Nummer 8. Donderdag 26 Januari 1893. 16e Jaargang.
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Glück auf
UITGEVER:
ANTOON TIELEN
FE LILLET O 2V.
Staatkundig overzicht.
De Echo van het Zuiden,
Waalwyksche en Laiigstraalschc Courant,
Dit blad verschijnt Woensdag en Zaterdag avond.
Abonnementsprijs per 3 maanden j 1,00.
Franco per post door het geheele rijk f 1,15
Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden
aan den Uitgever.
Waalwijk.
Advertentiën 1—7 regels J 0,60 daarboven 8 cent per regel
groote letters naar plaatsruimte. Advertentien 3 maal ter plaatsing
opgegeven, worden 2maal berekend. Advertentiën voor Duitsch-
land worden alleen aangnomen ioor het advertentiebureau van
Adolf Steiner, Hamburg. Reclames 15 cent per regel.
Kamers van Arbeid.
De heeren Pijttersen en Schimraelpenninck
v. d. Oye hebben aan de tweede kamer in
gezonden de memorie van antwoord op de
afdelingsverslagen over hunne wetsvoorstel
len, betrekkelijk a. de instelling van kamers
van arbeid en nijverheid, en b. de oprichting
van kamers van arbeid.
De heer Schimmelpenniuck v. d. Oye heeft
bij zijne memorie gevoegd een antwoord op
de nota van den heer Levy.
De gevoerde gedachtenwisseling heeft de
voorstellers geleid tot samensmelting van de
beide ontwerpen tot één gemeenschappelijk
wetsvoorstel. Bij de samenstelling daarvan
heeft blijkens de memorie van toelichting op
den voorgrond gestaan het ernstig streven
om, met het handhaven van eigen beginse
len, voor zoover het hoofdpunten betrof,
door toenadering daar, waar deze noodig en
mogelijk bleek, het vereenigen van beide
voorstellen mogelijk te maken. In het ge
meenschappelijk ontwerp zijn dientengevolge
opgenomen ook die artikelen, waaromtrent
geen overeenstemming werd verkregen en
waaromtrent de eindbeslissing aan de kamer
wordt overgelaten.
De inhoud van het nieuwe wetsontwerp
komt op het volgende neer:
In iedere gemeente of* voor verschillende
gemeenten gezamenlijk kunnen van regee-
ringswege hetzij uit eigen beweging, hetzij
op aanvrage van het gemeentebestuur of van
belanghebbenden, een of meer kamers van
arbeid worden ingesteld.
Het doel is de bevordering van de gemeen
schappelijke belangen van patroons en werk
lieden; inlichtingen en gegevens te verzame
len en adviezen uit te brengen over arbeids
aangelegenheden voorts te trachten de goede
verstandhouding te bevorderen tusschen pa
troons en werklieden, geschillen te voorko
men en te beslechten en een scheidrechter-
lijke uitspraak tot stand te brengen tusschen
de partijen, die de kamer van arbeid niet
heeft kunnen verzoenen.
E. WERNER.
Vertaling van Hermina.
(Overgedrukt met toestemming van den uitgever
P. Gouda Quint, te Arnhem)
25 ooO-
De ce-ste week met hare gewichtige plechtig
heden was voorbij, maar de sombere stemming,
die in ieder sterfhuis heerscht, was nog niet
geweken en openbaarde zich des te sterker, nu
de drukte van de begrafenis en de bezoeken van
rouwbeklag waren afgeloopen. Aan bewijzen van
uitwendige deelneming had het niet ontbroken.
