Nummer 72. Donderdag 12 Sept. 1889. 12e Jaargang
TONI.
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
ANTOON TIELEN,
Staatkundig overzicht.
FEUILLETON.
BUITENLAND.
Frankrijk.
UITGEVER:
Waalwijk.
Naar het Duitsch van v. d. Horst,
De Echo van het Zuiden,
Waalwpstk en Langstraatsclie Courant,
Dit blad verschijnt Woensdag en Zaterdag avond.
Abonnementsprijs per 3 maanden ƒ1,00.
Franco per post door het geheele rijk f 1,15
Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden
aan den Uitgever.
Advertentiën 17 regels 0,60 daarboven 8 cent per regel,
groote letters naar plaatsruimte. Advertentien 3 maal ter plaatsing
opgegeven, worden 2maal berekend. Advertentiën voor Duitscli-
land worden alleen aangnomen ioor het advertentiebureau van
Adolf Steiner, Hamburg. Reclames 15 cent per regel.
Zooals men weet, heeft de president van
Frankrijk na lang dralen de verkiezingen
voor de kamer van afgevaardigden vastge
steld op Zondag 2*2 September a. s. Daarmede
heeft de heer Carnot het teeken gegeven tot
den eigenlijken aanvang der kiescampagne,
waarvoor alle partijen zich reeds sinds maan
den hebben toegerust.
De verkiezingen zijn dit jaar geheel anders
ook naar den uiterlijken vorm, dan die van
1885, De „scrutin de liste" is weder afgeschaft,
het kiessysteem, dat toen zulke vreemde
resultaten opleverde, tengevolge waarvan het
parlement tot zulk een volslagen werkeloos
heid werd gedoemd ten aanzien van de
bevestiging en ontwikkeling der republiek,
dat het parlementarisme in discrediet geraakte
en het boulangisme zoo diep wortel kon
schieten. Bovendien is verboden, dat één
persoon meer dan eenmaal als candidaat op
treedt een maatregel in hoofzaak gericht
tegen Boulanger's plebiscitaire bedoelingen.
Daardoor wordt het aantal herstemmingen
aanmerkelijk verminderd en zal reeds de ver
kiezing een vrij helder overzicht geven van
de verhouding der partijen.
Wat de groepeering der partijen aangaat,
zoo kan men nu reeds vaststellen, dat de
botilangisten, het grootste deel der monar
chisten en de imperialisten bij de verkiezingen
zullen samengaan. Reeds zijn tal van lijsten
opgesteld door het comité der vereenigde
reactionairen, waarop de namen van monar
chistische hertogen en graven prijken naast
die van heftige sociaal-democraten, Boulanger
toegedaan. Dat men bij die samenstelling
nogal eens moeite heeft, is te begrijpen.
Hoe die orleanisten hun samengaan met
imperialisten en boulangisten in overeenstem
ming kunnen brengen met hun principes, is
onbegrijpelijk, ook al zeggen zij, dat het
hoofddoelomverwerping der parlementaire
republiek, van allen hetzelfde is.
Wat er dan na de bereiking van dat groote
doel zou moeten gebeuren, daarvan wordt
door
10.
Hij scheen een weinig ontstemd te zijn, doch
spoedig hadden de liefkozingen zijner vriendin
weder de rimpels uit zijn voorhoofd gestreken.
Dien avond ging hij vroeger dan gewoonlijk
near huis. Zijn hoofd gloeide en zijn hart klopte
hevig. Ja, zij beminde hem, hij gevoelde het,
zij moest hem beminnen. Haar vertrouwelijk
fluisteren en de teedere blikken uit haar geestige
blauwe oogen bewezen het daghelder. Zijn ge
heele denkvermogen, zijn gevoel, zijn wilskracht,
alles ging op in die eene, zalige, betooverende
gedachte„Zij bemint mij."
Te huis wachtten hem weder een half dozijn
maanbrieven. Hij opende ze een voor een zon
der veel acht te slaan op den inhoud, overtuigd
als hij was, dat alleen de tijding van zijn ver
loving met de schoone en schatrijke gravin Har-
tenstein voldoende zou zijn, om al zijne credi
teuren op een eerbiedigen afstand te houden.
Een van de vele documenten trok echter ziin
bijzondere aondacht. Het was een wissal, die
door den trekker verkocht was aan een derde en
die derde was Dahlberg.
Zijn vriend en schoolkameraadde man, die
zijne geldelijke aangelegenheden zoo kende, die
wist in welken nood hij verkeerde, had den wis
sel gekocht en vorderde het verschuldigde bedrag.
Het bloed steeg Oscar naar het hoofd en een
gevoel van schrik en wrevel over zooveel trou
weloosheid in een vriend maakte zich van hem
meester.
