Nummer 51.
Donderdag 25 Juni 1891. 14e Jaargang.
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen,
Se Qoadtnid vaa Weeaen.
ANTOON TIELEN
Staatkundig overzicht.
FEUILLETON.
BUITENLAND.
Belgie.
Frankrijk.
UITGEVER:
Waalwijk.
De Echo van het Zuiden,
Wulijjksffcr ri Langstraatsche Conrant,
Dit blad verschijnt Woensdag en Zaterdag avond.
Abonnementsprijs per 3 maanden J 1,00.
Franco per post door het geheele rijk f 1,15
brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden
aan den Uitgever.
Advertentiën 17 regels 0,60 daarboven 8 cent per regel
groote letters naar plaatsruimte. Advertentien 3 maal ter plaatsing
opgegeven, worden 2maal berekend. Advertentiën voor Duitscb -
land worden alleen aangnomen door het advertentiebureau van
Adolf Steiner, Hamburg. Reclames 15 cent per regel.
Qui trop embrasse, mal étreint" zegt de
Franschman-als hij wil te kennen geven, dat
al te groote ijver schaadt, dat hij, die te veel
wil doen, bij slot van rekening weinig of niets
tot stand brengt.
Die woorden komen allicht den onbevoor
oordeelde in de gedachte als hij hoort en leest
van keizer Wilhelm van Duitschlands ruste -
looze werkzaamheid; hij is meer dan wat
men in militaire-en ambtenaarskringen heet
een dienstdoender of een dienstklopper
staatsman koningkeizer soldaat, kunst-
maeceen, toerist bij geboorte dat alles en
nog veel meer is in zijn persoon vereenigd.
Nu heeft elk vorst van die titels, welker
bezit hij aan geboorte of afkomst dankt, maar
aan welker lasten hij zich weinig laat gelegen
liggen, daarvoor heeft hij zijn ministers, zijn
geneiaals, zijn intendanten enz., enz. doch de
jeudige heerscher des Duitschen rijks is
voorstander van self-help bij uitnemendheid,
hij geeft zijn werk niet uit zijn handen, en is
zóó nauwgezet in de betrachting van de vele
op hem rustende plichten en verplichtingen,
dat menig in en door den staatsdienst ver
grijsde met bewondering, verbazing doch ook
met een zeker angstgevoel staart op dien
machtige, die in één persoonlijkheid een
gansche reeks function vereenigt niet alleen,
maar die gansch in zijn eentje zich ook van
alle plichten kwijt.
'l Wekt bij mannen van 't vak verbazing,
doch ook eene zekere onrust zeiden wij en
dat is inderdaad het geval. Van de nieuwe
aera heeft men bij Bismarck's heengaan in
Duitschland gesproken en gansch ten onrechte
is dat niet, hoewel de vrijzinnigen er toch
hun grutjes niet bij geklopt hebben. Keizer
Wilhelm I liet al die formaliteiten: de sluitiug
en de opening der parlementen, maar aan
Bismarck over, doch de kleinzoon kent geen
Bismarck en 't is er een heel eind van daan
dat Von Caprivi bij Wilhelm II dezelfde plaats
39.
XIV.
DE GEVANGENE.
Max was dooi* zijn werk teruggehouden het
was te Constantinopel geen geheim, dat het ge
zantschap weinig had uitgewerkt en dat men in
Turkije tot een krijg tegen Oostenrijk was ge
stemd daarbij had Max ondervonden, dat hij op
geen bijzondere bescherming van graaf Caprara
behoefde te rekenen. Hij zag thans in, hoe dwaas
hij had gehandeld, toen hij Said zijn argwaan
tegen den chevalier de Caranto had verraden
aan dezen meende hij het in elk geval te moeten
wijten, dat men hem niet tot den graaf had wil
len toelaten. Uit de woorden van zijn gastheer
was op te maken, dat men het een of ander vij
andig plan tegen hem smeedde en dit door ver
dachtmaking voorbereidde.
Max was niet ijdel, inaar naar hetgeen hij nu
had vernomen, was het niet onmogelijk, dat Said
hem had bedrogen, toen hij van een oude dame
had gesprokenmisschien was hij aan de een of
andere schoone Turkin bevallen en had men
uitgevorscht of hij van zijn geloof wilde veran
deren, om te Constantinopel zijn fortuin te maken.
In ieder geval moest hij de uiterste voorzichtigheid
in acht nemen. De wandelingen bij de Zoete
Wateren had hij reeds lang vermeden, hij koos
daartoe thans eenzame wegen en meed vooral de
nauwe straten langs de muren van den harem.
