Duitschland.
Italië.
Oostenrijk.
BINNENLAND.
in den heuvel- of bergwand. Het is vooral
de bevolking, die deze primitieve woningen
bewoont, die het meest door de stortregens
heett geleden. Het water der Rianseres, dat
verscheidene voeten gewassen was, bespoelde
de heuvels en deed in minder dan geen tijd
al die woningen volloopen. De autoriteiten
van Toledo, Madrid en de naburige plaatsen
zijn op de plaats des onheils aanwezig. Overal
wordt hulp verleend met voedsel, kleeren en
geld. En zelfs heeft men pompen meege
bracht om het water uit de ondergrondsche
woningen te verwijderen.
Een afdeeling sapeurs en mineurs is van
Madrid naar Villacaftas vertrokken en ook de
minister van binnenlandsche zaken is naar
de plaats der ramp vertrokken. Het is echter
zeker moeielijk om Villacaüas te bereiken,
aangezien alle wegen onbegaanbaar zijn en
de spoorlijnen onder water staan. De com
municatie is alleen mogelijk per boot.
Het station te Romeral, dus meldt een
later berichtdreigt ieder oogenblik in te
storten. Aan de Cortez zal tol leniging van
den nood een crediet worden aangevraagd.
Hoewel reeds 50 lijken zijn gevonden, worden
nog tal van ongelukkigen vermist.
Alweder een romantische liefdesgeschiedenis
in het romantische Beiersche Koningshuis.
Prinses Augusta Marie Louise van Beieren,
dochter van prins Leopold Maximiliaan, een
meisje van 19 jaar, is verloofd met een ge
woon luitenant der lichte cavalerie.
De familie was eerst zeer tegen die ver
loving en de jonge officier werd naar een
afgelegen garnizioensplaats gezonden; maar
het prinsesje werd ziek van verdriet, toen
haar luitenant weg was, en om zijn dochter
niet te laten verkwijnen gaf prins Leopold
eindelijk zijn toestemming.
De afgevaardigde Imbriani heeft aan zijn
Zondagavond gehouden reestmaal, bijgewoond
door een 700tal gasten, een redevoering uit
gesproken, die volle twee uur heeft geduurd.
De regeering werd heftig door hem aange
vallen, zij moet gerechtelijk vervolgd worden,
aldus sprak Imbriani, die voorts aandrong op
hervormingen in 't belastingstelsel en het
rechtswezen; op verkiezing van den senaat
door algemeen stemrecht; op het referendum
over oorlog, vrede en bondgenootschappen
enz.
In een paar strekén der Oosteiirijksche
monarchie is op het oogenblik het een en
ander wat niet deugt. Zoo heeft te Praag
een afdeeling gendarmerie eeue op 10,000
personen geschatte volksmenigte moeten uit
eendrijven, die schreeuwend en tierend een
regiment soldaten uitgeleide deed, die, ter
beteugeling van ongeregeldheden, naar het
platteland werden gezonden.
Vrij wat ernstiger evenwel is wat de Magyar
Hirlap verneemt, namelijk dat door Walia-
chijsche boeren (van de Rumaansche natio
naliteit dus) eéne poging is gedaan om den
keizerlijken trein te doen ontsporen toen Z.
M. zich naar de manoeuvres begaf.
Paardenmarkt te Waalwijk Don
derdag 21 September.
bijzonder sterk, 't Was een oud model, dat nog
niet al die verbeteringen bood, welke in den
laatsten tijd zijn uitgevonden. Ik ben meer dan
eens zoo vrij geweest daarop de aandacht van den
heer Labroue te vestigen; deze geloofde echter
aan geen gevaarEene krachtiggebouwde
vrouw, zooals Jeanne Fortier, kon gemakkelijk,
zonder iemands hulp de brandkast openbreken."
//Gelooft gij, dat de overblijfselen der kast zul
len te vinden zijn, wanneer men de puinhoopen
zal hebben opgeruimd
„Ja, dat geloof ik wel-, want zij was dubbel
gevoerd met plaatijzer."
