Nummer 37. Donderdag 7 Mei 1891. 14e Jaargang. Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen. X ANTOON TIELEN, v UITGEVER: Waalwijk. Algemeene beschouwingen. Fabrieks- en handelsnijverheid. Teeken school. Gasfabriek. Handel. Huiden. Waalwyfescbe en Langstraatscke Courant, Dit blad verschijnt Woensdag en Zaterdag avond. Abonnementsprijs per 3 maanden J1,00. Frauco per post door het geheele rijk f 1,15 Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden aan den Uitgever. Advertentiën 1 7 regelt j 0,60 daarboven 8 cent per regeJ groote letters naar plaatsruimte. Advertentien 3 maal ter plaatsing opgegeven, worden 2maal berekend. Advertentiën voor Duitscb land worden alleen aangnomen ioor het advertentiebureau van Adolf Steiker, Hamburg. Reclames 15 cent per regel. der kamer van koophandel en fabrieken te Waalwijk, betreffende den toestand van handel scheepvaart en nijverheidover het jaar 1890. Betreffende den handel en de nijverheid, kau 1890 wedijveren met de onmiddellijk voorafgaande jaren, zoodat het, over het algemeen genomen, een naar omstandigheden redelijk goed jaar kan genoemd worden. Waren er niet een paar min of meer belangrijke déconfitures te betreuren, dan zoude er zelfs geen stoornis in den tamelijk geregelden gang der betalingen te bespeuren zijn en daar deze streek gelukkig verschoond blijft van werkstakingen of wat daarmede direct of indirect in verband staat, zou de algemeene toestand nog gunstiger kunnen worden genoemd. Er ging geregeld vrij wat om, zoowel in huiden, leder, schors, schoenen en schoenmakersfournituren als in andere artikelen van handel en industrie, landbouw enz. Nieuwe instellingen van nijverheid zijn er wel niet opgericht, doch de bestaande bleven minstens op denzelfden voet of werden uitgebreid. De lange strenge winter was ook hier een onwelkome gast. Minstens twee maanden stond de scheepvaart geheel «til, doch des te meer gebruik werd er gemaakt van het vervoer per spoorweg en per tramen ofschoon de expeditie niet altijd zonder stoornis kon plaats hebben, komt toch een woord van lof toe aan de hoofden onzer expeditie-ondernemingen, vooral aan den ijverigen chef van het station Waalwijk. De bemoei ingen dezer heeren hebben er veel toe bijgedragen, dat men betrekkelijk niet had te klagen. De bewoners der Langstraat verheugen zich sedert 1 October in de aansluiting van de staatsspoorweglijn Zwaluwe's Bosch vak Vlijmen'sBosch. Misten wij gedurende den winterdienst de vroeger bestaande Locaaltreinen tot groot ongerief van den handel, met belangstelling werd vernomen, dat de maatschappij tot exploitatie van staatsspoorwegen in overleg met de regeering, op aanhoudend verzoek van de kamer van koophandel en van verschillende gemeentebesturen, heeft kunnen goedvinden, dat, bij de aanstaande zomer-dienstregelingminstens een drietal treinen in de richting Zwaluwe's Bosch en 's BoschZwaluwe zullen worden ingevoerd. Onze gemeente is dus, zoowel te water als te land, niet mis deeld van vervoermiddelen. Bovendien bestaat er nog uitzicht, dat de Waalwijksche haven, tengevolge van de heropening van den ouden Maasmond, door eene schutsluis aan de groote rivier zal worden aangesloten. Reeds voor dat tot dit belangrijke werk wettelijk besloten was, gingen er stemmen op ten gunste van genoemde schutsluis. Met vereende krachten werd er gewerkt om de hooge regeering voor dit nuttige werk te winnen. Meer dan ooit bestaat er kans van slagen, daar èn de regeering èn de provinciale staten van N.-Brabant subsidie hebben toegezegd. Men vermeent echter dat ondanks deze goede gezindheid, de lasten nog te groot zouden zijn voor onze gemeente, en daar het werk voor Tilburgvoor het land van Heusden en Altena en voor de geheele Langstraat van groot belang isen het zelfs ontegenzeggelijk als een werk van algemeen belang te beschouwen is, verwacht men, dat het rijk, gesteund door de provinciale subsidie, de uitvoering, als be- hoorende tot de werken van den nieuwen Maasmond, op zich zal nemen zonder bijdrage dezer gemeente. Betreffende de vorderingen der werkzaamheden tot verleg ging van den Maasmond valt het navolgende te melden De groote doorgraving van »Keizersveer", tot aan het «Oude Maasje" te Hagoort, onder de gemeenten RaamsdonkDussen, Waspik Meeuwen Kapelle en Drongelen zijnde eene lengte van ongeveer 7900 meter, komt in dit najaar gereed en er is alsdan op