Nummer 89. Zondag 8 November 1891. 14e Jaargu
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
ANTOON TIELEN,
Staatkundig overzicht.
FEUILLETON.
Be Goudsmid van,
BUITENLAND.
Frankrijk.
UITGEVER:
Waalwijk.
Waahijksflie en Langstraat,sche Courant,
Dit blad verschijnt Woensdag en Zaterdag avond.
Abonnementsprijs per 3 maandenf1,00.
Franco per post door het geheele rijk f 1,15
Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden
aan den Uitgever.
Advertentiën 1—7 regels J 0,60 daarboven 8 cent per regel
groote letters naar plaatsruimte. Advertentien 3 maal ter plaatsing
opgegeven, worden 2maal berekend. Advertentiën voor Duitscb-
land worden alleen aangnomen door het advertentiebureau van
Adolf Steiner, Hamburg. Reclames 15 cent per regel.
Men moge van de radicale afgevaardigden
van Frankrijks kamer zeggen wat men wil,
een rusteloozen ijver om van zich zeiven te
doen spreken juist in een tijd, dat er weinig
is, dat de moeite eener bespreking loont, kan
men hun niet ontzeggen. Inderdaad houden
zij leven in de brouwerij, ot als 't er niet is,
dan zinnen zij op een middeltje om 't er in
te brengen. Ook ditmaal hebben zij veel kans
te slagen in de vorming van een nieuwe op
positie of liever in hun pogingen om de
oude oppositie te doen herlevenzelfs heb
ben zij kans de restjes van het boulangisme
tot zich te trekken. De grondwetsherziening,
de scheiding van kerk en staat, de belasting
hervorming, staan als hoofdpunten op hun
programma.
De vorming van een groep als uiterste lin
kerzijde brengt leven in de couloirs der ka
mer; men betreurt het, dat nu weder die
scherpe uitvallen en beschuldigingen te wach
ten zijn, welke de werkzaamheden vertragen,
doch het centrum der republikeinen is vast
besloten die aanvallen te weerstaanook de
rechterzijde verkiest geen radicaal ministerie
boven de Freycinet, die menige ministerieele
crisis wist te bezweren.
Feller dan ooit woedt in Ierland de strijd
tusschen Parnellisten en anti-Parnellisten.
Thans weer heeft zich te Dublin het onge
hoord geval voorgedaan, dat de bekende Ti
mothy Healy, een der felste tegenstanders
destijds van Parnell, in het openbaar, en nog
wel in de zaal van de rechtbank, met een
karwats is afgeranseld door zekeren Mac Der-
mott, een neef van Parnell. Met zeer veel
moeite slaagde de politie er eindelijk in Healy
uit Mac Dermott's handen te bevrijden. Een
te Longford door Healy tegen Parnell ge
houden speech, en waarin ook de neef er
van langs kreeg, schijnt Mac Dermott rot
dezen aanval te hebben aangezet. Healy
schijnt niet van plan de zaak te vervolgen.
70.
XXVI.
DE VERKLARING.
Van hem, evenals van allen, die nog in staat
waren de wapenen te voeren, had zich eene stomp
zinnigheid meester gemaakt, die ieder ander ge
voel verstikt en die den uitgeputte slechts verlaat
in die oogenblikken, waarin het er op aankomt
den hoogsten plicht te vervullen, waarvoor men
alleen nog leeft of liever vegeteert; want nauwe
lijks kan men het nog leven noemen, wanneer
de menscli verkeert in een toestand, waarin hij
voor geen doodsgevaar meer terugdeinst, maar
op eene machine gelijkt, die werkt zoolang er
drijfkracht voorhanden is, zonder bewustheid wat
het verminderen van die kracht beteekent.
Kolschitzky had «ene ontmoeting met Max niet
gezocht, maar ook niet vermeden, doch er was
tusschen hen geen gelegenheid geweest, om tot
een ophelderende uiteenzetting te geraken. Thans
echter begaf zich de Pool, eer hij den tocht over
den Donau nogmaals ondernam, naar de woning
van Boekei om afscheid te nemen. Zijne krachten
waren door het korte verblijf in het leger van
den Lotharinger door goed voedsel ten minste
eenigszins versterkt, anders was er geen denken
aan geweest andermaal den kamp met de golven
te wagen. Hij werd als met geweld naar het
huis van Bockel getrokken, ofschoon hij zich had
voorgenomen dit niet weder te betreden, eer hij
zijne smart had leeren overwinnen; hij nam tot
voorwendsel, daar hij ook Bockel niet had weer
gezien, naar den toestand van Leopold te komen
vernemen. Toen hij de woning binnentrad, wel
ker buitenmuur thans door een Turkschen kogel
in puin was geschoten, stiet hij het eerst op de
oude Wlaska. Zij zat in een hoek gehurkt, met
de strakke oogen in het verwelkte gelaat. Zij
begon thans ook te wanhopen aan al het geluk,
dat zij Max had voorspeld; want al had ook hare
kunst hem het leven gered, zoo scheen thans ook
geheel Weenen een groot graf, dat niemand, die
er in was, kon ontgaan.