„Slechts met plaatijzer?"
„Ja, mijnheer."
„Zoo er geen diefstal heeft plaats gehad zal
men wel gesmolten stukjes goud vinden, daar er
drieduizend franken in goud aanwezig waren."
„Hebt gij kunnen vaststellen, dokter," vroeg
de prokureur des keizers aan den geneesheer, die
met hen was medegekomen, „met welk wapen
de wond moet zijn toegebracht?"
„Ja, mijnheer met een puntig mes, dat tot diep
in het hart is doorgedrongen. De dood moet
oogenblikkelijk gevolgd zijn."
„De moordenaar zal den steek met inspanning
van al zijne krachten hebben toegebrachtDoch
eene zaak blijft mij steeds onduidelijk.'
„En wat is dat?" vroeg de instructierechter.
„Luister. Jeanne Fortier handelde zonder vrees
van betrapt te worden in haar misdadig werk
zij toch wist dat de heer Labroue op reis was en
verkeerde in de overtuiging dat hij nog twee
dagen zou blijvenMaar waarom 'was zij dan
gewapend
"Mijnheer de prokureur denkt nog steeds aan
een medeplichtige?" vroeg het hoofd der openbare
veiligheid.
„Ja. Eene vrouw schijnt mij niet in staat der
gelijk werk te verrichten.
z/Jeanne Fortier, sprak hier weet de kassier
is in 't bezit eener kracht, die men niet 6teeds
bij vrouwen aantreft."
„Overigens," voegde er de rechter van instructie
bij, „kan zij zich van een mes bediend hebben
om het slot der brandkast te doen springen
En hare vlucht toont ons ook duidelijk genoeg,
dat zij schuldig is."
„Zeker is zij schuldig; doch zij kan zeer goed
eene medeplichtige hebbenStond Jeanne in
WAALWIJK, 20 Sept. 1893.
Reeds verschillende malen bespraken wij
in ons blad de toekomst van het handwerk
in de schoenmakerij tegenover het fabrieks
werk. Ook de kamer van koophandel alhier
wijdde in haar jaarverslag beschouwingen aan
dit belangrijk onderwerp.
Wij gaven als ons gevoelen te kennen, dat
het handwerk heel goed de concurrentie met
het fabriekwerk zou kunnen volhouden als
men er maar toe overging om ook het hand
werk fabrieksmatig te doen vervaardigen; het
werken aan huis zou hierdoor zoo niet ge
heel, dan toch voor 't grootste gedeelte ver
vallen. Wij ontveinzen ons niet de moeilijk
heden, die men zou te doorworstelen hebben,
voordat het zoover is, omdat er zou gebro
ken moeten worden met eeuwen oude
gewoonten, welke bij onze schoenmakers tot
eene tweede natuur zijn geworden. Maar bij
de machinale schoenfabrieken heeft die om
keer reeds plaats gehad, waarom zou het ook
niet kunnen op de handwerk fabrieken?
Deze vraag eischt ernstige overweging, te
meer omdat voor velen in de toekomst het
dagelijksch brood en een betrekkelijke wel
stand van de oplossing afhangt.
Te Leipzig is thans een boek verschenen,
getiteld De grootnijverheid.
Een enkele bladzijde uit dat boek toont
ons aan, dat het schoen- en kleermakersvak
te huis met een totale ondergang wordt be
dreigd.
Ziehier
De ontwikkeling in Amerika en in Enge
land schijnt er trouwens op te wijzen, dat
ook het stelsel van te huis werken zijn langsten
tijd heeft gehad voor de kleer- en schoen
nijverheid.
Het zal daarmee gaan als met de textiele
nijverheid.
De fabriekdie met uitgebreide machine
rieën werkt, zal de te huiswerkers verdringen.
In de groote schoenenfabrieken van Mas-
sachusets is de verdeeling van arbeid en de
toepassing van machines zoo tot het uiterste
doorgevoerd, dat een arbeider per uur gemid
deld een paar schoenen kan maken. Minder
bekend is misschien het feit, dat men er
zelfs in geslaagd is schoenen te maken, welke
van het eenvoudig model afwijken.
