Nummer 69. Zondag 1 Sept. 1889. 12e Jaargang. TONI. Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen. ANTOON TIELEN, Staatkundig overzicht. FEUILLETON. UITGEVER: Waalwijk. Naar het Duitsch van v. d. Horst. 7. Q. Q. De Echo van het Zuiden. en MBfslrialsrbe Courant, Dit blad verschijnt Woensdag en Zaterdag avond. Abonnementsprijs per 3 maanden J 1,00. Franco per post door het geheele rijk f 1,15 Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden aan den Uitgever. Advertentiën 17 regels J 0,60 daarboven 8 cent per regel, groote letters naar plaatsruimte. Advertentien 3 maal ter plaatsing opgegeven, worden 2maal berekend. Advertentiën voor Duitsch- land worden alleen aangnomen door het advertentiebureau van Adolf Stein er, Hamburg. Reclames 15 cent per regel. In de „Post" komt een hoogst interessant artikel voor over den staatkundigen toestand van Europa. Gelijk bekend is, heeft de rijks kanselier, zoo dikwijls hij in de laatste jaren in den rijksdag over de buitenlandsche poli tiek sprak, zeer ondubbelzinnig te verstaan gegeven, dat Frankrijk in Europa de rustver stoorder is. In den laatsten tijd daarentegen heelt de officieuse pers herhaaldelijk van de voor den vrede gevaarlijke houding van Rusland gesproken, en dezer dagen sprak zelfs de „Post" van de mogelijkheid, dat in Frankrijk weder eene vredelievende strooming de bovenhand zou verkrijgen. Bij de beoorde ling van het bedoelde ar tikel van de „Post" is deze herinnering van beteekenis. Het blad namelijk behandelt in een hoofdartikel het onlangs te Florence verschenen geschrift van den Italhanschen senator Jacini, getiteld „Pensiere sulla po litica italiana," waarin deze betoogt dat alleen een Fransch- Duitsche oorlog onvermijdelijk is, en geenszins een Russisch-Oostenrijksche. Aan de verdeeling van Europa in twee kampen zou daarom langs ordelievenden weg wel een einde gemaakt kunnen worden, ter wijl de dreigende oorlog zou kunnen worden beperkt tot een Fransch-Duitsch tweegevecht. Hierop nu antwoordt de Post met de vol gende, blijkbaar officieuse en, met het oog op het wederom verdaagd bezoek van den czaar, dubbel merkwaardige beschouwingen: „De gespannen toestand in Europa is niet zoo hopeloos wegens de verhouding tusschen Duitschland en Frankrijk, want ware er geen Rusland, reeds lang zouden de Franschen zich met Duitschland hebben verzoend. Zij willen den strijd met Duitschland niet alleen aanbinden, niet omdat zij onvoorwaardelijk aan het wapengeluk zouden wanhopen, maar omdat zij terecht het gevaar te groot achten in vergelijking met hetgeen zij zouden kun nen winnen. Wisten de Franschen met onbe twistbare zekerheiddat zij geheel alleen door Hartelijk dank, mijn jongen!" antwoordde een diepe, welluidende stem. „Ik hoop, dat wij de beste vrienden van de wereld zullen worden Geel' mij de hand, Oscar, gij hebt het oog en den lach van uwen vader." £n zich vervolgens tot de oude vrouw wen dende, die doodsbleek en stom in het midden van het vertrek was blijven staan, vroeg hij haar op minder hartelijken toon en bijna even bleek en ernstig als zij zelve was: „Schoonzuster, ik heb u zeker door mijn komst verschrikt, gij hebt wellicht reeds sedert lang gemeend dat ik dood en begraven was. Doch ik kom u slechts een ding vragen en kunt gij mij daarop voldoende en be vredigend antwoord geven} dan zal het gebeurde voor eeuwig vergeten en vergeven zijn." „Ik weet niet wat gij bedoelt, Karei Verning," was het eenige wat de weduwe bevend en bijna onverstaanbaar kon uitbrengen,terwijl zij de oogen neersloeg voor den doordringenden blik des ou den mans. „Ik begrijp niet wat gii mij vragen wilt. Kan hier misschien aan eene vergissing gedacht worden? Maar neem toch plaats," sprak zij verder, terwijl zij met een lichte beweging van hare hand haren zwager een stoel aanwees, dien Oscar voor den ouden man had neergezet. De grijsaard schudde het hoofd. „Nog niet, mevrouw, eerst moeten de zaken tusschen ons tot klaarheid gebracht zijn. Ik weet, wat ik zeg en aan eene vergissing valt hier niet te den ken, zoodat ik dringend moet verzoeken om die ophelderingen, welke ik noodig heb en die gij mij zeker kunt