Nummer 41.
Zondag 21 Mei 1893.
16e Jaargang.
Glück auf
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
UITGEVER:
ANTOON TIELEN,
Staatkundig overzicht.
FE V1LLETO JS.
BUITENLAND.
Frankrijk.
De Echo van het Zuiden,
WaalwfjksÉc en Lanptraatscbc Courant,
Dit blad verschijnt Woensdag en Zaterdag avond.
Abonnementaprij -. per 3 maanden ƒ1,00.
Franco per posi door het gekeele rijk f 1,15
Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden
aan den Uitgever.
Waalwijk.
Advertentiën 17 regels f 0,60 daarboven 8 cent per regel
groote letters naar plaatsruimte. Advertentien 3 maal ter plaatsing
opgegeven, worden 2maal berekend. Advertentiën voor Duitscb-
land worden alleen aangnomen door het advertentiebureau van
Adolf Steiner, Hamburg. Reclames 15 cent per regel.
Over de mógelijkheid sommigen zeggen
zelfs de waarschijnlijkheid en dat zijn dezul
ken, die even goed van wenschelijkheid zou
den kunnen spreken op rijksdagontbinding,
wordt in sommige bladen van Germanie druk
gesproken en uit die beschouwingen zijn
voortgevloeid een gansche reeks twistvragen,
betrekkelijk de wettigheid van een groot
aantal ontbindingen achter elkaar en tevens
aangaande een eventueel optreden van den
bondsraad, als de behandeling der begrooting
er door in gevaar mocht komen. Een ander
onderwerp van belangwekkenden aard heeft
men gevonden in de vraag hoe nu eigenlijk
's keizers toespraak op het Tempelhoferveld
toch wel heelt geluid en men is er toe ge
komen daarover beschouwingen te gaan houden
door de mededeeling van de Universal Ztg.
van Muncheri, welke de lezing, door de offi-
cieuse Nordd. Allg. Ztg. van 's vorsten betoog
gegeven, heet een zeer verzachte wedergave
van de werkelijk gesproken woorden. Het
blad beweert namelijk, dat de door Wilhelm
II uitgesproken woorden, heel wat krachtiger
zijn geweest en dat, ter verhindering van de
openbaarmaking van den eigenlijken tekst,
's vorsten omgeving zich gehaast heeft een
eigen lezing te geven van 't betoog, dat on
middellijk werd gepubliceerd door de Nord-
deutsche.
Onder de vele kiesmanifesten, verkiezings
programma's en geloofsbelijdenissen van can-
didaten, trekt de Vorwarts op 't oogenblik
de aandacht door een formeele opwekking
aan 't adres der kiezers om de regeering te
dwingen haar militair wetsvoorstel in te trek
ken. Onderwijl blijkt 't in de sociaal
democratische partij toch ook al geen botertje
tot den bodem te wezen, daar telkenmale ver
deeldheid ontstaat als een candidaat moet
worden aangewezen, dien de eene fractie te
tam en daarom afkeurenswaard heet, terwijl
de andere hem juist om zijn qualiteiten van
betrekkelijke gematigdheid, verkieselijk heet.
VAN
E. WERNER.
Vertaling van Hermina.
(Overgedrukt met toestemming van den uitgever
P. Gouda Quint, te Arnhem)
56 -COc-
//De machine weigert dienst te doen," zeide hij
op luiden en scherpen toon; reeds sedert een
uur wil zij niet werken, en eerst voor tien mi
nuten is het ongeluk geschied. Dit staat dus in
geen betrekking tot elkander, maar wel is het
nu juist een uur geleden, dat wij je handlangers
gegrepen hebben. Wat is daar gebeurd, Hart
man
Ulrich deinsde achteruit, alsof hij een slag in
het aangezicht had ontvangen. „Ik heb het her
roepen," barstte hij uit, »op hetzelfde oogenblik,
dat mijn vader beneden was en de anderen volg
den. Ik kwam zelf om het te verhinderen ze
hadden het dus toen ai gedaan Dat heb ik niet
gewild; zoo waar als God leeft, dat niet
Arthur keerde hem den rug toe en wendde
zich tot een der hem te gemoet tredende inge
nieurs. „Nu, hoe stkan de zaken?7 vroeg liij
haastig.