Aldus zou zelfs het maken van schoenen
voor voeten met knobbels en knuisten op
houden een eigendom te zijn in handen van
den handarbeider.
Dat het amerikaansche stelsel van schoe-
nenfabrikatie mettertijd ook in Europa zal
doordringen is nauwelijks aan twijfel onder
hevig.
Reeds nu zijn in Duitschland ook in
Nederland talrijke schoenfabrieken in vol
len gang. In het koninkrijk Saksen zijn er,
die met 200 arbeiders, 5000 tot 5500 paar
schoenen per week afleveren
Het groothertogdom Baden telt zestien
schoenenfabrieken met 1179 arbeiders, waar
onder 265 vrouwelijke.
Doch niet alleen in het schoenmakersvak,
ook in de zoogenaamde confectiezaken en in
het kleermakersvak neemt in Engeland in de
laagste tien jaren de groot-nijverheid toe en
verdringt zij meer en meer de thuiswerkers
van die artikelen, waarbij het gebruik op
groote schaal den doorslag geeft.
In Leeds, het middelpunt van deze groot
nijverheid, bestaan thans ongeveer twintig
fabrieken voor kleederen. Kolassale gebou
wen werden er voor opgetrokken, die aan
eenige betrekking tot eenig bekend persoon. Zij
is eene weduweHad zij misschien een ver
loofde?
Verschillende personen, hierover ondervraagd
antwoordden eenparig neen.
Eensklaps trad een machinist vooruit, door eene
vrouw gevolgd, wenschende eene mededeeling te
doen aan de magistraten.
Men liet hen binnenkomen.
Die man was Brémont, de monteur.
„Mijnheer de instructierechter," zeide hij, „ik
breng een nieuw bewijs, dat de misdaad reeds
lang voorbereid is en dat Jeanne Fortier een
grooten voorraad petroleum had.
„Hoe weet gij dat
„Mijne vrouw, die hier bij mij is, heeft madame
Francois gesproken, de kruidenierster van Alfort-
ville, die de petroleum verkocht heeft."
De rechter van instructie gaf bevel madame
Frangois te gaan halen.
Na een half uur kwam deze bevend aan, want
dergelijke aangelegenheden doen zelfs onschuldi-
gen ontstellen.
„Kent gij de weduwe Jeanne Fortier?" vroeg de
rechter.
„Ja, mijnheer, zeer goedzij was een mijner
klanten."
„Herinnert gij u haar petroleum verkocht te
hebben?"
„Zeker, mijnheer. Drie of vier dagen geleden
is zij des namiddags met haren jongen bij mij
gekomen. Zij had een groote kan bij zich, waarin
zij vier liter petroleum verlangde. Mij scheen dit
zeer zonderling."
„Waarom
„Omdat ik haar daags te voren nog dezelfde
hoeveelheid verkocht had. Ik heb haar zelfs mijne
bemerking daaromtrent gemaakt en zij antwoord
de mij, dat haar jongen spelende de kan had om-
tewórpen. Ik zegde haar De jongen zou licht
e fabriek in brand hebben kunnen steken.... Gij
moet voorzichtig zijn. Eene dergelijke fabriek
ontvlamt spoedig!"
„Wat denkt gij van de weduwe Fortier
„Zij was zeer eerzuchtig.'
„Waarom zegt gij dat?"
Madame Francois herhaalde hier bijna letterlijk
haar laatst onderhoud met de weduwe, dat de
lezer zich nog wel zal herinneren.
Eindelijk kon zij gaan.
de grootste spinnerijen van Lancashire doen
denken.
In een dier reusachtige ondernemingen zijn
1350 meisjes en 300 mannen werkzaam; door
de snijmachines worden tot 40 lagen stof
tegelijk gesneden; 10,000 tot 13,000 pakken
worden per week afgeleverd.
