Nummer 52,
Zondag 28 Juni 1891.
14e Jaargang.
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen»
Een Duitscli blad om Holland.
Be Goudsmid ma Wesnen.
ANTOON TIELEN
FEUILLETON.
Staatkundig overzicht.
BUITENLAND.
Frankrijk.
UITGEVER:
Waalwijk.
De Echo van het Zuiden,
Wulvljksrhf «n Laifslrulsrte toariMt,
Dit blad verschijnt Woensdag; en Zaterdag avond.
Abonnementsprijs per 3 maanden ƒ1,00.
Franco per post door het geheele rijk f 1,15
Brieven, ingezonden_stukken, gelden enz., franco te zenden
aan den Uitgever.
Advertentiën 17 regels ƒ0,60 daarboven 8 cent per regel
groote letters naar plaatsruimte. Advertentien 3 maal ter plaatsing
opgegeven, worden 'imaal berekend. Advertentiën voor Duitscli
land worden alleen aangnomen door het advertentiebureau van
A.DOLP Steiner, Hamburg. Reclames 15 cent per regel.
Het bezoek van den Duitschen keizer aan
Nederland schijnt niet enkel een beleefd
heidsbezoek te zijn, maar er steekt eene po
litieke beteekenis achter. Dit bfijkt uit een
artikel, dat het „Berliner Tageblatt" daaraan
wijdt. Het heet daarin dat ons land meer
dan vroeger zijn heil bij Duitschland moet
zoekenHet blad zegt dat Holland onder
vonden heeft, dat eene bepaalde verhouding
moet bestaan tusschen moederland en kolo
niaal beziten dat de bevolking van het
moederland talrijk genoeg moet zijn, om,
als het ware een reservoir te vormen voor
de bronnen van bestaan met voldoende fris-
sche elementen uit zich zelj. En dan laat
het er op volgen
Dit was Holland niet, dit is het ook thans
nietzijn koloniën zijn uitgezogen, de staat
trekt daaruit geen voordeelen meerhij moet
ze mede onderhouden en tegelijkertijd woedt
op Sumatra sedert achttien jaren de oorlog
met de Atjehers, van jaar tot jaar nieuwe
offers eischend, tot de reeds merkbare bloed
armoede den strijd, niet tegen de Atjehers,
maar wel tegen...de Engelschen ten voor-
deele der laatsten zal doen eindigen. Enge
land neemt dus dezen oorlog waar met eene
zekere stille hoop. Nederland voert dien fei
telijk voor Engelands belangen in den Indi-
schen archipel. De staten, de partijen, de
afzonderlijke menschen worden tegenwoor
dig meer bewogeu door ekonomischedan
door godsdienstige of politieke belangen. Voor
den Hollandschen staat leveren de koloniën
niets meer op, de partijen zijn te dien op
zichte sceptisch gestemdde afzonderlijke
menschen zwemmen niet meer in millioenen,
om gelijk vroeger uit de koloniën voordeel
te trekken. Kortom, de handel (das Geschaft)
waarop Hollands kracht was gevestigd en
zich jaren lang heeft staande gehouden, bloeit
niet meer. De nijverheid gaat in de Neder
landen niet vooruitwat daarvoor noodig is
?noet voor het grootste deel uit het buitenland
40.
XIV.
DE GEVANGENE.
De ellendeling scheen niet eens te vermoeden
hoe ontzettend de foltering was, die hij Max
boosaardig aandeed. Hij scheen te gelooven, dat
het vooruitzicht, om als de zoon van een invloed
rijke vrouw zich te kunnen verheffenbij hem
zwaarder woog dan de vraag of die vrouw wer
kelijk zijne moeder was, of dat'zij zich bedroog;
hij scheen in staat om in het laatste geval Max
behulpzaam te zijn tot bedrog, indien dit slechts
rijke vruchten beloofde.