Op zekeren avond, toen hij in den omtrek van
de haven slenterde, zag hij een schip, dat tot de
afvaart gereed was, en waarvan de matrozen
Duitsch spraken; nu overviel hem de gedachte
om zijn zaken in den steek te laten en zonder
verdere omstandigheden op dit schip te vluchten
en de reis naar huis aan te nemen.
Hij had des nachts een kwaden droom gehad
en voelde zich zeer onrustig alsof hem een gevaar
bedreigde het verlangen naar Duitschland ont
waakte in hem bij het zien van Oostenrijk inde
vlag, maar hij kon toch niet besluiten tot iets,
dat een daad van wanhoop zou schijnen. Zoo
stond hij in gedachten verdiept aan den oever,
zou innemen als Von Bismarck bij Wilhelm I.
Zelf gaat boven al, zegt de tegenwoordige
koning en keizer, en hij duldt geen plaats
vervanger voor zijn macht en aanzienhij
houdt er van zich zoo menigwerf als mogelijk
is te vertoonen bij parades en bij civiele of
militaire vertooningen.
Zaterdag in den namiddag was 't bij de
sluiting van den Pruisischen landdag de
rijksdag is al eenigen tijd naar huis dat
hij met al de door hem voor dergelijke
gelegenheden gekozen pracht en praal zich
der schouwlustige menigte vertoonde, in de
sluitingsrede den ijver der heeren prijzend,
die de aanneming der belastingvoorstellen,
de voorstellen betrekkelijk de Sperrgelden
enz. heeft mogelijk gemaakt, welk laatstge
noemd voorstel tot te bewaring van den
vrede op godsdienstig gebied zal bijdragen.
De keizer sprak ook over de zegeningen des
vredes, als welks speciale verdediger hij zich
heeft opgeworpen maar overigens was de
sluitingsrede alleen van belang voor de Duit-
sche bladen van de verschillende partijen, die
elk voor zich 's keizers woorden in dien zin
toelichten dat zij, elk voor zich, meenen
redenen tot verheugenis te hebben.
Een goedkoope liefhebberij
Met een wonderbaarlijke kalmte gaan de
parlementen voort met de discussien over
de bcgrootingen en de nieuwe handels poli
tiek. Hooger rechten is allerwege schering
en inslag: in Rusland treedt 1 Juli een nieuw
tarief in werking, dat sommige artikelen 20
percent hooger belast en in de Italiaansche
douane-commissie is 't een en al verdeeld
heid tusschen de vrijhandelsmannen en de
protectioneëlen, die misschien in de kamer
zal eindigen met een victorie van de pro
tectie.
Op 't oogenblik zijn 't de tramweg-beambten
te Bordeaux en Marseille, die er den arbeid
aan geven.
De Fransche minister van oorlog heeft
toen de heer Lasserre in de kamer het ver
langen heeft te kennen gegeven hem te in-
toen hem een man naderde, die hem een oogen
blik aanzag en hem daarop heimelijk toefluis
terde
Indien gij iets met de Baschi-Kapitschis
(wachters van liet serail) te maken hebt, wees
dan op uw hoede; langs den muur sluipen ke
rels, die u niet uit het oog verliezen.
Ik ben mij van geen schuld bewust, hernam
Max, maar wie ziit gij, dat gij mii een bewijs
van deelneming geeft
Uw gelaat bevalt mij, en ik vertrouw die
schelmen daar ginds niet; mijn naam is Kol-
schitsky, ik ben een Pool.
Heb dank hernam Max, en drukte den man
de hand, die zich naar het schip begaf. Ware
de vreemdeling een Duitsclier geweest, dan zou
hij hem verzocht hebben, zijne groeten over te
brengen aan meester Bockel'te Weenenmaar
nu vergenoegde hij zich met het noemen van
zijn naam.
Hij keerde zich om, teneinde door het gezicht
van het afvarende schip nog niet treuriger ge
stemd te worden en vervolgde zijn weg. Ilij
bemerkte niet, dat hem iemand volgde, maar
toen hij aan eene eenzame plaats van de haven
was gekomen, voelde hij zich eensklaps als door
ijzeren armen omvat, men duwde hem een prop
in den monden trok hem een zak over het
hoofdeer hij zich nog kon verweren, was hij
gebonden en in een bootje gebrachthij voelde
aan de schommelende beweging, dat men hem
over den Bosporus voerde.
Wij laten het aan den lezer over, zich den toe
stand voor te stellen van den aldus overrompel
de, die in dezen oogenblik misschien wenschte,
dat men hem maar had gedood; menschenroof
was in Tnrkije niets zeldzaams, Max kon bijna
met zekerheid vooruitzien, dat hem liet verschrik
kelijke lot der slavernij wachtte.