Berkow's positie, zijn algeraeene bekendheid en
uitgestrekte verbintenissen maakten zijn dood tot
een belangrijke gebeurtenis. De lijkstoet, waaraan
zich natuurlijk de beambten en arbeiders van
al de mijnen hadden aangesloten, was buitenge
woon luisterrijk geweest. Een tallooze menigte
kaartjes en brieven bedekte de schrijftafel van
den jongen erfgenaam, wiens echtgenoot de be
zoeken uit den ganschen omtrek ontving. Men
bewees beiden alle mogelijke deelneming en
belangstelling, en dit des te meer, daar men
tegenover hen geen „vooroordcelen" had te over
winnen, zooals de baron van Windeg het diplo
matisch uitdrukte. Eigenlijk was niemand door
dit sterfgeval getroffen, misschien niet eens de
eenige zoon van den afgestorvene, voor wien hij
toch zooveel had overgehad; want het valt moei
lijk lief te hebben, als de achting ten eenenmale
ontbreekt. Overigens was het niet gemakkelijk
uit te maken, of de dood zijns vaders Arthur
Berkow wezenlijk diep of slechts voorbijgaand
getroffen had. Wie de bedaardheid zag, die hij
tegenover anderen aan den dag legde, moest wel
van het laatste gevoelen zijn, en toch was hij
sedert dien tijd ontzaglijk ernstig geworden en
bijna ontoegankelijk voor ieder, met wien hij
niet hoog noodzakelijk moest omgaan. Eugenie's
kalme stemming kon niemand verwonderen, die
de omstandigheden meer van nabij kende. Voor
Verdeeling van de kamer kan plaats heb
ben in zoovele afdeelingen als daartoe be
drijven geschikt worden bevonden; gelijk
soortige of verwante bedrijven, die ieder op
zich zelve de noodige elementen tot verte
genwoordiging niet bevatten, kunnen samen
eene afdeeling vormen.
Elke afdeeling is samengesteld uit een ge
lijk aantal patroons en werklieden. Het aan
tal leden der afdeelingen wordt bepaald zoo
veel mogelijk in verhouding tot het aantal
patroons en werklieden, werkzaam in de be
drijven, die door de afdeeling vertegenwoor
digd worden.
De vereenigde vertegenwoordigers der pa
troons en die der werklieden vormen elk
eene sectie der kamer.
De leden der kamer en hunne plaatsver
vangers (die den ouderdom van 30 jaren
moeten hebben vervuld en gedurende de
laatste twee jaren in eene gemeente tot het
ressort der kamer behoorende in hetzelfde of
een verwant bedrijf werkzaam zijn geweest)
worden verkozen door hen, die op de lijst
van kiezers voor deze kamer zijn gebracht
en met de meeste stemmen benoemd. De
werklieden, wier bedrijf door eene zelfde af
deeling wordt vertegenwoordigd, kiezen uit
hun midden hunne vertegenwoordigers voor
die afdeeling. Op dezelfde wijze worden de
vertegenwoordigers der patroons door laatst
genoemden verkozen. Mocht hun aantal on
voldoende zijn voor het in de afdeeling ge
vorderd getal, dan wordt het door de pa
troons aangevuld uit ingezetenen die dezelfde
vereischten moeten bezitten als de leden.
Deze bepalingen gelden evenzeer ten op
zichte van de plaatsvervangers, wier aantal
minstens de helft moet bedragen van dat
der leden,
De leden der kamers en hunne plaatsver
vangers worden benoemd voor drie jaren. Zij
treden tegelijk af en zijn dadelijk herkiesbaar
Bij overlijden, bedanken, ontzegging van het
of verlies van een der vereischten voor het
lidmaatschap, treden de plaatsvervangers op.
De kiezers moeten voldoen aan dezelfde
haar, evenals voor haar vader, nam met den dood
van den ouden Berkow ook de haat tegen hem
een eind: van een ander gevoel was hier*nooit
sprake geweest welk standpunt ongelukkig
door velen gedeeld werd, en waartoe velen maar
al te zeer reden hadden.
