Staatkundig overzicht.
BUITENLAND.
Frankrijk-
Spanje.
Engeland.
Duitschland.
Italië.
Rusland.
BINNENLAND.
Gedurende de verloopen halve eeuw heeft de
lianuonie veel lief en leed ondervonden.
Reeds vroeger hebben wij gewezen op de groote
diensten door den oprichter aan het gezelschap
bewezen. Dan, hoe groot is de steun niet geweest
van Dr. Drossaers van Drongelen, van af 1841 tot
aan zijn dood beschermheer van St. Crispijn.
Hoevele gunsten heeft de harmonie niet genoten
van onzen geachten oud-Burgemeester van der
Klokken, van af 1841 honorair lid. In het jaar
1886 hechtte Z.Edelachtbare nog eene prachtige
zilveren medaille aan den standaard, ter herinne
ring aan zijn 45 jarig lidmaatschap.
Nog rest de heer A. B. van Lieshout in het bij
zonder vermeld te worden, die in zijne functie
van President van 1860 tot 1875, aan het gezel
schap zeer groote diensten bewees door zijn zuinig
beheer en vooral door zijne werkzaamheden ten
dienste van St. Crispijn. Ook de hoofdmannen
der gilde de heeren Laurens Tabbers, E. Klijberg
en Jac. Tabbers, deden wat in hun vermogen was
om den bloei van de harmonie te bevorderen.
Doch de verdiensten opsommen van allen, die
aan den vooruitgang der harmonie medegewerkt
hebben, is onmogelijk. Wij zullen ons dus bepa
len eene bloote opgave te geven der verschillende
hoofdpersonen. De heer Willem Timmermans bleef
aan het hoofd der harmonie tot 1850 en werd
hem bij zijn aftreden het eerelidmaatschap aan
geboden. Toen volgden de heeren Jos. Klijberg
tot 1855, jlntoon Pulles tot 1860, A. B. van Lies
hout tot 1875, A. C. Zijlmans tot 1880, J. de Fjs-
scher en X. W. Schambergen tot 1887 en in dat
jaar werd een volledig bestuur gekozen met den
heer C. R. M. Ficq als president.
Gedurende haar SOjarig bestaan heeft de har
monie ook verschillende malen het genoegen ge
had ook op andere plaatsen hare verdiensten ge
waardeerd te zien. Reeds in 1843 werd zij gein-
viteerd in de sociëteit //de Unie* te 's Bosch, dan
in den loop der tijden verschillende raaien te Don
gen en te Tilburg, voorts nog te Oosterhout,
Ëersel, enz, enz.
Een enkel woord over de tegenspoeden is hier
wel op zijne plaats. Deze bestonden hoofdzakelijk
in het overgaan van muzikanten naar de nieuw
opgerichte harmonieën in deze gemeente. En deze
waren niet weinige. Echter heeft Crispijn alle
deze overleefd, wel het duidelijkste bewijs, dat
zij alle beproevingen flink is te boven gekomen.
De concurreerende harmonieën waren de vol
gende: harmonie der gilde St. Jan, opgericht in
1840; harmonie St. Crispijn te Besoijen, opgericht
in 1846; harmonie der congregatie te Waalwijk,
opgericht in 1854; harmonie der congregatie te
Waalwijk, opnieuw opgericht in 1856; harmonie
der congregatie te Besoijen, opgericht in 1857.
Bovenstaande gezelschappen mochten zich echter
in een kortstondig bestaan verheugen.
Vervolgens Vlijt en Volharding, opgericht in
1860, en ontbonden in 1880, en ten laatste de nog
bestaande harmonie l'Espérance, opgericht in 1880.
Niettegenstaande er bij het oprichten van bo
venstaande gezelschappen telkens werkende leden
der harmonie St. Crispijn tot hen overgingen,
bleef zij toch een voldoend aantal muzikanten
honden, want steeds stonden adspiranten gereed
om hunne plaatsen in te nemen. Het eene, reeds
vermelde geval, der acht overgebleven u. uzikanten,
is gelukkig het eenige, dat eene uitzondering op
bovenstaande is geweest.
