Nummer 37
Zondag 7 Mei 1893.
16e Jaargang.
Glück a u 1"
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
UITGEVER:
ANTOON TIELEN
Staatkundig overzicht.
FE UIL LET O 2V.
BUITENLAND.
Belgie.
Frankrijk.
van het Zuiden,
ilwfjksclie en Lnisgstraatsche Courant,
Dit blad verschijnt Woensdag en Zaterdag avond.
Abonnementsprijs per 3 maanden/1,00.
Franco per posï door het geheele rijk f 1,15
Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden
aan den Uitgever.
Waalwijk.
Advertentiën 17 regels f 0,60 daarboven 8 cent per regel
groote letters naar plaatsruimte. Advertentien 3 maal ter plaatsing
opgegeven, worden 2maal berekend. Advertentiën voor Duitscb-
land worden alleen aangnomen door het advertentiebureau van
Adolf Steiner, Hamburg. Reclames 15 cent per regel.
Aan gebeurtenissen en aangelegenheden
waarover veel en velerlei valt te schrijven
heeft 't in de juist geëindigde maand waarlijk
niet ontbroken en 't zal in Mei wel evenzoo
zijn. Belgie heeft de gansche beschaafde
wereld eenige dagen in spanning gehouden
in de April-maand; Servie's koning bereidde
gansch Europa op 't onverwachtst een groote
verrassingDuitschlands keizer droeg ook 't
zijne bij tot de politiek van den dag en on
derwijl kwam men in Duitschland maar bitter
weinig verder met de militaire wet, terwijl in
Engeland door de aanneming van Gladstone's
home rule-vooTStel de overwegingen ten gunste
ervan spoedig weer in aantal konden wed
ijveren met de betoogen ertegen.
De belangstelling der openbare meening in
Duitschland voor de militaire wet, ingesluimerd
wel d >or het kleurlooze geschrijf, telkenmale
vervallend in een onsmakelijke opwarming
van dingen, die reeds vóór maanden er vóór
of er tegen zijn in 't midden gebracht die
belangstelling is weer herleefd nu de groote
dag der beslissing nadert en de bladen van
alle richting vullen hun kolommen opnieuw
met overwegingenafgewisseld door mede-
deelingen van zeer twijfelachtige vertrouw
baarheid over 't geen de verschillende fracties
wel willen besluiten. Zeker schijnt het in-
tusschen dat sinds Donderdag de kansen van
het legerontwerp van uur tot uur wisselen.
Terwijl het Donderdag middag nog heette
dat de verwerping van het ontwerp en de
ontbinding van den rijksdag vaststonden, werd
er in het begin van den avond over de kansen
weer gunstiger geoordeeld, naar men beweert
omdat de Donderdag door Caprivi afgelegde
verklaring, dat de door den heer Hüne voor
gestelde schikking voor de regeering het ver
kiezingsparool zou zijn, in verscheiden kies
districten welke thans Duitsch-vrijzinnigen
afgevaardigd hebben, gunstig voor de regee
ring zou zijn. Dientengevolge moet onder
E. WERNER.
Vertaling van Hermina.
(Overgedrukt met toestemming van den uitgever
P. Gouda Quint, te Arnhem)
53 ooO—
//Ik heb nooit veel prijs op mijn leven gesteld,"
hernam Ulrich op tartenden toon, en ik dacht
dit althans aan u beiden overtuigend bewezen
te hebben, maar ik raag mij hier niet als een
hond laten doodschieten; ik moet eerst nog met
u afrekenen. Beef en sidder toch niet zoo, me
vrouw Zijn arm houdt u immers omvat en hij
is immers veiligvoor het oogenblik ten minste;
maar we zijn nog niet aan 't eind Al staat ge
daar met u beiden, alsof niets ter wereld u van
elkander zou kunnen scheuren, als waart ge voor
tijd en eeuwigheid aan elkander geketend, eens
zal ook mijn uur slaan en dan dan zult ge
aan mij denken
Hiermede ging hij heen. Zijn zware stap weer
klonk eerst in de zijkamer, toen in't voorvertrek,
eindelijk op het portaal. De jonge vrouw vlijde
zich dichter in de armen van haar man; ze had
thans ondervonden, hoe goed die armen haar
konden beschermen.
„Ge kwaamt juist bij tijds, Arthur/ zeide zij,
nog bevend van het voorgevallene. //Ik had on
danks je verbod mijn eigen vertrekken verlaten;
't was onvoorzichtig, dat weetik; maar ik wilde
je hier afwachten en in huis dacht ik ten minste
veilig te zijn/
Arthur legde het wapen neer en trok haar
dichter aan zich. „Ge waart het echter niet, zoo
als we gemerkt hebben! Wat deed Hartman
eigenlijk hier in mijn kamer?"