De beambten waren al te zeer in hun eerge
voel gekwetst door den trots en de onbeschoft
heid van den parvenu, die hunne kennis en be
kwaamheden enkel als koopwaar beschouwde,
waarover hij, in ruiling voor het salaris dat hij
hen gaf, naar willekeur kon beschikken, als dat
zij een chef zouden betreurd hebben, die zich
om karakter, persoonlijkheid noch soliditeit be
kommerde, maar alleen om het meerdere of min
dere voordeel, dat deze of gene hem in zijne
betrekking kon aanbrengen. En nog meer open
baarde zich het volslagen gebrek aan medelijden
en deelneming onder het werkvolk. Wat men
Berkow overigens ook ten laste mocht leggen,
zoo was hij toch ontegenzeglijk een industrieel
genie van den eersten rang geweest. Hij had zich
uit armoedigen en nederigen staat tot een aan
zienlijke hoogte weten tc verheffen, had reusachtige
scheppingen in het leven geroepen, die, wat hare
uitgebreidheid betreft, met de eersten des lands
mochten wedijveren; hij had eene positie in de
maatschappij veroverd, waarin hij duizenden tc-n
zegen had kunnen zijn. Hij was het niet geweest;
hij had het niet willen zijn. En zoo moest zijne
nagedachtenis dus wel het oordeel uitlokken, dat
zijn onverwachte dood door ieder in zijne ge
heele omgeving, in al zijne grootsche scheppingen
als een soort van verademing gevoeld werd, die
zich uitte door een algemeen: „Goddank!"
Of de erfenis van zulk een leven en van het
zaad, door zulk een man sedert jaren uitgestrooid,
inderdaad zoo benijdenswaardig was als hetscheen.
mocht met grond betwijfeld worden. In elk gevai
legde deze erfenis den jongen erfgenaam retds
een last van zorgen en bezigheden op de schouders,
waartegen hij, volgens ieders oordeel, volstrekt
niet was opgewassen. Wel had hij genoeg beamb
ten bij alle afdeelingen, genoeg vertegenwoordi
gers cu gevolmachtigden; maar. hoe meer zijn
vader de kunst had verstaan, hen allen van zich
afhankelijk te maken en onvoorwaardelijk aan
zijn opperbestuur te gewennen, des te meer
misten zij thans de hand en het oog van den
meester, misten zij den meester zelf. Nu moest
vereischten als de leden behalve dat hun
leeftijd op minstens 25 jaar wordt gesteld. De
patroons, wier bedrijf door eene afdeeling
wordt vertegenwoordigd, doen jaarlijks op
straffe van een boete van ten hoogste f100
opgave van alle in hun dienst zijnde
personen, die het kiesrecht kunnen uitoefenen.
Elke afdeeling benoemt uit haar midden
(voor een jaar) een verzoeningsbureau, samen
gesteld uit een gelijk aantal vertegenwoordi
gers der patroons en der werklieden. Deze
kiezen uit de overige leden der afdeeling
iemand, die als voorzitter van het bureau
optreedt. Dit bureau vergadert eenmaal 's
maands tot het onderzoek en afdoen van alle
geschillen en voorts zoo dikwerf dit wordt
gevorderd. Bij het dreigen of het ontstaan
van een geschil geven partijen daarvan schrif
telijk kennis aan den voorzitter van het ver
zoeningsbureau der betrokken afdeeling. Het
bureau wordt dan zoo spoedig doenlijk bij
eengeroepen. Geschillen van geringe betee-
kenis en omvang kunnen ook mondeling ter
kennis van het bureau worden gebracht.
De tusschenkomst van het verzoeningsbu
reau een er afdeeling kan ook worden gevraagd
voor een geschil in een bedrijf dat niet
door eene afdeeling is vertegenwoordigd, of
wel uitgeoefend wordt in eene gemeente niet
behoorende tot het ressort eener kamer. Ook
een commissaris der koningin of een burge
meester kan in buitengewone gevallen de
tusschenkomst van een verzoeningsbureau
inroepen.