De beambte haalde de schouders op. *De ma
chine blijft bepaald weigeren. Nog hebben we
niet kunnen ontdekken, waaraan het moet ge
weten worden; aan de ontploffing zeker niet,
deze kwam pas een uur later en de mijnhuizen
hebben er geenerloi letsel door gekregen. De
schade is door raen'schenhanden veroorzaakt; 'hoe
nauwkeurig wij straks alles ook terstond onder
zochten, schijnen we toch iets over het hoofd
gezien te hebben. .Als het ons niet gelukt, het
gevaarte weer in beweging te brengen, is de
toegang naar beneden ons vooreerst ontzegd en
zijn allen, die zich daar bevinden, reddeloos
verlox-en, de opzichter Hartman hieronder be
grepen."
Hij sprak de laatste woorden met verheffing
van stem, terwijl hij een doordringenden blik
De tot dusver door het Centrum gestelde
eandidaten zijn zonder uitzondering tegen
standers van het militaire voorstel. Ook de
anti-semieten zij nu met hun manifest aan het
Duitsche volk voor den dag gekomen en zij
heeten zich zeiven de eenige partij, die met
kracht opkomt tegen de exploitatie van 't volk
door de joodsche woekeraars en tegen de
overheersching in Duitschland door vreemde
rassen. De Hamb. Nachr. bevat ook een
belangrijk stukbelangrijk meer door zijn
oorsprong dan door zijn inhoud. Bismarck
is 't namelijk, die een artikel heeft geschreven
over den liuidigen politieken toestand en
reeds dadelijk toont der regeering nog even
ongunstig gezind te zijn als vóór deze. Zoo
raadt hij dan den kiezers aan algevaardigdeu
in den rijksdag te zenden, die onafhankelijk
durven blijven tegenover de regeeriugspressie
en tevens geneigd zijn den handel te be
schermen en aan te moedigen.
In het huis van afgevaardigden van Hon
garije diende de minister van eeredier.st onder
luid gejuich en gejubel zijn wetsvoorstel in
regelend de vrije uitoefening van elke gods
dienstige belijdenis. Door deze wet zal het
elke godsdienstige belijdenis geoorloofd zijn
binnen de door bepaalde voorschriften ge -
regelde grenzen haar ceremoniën te verrichten;
niemand mag tot een godsdienstige handeling
gedwongen wordende beperkingen in de
uitoefening van een of ander ambt door den
godsdienst worden afgeschaft; kerkelijke straf
ten mogen wegens de nakoming van wettelijke
voorschriften niet worden opgelegd en elke
confessie kan rechtspersoonlijkheid erlangen
en wordt dan met de andere belijdenissen
gelijkgesteld. Nader blijkt, dat de kerk geen
lichamelijke straf, geen gevangenis- of geldstraf
mag opleggen en grondbezit alleen mag ver
werven voor de oprichting van scholen of
kerken. De geestelijken moeten Hongaren
zijn en de minister kan de verwijdering van
geestelijken verlangen wegens vijandigheid
tegen den staat. Gehoorzaamt de gemeente
niet, dan wordt de gemeente ontbonden. Wie
op Ulrich wierp, die bleek als een doode en
onbeweeglijk voor hem stond; nu echter stapte
hij driftig voorwaarts. Arthur versperde hem
den weg.
„Waar wilt ge heen?"
„Ik moet daar ginds zijn," hijgde de jonge on
deropzichter, „ik moet helpen. Laat mij los mijn
heer Berkow I Ik moet, zeg ik u immers."