geven. Zeg mij dus, indien gij de goedheid hebben wilt, waar zich de dochter mijner overleden zuster, Toni Armfeld, op dit oogenblik bevindt?" Het was juist deze vraag, die mevrouw Ver ning verwacht en gevreesd had. Eerst na eeni- tegenover Duitschland zouden moeten staan, zij zouden tot het inzicht komen, hoeveel ruimte de wereld biedt, hoe groot de voor deden zijn, waarop Frankrijk thans reeds de hand gelegd heeft, en hoe groot daarentegen voor Frankrijk de nadeelen zijn, als het door zijne vijandschap Duitschland dwingt aan alle andere staten tegen Frankrijk de hand te reiken. Daar echter de Franschen op een bondgenootschap met Rusland rekenen, hopen zij Duitschland te verpletteren en dan in Europa de vrije hand te hebben. Hierin ligt de droevige kern van het gevaar voor den Europeeschen vredehierin alleen Voor Frankrijk zijn er duizenden dingen, waarin Duitschlands vriendschap het van nut zou wezenRusland echter wil geene vrienden hebben, wil niemand iets schuldig zijn, het gelooft zijne duidelijke bestemming alleen te kunnen vervullen. Eene hulp als van Frank rijk laat het zich welgevallen, alleen echter omdat, naar Russische opvatting, zij geene wederkeerigheid eischt. „Duitschland en Frankrijk zouden verzoend kunnen zijn, indien Frankrijk zijn natuurlijke rol in de statenwereld begreep. Duitschland en Rusland zijn langen tijd bondgenooten geweest, zoolang namelijk Rusland in Duitsch land slechts een werktuig kon zien helpers met gelijke rechten en gelijke aanspraken kan het niet gebruiken, wil het niet hebben, daartoe zijn zijne plannen te veelomvattend. „Frankrijk, wij herhalen het, zou zich met ons verzoenen, indien het alle uitzichten op Russische hulp ontnomen werd; Rusland echter zou zich niet met ons verzoenen, ook niet als Frankrijk geheel van de aarde verdween. Onder Rusland verstaan wij de zoogenaamde partij van het panslavisme, welke in de Rus sische staatkunde de drijvende kracht is, wel is waar niet door hare innerlijke waarde en beteekenis, maar alleen tengevolge van het onnatuurlijke in het geheele Russische staats - wezen. „De senator Jacini vergist zich dus geheel in den aard der Europeesche toestanden; ware hij scherpzinniger, dan zou hij ter ver vulling van zijn wenscb, om den oorlog te gen tijd was het haar mogelijk te spreken en toen klonk het: „Ik weet het niet!" „Gij weet het niet, zuster? en sedert wanneer weet gij dit niet?" „Het kind kwam op zesjarigen leeftijd in ons huis en bleef daar tot haar dertienden, tot den tijd dat mijn man stierf. Ik bracht haar toen terug naar de stad en sedert heb ik niets meer van haar gehoord." „Aan wien hebt gij dan het arme kind toever trouwd God almachtig, mevrouw, waarom hebt gij die arme wees verstooten „Oom?" kwam Oscar bleek en bevend tusschen beiden, „op dien toon moogt gij niet tot mijne moeder spreken. Zij had, hoe hel ook zijn moge, in elk geval het recht om te handelen, zooals zij gedaan heeft," De vonkelende oogen van den ouden man richt ten zich bij deze woorden plotseling op den jon geling. „Dat zullen wij voor dit oogenblik onbeslist laten, Oscar. Maar weten zal en moet ik, waar die vrouw dat arme kind gelaten heeft en aan wien zij het heeft toevertrouwd, al zou ik ook de hulp der politie moeten inroepen om het aan het licht te brengen." Mevrouw Verning hief de hand op als een tee- ken dat zij spreken wilde. „Ik kon het kind niet meer in mijn huis houden, ik was het meisje niets verplicht en mocht haar niet lijden. Ik denk dat de stedelijke regeering zich harer zal hebben aangetrokken." „Dat is met andere woorden: Het armenhuis is hare woonplaats geworden God moge u dit ver geven, mevrouw, ik kan het niet. Maar, inderdaad, weet gij niet w.ar het arme kind thans is?" „Neen en ik verlang ook niet, iets omtrent haar te vernemen." „Goed, ik zal u er zeker niet ten tweeden male mede komen laatig vallen. Maar, dat ik mij op andere wijze zekerheid zal verschalïen, dat ik, wanneer het zijn moet. elk wapen zal aangrijpen dat mij noodig zal blijken, om datgene te ver krijgen wat ik mij heb voorgesteld machtig te worden, daarop kunt gij aan. Elk wapen me vrouw, zal mij goed zijn. Uwe handelwijze ver dient geen medelijden gij hebt....