Indien door het bureau geen overeenstem
ming wordt verkregen tusschen partijen, dan
wijst elke partij een lid aan uit de haar in
de afdeeling vertegenwoordigende categorie,
dat als tijdelijk lid zitting neemt in het bureau,
welk laatste alsdan na vernieuwd onderzoek
uitspraak doet.
Indien de genomen beslissing de goedkeu
ring van partijen verwerpt en de belangrijk
heid van het geschil, naar het oordeel van
het bestuur der kamer, eene oplossing wen-
schelijk maakt, biedt genoemd bestuur zijne
bemiddeling aan en lokt eene scheidsrech-
zijn zoon de teugels van het bewind aanvaarden,
en eer het nog zoover was gekomen, moest ook
hij zich het oordeel of liever de veroordeeling
laten welgevallen, die zich in een bezorgd schou
derophalen van zijne gezamelijke onderhoorigen
kond deed. Allen waren het volkomen eens, dat
er op hem in geen geval te rekenen viel.
Nu de eerste dagen van rouw verstreken waren,
was het geheele beambten personeel in de spreek
kamer vergaderd, in afwachting van den nieuwen
chef, die hen op dit uur bij zich had ontboden.
Maar ieder, die de wanhopige, ontroerde, gedeel
telijk zelfs angstige gelaatstrekken dier heeren
zag, moest wel tot de onderstelling komen, dat
hier meer verhandeld zou worden, dan waartoe
een eenvoudige eeiste begroeting en voorstelling
aanleiding kon geven.
//Dat is een slag zeide de directeur zoo even
tot den heer Scheffer, die uit de residentie was
overgekomen. //De ergste, die ons nu kon treffen!
Wel wisten wij sedert lang, wat zij onder elkan
der bepraatten en beraadslaagden en ook, dat
diezelfde geest op al de bergwerken in den omtrek
heerschte. Men had het zien aankomen, men had
maatregelen daartegen genomen, maar thans,
juist op dit oogenblik! We zullen ons op genade
en ongenade moeten overgeven
//Hartman heeft zijn tijd goed gekozen nam
de hoofdingenieur het woord. „Hij weet best, wat
hij doet, ab hij alleen voortgaat, zonder dat de
anderen hem steunen. De chef dood, de zaken
stilstaande of in verwarring, de erfgenaam vol
komen onbekwaam om krachtig handelend op te
treden en daar komt hij met zijn vorderingen
voor den dag I Ik heb het altijd wel gezegd: die
Hartman is ons een doorn in het vleesch. Het
werkvolk is goed en men kan 'then niet kwalijk
nemen, dat zij bij den arbeid in de mijnen het
leven niet willen inschieten en het noodzakelijke
voor het dagelijksch onderhoud verlangen. Zij
hebben het lang genoeg uitgehouden onder den
druk, dien zij zich, vrij wat meer nog dan an
deren, moesten laten welgevallen en zij zouden
ook verstandige eischen gesteld hebben,"die men
had kunnen inwilligen. Maar wat zij ons onder
dien leider durven voorschrijven, dat gaat alle
verbeelding te boven, dat is in strijd met alle
wetten en verordeningen I"
//Wat zou de jonge heer doen?' vroeg Wil-
berg, ongetwijfeld de wanhopigste en angstigste
'terlijke beslissing uit.
De vergaderingen hebben in den regel in
het openbaar plaats. Bij herhaalde staking
van stemmen heeft de voorzitter eene be -
slissende stem. Wanneer het aantal aanwezige
vertegenwoordigers der patroons niet overeen
komt met dat der vertegenwoordigers van de
werklieden, hebben zóó veel leden, aanvan
gende met het jongste lid in jaren der tal
rijkste categorieals het verschil tusschen
beide categorieën bedraagt, slechts eene raad
gevende stem.
De regeering kan eene kamer, het bestuur
eener kamer of eene afdeeling of wel ver
schillende kamers, besturen en afdeelingen tot
eene buitengewone vergadering bijeenroepen,
ten einde advies in te winnen over maat
regelen, voorstellen of onderwerpen, welke de
bepalingen van den arbeid raken.