„Gij kunt niet helpen," viel Arthur hem bitter
in de rede. „Met gespierde armen alleen kan men
daar niets uitrichten. Vernielen kondt gij en het
gevaar vertiendubbelen. Laat aan de beambten
over, het te herstellen. Zij alleen kunnen de red
ding mogelijk maken en ze mogen in dien arbeid
noch gestoord, noch verhinderd worden. Laat het
terrein alzetten, mijnheer de directeur, en gij,
mijnheer Wilberg, breng onmiddellijk de drie
gevangenen hierDie lieden weten natuurlijk,
waar het kwaad schuilt en kunnen de ingenieurs
eenige aanwijzingen geven. Haast u dus."
Wilberg gehoorzaamde en ook de directeur
nam de noodige maatregelen om het ontvangen
bevel op te volgen. Hij ontmoette geen tegenstand
hierbij. De menigte begreep, wat er op het oogen
blik van de handelingen der beambten afhing en
legde hen geen moeilijkheden in den weg. Allen
gevoelden thans meer of minder de waarheid
van het gezegde, waarmede Arthur eens de drieste
uitdaging van den aanvoerder had beantwoord
„Beproef het, als het door u zoo gehate element
ontbreekt, dat aan de handen haar richting, dat
aan de machines haar drijfkracht, dat aan al het
werk bezieling geeft." Honderden armen, honder
den vuisten waren hier immers gereed om te
helpen, en toch kon geen hunner een hand uit
strekken, kon geen hunner van zijn kracht gebruik
maken; al de macht, al de mógelijkheid om te
redden berustte in handen dier enkelen, wier
geest hen ook hier weer in staat stelde, zoo mo
gelijk hulp aan te brengen, waar de gruote hoop
met zijn aanvoerder niets kon uiti'ichten, dan
blindelings een ontwijfelbaren dood te gemoet
gaan. Die gehate, zoo dikwijls gesmade beambtenI
Op hen waren thans aller blikken gevestigd, om
hen verdi'ong zich nu de menigte; hen en hun
werk had men thans ten koste van eiken prijs
in bescherming genomen, indien zij aan die be-
scheiuning beboette hadden gehad.
De eene minuut na de andere verliep onder
angst en vrees. Wilberg was reeds lang met de
uit het godsdienstig verband treedt, moet
eerst zijn financieele verplichtingen vervullen
tegenover het kerkgenootschap, waarvan hij
vroeger deel uitmaakte.
Terwijl in Pest alles kalm giug, kwam 't in
den Boheemschen landdag tot tooneeltjes
waarvoor de Fransche kamer zich niet zou
hebben behoeven te schamen, 't Liep over
de instelling van een arrondissements-recht-
bank, waarmede de Jong—Czechen geen vrede
namen en toen hun wetxsch niet werd inge
willigd, bedoelende vernietiging van het plan,
sloegen zij over tot geweldpleging Zoo werden
den stenografen hun aanteeke.iingen ontrukt
en de rapporteur Funkc liep ernstig gevaar
voor mishandeling, toen gelukkig de Duit-
schers toesnelden en zich rond de tribune
schaarden. Het lawaai bereikte toen zijn
hoogtepunt: de akten en de inktpotten moesten
'i ontgelden, stoelen en tafels werden ver
nield en de vergaderzaal kreeg geheel het
aanzien van een kroegjool op zijn hevigst. De
landmaarschalk verliet de zaal en toen hij na
een half uur terugkeerde, duurde 't leventje
nog met onverzwakte hevigheid voort; na
sluiting der zitting moest er nog een lange
tijd verloopen eer de lawaaischoppers het
terrein van hun heldenmoed ruimden.