Alle arbeid wordt verricht met uiterst ver
nuftige machines; de machine voor knoops
gaten bij voorbeeld boort het gat en omzoomt
het met kleine steken in 25 tot 30 seconden.
De Singer Manufacturing Company is
op de wereld-tentoonstelling te Chicago op
grootsche wijze vertegenwoordigd; zij heeft
al hare vorige exposities ver overtroffen. Daar
het haar niet mogelijk was, ergens voldoende
ruimte te krijgen, om hare gezamelijke ma
chines bij elkaar ten toon te stellen, zag zij
zich genoodzaakt dezelven op vier verschil
lende plaatsen te exposeeren, die te zamen
9064 vierkante voet bodemvlakte beslaan.
Voor naaimachines voor huishoudelijk werk
en voor machinaal kunstnaaiwerk is in het
binnengedeelte van het groote gebouw voor
Kunst en Industrie eene van de schoonste
paviljoens der tentoonstelling opgericht, het
welk zich dicht bij den ingang van de groote
Fransche afdeeling bevindt. Het paviljoen is
met stereo-relief versieringen in crème en
goud getooid, het is twee verdiepingen hoog,
heeft eene oppervlakte van 4032 vierkante
voet en bestaat uit 5 kamers, behalve eene
groote, twintig voet breede ontvangst-salon.
In een van de kamers zijn de verschillende
soorten van naaimachines voor huishoudelijk
werk tentoongesteld, in een andere worden
dezelven aan de bezoekers in praktische wer
king getoond; de overige kamers zijn als
huiskamers ingericht, waarin de meest menig
vuldige, op Singer's naaimachines vervaardigde
kunstvolle voorwerpen van witte goederen,
huishoudelijke en weelde artikelen ter be
zichtiging zijn gesteld, en wel stelt eene
kamer een eetzaal in den stijl van Hendrik
VIII voor, terwijl anderen een elegante salon
en een slaapkamer aanschouwelijk maken.
De in grootte hierop volgende expositie
van de Singer Maatschappij bevindt zich in
de machinen-galerij. Hier zijn op eene opper
vlakte van 2176 vierkante voet 136 machines
op tafels voor stoombeweging in werking te
zien, terwijl verder 58 machines in den vorm
van eene pyramide zijn opgesteldin het
geheel dus 194 machines, waarvan geen twee
aan elkander gelijk zijn.
De derde expositie is in de galerij van
het gebouw voor leder- en schoen-industrie
geplaatst, beslaat 2016 vierkante voet opper
vlakte en bestaat uit 60 op tafels voor stoom
beweging gemonteerde naaimachines, welke
uitsluitend voor leder- en schoen-industrie
gebruikt worden.
De vierde expositie bevindt zich eveneens
in het gebouw voor leder en schoen-industrie
en wel in de model werkplaats voor schoenen,
heeft eene oppervlakte van 840 vierkante
voet en laat 29 machines in volle werking
zien. Van de nieuwe „Ornamental Stitch"
Naaimachines der Singer Company, welke
deze in 23 verschillende soorten van steek
levert, konden door gebrek aan ruimte echter
slechts vier stuks in werking vertoond worden.
De handel in hoornvee in de Langstraat
was sedert de vorige noteering minder vlug;
aanvoer tamelijk. Kalfkoeien werden tegen
f140 A 200 en dito vaarzen voor f 130 A 180
verhandeld; hokkelingen en jarige kalveren
golden f 40 a 80, nuchtere dito f 10 k 12
biggen f7 a 12, berekend naar f 1 50 d. 2.—
per week; slachtvee le quaï. 70 a 72 ets 2e
Een mandaat van aanhouding werd onmiddel
lijk tegen Jeanne Fortier uitgevaardigd en het
signalement van de ongelukkige vrouw, naar de
aanwijzingen der getuigen opgemaakt, werd aan
alle brigades van het departement der Seine me
degedeeld.