Ter herinnering zij hier bijgevoegd, dat het
eerste vergaderingslokaal was bij den heer P.
Verwiel, vervolgens bij den heer Adr. Verwiel,
toen bij den heer J. v. d. Mosselaar aan de Haven,
bij den heer N. A. van Riel en eindelijk in het
tegenwoordige lokaal bij den heer van Kregten.
Hierna werd den Weled. heer J. B. Tim
mermans Wz. bij monde van den voorzitter,
den heer Ficq, het diploma aangeboden als
beschermheer van St. Crispijn; spreker noem
de dat beschermheerschap eene erfenis door
's heeren Timmermans onvergetelijken vader
nagelaten, eene zaak door den edelen man
met zooveel liefde voorgestaan, met zooveel
kracht gesteund en voortgeholpen.
Zichtbaar aangedaan dankte de nieuwe be
schermheer voor de hem bewezene eer, ver
klaarde steeds te hebben gesympathiseerd
met de harmonie en haar in het vervolg met
raad en daad te willen blijven steunen, als
een goed zoon van een onvergetelijken St.
Chrispijngezinden vader, als de vakgenoot van
de kern van de feestvierende harmonie, als
de nieuwe beschermheer van een sinds eene
halve eeuw bestaand en gerespecteerd gezel
schap.
Het diploma, waarvan hierboven sprake is,
is eene kunstige penteekening, vervaardigd
door den jeugdigen schilder en teekenaar Jos.
Dieleman, een der beste leerlingen onzer tee-
kenschool.
Vervolgens werd het woord genomen door
den heer Jac. v. Riel, om aan het feestvierend
gezelschap de 4 nieuwe instrumenten aan te
bieden, aangekocht uit vrijwillige bijdragen
van belangstellende ingezetenen, namelijk
B-bas, baryton, clarinet en groote koperen
trom. Spreker zeide dat het hem ten zeerste
streelde, zich door den geachten president de
taak te zien opgedragen, bij deze gelegenheid
het woord te voeren als tolk der gevoelens,
welke allen bezielen, die met Chrispijn eens
gezind denken, werken en handelen. Moge
de harmonie vooruit blijven gaan zooals zij
thans doet. Moge zij na een 10(>jarig bestaan
meer dan dubbel de lauweren geoogst heb
ben, die haar na een 50jarig bestaan reeds
om de slapen mochten gedrukt worden. Leve
de harmonie Leve St. Chrispijn
Na uitvoering van no. 4 van het programma,
werd het publiek vergast op een duo van de
hee»en Stravers, van Kaatsheuvel, met bege
leiding van harmonium door den heer Adr.
de Bree. Als bewijs van waardeering van het
spel der heeren Stravers (vader en zoon) werd
hun door den heer Ch. Ficq het eerelid-
ir.aatschap geoffreerd, hetwelk onder dankbe
tuiging werd aangenomen, onder opmerking
van den heer N. Stravers, dat hij en zijn
zoon steeds hunne krachten stelden ten dienste
der harmonie.
Thans nam de heer L. Schambergen het
woord, betuigde namens de bestuursleden
hartelijken dank èn voor de trouwe opkomst
der leden èn voor de toegenegenheid der
harmonie door vorige sprekers betoond, dankte
haren nieuwen beschermheer, den heer B.
Timmermans, zwoer nogmaals plechtig trouw
aan het vaandel en eindigde met den uitroep
„trouw aan ons vaandel, leve St. Crispijn
Na de uitvoering van no. 9 „Le drapeau
d'Orange" sprak de heer Ant. Elshout, schoon
kort, toch bondigWel, zeide hij, is de
stam oud, doch zijne kracht is nog niet ver
loren. Laat ons de handen ineenslaan, laat
ons het spreekwoord indachtig zijn en blijven:
„Eendracht maakt en houdt macht" leve de
harmonie
Thans stond de heer E. Klijberg op,
sprak met een kort woord nogmaals over den
vroegeren toestand der harmonie, betuigde
zijnen dank voor de eer zijnen vader, als
voorstander dezer harmonie bewezen, en ver
klaarde rondborstig alleszins daarmee te sym-
phatiseeren.