/Ik weet het niet. Hij zocht u, zeker niet met
een goede bedoeling."
„Ik ben van dien kant op alles voorbereid,"
antwoordde hij kalm, terwijl hij de pistolen op
zijii schrijftafel legde. „Ge ziet, ik liad mij al op
iets dergelijks gewapend, maar ik vrees, dat dit
een gedeelte der Duitschvrijzinnige partij de
stemming weder neiging tot omdraaien hebben.
Ook in den boezem der centrumpartij werd
opnieuw geagiteerd om althans nog enkele
stemmen te winnen of om ten minste een
grooter getal van hare leden, die thans nog
weifelen, over te halen zich bij de stemming
te onthouden. Feitelijk hangt de beslissing
in hoofdzaak hiervan af, hoeveel afgevaar
digden bij de stemming ontbreken of zich
onthouden zullen.
Donderdagavond gaven de rijkskanselier en
de minister van eeredienst parlementaire
soupersvoor welke verscheiden afgevaar
digden genoodigd waren, en waarbij ook de
keizer verschijnen zou. Door het persoonlijk
optreden van dezen laatsten zouden misschien
nog een aantal stemmen gewonnen worden.
De keizer legt ten aanzien van het legeront
werp cene zeer groote belangstelling aan den
dag. In den vorigen nacht heeft hij nog
lang geconfereerd met Caprivi.
Alles bijeengenomen is het zeker, dat het
lot van het legerontwerp ten slotte afhangt
van slechts enkele stemmen.
Het bij den lijksdag ingekomen voorstel-
Huene ten opzichte van het legerplan heeft
het volgende ten doelDe in het ontwerp
voorgestelde legersterkte op voet van vrede
wordt blijvend verminderd met 18800 man
met inbegrip van 1095 onderofficieren. Voorts
heeft er voor het eerste jaar, door niet-indienst-
stelling van 11000 man, in het aantal ont
brekende onderofficieren eene daaraan geëven-
redigde vermindering plaatsdie binnen
hoogstens vijf jaren geleidelijk verdwijnt.
Verder zal in het eerste jaardoor ontslag
van ter dispositie blijvende verlofgangers
naar den tegenwoordigen omvang, de voor
gestelde legersterkte 5000 man minder bedra
gen. Alzoo gezamenlijke vermindering voor
het eerste jaar met 29800eene blijvende
vermindering in het aantal recruten met 6500
en tijdelijke vermindering met 11000. De
vermindering der blijvende kosten wordt be
rekend op 9 millioendie voor het eerste
jaar op 4 millioenwelk bedrag in de vol-
slechts een voorspel is van het eigenlijke treur
spel, dat ons morgen wacht. Ziet gij er tegen op,
Eugenie? De gevraagde hulp kan eerst tegen den
avond hier zijn; den geheelen dag moeten wij
alleen nog de muiters het hoofd bieden.
„Aan uwe zijde zie ik nergens tegen op. Maar
Arthur/ en haar stem klonk angstig en smee-
kend, „maar wang je niet meer, zooals van middag,
alleen te midden van dat gewoel. Hij is daar
ook, en hij heeft je den dood gezworen."
Arthur hief zacht haar hoofd op en zag zijne
jonge vrouw vast en diep in de oogen. „Hartman
'alleen kan niet over leven en dood beschikken;
de beslissing hangt immers nog van een ander
af. Wees gerust, Eugenie! Ik zal mijn plicht
doen, maar toch op eene andere wijs dan alle
vorige dagen; ik weet nu immers, dat ijn vrouw
zich bezorgd over mij maakt, en dat vergeet
men zoo licht niet
Buiten op het terras stond Ulrich Hartman. De
avond was gevallen en men kon de uitdrukking
van zijn gelaat niet meer onderscheiden, toen hij
naar de bovenvensters van het huis opzag, dat
hij zoo even verlaten had maar zij verried zich
in de stem, waarmede hij halfluid, als met een
plechtigen eed, de bedreiging herhaalde, die hij
straks tegeu Arthur Berkow had geuit: „Hij of
ik, of als het zijn moet wij beiden
De volgende morgen I De gedachte daaraan
vervulde niet alleen Arthur en Eugenie met
groote zorg, maar allen, die in eenige betrekking
tot de familie Berkow stonden. Nu was hij aan
gebroken, de gevreesde morgen en inderdaad
bleken al die vrees en angst niet ijdel te zijn
geweest. Ondanks het vroege uur, waren al de
beambten reeds in de woning van hun chef bij
een. Of zij tot eene vergadering waren opgeroepen,
dan of zij derwaarts gevlucht waren het scheen
wel, dat dit laatste het geval was, want de heeren
zagen er geweldig bleek, opgewonden en knorrig
uit, en onderstellingen en replieken, uitroepen,
voorslagen en waarschuwingen wisselden elkan
der in bonte wanorde af.