Misschien reserveert hij zich zijne eigene
wraakneming.
Dillon, die op eene meeting te Waterford
gesproken had en de zaal verliet, gevolgd
door een honderdtal katholieke geestelijken,
werd aangevallen door de Parnellisten, die
zich in ruimen getale buiten hadden opge
steld. Toen de politie de orde hersteld had,
telde men meer dan dertig gekwetsten.
Eenige dames te Longford hebben zich in
comité vereenigd om een inzameling te hou
den, ten einde een eerezweep aantebieden
aan Mac Dermott, die Healy afranselde.
De ministerieele crisis 't is met minis
terieele crisissen als met de werkstakingen
waar één schaap over de brug is, volgen er
doorgaans meer is nu volkomen in Servie
't heele kabinet Paschitz ligt in puin en de
Skoupchtina is verdaagd tot 9 Januari, in de
hoop, dat men tegen dien tijd den boel weer
netjes in elkaar getimmerd zal hebben. Mi
nister Vuitch gaf het goede voorbeeld en
spoedig volgden al zijn collega's.
Bij de in de Vereenigde Staten plaats ge
had hebbende verkiezingen voor de staats
besturen ieder afzonderlijk, de zoogenaamde
staatsverkiezingen, zijn de democraten, voor
zoover tot nog toe valt op te maken, de over
winnaars gebleven, hoewel Mack Kinley, de
vader der veel gewraakte douanewet, in Ohio
met enorme meerderheid werd gekozen en
ook elders tal van republikeinen gekozen
werden.
Uit Brazilië komt het bericht, dat het con
gres ontbonden, de militaire wet afgekondigd
en de dictatuur hersteld is. Zoo oppervlak
kig zou men denken, dat de revolutie op
nieuw is uitgebroken met al haar treurigen
aanhang, doch gelukkig blijkt de gansche
aangelegenheid te zijn uitgelokt, doordien
het congres een wet heeft aangenomen ter
beperking van het recht van het veto, den
president der republiek door de grondwet
toegekend. De aanneming van het voorstel
heeft maarschalk da Fonseca tot ontbinding
van het congres doen overgaan.
Wees gegroet, zei de Pool in het voorbij
gaan. Op dat woord werd haar oog levendig.
Dank u, hernam zij. Gij komt juist bij tijds;
waarom laat ge het meisje, dat u bemint, ver
kwijnen?
Blijf mij van het lijf met uwe vragen en
waarzeggerijen, antwoordde hij barsch, ik dacht,
dat gij moest begrijpen, dat gij daarmee de men-
sclien bedriegt.
Wat de geest mij heeft ingegeven, zal ver
vuld worden; de ure is nabij. Ga tot haar, wier
hart om u treurt.
Kolschitzky trok de schouders op en stapte
door. Hij kwam bij het vertrek, waar Max ziek
gelegen, en Louise hem verpleegd had. Een dood-
sche stilte heerschte in de kamer. Zacht opende
hij de deur; daar zag hij Louise aan het ziekbed
van den ouden Bockel, wiens gelaat te kennen
gaf, dat de pest, die te Weenen woedde, ook hem
had aangetast. Vrouw Emerentia zat bij haar
gekwetsten zoon Leopold. Maar hoe zag Louise
er uitHare wangen waren ingevallen, hare
roode gezwollen oogen lagen diep in hunne kas
sen; al de ellende, die de ongelukkige stad had
getroffen, scheen saamgevat in het ontzettende
beeld, dat zich in dit vertrek aan het oog van
den Pool vertoonde.
Daar zag Louise den Pool en liet een kreet
hooren. Het was een juichtoon, in de diepste
smart aan de borst ontlokt. De tranen vielen
uit haar oogen, terwijl zij uitriepO, dat is lief
van u, gij hebt ons niet geheel vergeten
üp het gelaat van den Pool streden smart en
blijdschap; hoe gaarne zou hij haar gezegd heb-
bén, dat zijn wegblijven hem meer had gekost
dan haar.
Ik wilde eens komen zien hoe het hier is
gesteld, stamelde hij, ik wilde Gundacker er niet
naar vragen.
Die is niet hier geweest. Maar waarom wil-
det gij Gundacker er niet naar vragen? Schaamt
gij u dat gij aan ons denkt?
Is die niet hier geweest?
Verwondert u dat zoo? Ik vergeef het hem
gaarne, omdat ik weet, dat de dienst hem terug
houdt, en hij woont immers ook niet meer hier.