De woede, de verbittering, dat Said zulk een
spel durfde wagen en zich daarop durfde beroe
men, schokte de ziel van den jongeling zoo hevig,
dat hij voor een oogenblik zelfs zijn vurig ver
langen naar zekerheid vergat. Het was hem als
mocht hij van dezen ellendeling geen woord
gelooven, wilde hij niet het slachtoffer worden
van nieuwen smaad en bedrog.
Gij zwijgt? riep Said en zijn oog schoot
vuur, wilt gij het beproeven ot mijn toorn met
u schertst?
Wie iemand door een arlistige overrompe
ling en door geweld van zijn vrijen wil berooft,
antwoordde Max, die mag van den beleedigde geen
vertrouwen verwachten en kan ook aan de woor
den van een gevangene geen vertrouwen schenken.
Gij kunt nooit zeker zijn, dat ik den mij aange-
danen hoon zal vergeten, en ik zal nooit zeker
zijndat ik van u niet een nieuwe daad van
geweld heb te vreezen. Indien gij in den beginne,
toen gij mij liet roepen, gezegd hadt wat gij mij
nu hebt meegedeeld, indien gij mij toen de hoop
hadt ingeboezemd eene moeder of eene bloedver
wante aan het hart te kunnen drukken, dan zou
de dankbaarheid mij vaster aan u hebben gehecht,
dan uwe ketenen dit vermogen; maar gij kunt
niet eischen, dat ik iets goeds zal verwachten van
iemanddie mij van mijn vrijheid berooft en
mijn wil tracht te buigen door bedreigingen.
Dat is een woord om elkander te verstaan,
komen. De grootste industrie de jenever-
fabrikatie waaruit het staatsbudget, op een
totaal van 120 millioenen ongeveer 20 millioen
trok, verkeert in kwijnenden toestand met
de beroemde Hollandsche soliditeit is het
lang niet meer zoo goed gesteld als vroeger.
De naburige landen, Duitschland en Belgie,
hebben door groote werken op het gebied
van verkeer Holland van twee zijden inge
sloten en Holland doet pogingen, om zich
tegen het voelbare gevaar te wapenen. De
havenwerken van Tijenoord en van Amster
dam, het Noordzeekanaal, de nieuwe water
weg van Rotterdam naar zee, het nog niet
voltooide kanaal van Amsterdam naar den
Rijn, bewijzen duidelijk, dat Holland het ge
vaar voelt en dat het al zijne krachten wil
inspannen, om den transito-handel te be
houden.
Zoolang er zich geen politieke gebeurte
nissen van internationaal belang voordoen,
dient men zich tevreden te stellen met de
bespreking van de binnenlandsche aangele
genheden van .enkele landen. Zelfs een zoo
vruchtbaar onderwerp als de triple-alliantie
wordt eens uitgeput en dan zijn er in en
kele landen wetsvoorstellen aan de orde, die
wel recht hebben op onze belangstelling.
In de Fransche kamer heeft eene zeer
levendige discussie plaats gehad over het
wetsontwerp tot goedkeuring der Algemeene
Akte van de Brusselsche conferentie. De
minister Ribot verklaarde, in antwoord aan
verscheidene sprekers, dat de regeering door
het nazien der papieren van Fransche sche
pen toe te staan geenszins erkent het recht
van onderzoek dier schepen. De heer Faure,
verschil van uitlegging constateerende van
verschillende artikelen, stelde een nieuw on
derzoek voor, waarop de minister Ribot den
wensch uitsprak dat het geheele ontwerp aan
de regeering gerenvooieerd zou worden.