„Ik blijf er bij, het was verkeerd de drie
mannen achter slot te zetten 1* beweerde SchefTer,
zich tot den directeur wendende. „Zoo iets had
men kunnen wagen, als de militaire hulp reeds
was komen opdagen, maar nooit of nimmer op
gende jaren naar. evenredigheid vermindert.
Eindelijk zullen er ook niet onaanzienlijke
besparingen plaats hebben in de uitgaven
voor eens.
Ook bij betrachting van de Oostersche wijs
heid, welke aanraadt niet alleen den avond
af te wachten vóór men den dag prijst, maar
zelfs den volgenden dag, kan men zijn oor
spronkelijk meening over het verloop van den
eersten dag van Mei niet wijzigen, alleen in
Frankrijks hoofdstad heeft de manifestatie
nog een klein naspel gehad, 't Waren de
heeren Dumay en Baudin afgevaardigden
van sociaal-democratische richting, die in de
kamer de houding der politie laakten, die
spraken van mishandeling der gearresteerden
en zelfs van uitlokking van wanordelijkheden
docr de politie zelve. De minister van bin-
nenlandsche zaken antwoordde kalm en waar
dig, dat niemand boven de wet staat, zelfs
niet zij, die haar maken, hij prees de hou
ding der politie en zeide ten slotte dat
Baudin zijn arrestatie heeft uitgelokt, door
drie weken lang op straat te argeeren. Dat
was wel wat al te veel gezegd door den heer
Dupuy en toen hij later Baudin aanraadde 't
met zijn revolutionaire plannen niet te pro-
beeren, ging hij weer wat al te ver; hij stelde
een soort van premie op de arrestatie van
afgevaardigden, ook door een onderzoek te
weigeren, welke weigering de kamer goed
keurde met 319 tegen 130 stemmen en 120
onthoudingen.
De Fransche ministerraad heeft zich bezig
gehouden met de begrooting van 1894. De
regeering zal trachten de begrooting samen
te stellen op denzelfden grondslag als dit
loopende jaar, waardoor de begrootiug zoo
spoedig mogelijk zou kunnen worden aange
nomen.
De ministers van oorlog en van marine
zijn uitgenoodigd te onderzoeken welke be
zuinigingen er nog gemaakt kunnen worden
de hervorming der belasting op de dranken
zal in het begrootingsontwerp worden opge-
ons eigen houtje. Nu zullen ze het huis bestor
men om de gevangenen te bevrijden en moeten
wij hen toch weer vrijlaten."
„Met uw verlof, dat zullen we niet!" riep de
hoofdingenieur, die als gewoonlijk lijnrecht tegen
over zijn beide collega's stond. „Wij zullen de
bestorming afslaan en ons desnoods hier in huis
verdedigen; mijnheer Berkow is hiertoe vast be
sloten."
„Nu, gij zult dat zeker wel weten. Gij zijt
immers zijn eenige raadgever 1" merkte de direc
teur min of meer gebelgd aan. 't Is waar, hij kon
zich niet op zulk een vertrouwelijken omgang
met den jongen chef beroemen, hoewel zijn rang
hem hierop wellicht nog eer aanspraak gaf.
„Mijnheer Berkow pleegt gewoonlijk zelf zijn
besluiten te nemen/ antwoordde üe hoofdinge
nieur droogjes. „Zooals altijd ben ik het echter
ook op dit punt volkomen met hem eens. Het
zou met recht en geweten in strijd, het zou on
vergeeflijk lafhartig zijn geweest, de drie misda
digers te laten loopen Ze hadden geen ander
plan dan om de machines onbruikbaar te maken."
„Op Hartman's bevelwierp Scheffer hem
tegen.
„Om het even, zij zouden het schelmstuk vol
voeren. Mijnheer kwam nog juist bij tijds om het
te verhinderen, en ik zou wel eens wilien weten,
wie onzer de noodige kalmte had bezeten om
de schelmen ongestraft te laten ontsnappen. Hij
liet hen in verzekerde bewaring nemen en daarin
had hij groot gelijk. Hartman zelf was er niet
bij; hij hield zich nog bij de mijnen op, waar
het oproer juist in vollen gang was en waar hij
toch het instijgen niet kon verhinderen, omdat
zijn eigen vader hem uit al zijne macht weerstand
bood.'