Nadat nu ook de heer Laur. Schambergen
het woord had genomen en gezegd, dat hij,
naar luidde het verslag en tevens uit eigen
ondervinding wist, wat de heer Jos. Klijberg
altijd was geweest voor gild en harmonie,
meende spreker dat ook de zoon, de heer
E. Klijberg, niet kon weigeren het voetspoor
van dien voorstander der harmonie te druk
ken en als commissaris op te treden.
De heer E. Klijberg weigerde dan ook
niet aan dit vereerend verzoek gevolg te ge
ven, schoon hij opzag tegen de zware taak,
welke hem hiermede op de schouders werd
gelegd.
Ook werd het commissarisschap door den
beschermheer den heer Witlox aangeboden,
die het aannam met de woordenZonder
aarzelen neem ik het gaarne aan; het wordt
mij door den beschermheer aangeboden, dit
is mij eene eer.
Nadat nu nog door verschillende heeren
het woord was gevraagd en gevoerd, na nog
een paar komische intermezzo's, naderde zoo
langzamerhand het uur van scheiden en spoor
den de weinige klokslagen ons aan om in
Morpheus armen te gaan uitrusten van al het
genotene op dezen avond, die zeker bij de
leden van St. Crispijn en de bezoekers van
het feestconcert in onvergetelijke herinnering
zal blijven.
Als de talrijke wenschen, bij deze gelegen
heid voor den bloei der harmonie geuit, in
vervulling mogen komen, dan voorzeker gaat
zij eene schitterende toekomst tegemoet.
Dit zij zoo
Dat de natuur menigwerf boven de leer
gaat en dat de werkelijkheid zeer licht het
tegenovergestelde kan zijn van hetgeen een
of andere profetische kop heeft gemeend te
mogen voorspellen, is Zaterdag in den na
middag te Berlijn gebleken, bij gelegenheid
van de doorreis van Von Bismarck, den ex-
kanselier, die na een langdurig en zeer
weldadig verblijf te Varzin naar Friedrichsruhe
terugkeerde. Anderhalf uur slechts heeft hij
op Berlijnsch grondgebied vertoefd, zijn
coupé heeft hij niet verlaten en desondanks
heeft men hem aan het Stettiner-, zoowel als
aan het Lerhrter-station gevierd en toege
juicht, als gold 't den na een overwinning
uit den krijg teruggekeerden zoon van Mars.
Volgens de Duitsche bladen ging het enthou
siasme van de menigte alle beschijving te
boven en aan de overhandiging der bloem-
geschenken scheen geen einde te zullen
komen. Ontroerd was de grijze vorst, ont
roerd was de menigte, nadat allen het
„Deutschland, Deutschland, tlber alles" hadden
gezongen en gelooven we er te kunnen bij
voegen minder aangenaam getroffen zal
keizer Wilhelm wel geweest zijn, toen hij
's avonds bij zijn terugkeer van de jacht alles
in geuren en kleuren heeft vernomen, als
men hem ten minste de waarheid en niets
dan de waarheid heeft meegedeeld.
Nu is de waarheid dikwerf min aangenaam
voor koningen en keizers, doch in het onder
havige geval is zij onaangenaam in de hoogste
mate en ongelukkig is er tegen de stem des
volks niets uitterichten met rescripten of
met Latijnsche, 's keizers hoogen en opper-
machtigen wil te kennen gevende, zinnen.
