemmen gehoord. Er is
toch niets met oomlief gebeurd?"
Ook deze biddende kinderstem vermocht niets
op het koude hart van mevrouw Verning en zelfs
schenen hare oogen een hartstochtclijken haat
te weerspiegelen, die tot hartstocht oversloeg bij
de ge lachte aan het verdriet, dat hare woorden
het arme kind zouden berokkenen.
„Mijnheer Verning is van nacht gestorven,"
zeide zij koud en hard, zonder te letten op den
schrik, die deze woorden bij het meisje veroor
zaakte en wendde zich daarna af om de kamer
te verlaten.
Een gil van ontzetting ontsnapte de lippen van
het arme kind.
„Dood riep zij met al den angst, die dit
woord gewoonlijk in kinderharten verwekt, „dood!
Ach, lieve tante, laat mij niet zoo alleen in don
ker; ik ben zoo bang, blijf toch bij mij."
Doch zonder op deze woorden tè letten cn met
een bitter lachje om de dunne lippen, verdween
mevrouw Verning en liet het arme kind ten prooi
aan angst en zieleleed.
(Wordt vervolgd.)