Maar gij hebt hier niet eens uw broodrantsoen
afgehaald, en als vader het niet had verteld, zou
ik zelf niet weten, welk een stoute daad gij an
dermaal hebt gewaagd.
't Is in het land allerwegen kalm, doch of
't zoo blijven zal, moet worden afgewacht
Da Fonseca's nepotisme had reeds sinds lang
de gemoederen in koking gebracht en reeds
lang heeft men in Brazilië de overtuiging,
dat ook een republikeinsch bestuur enorme
teleurstellingen kan baren, dat verandering
niet immer verbetering is.
De Braziliaansche legatie te Londen, heeft
een telegram uit Rio-Janeiro ontvangen
meldende dat het congres ontbonden is en
de president de natie zal oproepen ter ver
kiezing van nieuwe vertegenwoordigers op
een nog nader vast te stellen datum. Rio de
Janeiro en Nitheroy zijn in staat van beleg
verklaard voor den duur van twee maanden.
Tot deze maatregelen moest worden overge
gaan wegens de handelwijze van het congres
en wegens de pogingen van enkelen om de
monarchie te herstellen. De tegenwoordige
regeering heeft den steun van leger en vloot.
Overal heerscht rust, en de regeering zal deze
ook verder weten te handhaven. De grond
wet zal geëerbiedigd worden, evenals alle
door de natie aangegane verbintenissen.
Uit Valparaiso wordt gemeld dat Jorge
Montt door liberalen en conservatieven tot
president der republiek gekozen is en hij den
26 December a. s. die waardigheid aanvaar
den zal.
De Herald heeft eene dépêche uit Valpa
raiso, meldende dat er te Santiago eene sa
menzwering tegen de nieuwe regeering ont
dekt is, van welke Juan Mackenna, een der
in het Amerikaansche gezantschapshotel ver
toevende vluchtelingen, de hoofdaanlegger
zou zijn. De andere samenzweerders moeten
gewezen officieren van Balmaceda wezen.
Hun hoofddoel zou geweest zijn generaal
Canto, bevelhebber van het leger, te vermoor
den. Een overste, die zich met dit moorde
naarswerk belast had, is in hechtenis.
Als een bewijs van de algemeene verbitte
ring, welke in China tegen de vreemdelingen
heerscht, wordt uit Honkong bericht, dat de
Toatai van Wuhu, wiens ontslag door de
De hemel helpt mij in alles, wat niet mijn
hart aangaat. Ik waag niet veel, als ik mijn
leven op het spel zet.
Foei KolschitzkyIk weet niet wat u om
trent uw leven z©o onverschillig doet zijn, maar
gij bezondigt u, als gij zoo spreekt.
Louise! weet gij dat niet! Wat beduidt
die leugen Of hebt gij niet geloofd, dat ik u
beminde, dat een leven zonder hoop voor mij
geen waarde meer heeft Als de avond valt,
werp ik mij weder in de Donau; ik hoop nog
eenmaal mijn plicht te volbrengen, maar ik kom
niet weer terug, ook al loopt alles goed af; ik
kwam hier om afscheid te nemen voor eeuwig!
Louise had eerst van schaamte gebloosd, daar
op had zij hem verbaasd aangestaard, thans werd
zij zoo bleek als een lijk. Ik wil mij niet in
uwe geheimen indringen, hernam zij met eene
bevende stem, maar ik begrijp niet waarom gij
zulke wreede woorden tot mij spreekt. Indien
het u berouwt, dat gij naar mijne hand hebt
gestaan, dan denk ik toch te goed van u om te
gelooven, dat gij met mij een spel hebt willen
drijven.
Louise, ik met u riep de Pool, alsof hij
zijne ooren niet vertrouwde.
Ja, dat hebt gij, mengde Emerentia zich in
het gesprek, kwel mijn arm kind niet langer.
Louisezei de Pool, die van aandoening
aan alle leden beefde, heeft niet Gundacker u
trouw gezworen ik heb het met eigen ooren
gehoord.
Zijt gij krankzinnig, dat ge zoo iets kunt
zeggen? 01 ijlt gij? Gij zelf hebt hem genezing
gebracht door uwe boodschap uit het Turksche
leger; gij weet, dat hij steeds een ander beeld in
zijn hart heeft gedragen en bewaard, moet ik ge
looven, dat gij den spot met mij drijft?
Is het geen droom Verstu ik u goed? riep
de Pool. Guido von Starhemberg heeft het toch
ook gehoord. Hier was het, hier lag Gundacker,
toen zeidet gij ik zou u ieder woord kunnen
herhalen, want iedere lettergreep was eene wonde
in mijne borst.