„Vox populi. vox dei" (de stem des volks is
de stem van God,) waar de openbare meening
spreekt, zelfs al is zij dan ook slechts door
enkele honderden vertegenwoordigd, daar
moet zelfs een Wilhelm II zwijgen en
lijden. Dat Bismarck zijn plichten als rijks
dagafgevaardigde zal komen vervullen
gisteren kwam de rijksdag bijeen om on
middellijk in 't bezit te worden gesteld van
de begrooting is zoo na als voor deze
niet waarschijnlijk. Wel hebben er te Berlijn
geruchten geloopen dat de ex-kanselier gezegd
zou hebben nog vóór Kerstmis in de hoofd
stad des rijks te zullen komen, doch volgens
een andere lezing zou de vorst voorloopig
niet naar Berlijn gaan, daar hij de noodza
kelijkheid daartoe niet inziet en bovendien
zijn gezondheid in acht moet nemen.
Welke van deze beide uiteenloopende le
zingen de juiste is, valt moeielijk te zeggen,
wel zal het velen een pak van het hart zijn
te vernemen, dat de ex-kanse!ier rustig en
wel in zijn kool- en knollentuin blijft, zijn
geschrijf in de Hamb. Nachr. is wel lastig,
maar zoolang 't niet al te bont gaat, kan
men den in den staatsdienst oud gewordene
die liefhebberij nog wel laten; veel ernstiger
zou zijn deelneming in de debatten en zijn
mogelijk verzet tegen van de regeering uitge
gane voorstellen zijn.
In de kreten „Kom naar Berlijn," „Kom
in den Rijksdag den ex kanselier Zaterdag
toegeroepen, ligt als een noodkreetin wer
kelijkheid neemt in Duitschland de ontevre
denheid over keizer Wilhelms persoonlijke
politiek van dag tot dag toe en zijn woorden:
,,'s konings wil is de hoogste wet," hebben
meer kwaad bloed gezet dan men wel zou
meenen; het onbeperkte gezag is niet meer
van onzen tijd.
Vooral werd de kreet gehoord „Salus rei-
publicae suprema lex" (het welzijn van den
staat is de hoogste wet.)
De verkiezing van den socialist Lafargue
in de kamer van Frankrijk, zal waarschijnlijk
aanleiding geven tot eenig debat, nadat hij
bij zijn komst in de kamer Zaterdag, reeds
zoo luidruchtig was begroet door zijn vriendjes
dat de president het noodig oordeelde op te
merken, dat de kamer geen plaats voor ma
nifestaties was. De verkiezing van Lafargue
wordt aangevochten op grond van 's mans
nationaliteit; hij zou nl. op Cuba geboren
zijn en reeds meermalen als vreemdeling zijn
uitgewezen.
In Engeland heeft Glandstones partij Za
terdag een parlementszetel op de Unionisten
veroverd, namelijk te South Malton, waar de
Gladstoniaan Lombert 1000 stemmen metr
verwierf dan de Unionist. De plaats behoorde
vroeger aan de unionisten.
Het zou wellicht wel aanbeveling verdienen
eens natevorschen of de „uitvinder" van hét
spreekwoord „van het eene woord komt men
op 't andere" niet verwant is met hem, die
het gezegde „spreken is zilver, doch zwijgen
is goud" heeft gecreëerd, misschien zijn beide
wel van een en dezelfden wijzen man. In elk
geval ligt in beide een waarschuwing tegen
veel- en mooipraterij, een waarschuwing die
ook voor sommige vorsten en ministers niet
overbodig mag heeten.
Zaterdag heeft de Oosrenrijksche premier
in navolging van zijn collega's Di Rudini en
Salisbury, ih de Hongaarsche Delegatie een
uitvoerig exposé gegeven van den toestand
van Europa in 't algemeen en van Oosten-
rijks-Hongarije's relatien met de mogendheden
in 't bijzonder. Nu was zoo'n redevoering
wel noodig, want aan keizer Frans Josefs
woorden had men allerlei verkeerde uitleg
gingen gegeven en hem bovendien uitlatingen
toegedicht, die hij in 't geheel, niet had ge
bezigd, waarvan het gevolg was dat de beurs
te Weenen aardig van streek raakte. Gelukkig
heeft Kalnoky de kalmte weten te herstellen
door vredelievende en hoopvolle verzekerin
gen, ook voor de eerste twee jaar.
