DE BROODDRUGSTIR.
Nummer 83.
Zondag 15 October 1893.
16e Jaargang
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Bekendmaking
UITGEVER:
ANTOON TIELEN,
Bij dit nummer behoort
een BIJVOEGSEL.
Staatkundig overzicht.
FEUILLETON.
De Echo van het Zuiden,
Waalwijkselic en Langstraafsclie Courant,
Dit blad verschijnt Woensdag en Zaterdag avond.
Abonnementsprijs per 3 maanden J 1,00.
Franco per post door het geheele rijk f 1,15
Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden
aan den Uitgever.
Waalwijk.
Advcrtentiën 17 regels ƒ0,60 daarboven 8 cent per regeJ
groote letters naar plaatsruimte. Advertentien 3 maal ter plaatsing
opgegeven, -worden 2maal berekend. Advertentien voor Duitscb-
land worden alleen aangnomen door het advertentiebureau van
Adolf Steiner, Hamburg. Reclames 15 cent per regel.
Burgemeester en wethouders van Waalwijk
maken bekend, dat ten raadhuize te Waalwijk,
gedurende 14 dagen, ter inzage van belang
hebbenden is nedergelegd, een afschrift van
het adviesdoor de commissie uit gedepu
teerde staten, tot het aanhooren der bezwaren
tegen het plan van aanleg van een afwate
ringskanaal van 's Bosch naar Drougelen
uitgebracht aan het departement van water
staat, handel en nijverheid, ten aanzien der
bezwaren, welke door belanghebbenden onder
deze gemeente tegen bedoeld plan zijn in
gebracht.
Een ieder kan daarvan ten zijnen koste
afschrift nemen.
Waalwijk, 14 Oct. 1893.
Burgemeester en wethouders voorn.
Een ware verrassing heeft graaf Taafte, de
minister-president van Oostenrijk Dinsdag den
leden van den Oostenrijkschen rijksdag be
reid: onmiddellijk na de opening van deze
eerste zitting bracht de premier ter kennis
van het parlement, dat de regeering op eigen
initiatief besloten heeft de volksvertegenwoor
diging voor te stellen het stemrecht aanzienlijk
uit te breiden, binnen de grenzen der grond
wet. Sprekende namens zijn collega's ver
klaarde Taaffe, dat het oogenblik gekomen
is om tot deelneming aan het politieke leven
allen op te roepen, die als goede onderdanen
hun plicht doen. De eischen om kiezer te zijn
zullen zich bepalen tot een zekeren ontwikke
lingsgraad, terwijl voor den grooten grond
eigendom bijzondere bepalingen gelden. Om
kiezer te zijn, meet men 24 jaar oud zijn, lezen
Naar het Fransch door W. v. R.
Overgenomen uit de
26
Meierijsche Courant
Ja, mevrouw/ antwoordde de jeugdige schilder
en wij dachten er over na welke samenloop van
omstandigheden haar wel aan de deur der pastorie
kan gebracht hebben, uitgeput van vermoeidheid
en stervende van honger.*
„De drama's der ellendezooals de bladen
schrijven/ opperde de pastoor.
„Bedrogen jonge meisjesjeugdige vrouwen
door booze echtgenooten verlaten en genoodzaakt
met een kind aan hare zijde tegen de moeilijk
heden des levens te kampen, zijn er in groote
menigte," antwoordde Stefaan. „De ongelukkige,
met wie wij ons thans bezighouden, is misschien
van dat getal."
,11 it deze omgeving is zij niet,'-' meende Clarisse.
„Zij heeft een veel langeren weg afgelegd; dat
bewijst ons hare vermoeidheid.*
,En haar gelaat, waarop een diepe smart staat
te lezentoont ons duidelijk ger.oeg hoezeer zij
geleden heeft," meende de geestelijke.
,Een gelaat vol uitdrukking," riep de artist uit,
,dat ik zeker op doek zal brengen
„Wat zijt gij van plan voor haar te doen,
broeder?" vroeg mevrouw Darier.
,Wat wij voor allen doen, die onze hulp komen
inroepen, zuster. Zoodra zij goed is uitgerust
zullen wij haar eenigen geldelijken steun geven
om de ongelukkige in staat te stellen haren weg
te vervolgen."
,Zijt gij niet van plan haar te ondervragen
informeerde Stefaan.
„Haar ondervragen? Waartoe?*
,Om te vernemenDie vrouw toont een ze
keren angst, eene zekere ongerustheid, die onwil
lekeurig doet vermoedendat zij zich iets te
verwijten heeft."
„Welnu, zoo gij 't verlangt, zal ik haar onder
vragen, doch alleen om in staat te zijn de vrouw
en schrijven kennen, aan den dienstplicht
voldaan hebben, zes maanden op dezelfde
plaats hebben gewoond en in het algemeen
hebben voldaan aan alle burgerlijke verplich
tingen. Om kiesbaar te zijn, moet men directe
belasting betalen en zelfs ongeletterden kun
nen gekozen worden.