„Ja, 't was gelukkig, dat de opziener ons te
hulp kwam/ zeide de directeur. „Hij schijnt be
grepen te hebben, dat hem geen ander raiddel
overbleef om het uiterste te voorkomen, toen hij
heden morgen uit eigen beweging aanbood, het
volk in de mijnen te voeren, hoewel dit volstrekt
niet zijn werk is. Hij wist wel, dat zijn zoon
zich niet aan hem zou durven wagen, en geen
van de anderen hief ook maar eene hand op
tegen de kameraden, toen ze hun aanvoerder
zagen terugwijken. Alleen aan den ouden man
hebben wij het te danken, dat de zaak gelakt is
en de goedgezinden nu weer aan het werk zijn/
In een artikel getiteld «de toestand van
het leger", critiseert de Exercito scherp de
tegenwoordige militaire organisatie in Italië
op grond van de waarnemingen, bij de laatste
wapenschouwing opgedaan.
Hetzelfde blad vermeldt, dat officieren van
den staf van generaal Marcelli de volgende
week een reis naar Sicilië zullen ondernemen,
met het doel alle plaatsen, die uit een krijgs
kundig oogpuut van gewicht zijn, op le nemen.
Deze officieren zouden vooral belast worden
de punten, geschikt voor een landing, aan te
wijzen.
L'Exercito verzekertdat de verdeeling
der ridderorden veel ontevredenen gemaakt
heeftomdat men er naar alle kauten zeer
mild mee geweest is.
De Brusselsche politie is den man, die een
aanval op den burgemeester Buis gewaagd
heeft, nog niet op het spoor. De ebbenhouten
stokdien men gevonden heeft, is niet van
den aanvaller, maar van een voorbijganger
Charlier, die, uit verontwaardiging over den
aanval, den stok stukgeslagen heeft op den
rug van den aanrander. Maar er zijn heel
wat Charliers te Brussel, zoodat men den
gezochten nog niet gevonden heeft. Is dit
het geval, dan zal men van hem wel eenige
bijzonderheden van gewicht vernemen.
Een jaloersche vrouw van 42 jaren te
Tourcoing heeft Zondag onder een familie
maaltijd haren man met een tafelmes dood
gestoken, omdat hij te vriendelijk was jegens
hare zuster. De moordenares werd onmid
dellijk in verzekerde bewaring gebracht. Zij
deed geen poging om hare misdaad te ont
kennen.
„Zooals ik zeg, 't was geducht jammer, dat dit
door dwang moest geschieden," hield Scheffer
vol; „meer dan de helft van de mijnwerkers bleef
hierbij neutraal en zoo men hem niet door de
gevangenneming van hun kameraden in't harnas
had gejaagd, zou alles rustig en vreedzaam zijn
afgeloopen."
„Rustig en vreedzaam, zoolang Hartman het
roer in nanden heeft?" hernam de hoofdingenieur
op schamperen toon; daarin vergist ge u. Hij zocht
een voorwendsel tot den aanval, onverschillig
welk, en had dezen desnoods ook zonder voor
wendsel ondernomen. Zoo ooit, dan is het hem
dezen ochtend gebleken, hoezeer zijne macht aan
het dalen is, hoe de een na den ander hem afvalt,
en nu waagt hij zijn laatste troeven. De kerel
weet nu, dat hij verloren is en sleept ieder met
zich in het ongeluk, die hem nog uit vrees of
gewoonte volgt. Hij behoeft niets ineer te ontzien,
en ons ontziet hij het allerminst."
Dit gesprek werd door Wilberg afgebroken,die
zich bleek en ontsteld van het venster afwendde
waar hij de laatste tien minutan post had gevat,
„Het wordt buiten hoe langer hoe erger/zeide
hij angstig, „'t Is niet twijfelachtig meer, dat ze
een aanval tegen het huis in den zin hebben, als
mijnheer Berkow niet toegeeft. Het ijzeren hek
van het park is al verbrijzeld, het geheel plant
soen is vernield en vertrapt. Hoe jammer van
die heerlijke rozen op de terrassen.
„Blijft ons van het lijf met die sentimenteele
ontboezemingen I" barstte de hoofdingenieur uit,
terwijl de directeur en Scheffer naar het venster
ijlden. „Nu, terwijl de opstandelingen het huis
bestormen, denkt gij aan vertrapte rozenstruiken!
Wilt ge soms niet even gaan zitten en die ge
knakte rozen bezingen? Mij dunkt, gij zijt juist
in de rechte dichterlijke stemming."
„Ik ben sedert eenigen tijd ongelukkig genoeg,
door alles w t ik zeg of doe het ongenoegen van
mijnheer den hoofdingenieur gaande te maken,"
antwoordde Wilberg beleedigd, maar toch met
een zekere zelfbewustheid in zijne houding, die
de gramschap van zijn superieur nog meer scheen
op te wekken.
„Omdat ge ook niets verstandigs zegt of doet!"
mompelde deze, terwijl hij hem den rug toekeerde
en zijn collega's volgde, die het steeds toenemend
rumoer met bezorgde blikken uit het venster
aanstaarden. Wordt vervolgd.
