Nummer 20. Zondag 9 Maart 1890. 13e Jaargang De blinde Gravin Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen. ANTOON TIELEN f Bekendmaking. FEUILLETON. Staatkundig overzicht. UITGEVER: Waalwijk. 31 Emilie Heinrich's. De Echo van het Zuiden, Waalwyksclw en Laugslraatscli# Coiiranl, Dit blad verschijnt Woensdag en Zaterdag avond. Abonnementsprijs per 3 maanden /1,00. Franco per post door het geheele rijk f 1,15 Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden aan den Uitgever. Advertentiën 17 regels J 0,60 daarboven 8 cent per regel, groote letters naar plaatsruimte. Advertentieu 3 maal ter plaatsing opgegeven, worden 2maal berekend. Advertentiën voor Duitsch- land worden alleen aangnomen loor het advertentiebureau van Adolf Steiner, Hamburg. Reclames 15 cent per regel. Burgemeester en wethouders van Waalwijk noodigen de lotelingen dezer gemeente van de lichting van dit jaar uit, om, zoo zij verlangen bij de zeemilitie te dienen, zich daartoe voor den len April a. s. ter gemeente-secretarie aan te melden. Waalwijk, 7 Maart 1890. Burgemeester en weth. voorn. Toen in December des vorigen jaars het prospectus verscheen eener in Amsterdam op te richten machinale schoenenfabriekwas de geringschatting, waarmede daarin op den schoenmaker in 't algemeen en meer bijzonder op dien van de Langstraat werd nedergezien, wezenlijk zeer groot. In de toelichting staat woordelijk te lezen: De tijd van handenarbeid is voor bij de machines verdringen de men- schelijke werkkrachten, en 't moet worden erkend ^overtreffen die en stellen ze geheel in de schaduw. Evenmin als het trekschuitpaard kan wedijveren met het stoomros, evenmin kan de schoenfabrikatie met de hand de machinale evenaren Vandaar dan ookdat, wat ons aan voorraad en bewerking ontbreekt, moet worden aangevuld en vervangen door uit het buitenland ingevoerd fabrikaat. En zooveel is zeker, dat de verhouding tusschen geïmporteerde schoenen en hier te lande vervaar digde niet weinig 'aantoont, hoe ten eenenmale onze industrie bij de bui- tenlandsche ten achter is. En hoe kan t anders Het mid denpunt der Nederlandsche schoenen industrie vindt men in Noord-Brabant. Daar, voornamelijk in de Langstraat, treft men bijna huis aan huis schoen makers aande schoenmakersjongen DOOR „Het kwade geweten in eigen persoon zeide de jager tot zich zelveterwijl hij zijn hond floot en haastig voortging. Spoedig had hij den predikant ingehaald. //Goeden morgen, Claus! Was dat niet de Ame rikaan, die daar van u wegging?'' „Ja, mijnheer! U zendt de hemel mij toe op mijn pad en het kwade geweten tegelijkertijd ter zijde. Ik heb een boodschap aan de juffrouw er is veel haast bijik verzoek u vriendelijk die zeer spoedig en voorzichtig uit te voeren." Hij gaf hem den brief en het flesclije. „Ik zal mij van uwe opdracht dadelijk kwij ten/ knikte Ehrhardt, aie er zeer bedrukt uit zag. „Hoe gaat het den zieke op het kasteel?" „Die zal niet eerder herstellen voor hij vit het kasteel wegkomt, mijnheer. Zorg er toch voor, anders sta ik voor niets in. Die Amerikaan //Stil, Claus, wij zijn niet geroepen over ande ren te oordeelen," viel Ehrhardt hem in de rede. „Ja, ja, dat is alles goed en wel, mijnheer mag alles met den mantel der christelijke liefde willen bedekken, doch dat komt bij wolven niet te pas. Goeden dag, mijnheer; ik wil het spoor van den wolf niet kwijt raken." Ehrhardt drukte hem de hand en keerde naar Rothensee terug. Claus echter schudde het hoofd en sloeg den weg in, dien de graaf even te voren gegaan was, zijn jagersnatuur rook altijd het rechte wild. met z'/jn voorschoot, den fikdraad in de handziet men op dezelfde wijze den sch-oen vervaardigenah zijn vader en grootvader 't ook reeds gedaan heb ben.Zelden of nooit iets nieuws, wat trouwens