deze sectie een hoeveelheid van circa 6,000,000 M3 grond verplaatst. De liierbijbehoorende kunstwerken als toe- gangsbruggensluizenduikers enz. zijn tegelijk daarmede voltooid. De afgravingen bij Keizersveer tot aan de monding der Donge, alsmede de uitdiepingen van de Amer onder de gemeenten Made en Drimmelen zullen midden 1892 gereed zijn. De woningen voor dienstpersoneel van het nieuwe veer bij de Baan en de brug over het Oude Maasje bij het Capelsche veer, die dezen winter aanbesteed zijn moeten in dit najaar worden opgeleverd. Verder is het gedeelte Heusden—Heleind, bij Hedikhuizen, behoudens het wegbaggeren der dijken, gereed; in het najaar 1890 is het riviervak Hagoort—Heusden aanbesteed, waaruit nog circa 5,500,000 M3 te verplaatsen zijn en waarmede dit voorjaar een begin werd gemaakt. Ook de kunstwerken op deze sectie zijn tevens in uitvoering. Aan 's rijks postkantoor was de beweging niet minder dan vorige jaren in sommige gevallen zelfs meer. Zoo zijn ont vangen 94851 gefrankeerde brieven tegen 63080 in 1889, enkele briefkaarten 64835 tegen 42579 in 1889. In de rijkspostspaarbank waren 3264 inlagen tot een bedrag van 38676,20 en 560 terugbetalingen tot een bedrag van f25076.56s. Er werden uitgegeven 177 boekjes tegen 77 in 1889. In 1889 waren 912 inlagen tot een bedrag van f 13291.77s en 169 terugbetalingen tot een bedrag van f 10703.75. De jaar- zoowel als de weekmarkten namen nog steeds in bedrijvigheid toe. Sedert de staking van den locaaldienst op de lijn Zwaluwe's Bosch sedert Oct. 11. meent men echter eenigen achteruitgang waar te nemen. De veeteelt en de weiderij hebben goede resultaten opgeleverd. De handel in deze streek is zeer gebaat door de oprichting van het correspondentschap 1° klasse der Nederlandsche bank alhier. De operatiën nemen in alle deelen in omvang toe. Van de verwisseling in specie en bankpapier wordt vooral veel gebruik gemaakt. Opmerkelijk is het, dat het correspondent schap nog steeds specie bij de bank heeft moeten aanvragen hoewel toch een groot bedrag daarvan weer terugvloeit, terwijl tot dusverre geen specie aan de bank is teruggezonden. Voortdurend blijft er behoefte aan specie bestaan. De zoolleerlooierijen werkten geregeld door. Evenals in vorige jaren bestond de fabricage hoofdzakelijk in prima zware gezouten Buenos-Ayres- en Uruguay-huiden, waarin deze plaats dan ook een bepaald gunstigen naam heeft verworven. De huidenprijzen in die soorten bleven het geheele jaar door hoog, dat wil zeggenaan de eerste markt (in casu Antwerpen) genomenvan fr. 60,— tot fr. 66,— per 50 K.Cr. De winsten voor de looiers zijn vooralsnog te gering daar de lederprijzen niet in evenredigheid zijn. Men bedong fl,40 a f 1,50 tot f 1,55 per K.G. gelooid leder Ie kwaliteittweede en inferieure soorten 10 a 20 cents minder. Dewijl het voor de zoolleerlooierij benoodigde bedrijfskapitaalom met succes te werken zeer beduidend iswegen voor iemandwien het niet gegeven is met eigen kapitaal te werkende voordeelen der fabricage niet op tegen de te betalen intresten, wijlde looier veelal lang crediet moet geven. De hier bestaande paardeleerlooierijen blijken gunstige resul taten op te leveren; voortdurend ziet men daarin vooruitgang en uitbreiding. De voornaamste dezer inrichtingen werkt gemiddeld met pl.m. 20 werklieden. De inkoopsprijzen der gezouten paar denhuiden waren: voor inlandsche f 10,75 f 11,per stuk prima kwaliteitEngelsche f 13,a f 14,B.-A. gezouten in de wicht van 15 a 16 K.G. f9,tot f9,50. Deze laatste zijn klein en mooimaar schijnen voor de Nederlandsche fabrikanten te duur en ongeschikt te zijn. Bovenbedoelde Engelsche hoewel ze eenige prijsvermindering hebben onder gaan, schijnen ook voor het Nederl. fabrikaat nog veel te duur te zijn. Voor Russische droge paardehuiden naar kwaliteit betaalde men f6,25 tot f7,Zwart paardeleder sedert de maand October met vluggen omzet. Omtrent de prijzen ver wijzen wij naar de rubriek «Leder. De schachtenfabrikatie is er niet op vooruitgegaan; de pro ductie is veel verminderd terwijl de fabrikanten zich thans meer schijnen toe te leggen op de bereiding van paardeleder. In de Nederlandsche Fabriek van Leder-Artikelen te Baard wijk nam de omvang der werkzaamheden aanmerkelijk toe. Het machinale schoeiseldat geruimen tijd tegen allerlei voor- oordeelen heeft te worstelen gehad, laat in deze fabriek, zoowel wat vorm als