Toen den boot aan den Aziatischen oever van
den Bosporus was geland, werd de gevangene
in- een rijtuig verder getransporteerd. De rit
duurde verscheidene uren; het voertuig ging
slechts stapvoets voort en Max begon gevaar te
loopen van te stikken, toen men hem eindelijk
van den zak bevrijdde.
De wagen hield stil op een binnenplaats, door
liooge muren ingesloten. Men bracht hem met
gebonden handen in een donkere cel, een oude
Turk maakte zijn banden los, toen zijne schakers
zich hadden verwijderd, en sprak toen
terpelleeren over de ingestelde vervolging
tegen Turpin en Triponé ter zake van de
onthulling van het geheim der vervaardiging
van meliniet, verklaard dadelijk bereid te zijn
voor de discussie.
In antwoord op Lasserre's klacht dat er
onregelmatigheden bij de vervolging hadden
plaats gehad, zette de minister uiteen, dat niet
één officier aan zijnen plicht tekortgekomen
is. Frankrijks middelen van verdediging zijn
aan geen andere natie geopenbaard. De
minister eindigde met een duidelijk en zuiver
votum van vertrouwen te vragen en verklaar
de zich niet tevreden met de eenvoudige orde
van den dag. Deze werd hierop door de
kamer met 346 tegen 131 stemmen verwor
pen. Daarna nam de kamer met 336 tegen
137 stemmen eene door Viette voorgestelde
verklaring aan, dat zij, akte nemende van 's
ministers mededeelir.gen, bevonden hebbende
dat 's lands verdediging niet door het ge
beurde benadeeld is, vertrouwen stelt in den
minister van oorlog voor de verzekering van
's lands veiligheid.
In het Engelsch lagerhuis heeft de minister
Fergusson verzekerd dat de Britsche regee-
ring, geen deel uitmakende van het drievou
dige verbond, ook geene martregelen in
verband daarmede behoeft te nemen. De
minister heeft niets te voegen bij de vroeger
gedane mededeelingen betreffende Engelands
verbintenissen tegenover het buitenland.
In Chili worden de toestanden steeds be
denkelijker. Thans wordt weer uit Iquique
geschreven, dat de regeeringstroepen te
Coquimbo aan het muiten zijn geslagen en
vier hunner officieren hebben gedood.
De Esmeralda, van de congres-partij, heeft
de loskaden en den spoorweg op de Lobas-
eilanden vernield, waardoor het vervoer van
guano onmogelijk wordt.
Het zal van u zei ven afhangen, hoe gij zult
behandeld worden. De deuren zijn gesloten en
wel bewaakt. Indien gij een poging deedt om te
ontvluchten, dan zou ik u moeten boeien. Schik
u dus in uw lot, of anders zal men er u toe
moeten dwingen. Maar verlies daarom den moed
niet, als gij u volgzaam betoont kan u een beter
lot ten deei vallen dan gij zoudt kunnen droo-
men.
Max antwoordde niet. hij hield het voor het
beste, zijne woede in zijne borst te verbergen.
Men bracht hem ververschingen; de oudeTurk
scheen zich over de berusting van den gevangene
te verheugen en wees liem een makkelijk leger
aan; maar den volgenden morgen toonde hij hem
de gewapende wachters op liet plein, de dikte
der muren en de stevigheid der sloten, en zei
Geef de gedachten aan ontvluchten op.
indien gij die mocht gekoesterd hebben; bereid
u voor om dengene te zien die over uw lot
heeft te beschikken en wees verstandig. De slaaf
wordt met de zweep aan den arbeid gedreven,
maar die genade vinat in de oogen zijns meesters,
dien zal hij verhoogen.
Max was niet verrast, toen hij in den loop van
den dag Said zijn kerker zag binnen treden; de
daad van geweld, die aan hem was gepleegd,
kon slechts van dezen man zijn uitgegaan,
De aga monsterde den gevangene met een
spottenden, zegevierenden blik en zeide toen
Ik lieb met de strat voor uw tartend woord
getalmd, maar ik heb ze u niet geschonken. Nog
eenmaal bied ik u de keus aan om uw ongeloof
af te zweren en indien ik dan over u tevreden
ben, zal ik u den weg banen tot uw fortuin,
maar anders zult gij binnen deze muren uwleven
eindigen en mij uw onderhoud betalen door uw
arbeid.
Gij kunt mij dooden, antwoordde Max, maar
niet onteeren. Voleind uw misdaad, maar er is
een God in den hemel, die mij zal wreken.
Er is een God, maar niet voor honden
Spreek geen godslastering, Giaur, het is Allah
welgevallig als men de ongeloovigen met voeten
treedt. Als het niet daarom was, dat ik de wen-
schen van een hooggeplaatst persoon wilde in
het oog houden, dan zou ik geen woorden aan
u verspillen, en u de lastertong laten uitsnijden.