Stephan Kolschitzky, antwoordde Louise,
bleek als een doode, maar met een vastheid, die
een wonderbare uitwerking deed, er is nooit
valschheid in mijn hart geweest, ik heb nooit
geloochend, dat Max mij dierbaarder is geweest
aan eenig ander, maar gij kunt van mij niets
vreemde gezanten werd geêischt. wegens zijn
gedrag bij de onlusten tegen de vreemde
lingen in Mei 11., thans in zegepraal naar
Wuhu is teruggekeerd. Deze man, die de
voornaamste aanstoker van de ongeregeldhe
den was, werd door aanzienlijken en gerin
gen in die stad met geestdrift begroet en
met eere parasols en andere huldeblijken be
giftigd.
In vele steden heerscht nog steeds gisting
en er worden nieuwe ongeregeldheden ge
vreesd.
Hoe de Chineezen over de Europeanen
denken, blijkt uit de opruiende proclamatien,
welke nu en dan aangeplakt worden. Daarin
wordt o. a. gezegd De vreemdelingen willen
ons land voor hunnen handel openen maar
wij verzetten ons tegen het schenden van
ons grondgebied. Als de mannen van ieder
district de wapens opnemen, hebben wij in
tien dagen de Europeesche zwijnen verjaagd.
De vreemde duivels hebben de macht van
het grid wij hebben de kracht van het
aantal en wij kunnen gemakkelijk onze vij
anden verdelgen.
De stemming over de werkstaking te Marles
staat gunstig voor de partijdie wil blijven
werken 3909 stemmen werden voor en 4604
tegen de werkstaking uitgebracht.
De werkstakers in de mijnen te Marles
wilden den niet-werkstakenden het werken
onmogelijk maken. De gendarmen namen
echter de laatsten in bescherming. Een mijn
werker werd gewond,
In een krankzinnigengesticht bij Bor
deaux heeft een der verpleegden, in een vlaag
van razernij, een oppasser, terwijl die lag te
slapen, met een bijl doodgeslagen en daarna
zijn slachtoffer akelig verminkt. Slechts met
moeite kon men zich van den razenden gek
meester maken.
hebben gehoord, wat strijdig was met mijne of
zijne eer. Hij bewaart zijne trouw voor haar, die
hij van jongs af bemint, en ik zou u niet toege
staan hebben mij een woord van liefde toe te
spreken, indien ik niet alle andere gedachten vaar
wel gezegd en gevoeld had, dat gij mij dierbaar
waart.
De Pool greep de handen van Louise, hij ween
de en juichte in den storm van zijn gevoel; thans
kon hij niet meer twijfelen, en nu was ook wel
dra alle misverstand opgehelderd.
Kolschitzky verhaalde Louise, hoe zijn gesprek
met- Max hem had versterkt in zijne overtuiging,
dat deze zijne liefde voor de prinses Liechtenstein
beschouwde als eene soort van ziekte, die hem
belette Louise met zijn geheel hart toe te be
lmoren, en waarvan hij eerst moest hersteld zijn,
eer hij haar zijn hand aanbood; ook gaf hij te
kennen, dat Max toch zeker van zijne, Kolschitz-
ky's, liefde voor de dochter van Bockel moest
hebben gehoord, of had moeten begrijpen, dat
hij haar aan een anderen minnaar onttrok. Hij
eindigde met de opmerking, dat Max zelfs had
gezegd, dat Louise's vader met de omstandighe-
aen bekend was.
O, hoe verongelijkt gij Gundacker, hoe
miskent gij hem hernam zij. Altijd is hem zijne
liefde heilig geweest, ook al scheen zij nog zoo
hopeloosHet is de schuld van mijn vader, dat
wij in eene moeielijke verhouding geraakten. In
zijne liefde voor mij en zijne genegenheid voor
Gundacker bood hij dezen mijne hand aan, eer
Max naar Constantinopel vertrok. Ik geloof mij
niet te vergissen in het vermoeden, dat vorst
Liechtenstein hem daartoe overhaalde. Toen heb
ik bittere tranen geschreid, want nu was mijne
vriendschap voor Max ontheiligd. Ik wist immers
reeds lang, dat hij eene andere beminde, en deze
zekerheid had het mij mogelijk gemaakt over
mijn eigen gevoelens te zegevieren. Ik had hem
steeds beschouwd als iemand, die in een andere
wereld te huis behoorde dan in de nederige werk
plaats, en die aanspraak mocht maken op een
nooger geluk dan de liefde van een eenvoudig
burgermeisje hem kon aanbieden. Maar ik was
trotsch en gelukkig, dat ik hem als een broeder
mocht beminnen, en nu had mijn vader alles be
dorven. Max moest denken, dat ik hem naliep,
en moest daarom ons huis mijden. Op den dag,
toen gij mij aan zijn ziekbed rondt, hadden wij