Uit Rusland komen talrijke mededeelingen
omtrent nieuw ontdekte samenzweringen en
gevaarlijke samenscholingen van boeren, die
roovend en plunderend omtrekken.
Te Moskau zijn zestig personen gearres
teerd, behoorende tot den adel, de letter
kunde en den gegoeden middenstand. Ze
worden beschuldigd van samenzwering, en
wel samenzwering tot het opnieuw verkrijgen
van het Vertegenwoordigend Lichaam van
vroeger, de zoogenaamde Territoriale Ver
gadering.
In Brazilië blijft de regeering ontkennen,
dat de dictatuur verzet ontmoet van eenig
belang. Zelfs de contra revolutie in Rio-
Grande wordt ontkend.
Van andere zijde wordt de victorie der
opstandelingen in Rio Grande do Sul nader
bevestigd; generaal Gonzales zou reeds op
de vlucht zijn en 5000 opstandelingen trek
ken noordwaarts.
De opstandelingen behalen allerwegen de
zegepraal. Een voorloopige Junte is ingesteld.
Ra, ra, wie liegt er
In een schrijven van den Paus aan kardi
naal Langenieux wordt dezen en den anderen
bisschoppen dank gezegd voor de inrichting
der bedevaarttochten voor arbeiders en tevens
het leedwezen uitgedrukt over de betreurens
waardige gebeurtenissen, waardoor de bede
vaarten gestaakt zijn.
Zondag werd in de vergadering te Lens
tot algemeene werkstaking in de mijnen be
sloten; 120 afgevaardigden waren tegenwoor
dig. Basly, de werkman-afgevaardigde, nam
het woord om zich tegen de staking te ver
klaren. Hij zeide, dat de toestand verschilde
van 1889 en gaat de staking van Anzin na.
Hij stelt voor een afgevaardigde naar Parijs
te zenden en de grieven langs minnelijken
weg op te lossen. Overgaande tot de stem
ming waren er 95 stemgerechtigden, waarvan
46 zich aansloten bij het plan nog een poging
te beproeven om zonder geweld de verhou
ding te regelen, doch 48 waren vóór de sta
king. Basly verklaarde het gouvernement te
zullen interpelleeren over den toestand in Pas
de Calais, wat luide toejuichingen uitlokte.
De handelaars in steenkolen zijn zeer ter
neer geslagen over het besluit der mijnwer
kers, daar de handel in kolen, die reeds ge
deeltelijk naar den vreemde verplaatst is,
weder een gevoeligen slag krijgt.
Tengevolge der beslissing van het mijn
werkers-congres hebben de mijnwerkers be
sloten tot eene algemeene werkstaking over
te gaan. 3600 hunner hebben nu te Lens den
arbeid nedergelegd. Het is daar rustig.
MADRID, 16 November. De Guadalquivir
stijgt onrustbarend; in de provinciën Cordova,
Sevilla en Granada vlucht de bevolkiug naar
hooger gelegen streken.
De Times verneemt uit Alexandria, dat
door eene dijkbreuk aan het Mahmoedieh-
kanaal 30,000 acres land werden overstroomd,
terwijl daardoor een drinkwaternood veroor
zaakt werd in Alexandria, alwaar de vergaar
bakken slechts voor één etmaal water in
houden.
De Daily Chronicle ontving uit Shang
hai bericht van eenen opstand te Tehwei
nabij Foochow. De rebellen, 15000 sterk,
traden meer tegen de overheid dan tegen
de vreemdelingen op. De Chineesche schat
kist heeft 2000 p. st. uitgekeerd aan de slacht
offers te YVoeshoe en 4000 p. st. aan de ge
zinnen der te Wusieh vermoorde Europeanen.