* „Oom, ik moet u nogmaals verzoeken u te ma tigen," riep Oscar luid, „anders...." vermijden, waarin Italië als derde lid der triple-alliantie gewikkeld zou wordeneen ander middel hebben kunnen opsporen. Dan had hij het denkbeeld kunnen aanbevelen om, door eene overeenstemming der vastelands rijken van westelijk Europa, voor Rusland den weg naar Azie en het Balkanschiereiland vrij te laten, welk denkbeeld hij met de onbetwistbaar juiste overweging zou kunnen aanbevelen, dat door veroveringen van zulken omvang de aard van het Russische rijk ge heel veranderen en het voor Westelijk Europa volkomen onschadelijk maken zou. Dit is echter een weg, dien meer dan ééne mogend heid niet gemakkelijk zou willen inslaan maar het denkbeeld kan overwogen worden. Een beperken van den in Europa heerschen- den naijver en vijandschap tot een strijd om de Vogeezen, is echter eene hersenschim." In het Oosten is het in lang niet pluis. Niet alleen dat de mogendheden het oog ge richt moeten houden op hetgeen in Armenië en op Kreta geschiedtook eischt Servie en Bulgarije voortdurend de aandacht. Zoo onderhandelt de Servische regeering met Krupp over de levering van acht batte rijen van zwaar kaliber. Op een dringend verzoek van den minis ter van oorlog heeft verder de minister van openbare werken bevolendat aan alle spoorwegstations terstond een buitengewoon stel uitwijk-rails moet worden gelegd ten einde het geleidelijk vervoer van belangrijke militaire transporten te verzekeren. Ondanks de officieele logenstraffingen blijft er groote levendigheid heerschen ter zake van re- requisities van paarden wagens en oorlogs materialen. De Bulgaarsche regeeringwegens de mi litaire toebereidselen van Servie verontrust heeft aan de Porte doen weten dat, mochten de agressieve neigingen van Servie zich be vestigen Bulgarije verplicht zou zijn te mo- biliseeren, teneinde zich tegen verrassingen te vrijwaren. De algemeene verkiezingen in Frankrijk zijn definitief op 22 September vastgesteld IOT-nnn iti r t~» n-ii titmii mii iirii—iimwii ■nil m „Ja, Ja, ik begrijp je, mijn jongen, het is uw moeder en gij staat niet toe dat men haar be- leedigt. Dat is braai gehandeld. Nu mevrouw, uw dienaar!" En, zonder in het huis zijns broeders een bete broods genuttigd te hebben, ja, zelfs zonder van den stoel te hebben gebruik gemaakt, dien men hem had aangeboden, ging hij met zware stap pen de kamer uit, gevolgd door Oscar, wiens ge voel van recht hem verbood, om voor zijnen oom Toni's vei blijf plaats geheim te houden. Wat hij wist, zou hij in'geen geval verzwijgen. „Een oogenblikje, oom," sprak hij, „mijne nicht is op het oogenblik als juffrouw van gezelschap in dienst bij gravin Hartcnstein. Neem mij niet kwalijk dat ik, uit medelijden voor mijne moeder, u dit eerst Ihans zeg." De oude man schudde het hoofd. „Zij is daar sedert heden morgen niet meer, antwoordde hij zacht, en treurig, die wilden, o, die barbaren! Zij hebben dat arme ongelukkige kind uit haar laatste schuilplaats verdreven om, God weet, mis schien haar verderf in den mond te loopen" ging hij toornig voort. Oscar stond sprakeloos van schrik en verbazing „Mijn God!" stamelde hij, „dat wist ik niet." De oude man streek zich de zilveren lokken uit het gelaat, als om het verhitte hoofd te ver koelen en sprak op korten, vastberaden toon die duidelijk blijk gaf van inwendige woede. Ik zal haar vinden. Mijn lieve Toni is nu niet meer zonder beschermer. Maar, beste Oscar," ging hij voort, „zeg mij eens, leeft mijn beste vriend, de makker mijner jonge jaren, Meinhold Dahlberg nog?" Oscar schudde ontkennend het hoofd. „Hij is sedert jaren dood, oom." „En Frits Goltau Engelbrecht Mehrens -Eveneens reeds lang dood. Het was treurig om aan te zien hoe de arme oude manbij elk doodbericht, al bleeker en bleeker werd. „En nu nog de laatste mijner vrienden, spr k hij, bijna wanhopig, „mijn wa penbroeder, mijn trouwe makker, Rudolf Anting, is hij nog in het rijk der levenden?" „Die leeft nog en maakt het zeer goed," riep Oscar, blijkbaar verheugd, toch ook één enkele goede tijding te kunnen