En in Italië, èn in Portugal, èn in Hongarije,
zijn de wenschen van hen, die een ministe-
rieele crisis, of kan 't zijn, een kabinetscrisis
een aangename afwisseling heeten en dus
allicht geneigd zijn alle geruchten in dien
zin voor waar aan te nemen, niet verwezen
lijkt, doch wat niet is, kan worden en er
schijnt in al die landen wel iets gaande te
zijn, dat reden geeft tot hoopvolle verwach
tingen.
't Is zoo ongeveer dezelfde oorzaak, die
in Italië dezelfde gevolgen heeft als in
Frankrijk: net Apennijnsche schiereiland heeft
zijn Panamazaakje („Panamino" heet men 't
heel liefelijk en welluidend) en zelfs heeft
het gerucht geloopen, dat Giolitti dezelfde
rol zou spelen als Loubet in Frankrijk, hij
zou namelijk den koning zijn ontslag aan
bieden om in de gelegenheid te zijn die van
zijne collega's, welke 't meest bij de bank-
aangelegenheid betrokken is, te laten schie
ten. Hoewel deze den Italiaanschen premier
toegedichte plannen nu reeds weder van
officieuse zijde zijn tegengesproken, lijdt 't
onder die wanhopige eu angstigste schaar, op
neerslachtigen toon.
„Wat hij onder deze omstandigheden wel doen
moet," antwoordde Scheffer enstig; in de eischen
toestemmen."
„Met uw verlof, dat kan hij niet!" barstte de
hoofdingenieur uit. „Dan was het tevens met
alle orde en tucht gedaan en was hij binnen een
jaar een geruïneerd man Ik althans blijf niet
ergens werkzaam, waar in zoo iets wordt toe
gestemd."
Scheffer haalde de schouders op. „En toch zal
hij er wel aan moeten gelooven Ik heb u immers
al gezegd, dat de omstandigheden lang zoo
schitterend niet zijn, als men oppervlakkig zou
denken. Wij hebben in den laatsten tijd ver
scheidene, zelfs zeer aanzienlijke verliezen'geleden;
we hebben tekortkomingen moeten dekken, groote'
offers moeten brengen; daarbij moest nog'menige
andere verplichting worden nagekomen kort
om, we moeten thans enkel van de oogenblikke-
lijke opbrengst der mijnen bestaan. Rust het werk
nu eenige maanden en kunnen wij de voor dit
jaar gemaakte contracten niet nakomen, dan is
het met ons gedaan."
„Het werkvolk moet hiervan door den een of
ander zijn ingelicht," hernam de hoofdingenieur
bezorgd, „anders zouden zij het niet wagen, op
deze wijs het hoofd op te steken; ze weten maar
al te goed, dat men de hen gedane concessies
later niet meer herroepen kan. Hartman zal alles
op het spel zetten, om de zaak nu door te
drijven, en als hij onder den tegenwoordigen
druk der omstaudigheden werkelijk gedaan krijgt
maar wat zeide mijnheer Arthur wel, toen
ge hem dezen stand van zaken meedeeldet?"
Het was zonderlipg, dat de gezamenlijke be
ambten nooit van „mijnheer Berkow" of van
„hun chef" spraken, alsof het hen bepaald onmo
gelijk was, zich den jongen man als zoodanig
voor te stellen; zij noemden hem nog altijd
„mijnheer Artur" of „den jongen heer," zooals
zij hem altijd genoemd hadder:. Bij deze laatste
vraag vestigden aller oogen zich op Scheffer.
//Hij zeide niets," antwoordde deze. „Ik dank u
Scheffer!"Dat was alles. Hij heeft alleen de papieren
onder zich gehouden, die ik tot nader uitleg en ver
klaring had medegenomen, en zich in zijn eigen
kamer teruggetrokken. Sedert heb ik hem nog
niet weer gesproken