Deze motie werd aangenomen met 439 tegen
10 stemmen.
zei de agabevredigd en op een vriendelijken
toon. Wat gij daar zegt is verstandig; maar gij
vergeet, dat gij het mij onmogelijk hebt gemaakt
u vertrouwen te schenkendaar gij de eerste
voorwaarde van onze samenwerking, uw overgang
tot het geloof van den profeet, met verachting
hebt afgewezen. Ik kan geen christen vertrouwen,
de Moslim reikt de hand niet aan een giaur,
zonder haar te verontreinigen; de profeet beveelt
de ongeloovigcn te verdelgen. Toen de gemalin
van den grootvizier u zag, zat mijne dochter ook
in haar wagenhare oogen hebben behagen in
u gevondenen indien gij uw dwaas christelijk
geloof verlaat, indien Kara Mustapha u als den
zoon zijner gemalin erkent, dan zal ik u mijne
Sekina niet weigerendan zullen wij elkander
helpen om tot macht en rijkdom te geraken.
Uwe geloofsbroeders wilden u te Istamboul een
graf bereiden, u aan de slavernij of aan den dood
overgeven maar ik kreeg medelijden met u en
in plaats van een werktuig te worden van hun
verraad, wilde ik u de macht verschaffen, om die
valsche huichelaars te tuchtigen, wanneer de Groote
Heer weer de vanen van den Profeet ontrolt, en
wij het kruis van den Stefanusdom in het stof
zullen werpen. De Ulema's hebben verkondigd,
dat de ure nadert, waarop wij onze paarden zullen
drenken in den Dor.au, en de Halve Maan zullen
planten in Weenen en in de Tiberstad Rome.
Zoo gij verstandig wilt zijn, zweer dan de dwaas
heden van uw geloof af, dan zullen op aarde u
Sekina's armen omvatten, u de narghillé en den
sorbet toereiken uw voet zal gaan over marmer
met tapijten bedekt, en hiernamaals begroeten u
de houris van het paradijs. Kunt gij dan nog
weifelen Schijnt u het lot van een onreinen
hond benijdenswaardiger
Max hield het voor geraden, het antwoord op
die vraag met betrekking tot den godsdienst te
ontwijken, om zijn gevangenbewaarder in zijn
gunstiger stemming te houden. Ik ben dank
baar voor uwe welwillende bedoelingen, hernam
hij, ik wil gelooven, dat gij het goed met mij
hebt gemeend, want gij zijt in den toestand om
te kunnen spreken zooals gij denkt. Maar de
hond kan in zijn hok paren, de adelaar niet en
een gevangen man kan niets beloven. Gij spreekt
alsof de gemalin van den grootvizier mijn moeder
kon zijn, bewijs mij dit en wees dan verzekerd,
dat de woorden en de wil van een moeder op
De Senaat verwierp met 185 tegen 40
stemmen het door de kamer goedgekeurd
ontwerp betreffende de syndicaten van werk
gevers en arbeiders. Het bepaalde o. a., dat
werkgevers straibaar zijn wanneer ze werk
lieden ontslaan wegens het vormen van
vereenigingen. Men vreest, dat dit besluit
de ontevredenheid, die onder de arbeiders
heerscht, sterk zal doen vermeerderen.
In Engeland is 't het voorstel betrekkelijk
de gratis-verschaffing van lager onderwijs of
liever van gedeeltelijk gesubsidieerd school
onderwijs, dat de aandacht trekt. Geheel
gratis zal het onderwijs daar worden, waar
de subsidie van den Staat gelijkstaat met de
somdie tot dusver door de ouders werd
bijeengebracht, in de andere scholen zal het
door de ouders bij te dragene gelijkstaan
met het verschil tusschen de subsidie en het
tot heden betaalde. Men heeft 't reeds zoo
ver gebracht, dat beide partijen 't over het
beginsel der wet eens zijti en de regeering
hoopt, dat de discusiën zich niet in al te
ruime mate rekken, zoodat het ontwerp nog
wet kan worden vóór de sluiting der zitting,
ultimo Juli of begin Augustus.
Tot de verleening van amnestie aan de deel
nemers aan den opstand van September 1890
in het Zwitsersche kanton Tessino, hadden
reeds besloten de Bondsraad en de Nationale
raad, maar toen het voorstel gisteren in den
Standenraad k\7am, was 't mis met 30 tegen
11 stemmen werd het voorstel om amnestie
te verleenen verworpen, zoodat nu 29 dezer
de gerechtelijke behandelingen een aanvang
zullen nemen.