Hij' greep zijn hoed en zonder een oogenblik
te verliezen spoedde hij zich naar het huis van
deii advoka'at.
Dahlberg ontving hem ijskoud. „Wat is ervan
uw dienst," waren de woorden, waarmede hij
zijn ouden' makker ontving.
Oscar was niet gekomen om te smeeken of te
wijselijk niet gerepteensgezind zou 't zeker
niet gaan. Ook de opmerking, dat de repu
blikeinen wel met de socialisten samengaan
om de republiek te behouden, evenals zij
(reactionairen) om haar omver te werpen,
is geen verontschuldiging, want Boulanger
bedoelt niet de omverwerping van de repu
bliek, maar slechts een anderen vorm er voor,
ten minste volgens zijn programma
Eigenlijk is dus de politiek der orleanisten
niets dan een oppositie-politiek zonder doel.
„Herziening der grondwet'' zal het parool
der reactionairen zijn, die daarin een vrij
sterk wapen in handen hebben tegen de ra
dicalen Zooals men weet, hebben dezen zich
bij vorige verkiezingen immer voor grond
wetsherziening verklaardgeven zij er nu
ter wille van de regeering hun stokpaardje
aan, dan komen zij feitelijk in strijd met
hun eigen programma.
„Bescherming van den landbouw" zal in
vele arrondissementen het parool van de op
portunisten (gematigde republikeinen) zijn,
die den boeren koeien met gouden horens
beloven en, daar zij hun aanhangers juist 't
meest in de provincie hebben, zullen die
beloiten niet zonder resultaat blijven.
Zoo is het dus eindelijk aangebroken, het
tijdperk van geschreeuw, geschetter,geblagueer;
van adverteeren, aanplakken, verspreiden,
rondzenden; het tijdperk van voorbereiding
voor den strijd bij de stembus is over Frank
rijk gekomen. En sinds is men er dol. Die
dolheid duurt geregeld voort, met een enkele
uitbarsting hier en daar er tusschen, tot den
22 September. Dan heeft ze haar toppunt
bereikt, en neemt wonderbaarlijk snel af,
zoodat men er den 25 zelfs niet meer van
bespeuren kan dan treedt een tijdperk van
geestelijke en lichamelijke afmatting in, dat
zich naar buiten kenmerkt door veel water,
om al de aanplakbiljetten weg te spoelen.
Op enkele plaatsen komt nog weer een
vleugje van dc stembuskoorts boven bij de
herstemmingen; en dan keert alles terug tot
het oude.
Te Parijs, waar de staven der verschillende
legerbenden zetelen, dreigt de slag enorme
verzoeken, hij wilde slechts rekenschap vragen
en ging daarom recht op zijn doel af.
//Waarom hebt gij den wissel van vijfduizend
thalers van Wolff en Messman gekocht. Is het
misschien uw doel mij te rnïneeren
//Ja!" antwoordde de rechtsgeleerde zonder om
wegen, ik wil de krisis, die toch niet lang meer
duren kan, zoo spoedig mogelijk doen eindigen,
en daardoor zooveel als mogelijk is redden voor
de rechtmatige eigenares van Schorndof."
Die woorden waren Oscar als holle klanken,
den zin begreep hij niet. „De rechtmatige eige
nares van Schorndorf?" herhaalde hij werktui
gelijk.
z/Ja, uw nicht, juffrouw Armfeld, mee wiens
vermogen uw edele vader indertijd het landgoed
gekocht heelt. Gij beiden hebt haar bestolen, gij
en hij, elk op zijn manier. Of durft gij misschien
beweren, dat haar plotseling vertrek uit het huis
van gravin Hartenstein niet in het nauwste ver
band staat tot datgene, wat ik u den dag, daar
aan voorafgaande, hier heb medegedeeld. Wilt
gij misschien tegenspreken, dat uw verraad, uw
egoïstisch wantrouwen, haar het hart gebroken
hebben Tuans ligt zij doodziek ten huize van
den braven ouden dokter, verlaten en ongeluk
kig en dat alles door uw schuld en die van uwen
vader. Gij beiden zijt haar beulen geweest!'
Oscar had, zonder een woord te spreken, zon
der zelfs te durven ademhalen, naar de harts
tochtelijke rede van den advokaat geluisterd,
Toni ziek, misschien stervend!' Deze woorden
hadden hem geschokt tot in het diepst zijner
ziel- Hij, Oscar was de beul geweest van dit
meisje, van Toni. Dahlberg had het gezegd en
zijn geweten bevestigde deze vreeselijke aanklacht.
Hij leed zwaar.
Eerst toen Dahlberg zweeg gevoelde hij, dat
de zware beschuldiging, door dezen tegen zijn
overleden vader ingebracht, nadere verklaring
behoefde. b
//Gij zult mij genoegen doen/ sprak hij ijs
koud, /wanneer gij u een weinig duidelijker
zoudt willen uitdrukken met betrekking tot dat
gene, wat gij mijnen vader voor de voeten slin
gert. Het spreekt van zelf, dat zoo iets op be
wijzen moet zijn gebaseerd.'