Terwijl de behandeling van artikel 2 der
home-rule-wet door Engelands lagerhuis ge
ëindigd werd door de aanneming van dat
artikel met 287 tegen 225 stemmen, onder
protest tegen de sluiting van het debat, uit
gaande van de oppositie (Goschen's voorstel
tot verdaging van de discussie bij wijze van
protest tegen de sluiting, werd verworpen met
299 tegen 244 stemmen) en terwijl de kamer
daarna op recès ging tot 30 dezer, brachten
de bladen opzienbarende mededeelingen uit
de Vereenige Staten.
Zooals men zich herinnert, is 't al sinds
jaren het streven geweest van het congres te
Washington om de Amerikaansche werklieden
te bevrijden van de concurrentie der Chi-
neesche koelies, flinke werklui echter en
spoedig tevreden. Toch kwam er weinig
drie gevangenen teruggekomen, die men in een
der vertrekken van het souterrain had opgesloten.
De lieden wisten, wat er gebeurd was; ademloos
kwamen zij aansnellen, evenals de anderen en
moesten, evenals deze, radeloos en werkeloos
blijven toezien. Men had hen niet meer noodig,
daar de oorzaak van den stilstand der machine
reeds gevonden was. De aangerichte schade bleek
van geringen omvang, een schielijke repax-atie
niet onmogelijk. Onder opzicht hunner superieurs
spandpn de machinisten hiertoe alle krachten in,
terwijl men buiten een geregeld plan en de noo
dige toebereidselen maakte, om de ongelulikigen
zoo schielijk mogelijk te hulp te komen, en
telkens opnieuw, maar telkens met hetzelfde
ongunstig gevolg pogingen aanwendde, om zich
van de andere zijde een toegang tot de mijnen te
vei-sclxaffen. Als 'met een too verslag had het ver-
ecnigd gevaar ook de vroegere orde en tucht
weer hersteld. Alles gehoorzaamde en gehooi'-
zaamde beter en schielijker, dan ooit voor het
uitbreken van den strijd het geval was geweest.
Meer dan al de anderen echter bracht de chef
zelf tot stand. Overal was zijn oog, klonk zijn
stem; overal wist hij juist van pas in te grijpen
en met een wenk, een enkel woord ieders moed
aan te wakkeren. Arthur bezat weinig of geen
kennis en ondervinding van hetgeen tlxans hier
gevoi'dcrd werd; de jonge erfgenaam van de berg
werken was opgegroeid in volslagen onkunde
van alles, wat h'.j in de eerste plaats had be-
hooren te weten; maar hij bezat iets, dat zich nu
eens niet laat aanleei'en of ondei'richten, een
aangeboren talent om te bevelen, en dit kwam
hier juist uitnemend te stade, nu de tegenwoor
digheid van den hoofdingenieur bij de machine
vereischt werd en de directeur met de anderen,
hall versuft door al de zich zoo schielijk opvol
gende gebeurtenissen en het ongeval zelf, ondanks
hunne uitgebreide kundigheden en rijke onder
vinding, al hunne tegenwoordigheid van geest
verloren hadden. Het was Arthur, die ze hun
teruggaf, diede omstandigheden met één
blik overziendeieder zijn rechte plaats aan
wees en aanspooide zijn uiterste best te doen;
die al de anderen door zijn geestkracht opwekte
en aandreef. Het zoolang door zijne omgeving
en nog het meest door hemzelf miskend karakter
van den jongen man had zich nooit zoo schitterend
geopenbaard als in deze ure des gevaars.
verbetering en daarom werd het opperste ge
rechtshof te hulp geroepen, dat zich ver
dienstelijk maakte door de erkenning als
wettig van de gestrengste bepalingen tegen
de Chineezen. Niet minder dan 104000
langstaarten zijn er in de Vereenigde Staten,
die wegens hun verzuim in de vervulling der
wettelijke voorschriften, in de termen vallen
om uitgewezen te worden. Tusschen den
wensch en de werkelijkheid ligt evenwel nog
een groot verschil: de uitwijzing der Chineezen
zou namelijk vijf millioen dollars kosten en
dan dreigen de Chineesche autoriteiten met
represailles tegenover de in China toevende
Amerikanenterwijl zelfs gesproken wordt
over de kans op een oorlog voor 't oo
genblik nog wel een ideetje van heel strijd
lustige marine officieren
De heer Carnot neemt in beterschap toe
hij heeft het ziekbed verlaten, maar moet nog,
de kamer houden.