„Daar de dokter zijn proces-verbaal heeft op
gemaakt," zegde de prokureur des 'keizers tot
liicouxden kassier, „kan men het lichaam des
heeren Labroue begravenGij zult u daarom
trent verstaan met mevrouw Bertin, die zich bij
ontvangst van uw telegram zeker wel op weg zal
begeven hebben. Verwittig mij, zoodra zij hier
is. Ik maak u mijn compliment over uwen ijver
en uwe toewijding."
De kassier was verrukt en staarde met welbe
hagen rond; de magistraten keerden naar Parijs
terug, doch lieten een paar agenten der openbare
veiligheid op de plaats des onheils achter.
Tweeëntwintigste hoofdstuk.
Denzelfden dag om een uur des namiddags
stapte een man van middelbaren leeftijd, goed
gebouwdmet een fantasiehoed op het hoofd
gekleed in een deftig grijs pak met een demi-
saison van donkere kleur uit een rijtuig op liet
voorplein van het station Saint-Lazare te Parijs,
betaalde den koetsier en klom de trappen op
die naar de zalen geleiden, waar de kaartjes ge
geven worden.
Over den schouder droeg hij een reiszak en in
de hand een valies. De man zag er uit als een
rijk industrieel of een handelaar, die fortuin ge
maakt heeft. Zijn linnen was hagelwit en zijn
elegante schoenen, zijn fraaie Zweedsche glacé's
met drie knoopen getuigden duidelijk, dat hij eene
bijzondere zorg aan zijn toilet besteedde.
Zijne haren waren dof zwart zonder eenigen
glans en zijn gelaat fijn geschoren.
Deze persoon begaf zich naar het loket, waar
boven zich de woorden bevonden Parijs—Havre.
Men had juist het loket gesloten.
„Vertrekt thans de sneltrein niet naar Havre,
mijnheer vroeg de reiziger aan een bediende.
„Ja, mijnheer; doch er worden geen kaartjes
meer gegeven. De trein gaat vertrekken."
„Dat spijt mij," antwoordde de reiziger eenige
teleurstelling toonend. Hoe laat vertrekt de vol
gende trein
„Om zes uur dertig."
qual. 60 k 65 etsvette varkens 58 k 59 ets.
per Kg. (schoon).
Hooi. In dit artikel is de handel weer
zeer levendig. Voor de persen wordt druk
gekocht. De prijs bedraagt voor le soort
f 24 a 25, 2e soort f 18 A 21 per 500 Kg.
De aardappelenhandel in de Boven Lang
straat is op 't oogenblik zeer slap. De prijs
is dalende en bedraagt thans bij de kleine
maat 12 A 13 ets. per 5 liter.
De heer F. W. van Liempt, gemeente
secretaris alhier, is gekozen tot bestuurslid
van de gisteren opgerichte vereeniging ter
bevordering van de belangen der gemeente
ambtenaren speciaal met het doel om te
verkrijgen een pensioen, niet alleen voor hen,
maar ook voor hunne na te laten betrekkingen.
De gisteren tot opening der kamers
gehoudene troonrede begint met eene me
dedeeling omtrent den bevredigenden toestand
des lands; constateert den vriendschappelijken
aard der betrekkingen met het buitenland
onder herinnering aan het welwillend gevolg
gpven der verschillende regeerin^en aan de
uitnoodiging tot het bijwonen der conferentie
voor het internationaal privaatrecht.
Hulde wordt gebracht aan zee- en land
macht voor het loffelijk vervullen harer taak.
De uitkomsten van den oogst waren in het
voorjaar door de langdurige droogte op on
derscheidene plaatsen minder gunstig. De
toestand van den veestapel is voldoende, die
van handel, nijverheid en scheepvaart niet
merkbaar veranderd. De algemeene gezond
heidstoestand is bevredigend, bewaard als wij
tot dusver bleven voor ernstige uitbreiding
van besmettelijke ziekten bij volk en veestapel.
Gedurende het nieuwe zittingjaar wordt
allereerst medewerking ingeroepen voor af
doening der kieswet. Verbetering onzer wet
geving wordt voorgedragen.