„Natuurlijk, ik was hierop voorbereid. Zie hier,
herkent gij het handschrift van den overleden
afmetingen aan te nemen, 't Zal er warm
toegaan en stap voor stap zal het terrein
moeten worden verdedigd.
De vele candidaturen en de programma's
der candidaten, zoo van republikeinen, mo
narchisten, bonapartistenboulangisten als
socialisten, verdeelen zich in zooveel nuances,
dat het waarlijk inspanning kost, hen uiteen
te houden.
Voor zoover bekend, hebben de republi
keinen allerwegen den strijd tegen de mo
narchistisch boulangistische coalitie flink
aangetast en de meeste candidaturen zijn
reeds gesteld van 576 zijn er 546 reeds be
kend. Gelukkig mag het besluit neeten der
heeren republikeinen van de verschillende
nuances om bij de herstemmingen gestreng
aan de republikeinsche discipline te gehoor
zamen door de stemmen uit te brengen op
den candidaat hij zij opportunist of radi
caal die bij de eerste stemming 't grootst
aantal stemmen heeft verworven.
De republikeinen zijn begonnen de muren
vol te plakken met veelkleurige papierstroo-
ken. Enkele boulangisten Turquet, Naquet,
Gassier, volgen. Doch die gelooven, haasten
niet; of zouden zij geen geld genoeg hebben,
om veel te werken in den verkiezingsstrijd
Kan het ook zijn, dat men niet ingenomen
is met de candidatenlijst, door Boulanger
opgemaakt
Op het oogenblik staat het reeds vast, dat
de Fransche kamer 107 nieuwe titularissen
zal tellen, doordien 95 afgevaardigden, ver
deeld over 62 departementen en de koloniën,
niet meer in aanmerking wenschen te komen
voor het mandaat en de kamer bij scheiding
reeds 12 vakante zetels telde. Rekent men
daarbij nog het aantal aftredende leden, die
niet worden herkozen ondanks hun candi-
daatstelling, dan kan men het aantal nieuwe
leden in de kamer van 576 veilig op 250
stellen.
Hoop doet leven denken de bewoners van
de Duitsche rijkslanden en daarom houden
velen nog vast aan de verwachting, dat de
gestrenge passenmaatregelen zullen verzacht
worden ondanks de zeer duidelijke uitlatin-
heer Verning?"
Hij hield een ouden, geel geworden brief on
der het licht van de lamp, doch bracht zijn schat
spoedig daarop weder in veiligheid, daar Oscar
er zich van wilde meester maken.
„Zooveel ik van hier kan zien, is dit liet schrift
van mijn overleden vader, doch laat mij thans
eens lezen wat dit papier bevat."
Dahlberg plaatste zich aan zijn schrijftafel.
„Ik zal u liever den inhoud van ditdokument
eens voorlezen," sprak hij spottend. „Het is ech
ter van zooveel beteekenis en van zooveel waarde
dat ik het liever niet uit mijne handen geef."
En daarop las hij, na de inleiding van den
brief met stilzwijgen te zijn voorbijgegaan
//Helgeen men u bericht heeft, arme broeder,
is helaas maar al te waar; onze arme Henriette
heett haren man verloren en leeft met haar eenig
overgebleven kind in de bitterste armoede of
liever, leefde want de zesduizend dollars, die
gij mij voor haar gezonden hebt en die ik 'haar
natuurlijk onmiddellijk heb ter hand gesteld,
zijn zooals licht te begrijpen is, ruimschoots
voldoende geweest om alle ellende voor goed te
verbannen. Gij verwacht Karei, dat ik voor onze
ongelukkige zuster niet minder zal doen dan
gij zeltgeloof mij, broeder, ik heb reeds offers
gebracht, die mijne krachten aanmerkelijk zijn
te boven gegaan. Hoe innig hebben wij, broe
ders, dat teere kleine schepseltje, met haar prach
tig haar en madonna-oogen, lief gehadHen
riette laat u door mijne tusschenkomst duizend
maal danken; de arme is heden te zwak om te
schrijven."
Dahlberg zag van den brief op. „Wat nu volgt,"
sprak hij, is niet van veel belang en ik zal het
daarom met stilzwijgen voorbijgaan. Hier is slechts
kwestie van de zes duizend dollars, die Karei
Verning in het vertrouwen op de eerlijkheid zijns
broeders, aan deze heeft overgemaakt, met be
stemming voor de ongelukkige Henriette en die
sedert spoorloos verdwenen zijn. Waar is dit
geld gebleven? Weet ge dat niet? Het is achter
gehouden, het is gestolen 1"
„En wie beweert, dat mijne overledene tante
liet geld destijds niet behoorlijk ontvangen heeft2"
vroeg Oscar.