brengen. „Goddank klonk het uit den mond van den zoodat thans de verkiezings-campagne eerst goed een aanvang kan nemen. Wel is reeds propaganda gemaakt maar namen van candidaten zijn nog niet genoemd. De bou- langisten moeten nu ook hun slag slaan doch hunne gelederen zijn erg gedund. Men kan geen personen genoeg vinden die ge schikt zijn als hun candidaten aanbevolen te worden. Een poging is gewaagd door La- guerre en Laisant, door in het circus Fer nando Dinsdag een meeting te beleggen waarin de veroordeelden van het hooggerechts hof vrij van schuld werden verklaard, doch deze poging heeft weinig succes gehad. Al leen is het gevolg dier meeting geweest, dat een 70tal personen wegens het uiten van op roerige kreten gearresteerd zijn. Uit Madrid verneemt de „Daily News" dat de bewapeningen in Marokko aldaar onrust en naijver verwekken, te meer omdat de sultan Fransche, Duitsche en Italiaansche officieren gebruikt voor het oefenen der troe pen. Als bewijs hoe goed de Italiaansche bevol king der koloniale politiek gezind is, dient dat het gezantschap van den koning Me- nelik op weg naar het Quirinaal werd uitge floten. De toestand op Creta blijft al dezelfde en doet in Engeland de vraag rijzen of het voor Turkije niet gewenscht was deze bron van onrust voor goed aan een ander af te staan. Mocht Engeland begeerig wezen dit eiland te bezetten en de rust te herstellen Gladstone wijst op de rechten dus ook ver plichtingen die Engeland heeft jegens het Turksche rijk. Hij verklaart den toestand in Armen ie voor onhoudbaar en geeft een af grijselijk tafereel van een Turksche Beij Mous- sa, die om het bezit van een zestienjarigCris- ten meisje eene familie uitmoordde, vervolgens een ander, die hem hinderde, met woning en al verbrandde en den 16 April met eene bende een rooftocht hield naar het dorp Dabavank, waar na den moord op de manne lijke bewoners zeventien gehuwde en onge huwde vrouwen werden mishandeld. grijsaard. „Dit is het eerste goede nieuws dat ik verneem, sedert mijn terugkomst in het vaderland. Nu, mijn jongen, vaarwel, in dit huis kom ik nooit weder." Hij vertrokondanks de pogingendie Oscar aanwendde om hem tot andere gedachten te bren gen en liet den jongen eigenaar van Sehorndorf alleen, ten prooi aan de tegenstrijdigste gedachten. In de stemming, waarin hij verkeerde, kon hij onmogelijk naar zijn moeder terugkeeren, alles koofcte en woelde in zijn binnenste. Toni was dus uit den dienst der gravin plotse ling ontslagen, of was uit eigen beweging heen gegaan doch in elk geval om zijnentwil. Het hart klopte hem zoo onrustig, alsof hij een mis daad begaan had en, lang vóór den gewonen tijd, stond hij heden in het kleine, blauwe bou doir van de schoone gravin. Hij werd er dezen keer bijzonder vriendelijk, zelfs teeder ontvangen en alles werkte mede om hem in een zwijmel van genot en betoovering, de werkelijkheid te doen vergeten en zich, zonder tegenstrevenaan den zaligen indruk van het oogenblik over te geven. Deze vrouw was ten minste oprecht, deze vrouw beminde hem om zijn persoon, om zijn eigen ik, want, zoowel in rang als in fortuin, stond zij ver boven hem. Zijn hart jaagde sneller en sneller, hij fluisterde woorden, die aan zijn hart vreemd waren doch, toen de schoone Emilie hem bij het scheiden vroeg, of hij niemand gemist had, kwam hem eensklaps het beeld van de ongelukkigeToni voor den geest. Met een gedwongen lachje, waaruit wroeging en zelfverwijt spraken, hoewel niet merkbaar voor de schoone vrouw, riep hij uit: „O, ja, waar achtig, juffrouw Armfeld! Dat is waar ook. Ik merk nu eerst dat zij ontbreekt." „Zij is ongesteld geworden," zeide de gravin met een betooverenden blik, „en bovendien houd ik er van, om nu en dan een kleine verandering in de dekoratiën van mijn salon te brengen." Ondanks al zijn gebreken zou Oscar in elk an der geval niet nagelaten hebben, de hooghartige onbeschaamdheiddie in deze woorden lag op gesloten, met een scherpe aanmerking te beant woorden, doch thana was hij door da omstandig heden gedwongen zijn gevoelens te verbergen. Wordt vervolgd.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1889 | | pagina 1