Over 's prinsen Ferdinand van Coburgs
bezoek aan keizer Frans Jozef van Oostenrijk
wordt nu de prins zit reeds goed en wel
in Karlsbad— gemeld, dat het drie kwartier
heeft geduurd en dat er meer dan over koetjes
en kalfjes zal gesproken zijn. Erg officieel
is deze audiëntie ook al niet geweest, maar
tot vrede binnenslands en vrede met het
buitenland heeft de keizer den jongen heerscher
over de Bulgaren gewis geraden.
haar zoon meer vermogen, dan de stem van ieder
ander. De moeder zal haar teekens hebben om
den zoon te herkennen.
Dat is te laat, hernam de aga na kort be
denken en zijn blik vestigde zich achterdochtig
op Max, ik heb geweld gebruikt en ik vertrouw
u niet, Christen; gij zult dit slot niet levend
verlaten, tenzij gij vooraf uw geloof verzaakt,
en mij met een heiligen eed op den koran ge
zworen hebt, nooit te zullen verraden wat er
gebeurd is. Indien gij mijne Sekina zaagt, dan
zou hare bekoorlijkheid u in vlam zetten, want,
bij den baard van den profeet, zij is schoon en
duizenden zouden u benijden in hare zachte armen
te mogen rusten.
Gij beschrijft mij een lokaas, antwoordde
Max, maar gij stelt aan de begeerte, die gij wilt
opwekken, een voorwaarde, welker vervulling
niet in mijn macht staat. Gesteld, dat ik aan de
Halve Maan trouw zwoer en de gemalin van den
grootvizier bevond, dat ik voor haar een vreem
deling was, dan zoudt gij berouw hebben mij
uw schoonzoon te moeten noemen en mij ver
achten.
Gij zijt onverzettelijk, Christen; gij weet
dat gij de slavenzweep te wachten hebt, als gij
mijn wil niet gehoorzaamt, dat ik u zal nood
zaken u te onderwerpen. Maar wat gij vreest zal
niet gebeuren. De gemalin van den grootvizier
slaat geen geloof aan hetgeen ik haar heb gezegd;
zij is ontroostbaar dat gij verdwenen waart, eer
degenen, die zij naar Candia had gezonden om
navorschingen te doen, daar aankwamen. Zóó
gevoelt slechts een moeder, als haar hart haar
zegt dat zij den doodgewaanden zoon teruggevon
den en haar oog dien erkend heeft. Zij gelooft dat
gij op reis zijt naar Duitschland. Haar iDvloed
op Kara Mustapha is groot, ofschoon zij oud
geworden is; zij zou iederen wensch van uw hart
vervullen om u gelukkig te zien.
Laat mij tijd tot nadenken riep Max uit,
wien deze woorden het hart vaneen reten. Hij
zou eene moeder gevonden hebben, die hem lief
had, die vurig naar hem verlangde en die hem
nu opnieuw verloren waande! Het was hem alsof
het zijn heiligste plicht was, om aan het geprangde
moederhart elk offer te brengen om zich aen weg
tot haar te banen.
Maar hijdie hem dat alles had gezegdwas
een ellendigedie slechts op zijn eigen voordeel
Volgens bericht aan de Daily News heerscht
er anarchie op bijna geheel Kreta; de chris
tenen op het eiland bedrijven misdaden uit
weerwraak wegens de wreedheden van over
heidswege begaan of uit lijfsbehoud, wat den
Muzelmannen en den troepen wederom tot
verontschuldiging strekt voor nieuwe geweld
plegingen.
Volgens brieven uit Iquique heeft de toe
stand nog geenerhi verbetering ondergaan.
Gemunt geld blijft ontbreken, terwijl het pa
pieren geld aanzienlijk gedeprecieerd is. Een
officier van de marine en verscheiden leden
van den senaat van Chili zijn te New-York
aangekomen op weg naar Washington, om
te bewerken dat de regeering der Vereenigde
Staten de opstandelingen erkenne als oor
logvoerende partij.