Luisterging hij voort, toen Max niet ant
woordde, maar met sombere onderwerping zijne
blikken op den grond gevestigd hield, ik verne-
Men meldt uit Brussel
De hertog van Nassau en zijn zoon, de
erfprins, vergezeld van den heer Eyschen,
minister van staat van het groothertogdom
Luxemburg, zijn Maandag middag alhier aan
gekomen. De koning en de graaf van Vlaan
deren, begeleid door een schitterend gevolg,
gevormd door het geheele corps diplomatique;
de ministers, den gouverneur van Brabant,
den burgemeester, de commandeerende ge
neraals te Brussel enzhadden zich naar
het station begeven. Het perron was versierd
met groen en vlaggen van Belgie en Luxem
burg. Een bataljon grenadiers in groot tenue
met vaandel en muziek, gecommandeerd door
een kolonel, verrichtte den dienst. Op het
oogenblik van het aankomen van den trein
speelde de muziek het Wilhelmus-lied. De
koning omhelsde den groothertog. Nadat in
de fraai versierde wachtkamer de wederzijd-
sche voorstelling had plaats gehad, slapten
de koning, de groothertog, de erfprins en de
graaf van Vlaanderen in de gereed staande
berline, en begaven zich, onder het geleide
van twee eskadrons der garde in groot tenue
naar het koninklijk paleis. Eene ontzagelijke
menschenmenigte bewoog zich over de straten
ondanks den in stroomen neervallenden regen.
Te 1 uur vereenigden zich de vorstelijke
personen aan een dejeuner in beperkten kring,
waaraan werd deelgenomen door de koningin
en prinses Clementine. Te 3 uren zal de
koning den groothertog vergezellen bij een
bezoek aan de paardententoonstelling in het
Pare du Cinquantenaire.
's Avonds groot officieel diner met 60 cou
verts in het koninklijk paleis.
Naar aanleiding van een door den kardinaal
aartsbisschop vau Parijs rot de katholieken
der mij om tot een christenhond te spreken, wees
daar dankbaar voor. Ik heb u reeds eenmaal
gezegd, dat een aanzienlijke vrouw n heeft op
gemerkt en in den waan verkeert, dat haar bloed
door uwe aderen vloeit; zij komt van de Griek-
sche eilanden en was de vrouw van een Giaur,
eer het oog van Kara Mustapha op haar viel; zij
liet een kind achter, toen de dienaren van
den profeet te vuur en te zwaard het kruis der
Maltezers en der Venetianen verdelgden.
Gij merkt thans, ging Said voort, toen hij zag
dat zijne mededeeling een geweldigen indruk op
den gevangene maakte, dat het van mij afhangt,
welk bericht ik haar van u zou brengen; maar
ik wil u nog zeggen dat deze belangstelling van
de gemalin des grootviziers u gered heeft van
doorstoken en in den Bosporus geworpen te wor
den, want dit was over u besloten. Weet dan,
dat ik u heb gespaard om u te gebruiken als
een werktuig tot mijn eigen verheffing; indien
gij u volgzaam liadt betoond, dan zou uw geluk
groot geweest zijn en ik zou mijn doel hebben
bereikt. Het is uw eigen schuld, dat ik de ge
malin van den grootvizier heb doen gelooven,
dat zij zich had vergist en ik zou ook thans deze
meening nog wel weer kunnen omverwerpen,
maar dan zou ik van u zeker moeten zijn. Gij
ziet, dat ik u niet met ijdele beloften heb om
den tuin geleid, maar gij zult ook begrijpen, dat
ik u liever liet dooden dan u de vrijheid terug
te geven, indien gij niet de slaaf van mijn wil
wilt z n en uw wezenlijk geluk in waanzinnige
verblinding van u stoot.
Max was als bedwelmdde ophelderingen van
Said deden een wereld van gedachten in hem
onstaan en zijn bloed woest door zijn aderen
bruisen. De gemalin van den Grootvizier was
eene uit Candia geroofde Christin, zij had op dat
eiland een kind achtergelaten, en bij zijn aanblik
had haar hart sneller gekloptDen jongeling,
die nooit zijn ouders had gekend, vloog de ge
dachte door 'de ziel dat zijne moeder leefde, dat
zij haar zoon had herkend en met een beangst
hart naar hem onderzocht en een ellendeling liad
haar bedrogen. De schelrasche Said had een
zaadkorrel van twijfel in zijne borst geworpen
die zijn geheele ziel in koortsachtige opgewon
denheid bracht en hem met een verterend ver
langen en bitleren toorn vervuldedie man
speelde op een gruwzame, verschrikkelijke wijze
de trillende snaren van zijn hart.
Wordt vervolgd.