niet te verwachten is van menschen, die nooit iets anders of meer te zien kregen, dan hun ge boorteplaats en die tevreden zijn wanneer ze slechts het dagelijksch brood kunnen verdienen. In weerwil van deze veroordeeling van den handenarbeid en trots de voorgespie gelde groote winst voor de aandeelhouders is de onderneming niet tot stand gekomen. De heeren plannenmakers zijn met hun fraaie plannen van 't bruggetje in 't water gevallen. Slechts voor f1250.zegge twaalf honderd vijftig gulden is ingeteekend in plaats van voor f600.000, die gevraagd werden Dit is het armzalig resultaat, verkregen door de lui, die met een enkelen slag der Langstraatsche schoenenindustrie den hals wilden breken. Maarmoeten wij ons toch afvragen hebben dan die lieden geheel ongelijk? Gedeeltelijk, helaashebben zij gelijk. Voor zoover de fabricage aangaat is er nog geen denken aan, dat het handwerk door machinaal werk verdrongen zal worden; maar, met het vervaardigen van een paar laarsjes of bottines is het werk van een fabrikant nog niet afgeloopen. Heeft de fabrikant door zijn personeel iets laten gereed maken, dan begint voor hem eerst het gewichtigste deel, namelijk zijne waren, met de hem voor zijne moeite en zorgen alsook voor zijn risico met alle recht toekomende winstaan den man te brengen. Wij cursiveeren. HOOFDSTUK XVI. Men kan denken hoe zeer juffrouw Ehrhardt ontstelde door het gezondene aer kleine kamenier en het korte briefje over het huiveringwekkend avontuur van den nacht. Na een korte beraad slaging, begreep zij aanleiding te hebben om haar broer geheel buiten 't spel te laten en zelve ter stond naar de naburige stad tot den assessor Mei- necke te gaan, om aan hem dan het verdere over te laten; een besluit, dat de energieke vrouw ook onmiddellijk ten uitvoer bracht. De assessor was verheugd over hare komst en beloofde haar bij den dokter er nadrukkelijk op aan te dringendat de zieke naar de pastorie gebracht werd. Met dit bericht keerde zij ver genoegd terug, om er haar broeder mede te ver blijden, die echter twijfelende het hoofd schudde en hare hoop voor een zelfmisleiding verklaarde. Nog in aen vroegen morgen had de assessor een bijeenkomst met den in de zaak betrokken geneesheer, wien hij de medicijnen tot nader onderzoek overgaf. //Hoe komt gij er bij vroeg de dokter ver wonderd. „Ik zelf heb deze medicijnen gisteren voor mijn zieke meegenomen naar Lörach." „Dat zult gij later wel vernemendokter, on derzoek ze eerst maar." De arts voldeed aan zijn verlangen en riep ont steld uit: „Wat is ex' mede gebeurd, assessor? 't Drankje is vergiftigd." „Voortreffelijk, dokter, zeer voortreffelijk," riep de assessor, zich vergenoegd de handen wrijvende. „Daar verheugt gij u over?" vroeg de arts mis noegd. „Weet gij 'dan niet, dat ik mijn patiënt deze medicijnen heb voorgeschreven en dat hij daaraan ongetwijfeld had moeten sterven 't Drankje bevat Barlijnsch blauwzuur. Wie heeft deze misdaad bedreven //Dat is het juist wat mij verheugt, waarde dokter!" lachte de assessor. „Dit blauwzuur is onbetaalbaar: het geeft ons het bewijs, dat zich op het kasteel Lörach nog in elk geval een moor denaar bevindt. Gij zult mij wel den dienst willen bewijzen om er met kracht op aan te dringen, dat de zieke uit het kasteel verwijderd en naar de pastorie van Rothensee vervoerd wordt. Ik neem alle verantwoordelijkheid op mij ver ondersteld dat de zieke vervoerd kan worden." //O, dat zou thans wel gaan." „Welnu, dan moet het heden nog gebeuren," antwoordde de assessor met nadruk. „In n am der wet vorder ik van u, dokter, geheimhouding der voorgenomen vergiftiging; ik wil ook zelf met u naar Lörach rijden om de zaak te onder steunen." „Dat zal mij genoegen doen," zeide de genees heer, „want, in alle oprechtheid, ik heb met de blinde gravin niet gaarne te doen." En dit is de meest wonde plek onzer !N oord- brabaiitsche schoenenindustrie. De koopmans-routine ontbreekt nog te veel aan onze in alle deelen der fabricage door en door bedrevene bazen. En, hoe veel van het optreden des fabrikanten af hangt als hij met zijn fabrikaat op reis is, is niet te berekenen. De groote schoen winkeliers zijn meeren- deels geslepen kooplieden en weten op het eerste gezicht hunnen man te beoordeelen. 