De mededeeling van graaf Taaffe maakte
een geweldigen indrukde conservatieven,
die met deze hervorming gansch niet zijn
ingenomen, zullen den maatregel der regeering
een daad van zwakheid heeten, zij zullen 't
doen voorkomen dat Taaffe c.s. zich hebben
laten intimideeren door den drang der libe
ralen en de demonstratien der sociaal-demo
craten, terwijl de regeering, juist door haar
flink en doortastend optreden, alle agitatie
fnuikt. Of de rijksraad in zijn tegenwoordige
samenstelling deze geweldige hervorming zal
sanctioneeren, is de vraag.
Na zijn belangwekkende verklaring verliet
Taaffe met den minister van justitie, graaf
Schönborn, de vergaderzaal: er werd voorle
zing gedaan van de proclamatie, waarbij
Praag en de naaste omgeving dier stad in
den kleinen staat van beleg worden verklaard.
Tegen den zin der Jong-Czechen vroeg de
afgevaardigde Herold nadere toelichtingen
aan de regeering, doch de rijksraad weigerde
in zijne meerderheid Herold's verzoek urgent
te verklaren.
Er is wel een etmaal voor noodig geweest
om de agitatie over Taaffe's verrassing (kies
rechtuitbreiding in Oostenrijk) eenigszins te
doen bedaren en de Oostenrijksche bladen
bepaalden zich dan ook in het eerst tot de
mededeeling van het groote feit zonder meer.
Nu komen eveuwel de tongen los en de
pennen in beweging, de bladen van alle
richting en kleur, m >eielijk hun spijt kunnende
verhelen over Taaffe's „coup de thédtre,"trach
ten hun schade in te halen door kolommen
druks met beschouwingen te vullen aldus
een kiesrechtlitteratuur beginnend, waarvan
het eind niet te zien is.
een goeden raad te geven. Zij moge echter nog
zoo angstig, nog zoo ongerust zijn, ik geloof dat
deze vrouw zeer arm, zeer ongelukkig, maar ook
zeer eerlijk en braaf is. Wij zullen weldra zien
of ik mij hier vergis."
'iet gesprek verflauwde.
De pastoor nam zijn bx-evier en Stefaan greep
weer naar zijne penseelenweldra echter legde
hij deze weer neder om op een blaadje uit zijn
notitieboekje zoo goed mogelijk de trekken te
schetsen van de onbekende ï'eizigster, die een vrij
grooten indruk op hem gemaakt had.
De schel voor aan de deur weerklonk opnieuw;
een oogenblik later trad de postbode binnen, den
pastoor met een brief het dagblad brengend, dat
hij geregeld uit Parijs ontving.
De eerw. heer Laugier doorliep eerst het schrij
ven dat van weinig belang scheen te zijn en
vei'diepte zich dan in de lectuur van zijn nieuws
blad.
Op de tweede bladzijde ontmoette hij een lang
artikel met het opschrift
EEN DRIEVOUDIGE MISDAAD.
De pastoor las met aandacht. Van lieverlede
fronste hij de wenkbrauwenzijn gelaat toonde
angst en ontsteltenis. Eensklaps stiet hij een
luiden ki*eet uit, die Stefaan verbaasd deed opzien.
//Vindt gij iet9, dat u een bijzonder belang in
boezemt, mijnheer pastoor 1" vroeg de schilder.
„Ja, een zeergroot belang en dat zal bij u ook
wei het geval zijn/ antwoordde de priester. „'t
Is zonderling, schrikwekkend?"
„Maar wat dan toch vroeg mevrouw Darier,
die op dit oogenblik nader trad.
„Luistert/ zegde de pastoor op gederapten toon.
„Zit hier beiden nedex*; ik zal u vooi-lezen wat
mij zoo ontsteld heelt."
Stefaan en Clarisse kregen ieder een zetel en
namen vol belangstelling aan wederzijde van den
geestelijke plaats.
Op ingehouden toon begon deze te lezen
„In den nacht van eergisteren op gisteren is
te Alfortville een drievoudige misdaad gepleegd,
eene misdaad met veel zorg voorbereid en met
eene verschrikkelijke koelbloedigheid uitgevoerd.
„De voorname werkplaatsen van den ingenieur
Jules Labroue op eenigen afstand van elke wo
ning in de vlakte van Alfortville gelegen, bestaan
niet meer. Een verschrikkelijke brand, door eene
Tusschen Spanje en Marokko schijnt het
ernst te moeten worden; Spanje heeft naar
aanleiding van hel gebeurde te Melilla zijn
millitaire attachés bij den sultan teruggeroepen.