De heer Develle heeft in den minister
raad medegedeeld dat Siam zijne verontschul
digingen heeft aangeboden.
Havas meldtDe legatie van Siam deelt
de volgende dépêche mede, welke zij van
Bangkok ontving
Volgens geruchten heett den 3en Mei aan
de rivier Nekong eene botsing plaats gehad.
Een Fransch-Annamitische strijdmacht had
een Laotischen stam aangevallen, maar zij
werd teruggeslagen, waarbij Fransche officie
ren en een aantal Annamitische soldaten
werden gedood. Kapitein Thoreux, de com
mandant der Fransche koloune, is door de
Laotiers gevangen genomen, die hem met
eerbied behandelen. De Laotische stam
verloor één soldaat. Men vreest voor nieuwe
troebelen wegens het oprukken van troepen,
door den gouverneur de Lanessan gezonden.
Eindelijk weerklonk het krakend, piepend ge
luid, waarmede de machine haar werk weer aan
ving steunend en zuchtend ging zij voort, eerst
nog met afgebroken stuiptrekkingeneindelijk
met meer geregelde tusschenpoozen de toestel
rees en daalde opnieuw met de oude gehoorzaam
heid. De hoofdingenieur trad op Berkow toe
maar zijn gelaat stond nog niet veel opgeruimder.
„De machine is weer op gang," zeide hij ernstig,
„maar ik vrees, dat het te iaat of te vroeg is
om naar beneden te dalen. De damp baant zich
nu ook hier een uitweg; de gassen schijnen zich
verder verspreid te hebben. We zullen moeten
wachten."
„Wachten herhaalde Arthur ongeduldig. „We
hebben al een geheel uur gewacht en het leven
dier ongelukkigen kan immers van één minuut
afhangen. Zoudt gij denkendat de vervoergang
nog te passeeren is
„Wel mogelijk het schijnen alleen, dampen te
zijn, die daar opstijgen: ma'ar ieder zet zijn leven
op liet spel, die nu naar beneden gaat. Ik zou he t
niet wagen."
"Maar ik wel!" sprak Ulrich op somberen,
vastbei'aden toon. Op het oogenblik, dat de ma
chine begon te werken, was hij met geweld voor
waarts gedrongen en stond nu nevens den ver-
voerbak.
„Ik ga naar beneden 1" herhaalde hij; „nxaar
één man kan daar niets uitrichten. Ik moet hulp
hebben. Wie gaat er mede?"
Niemand antwoorddeieder huiverde in dien
dampigen afgrond neer te dalen. Allen hadden
het immers gezien, hoe de moedigen, die de an
dere gangen poogden binnen te dringen, bedwelmd
achteruitweken of nederstortten. Lorentz was nog
altijd bewusteloos ten gevolge van een waagstuk
waartegen zijn krachtiger makker was bestand
geweest, maar om dien makker nu te volgen op
een wegwaar geen terugkeeren mogelijk was
hiertoe ontbrak een iegenlijk den moed.
„Niemand?" vroeg Ulrich na een kortè poos.
„'t Is goed dan ga ik alleen. Geeft het teeken!"
Hij spx-ong in den bak; maar eensklaps legde
zich een smalle, blanke hand op den zwartge-
verfden rand en klonk een heldere, duidelijke
stem „Wacht even, Hartman Ik ga met je mede!"
Een kreet van ontzetting ontsnapte aan de
lippen der beambten bij het vernemen van dit be
sluit; van alle zijden kwam men hiertegen in verzet.
Wordt vervolgd.