Aan de Times wordt uit Santiago ge
meld dat Porto Alegre, hoofdplaats der Bra-
ziliaansche provincie Rio Grande do Sul, in
handen der opstandelingen gevallen is. Het
voorloopige bestuur beweert over dertigduizend
goed gewapende soldaten en over een rivier
monitor te kunnen beschikken. Het is voor
nemens president Da Fonseca afgezet te
verklaren en nieuwe verkiezingen uit te schrij
ven om eenen opvolger te benoemen. Sedert
maanden zijn er wapenen ingevoerd om eenen
opstand mogelijk te maken, zoodat het vast
staat dat deze met voordacht uitgebroken is.
Volgens een telegram uit Santiago van den
15en was er in Rio Grande do Sul een
voorloopig bestuur (Junta) gevormd, met Assis
Brazil als president, en Pelotas, Osorio,Yta-
qui en Laurco als leden.
De Italiaansche gedelegeerde voor de on
derhandelingen over de handelsverdragen is
weder te München aangekomen en heeft een
bespreking met de Duitsche gedelegeerden
gehad, tengevolge waarvan zij Zondagmorgen
opnieuw een bijeenkomst hielden, waarin het
DuitschItaliaansch handelsverdrag gepara
feerd en het protocol onderteekend werd.
De onderhandelingen tusschen de Oostenrijk
Hongaarsche en de Italiaansche gedele
geerden zullen nu ook wel spoedig tut een
goed einde worden geleid.
Verwondering baart het, dat de politie
zoo gestreng is opgetreden bij de volksovatie,
die Bismarck ten deel viel; zes personen zijn
gearresteerd en tegen anderen is proces-ver
baal opgemaakt wegens verzet tegen de politie.
De keizer heeft de uitnoodiging aange
nomen van de officieren van het eerste regi
ment koninklijke garde-ulanen te Hannover,
die hem een maaltijd aanboden Donderdag,
na afloop der inspectie. Aan het jachtslot
Springe in Hannover, is bevel ontvangen alles
gereed te maken voor een groote hofjacht,
daar in het einde van deze week te houden.
De vergadering, georganiseerd om te pro
testeeren tegen het artikel der grondwet,
waarbij de Paus en de kerk onder bescher
ming van het rijk zijn geplaatst, werd sterk
bezocht door dc voornaamste socialisten, ra
dicalen en anarchisten. Het theater Canoffrana
was geheel bezet toen de vergadering Zon
dagmiddag één uur geopend werd. Na de
openingsrede van den president, werd het
woord gegeven aan den secretaris, die den
tekst voorlas van een motie, welke in stem
ming gebracht zou worden.
De lezing van dit stuk was nog niet half
geëindigd, toen de commissaris van politie
op den spreker toetrad en beslag legde op
het concept, terwijl hij met luider stem der
vergadering gebood uiteen te gaan, daar de
wet was overtreden, die verbiedt dat smade
lijke uitdrukkingen jegens de kerk worden
geuit. Onder een buitengewoon geschreeuw
slaagde de politie, geholpen door de carabi-
niers en twee compagnieën Alpenjagers er in,
de zaal te doen ontruimen.
Te Palermo werd voor de koninklijke
familie ten twee ure de landbouwtentoonstel
ling geopend. De president van de kamer en
alle burgerlijke autoriteiten waren aanwezig,
ontelbare vereenigingen waren vertegenwoor
digd. Zelden was zulk een menigte op de
been; de koninklijke familie werd stormachtig
toegejuicht. Prins Campe Real, de president,
sprak een welkomstwoord, de minister van
landbouw hield een optimistische openings
rede .en verklaarde daarna de tentoonstelling
in naam des konings voor geopend.
Een keizerlijke ukase verklaart het verbod
van uitvoer van alle landproductengeldend
voor geheel Rusland en Finland.
ti 'TrTnamm—t
WAALWIJK, 18 November 1891.
Openbare vergadering van den gemeente
raad Donderdag 19 dezer nam. 6 uur, belegd
tot
1. Ontwerp besluit tot wijziging der bej
grooting van 1891.