't Is er dus om te doen met zekerheid en bedrevenheid te laveeren, wil men met winst verkoopen. Door de koopers worden alle mogelijke bewijzen en redeneeringen aangevoerd om duidelijk te makendat de aangebodene waar maar zooveel en zooveel waard is, en 't einde van 't liedje isdat de fabrikant zich door deze handig voorgedragen argu menten uit het veld laat slaan. Juist hierin moet verandering komen. Is de kooper niet te vinden tot het betalen van een behoorlijken prijs, dan is het beter niet te verkoopen. De naam van fabrikan ten die hunne producten op prijs houden zal steeds hooger aangeschreven staan dan van hendie aan eiken prijs verkoopen. Eene waarheid is het, dat er nog onder de fijnste winkeliers zijn, die van het Noordbrabantsch schoeisel niets willen weten, wijl zij uitgaan van de veronderstelling, dat buitenlandsch fabrikaat beter is, alleen om dat het duurder is. Dit vooroordeel ver dwijnt echter dagelijks meer en meerter wijl de vraag naar Noordbrabantsch schoen werk grooter wordtmen kan het dus heden ten dage op een goeden prijs houden, opdat èn" fabrikant èn werkman meer ver dienen teneinde aan de hoogere eischen der tegenwoordige levenswijze te kunnen voldoen. Thans nam de assessor afscheid, met de belofte den dokter binnen twee uren af te halen. Hij nam het fleschje met de vergiftigde medicijnen mede, ofschoon de arts het liefst zelf behouden had. „'t Behoort tot de gerechtszaken van de LÖrachsche moordgeschiedenis," sprak hij lachende terwijl hij heenging. Na twee uren haalde hij den dokter af, wiens rijtuig reeds voor de deur wachtte. Op het kasteel Lörach vonden zij alles in de grootste ontsteltenis. De kamerdienaar Jacques was verdwenen. Niemand had hem sedert den vorigen avond gezien. De gravin had door deze nieuwe ramp voor 't oogenblik geheel hare be zinning verloren en bevel op bevel uitgevaardigd om den verdwenene naar alle zijden uit te zoe ken. Toen zij de komst der beide heeren ver nam, liet zij hen dadelijk bij zich ontbieden om den assessor den toestand der zaken mede te deelen. „Het kasteel Lörach schijnt het tooneel van nieuwe geheimen te worden, mevrouw de gra vin 1* merkte de laatste aan. „Uit het plotseling verdwijnen van uw kamerdienaar kan men in- tusschen niet weer op nieuw tot een misdaad be sluiten. Ik verzoek u daarom u niet te zeer te willen verontrusten, mevrouw hij kanj ergens een feestje in den omtrek gehad of goede ken nissen bezocht en daarbij 't. goede te veel geno ten en zich alzoo verlaat hebben." „Dat dacht graaf Weilburg ook," antwoordde de blinde onrustig„ik ben echter vast over tuigd, dat Jacques eenig ongeluk is overkomen. Het zou de eerste maal in dertig jaren geweest zijn, dat hij zich aan iets buitensporigs schuldig zou gemaakt hebbenneen,^mijnheer de assessor, dat is het niet. Ik begin mij alles behalve op mijn gemak op mijn kasteel te gevoelen." „Mevrouw de gravin mag inderdaad eenige re denen hebben, om het niet volkomen pluis op haar kasteel te vinden, 't begint, er hoe langer zoo meer onrustbarend uit te zien. Waar ik reeds lang naar had willen vragen, mevrouw, is dit, of de graaf von Weilburg rechtstreeks uit Amerika naar hier gekomen is, en of gij met hem zeiven of met ae familie reeds langer be kend waart De blinde gevoelde eene lichte rilling, maar