De toestand der financien is voldoende.
Belastingverhooging wordt niet geèischt bij
toereikendheid der middelen.
Verbetering der bestuursinrichting van
Nederlandsch Indie zal worden voorgesteld,
zoomede een ontwerp in het belang der
gezondheid en veiligheid in fabrieken en
werkplaatsen.
De koninklijke doelen Recht door Zee,
gevestigd bij den heer Besier, in de Stations
straat alhierhield verleden Maandag een
huishoudelijk feestje.
Ten 2Vs ure begon het koningschieten; de
uitslag was dat koning werd de heer J. v.
d. Dungen.
Vervolgens werd prijs geschoten op ge-
lukspapier, waaraan met zeer veel opgewekt
heid werd deelgenomen.
De harmonie St. Crispijn verleende hare
medewerking en verhoogde de feestelijke
stemming door de uitvoering van eenige
vroolijke nummers.
De avond werd verder genoeglijk doorge
bracht en besloten met een souper, waaraan
door de leden alle eer bewezen werd.
Men schrijft uit Gravemoer aan het Vad.:
Twee marechaussees van het detachement
te Dongen kwamen Zondag hier des avonds
tusschen 7 en 8 ure doorrijden in gezelschap
van een burger, ook uit Dongen. Bij de
school waren eenige kinderen van 10—12
jaar aan het zingen van: Tararabomdeay. Een
der marechaussees riep: „Dat moet uit zijn,"
en toen de kinderen door bleven zingen
keerde hij om, trok zijne sabel, rende op die
kinderen in, die een goed heeenkomen zoch
ten. Zooals altijd des Zondags, was hier veel
volk op straat, en de maréchaussée, dat volk
achterna rijdende, vloekte en riep„Ik zal
„En hoe laat is die te Havre
„Ora elf uur vijf."
„Dank u, mijnheer."
De reiziger verliet het station door de Araster-
damsche straat.
„Ik dacht het wel," murmelde hij. „En ik zou
toch veel liever over dag gereisd hebbenMaar
enfin,dan zal ik maar iets gaan gebruiken.
Ik heb een honger als iemand, die den ganschen
dag gewerkt heeft."
De man trad eene restauratie binnen tegenover
den ingang van het station in de Arasterdamsche
straat, eene inrichting, die veel door Engelschen
en Amerikanen bezocht werd.
Een kellner kwam ijlings tot hem.
„Wenscht mijnheer te ontbijten vroeg hij.
„Ja breng mij de kaart, een spoorweggids en
wat er noodig is om te schrijven.'
De reiziger ging aan een tafeltje zitten, dat in
een verwijderden hoek stond en de kellner bracht
hem het verlangde.
„Ik zou een telegram willen verzenden, terwijl
men mijn ontbijt gereed maakt," zeide hij.
Het telegraaikantoor is in de onraiddelijke
nabijheid, mijnheer. Een bediende zal uwe dépêche
bezorgen."
„Goed. Ik zal ze gereed maken."
De kellner verwijderde zich; de reiziger open
de zijn SDOorweggids van Chaix in het gedeelte
voor de Oostersporen gereserveerd en doorliep de
bladzijden advertentiën die daar gevonden wer
den. De lijst der hotels te Hav.re ging hij met
aandacht na.
„'t Is mij onverschillig welk ik neem," mur
melde hij. „Het essentieele is,dat ik niet te zoe
ken hebbe, wanneer ik daar ginds aankom en er
niet uitzie als iemand, die plotseling uit de lucht
komt gevallen. Ik zal overigens niet lang te
Havre zijn. Al heb ik ook niets te vreezen en al
is het een feit dat eenieder mij dood waantis
het toch maar het beste dat ik spoedig Frankrijk
verlate. Ik ben wel totaal veranderd, maar een
ongeluk kan toch zoo licht plaats hebben I"
Aan het hootd der lijst stond
„Vereenigd hotel der Admiraliteit en van Parijs,
Lemel, Eigenaar."
Wordt vervolgd.