„Ik l" riep de jonge rechtsgeleerde met vlam-
menden blik. „Volgens den poststempel is deze
gen van de officieuse „Norddeutsche." Het
schijnt, dat zelfs de stadhouder niets geweten
heeft van 's keizers definitief besluit om alles
bij het oude te laten.
In Hongarije staat een belangrijke veran
dering voor de deur. Tal van bladen weten
mede te deelen, dat de premier Tisza voor
zijn vertrek naar Ostende den keizer heeft
te kennen gegeven, dat hij van plan is in
den herfst, na opening der kamer zijn ontslag
te nemen. De premier zou als zijn opvolger
hebben aanbevolen graaf Zichy, ex-minister,
en er is ook sprake van graaf Kalay.
Zoowel te Belgrado als te Sofia schijnen
de hooge heeren weer een weinigje tot kalmte
te komen. Ten minste in Servie's hoofdstad
heeft men besloten de manoeuvres uit te
stellen om Bulgarije alle werkelijke of ver
meende aanleiding tot klachten te ontnemen
en Bulgarij's minister van oorlog heeft zich
bepaald tot oproeping van de reservisten
uit Slivno, Tirnova en Plewna, de troepen
aan de grenzen met rust latende.
De gemeenteraad van Rennes heeft den
heer Lebastart, die door de regeering ont
slagen was als maire, als zoodanig herkozen.
Te Toulouse is eene groote Boulan
gistische vergadering gehouden. Er waren
omstreeks 6000 personen tegenwoordig. Susini
en Laisant voerden het woordmaar buiten
de zaal schreeuwde de menigte, wie het ge
lukte binnen te dringen tegen het einde der
vergadering. Er werden slagen gewisseld. De
gendarmes deden de zaal ontruimen en namen
eenige personen in verzekerde bewaring.
De Fransche minister van justitie heeft
een rondschrijven gericht tot de bisschoppen,
dezen opdragend de geestelijken met het oog
op de a. s. verkiezingen er aan te herinne
ren, dat 't der geestelijkheid op strenge straf
brief juist vier dagen voor den dood van de on
gelukkige vrouw geschreven en toen zijj gestor
ven was, toen zij haar rampzalig leven met een
zucht van verlichting en zorgvollen blik op haar
ongelukkig kindje, had verlaten, toen waren zelfs
niet eens de noodige middelen aanwezig om hare
begrafenis te bekostigen. Waaraan zou de on
gelukkige vrouw, niet in staat als zij was om
het hoofd buiten de deur te steken, in vier da
gen tijds zooveel geld besteed hebben Honder
den getuigen kunnen bevestigen, dat het Rudolf
Arning's hand was, waardoor zij tot haar laatste
oogenblik is ondersteund geworden, die haar huis
vesting en voeding, geneeskundige hulp en klee
ding verschaft heeft, terwijl de gezamenlijke bij
dragen van eenige huisvrienden noodig zijn ge
weest om het ongelukkig schepsel eene fatsoen
lijke begrafenis te bezorgen. Uw vader heeft
zich over zijne verlaten zuster niet bekommerd,
ja, het zelf nog niet eens noodig geoordeeld om
haar de laatste eer te bewijzen.'
Bleek en in het diepst zijner ziel geschokt,
stond Oscar daar. Overstelpt door de macht der
bewijzen, beschaamd en vernederd, zou het hem
goed geweest zijn op dat oogenblik te hebben
kunnen sterven. Doek neen, hij mocht het too-
neel nog niet verlaten, de kelk was nog niet tot
ded bodem geledigd.
„En gesteld dat dit alles waar was," sprak hij,
een poging doende om bedaard te schijnen, „dan
draag ik daaraan toch geen schuld. Van de door
u aangetoonde zaken wist ik, tot op dit oogen
blik niets. Juffrouw Armfeld kan thans, nu ik
de toedracht der zaak ken, in kare rechten tre
den en nemen wat haar toebehoort, ik trek mij
terug."
Dahlberg kruiste de armen over de borst
„En hoe staat het nu met uw eigen misdaad,
grootmoedig mensch, met het onrecht, dat gij
persoonlijk juffrouw Armfeld hebt aangedaan?
Ga heen, als gij er den moed toe hebt en zie uw
offer aan, ga daar heen en spreek dan nog op
den,toon, dien gij zooeven aansloegt. Het is uw
naam," ging hij op zachter toon voort, terwijl
zijn oog schitterde van jalousie, „dien Toni fluis
tert in hare droomen, het is uw verraad, waar
door zij aan den rand van het graf gebracht is.'
(Wordt vervolgd.)