hernam hare gewone, trotsche en gebiedende hou ding. „Wat geeft u het recht, om zulke vragen 't Gaat in onzen tijd niet meer, een paar monsters in een rooden zakdoek| te knoo- pen of in een papieren doos te stoppen, en, met zoo'n collectie op de plaats van bestemming aangekomen, bij een beschaaf den en geslepen winkelier in huis tekomen vallen, na eerst wat couragewater te hebben genomen om te vragen of er soms niks noodig is. Neen, op deze wijze gaat het evenmin als met beschermende rechten en arbeids wetten. Treedt men thans zoo nog op, dan is men reeds op genade of ongenade aan de win keliers overgeleverdvoordat men zijnen mond heeft opengedaan. De leering, die onze schoenfabrikanten uit boven aangehaald prospectus moeten trekken is eenvoudig deze „Wordt meer handelsman en „laat u het vel niet over de „ooren stroopen.u Sutor. 't Is tegenwoordig een slechte tijd voor de premiers in de verschillende landen. Terwijl men allerlei geruchten rondstrooit als zou Tirard, de Fransche premier, voor nemens zijn „uit gezondheidsredenen" af te treden en 't er in elk geval over eens is, dat 'smans positie ernstig is geschokt, wandelt ook de groote kanselier Bismarck niet op rozen, al mogen de geruchten, die nog steeds de ronde doen, als zou hij voornemens zijn er 't kanselierschap aan te geven, niets dan geruchten zijn. Salisbury, Engeland's premier, wordt door de debatten in zake het rapport der Times-Parnell-commissie ook al niet populair of liever hij verliest er door aan populariteit en Crispi tracht de oppositie sleeds weer op nieuw van zijn zetel te wer- tot mij te richten, mijnheer?" vroeg zij, terwijl zij haar voorhoofd fronste. „Geen bloote nieuwsgierigheid, mevrouw de gravin antwoordde de assessor bedaard„als gerechtelijk ambtenaar ben ik in ieder geval ver plicht eiken bewoner van het kasteel nauwkeu rig te leeren kennen en, daar op zeldzame wijze tegelijk met de komst van den graaf von Weil burg die schrikwekkende aanvallen op menschen- levens een aanvang namen,is het immeis niet meer dan natuurlijk, ook hem aan een ondervraging te onderwerpen, zonder evenwel daaruit eenige verdenking af te leiden." „Waartegen ik ook mot allen ernst mij verzet ten moet," sprak de blinde met minachtend# koelheid. „Mijnheer de graaf von Weilburg staat als mijn vriend boven alle verdenking verheven en als ik u ten overvloede mededeel, dat hij reeds binnen korten tijd de hand mijner achternicht, de gravin von Wildenfels, verkrijgen zal, hoop ik van uw onbescheiden vragen voor 't vervolg verschoond te blijven." Een vluchtige blos, die het gelaat der gravin bedekte, verried de onrust in haar binnenste anders kwam er in hare trekken niet de minste verandering. De assessor wierp een lachenden blik op den dokter en trok de schouders op, doch haastte zich niettemin eerbiedig om verschooning te vra gen en zijnen plicht op den voorgrond te stellen. „Mevrouw de gravin verontrust zich onnoodig," voegde hij er bijde dokter zal goed doen een kalmeerend middel voor te schrijven, terwijl ik even naar den verdwenen kamerdienaar wil om zien." „Doe dat," zeide de blinde koud, „zoek aan hem uw ambtenaarsplicht te vervullen, mijnheer de assessor. Wat den dokter betreft, hem moet ik voor zijne hulp bedanken: moge hij ze bij den gekwetste aanwenden, opdat deze spoedig mijne woning verlaten kunne." „Dat kan heden nog geschieden, mevrouw de gravin nam de dokter het woord op. „Ik ben verheugd zijn vervoer naar de pastorie te kunnen bewerkstelligen." „Naar de pastorie dus! Hm, de predikant van Rothensee schijnt met de hoofdacteurs van dit treurspel in zeer nauwe betrekking te staan. Er kan dus een verhoor van den zieke plaats heb ben (Wordt vervolgd.)

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1890 | | pagina 1