soliditeit betreftniets meer te wenschen over. Zich vooral toeleggende op deugdelijk heerenschoeiselkan aan de aanvrage om dit artikel niet volledig worden voldaan. De bestellingen van het Rijkzoowel voor het leger hier te lande als voor dat der koloniën, waren ook oorzaak dat in de fabriek onafgebroken kon worden gearbeid tegen goed loonhetwelk in den langen strengen winter den werkman zeer te stade kwam. Bij de invoering van de nieuwmodel vetleeren laarzen, voor de bezettingen van de liniën bestemdis ook aan deze inrichting de opdracht tot levering daarvan verstrekt; terwijl de contracten voor de levering van militaire schoenen en laarzen voor beredenenvoor den tijd van twee jaren zijn vernieuwd. Bovendien werd bij de laatste aanbesteding van halve zolen, ten dienste vau de korpsen van het leger, een deel daarvan aan de fabriek toegewezen. Overigens werd het zwaartepunt der werkzaamheden weer verlegd naar den kant van de fabrikatie van particulier schoeisel. De chagrinlederfabriek te Bezooien werkte op denzelfden voet vrij druk door. In de fabriek van leestklaar schoenwerkte Bezooien, kan vooruitgang worden geconstateerd. Daar het fabrikaat in menig opzicht met het buitenlandsche kan wedijveren, valt de concur rentie gemakkelijk. Groote binnenlandsche afnemers geven voortdurenddikwijls belangrijke bestellingenvooral in de fijnere soorten zoodat er steeds voldoende viel te werken. De twee bierbrouwerijenalhierde tabakskerverij en de vier sigarenfabrieken handhaafden haren gevestigden roem en konden ook haar debiet regelmatig uitbreiden. De twee bestaande boekdrukkerijen met den daaraan ver wanten handelnemen in bedrijvigheid toe. De lijmfabriekte Waalwijkheeft hare werkzaamheden geregeld voortgezet. Hoewel de prijzen van de gefabriceerde lijm zeer laag zijn, tengevolge van den grooten invoer en den goedkoopen prijs van buitenlandsch fabrikaattracht de fabriek door meerdere pro ductie aan de concurrentie het hoofd te bieden. Gedurende drie maanden van het werkseizoen werd er verwerkt 120,000 K.G. lijmvleesch waarvan pl.m. 35,000 K.G. lijm geproduceerd werd. Ook thans mag een enkel woord, gewijd aan onze teeken- school niet achterwege blijven,: overtuigd als wij zijn van het groote nut, dat deze inrichting in onze industrieele gemeente aanbrengt. Behalve toch dat jongelui van verschillende ambachten, als metselaars, timmerlieden, smeden, schilders enz. van de lessen profiteeren, maken ook een betrekkelijk beduidend aantal leer lingen voor de schoenmakerij bestemd van deze gelegenheid gebruik. Het behoeft nauwelijks gezegd, dat het teekenonder- wijs voor dezen voornamen tak van industrie, waar behalve soliditeit, ook vorm en elegantie niet mogen ontbreken, van overwegend belang is. Het nieuwe ruime en aan alle redelijke eischen voldoende schoollokaal bevordert ontegenzeggelijk den werklust van do centen en leerlingen. Een in de tweede helft van den cursus gehouden teekenwed strijd onder de leerlingen om prijzen in het handteekenen, bouw kundig of lijnteekenen werd met lust en ijver ten einde ge bracht. De prijsbeoordeeling en uitreiking van prijzen wordt eerst daags te gemoet gezien. De teekencursus werd geopend met 49 en gesloten met 48 leerlingen. De gasfabriek onderging geene veranderingen. Het gewoon onderhoud kostte iets meer tengevolge van het bouwen van een generatoroven. Ondanks den strengen vorst had geen noemenswaardige stoor nis in de verlichting plaats. Door den vroeg ingevallen winter, waardoor de aanvoer van de steenkolen niet per scheepsgelegenheid kon geschieden, ver hoogde zulks de steenkolenprijzen, die toch al ten gevolge van de verleden jaar plaats gehad hebbende werkstakingen in de mijnen, eene aanzienlijke verhooging hadden ondergaan. Desondanks kan de bestaande gasprijs gehandhaafd blijven, zijnde 9 ets. per stère. Volgens de exploitatie-rekening bedroegen de ontvangsten f10400.015 In huiden was het tamelijk druk. Behalve prima gezouten La Plata-huiden werden er verschillende andere soorten voor den handel ingevoerd, zooals Java-runder voor zool- en over- leder en bijsoorten, ter bereiding op de leerlooierijen, welke er zich meer bepaald op toeleggende schoenfabrieken in de Langstraat te voorzien. Omtrent het getal van deze laatste heeft de kamer geene genoegzaam vertrouwbare opgave kun-

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1891 | | pagina 1