Blijkens een telegram uit Buenos-Ayres, is
in de provincie Catamarca eene revolutie
uitgebroken. Het provinciaal bestuur werd
door de opstandelingen omvergeworpen, die
een voorloopig bewind instelden. Het oproer,
dat aan plaatselijke oorzaken is te wijten,
heeft niet tot ernstige troebelen aanleiding
gegeven.
Te Parijs hebben Donderdag ochtend 6000
bakkers in eene vergadering eene motie aan
genomen tot opheffing der bureaux de pla
cement en tot onmiddellijke werkstaking be
sloten. Na afloop der samenkomst vormden
de bakkers een optocht met ontplooiing eener
vaan met het opschriftleve de werkstaking!
Toen de politie tusschenbeióe trad om den
optocht uiteen te jagen en het vaandel te
bemachtigen, ontstond er eene vrij ernstige
schermutselingwel verspreidden zich de
bakkers, maar de vaan bleef in hunne han
den. De ministerraad beraamt maatregelen
ter voorziening in de behoefte aan brood,
zoo de werkstaking werkelijk plaats heeft.
bedacht was, die zeker tegen geen leugen opzag
oui zijn doel te bereiken, en hij eischte van hem
dat hij zijn God en zijne liefde zou verloochenen!
Max had tijd noodig om zijne gedachten te
verzamelen, eer hij een besluit nam, en Said stond
hem bereidwillig eenige dagen toe; hij twijfelde
niet, dat Max alsdan handelbaarder zou geworden
zijn als hij had ingezien, dat de vlucht onmoge
lijk was.
Hij bedroog zich evenwel. Toen hij terugkwam
vond hij Max voorbereid en vast besloten om
alle geweld te trotseeren. Max had tot zich zei
ven gezegd, dat, indien de gemalin van den vizier
zijne moeder was en zij door den nood gedrongen
Turkin was gewordenzij toch den zoon niet
zou kunnen achten, die zijn geloof had verzaakt,
allerminst omdat hij haar niet mocht zeggen
waardoor men hem tot dezen stap had gedwongen
daarmee echter verdween de eenige verzoeking,
die in hem den twijfel had opgewekt of hij aan
zijne moeder niet verschuldigd was, het offer van
zijn overgang tot het Mahomedaansche geloof,
ten minste voor den schijn, te brengen. Zijn ge
heel e ziel verzette zich tegen zulk een leugen en
ontheiliging, zelfs indien hij mocht hopen later
door boete vergiffenis te verkrijgen. De gedachte
aan Maria verlichtte hem dezen zwaren strijd; hij
was vast besloten om liever den ijselijksten dood te
sterven, dan tegen God en zijn geweten te zondigen.
Said wa) buiten zich zei ven, toen hij trots in
plaats van onderwerping vond; hij was des te
bitterder teleurgesteld en vertoornd, daar hij in
het zekere vooruitzicht van zijn triomf aan zijne
dochter had meegedeeld, dat hij het spoor van
den Duitscher had gevonden en zou trachten hem
terug te brengen. In onbeschrijfelijke woede gaf
hij bevel den gevangene te gecselen, hij dreigde
hem met de vreeselijkste martelingen; maar toen
hij zag dat Max onverzettelijk bleef, veranderde
hij eensklaps van besluit; hij gaf nu last den
gevangene sleehter voedsel te geven en dacht
door een langdurige strenge gevangenschap den
trots van den Christen te breken, hij liet maanden
voorbijgaan eer hij er naar vroeg of zijn gevan
gene inschikkelijker was geworden. Men ant
woordde hem, dat de Christen geen enkele klacht
liet hooren. Wederom liet hij maanden verloopen,
maar toen hij ook nog niets beters vernam, beval
hij den gevangene door dagen van volslagen
vasten te verzwakken. Wordt vervolgd.