Dit feit op zichzelf zou den sultan bepaald
aangenaam moeten zijn, want de militaire
attachés zijn hem minder geliefd, zij letten op
alles wat er aan 't hof geschiedt en kunnen
zoodoende hun regeering beter op de hoogte
stellen van hetgeen er alzoo omgaat dan de
gezant, die zijn zetel te Tanger heeft. Als
feit evenwel moet deze beslissing van Spanje
den sultan minder aangenaam zijn, het zou
het bewijs zijn, dat Spanje hem direct ver
antwoordelijk stelt voor hetgeen de Mooren
gedaan hebben.
Duitschlands rijksdag heeft voor zijn aan
staande zitting, die tegen de tweede helft
van November geopend wordt, aardig wat
voor het mes. Eerst komt de hervorming van
het belastingstelsel in verband met de nieuwe
legerwet, dan moet er beraadslaagd worden
over de invoering van het recht om beroep
aan te teekenen in strafzaken, alsook over
schadeloosstelling van onschuldig veroordeel
den. Voorts heeft de regeering op haar ver
langlijstje geplaatst een rijkswet op de be
smettelijke ziekte en een wetsontwerp, bedoe
lende de bestrijding der dronkenschap.
Er was in den tijd van het eerste keizer
rijk, zegt de particuliere Parijsche correspon
dent van de N. R. Ct., een prefect van het
Pas-de-Calaisde baron de la Chaise, die
in 1811 eene zijner redevoeringen besloot
met de woorden: „God schiep Bonaporte en...
rustte van zijn werk uit.» Dit compliment
werd zelfs in de Tuilerieen wat heel machtig
gevonden, en uit de omgeving des keizers
kwam het bijtende versje voort
Mais pour être plus a son aise,
Auparavant il fit La Chaise.
Wij zouden slechts den keizer der Russen
te bezoek moeten krijgen, om niet één, maar
honderd de la Chaise's van alle kanten te
zien opduiken. De strijkages welke de re-
misdadige hand aangestooktheeft slechts puin-
hoopen nagelatenen de ingenieur zelf, onver
wacht en in 't midden van aen nacht van eene
reis terugkeerend, is door de vermoedelijke brand
stichtster, die op heeterdaad van diefstal betrapt
werd," vermoord.
„De ingenieur Labroue is niet het eenig slacht
offer.
„De meesterknecht Jacques Garaud, slechts ge
hoor gevend aan zijne toewijding en verknocht
heid, heeft in 't midden der vlammen, terwijl hij
de kas wilde redden, den dood gevonden.
„De werkplaatsen werden des nachts bewaai'd
door eene vrouw, Jeanne Fortier genaamd.
„Alles wijst de vrouw als de schuldige aan
die deze drievoudige misdaad moet gepleegd heb
ben om zich te wreken over het ontslag, dat zij
twee dagen te voi'en van den heer Labi'oue ge
kregen had.
„Dit ellendige schepsel heeft de vlucht geno
men met haar kind, den brand door haar met
gebruik van petroleum gesticht, zijn vernielings
werk latende voltrekken.
„Het narket van Parijs en de prefectuur hebben
de nooaige maatregelen genomen, opdat Jeanne
Fortier niet ontsnappe aan de rechtmatige straf,
die zij verdient.
„Haar signalement is naar alle brigades gen
darmerie getelegrafeerd. Wij ook ontvingen het
ter plaatsing. Het luidt; Ouderdom, zesentwintig
jaar; gestalte iets boven het middelmatige, goed
gevormd, overvloedig lichtblond haar, regelmati
ge trekken, groote donkerblauwe oogen, bleeke
gelaatskleurvastberaden houding. Jeanne For
tier is vergezeld van een kind van drie en een
half jaar."
Clarisse Darier en Stelaan Castel hadden met
9teeds aangroeiende angstvalligheid geluisterd.
Zoodra de pastoor geëindigd had riep zijne
zuster uit
„Ziedaar met de grootste nauwkeurigheid het
portret der vrouw, die wij hier hebben opgeno
men. Een kind van drie en een halfjaar!....
En die vermoeienisDe ongelukkige ontvlucht
te het tooneel harer midaden!"
„Ga niet verder, zuster," antwoordde de pastoor
met levendigheid. „Deze vrouw is hier onder
mijn dak in het huis van Gods vertegenwoordiger
op aarde. Zijn wij niet te haastig met onze
beschuldigingen 1 Zoo de ongelukkige werkelijk
publikeinen van allerlei kleur, tot de vroegere
commune-mannen toe, enkel omdat een Rus
sisch eskader Frankrijk zal bezoeken, van de
verte, reeds voor den czaar en zijne familie
maken bewijzen genoeg dat, als Alexander
zelf kwam, hij het Fransche volk op de knieen
zou zien liggen. Wie de republikeinen van
naam en beteekenis heeft hooren spreken
weet dat zij bij voorkeur het algemeen kies
recht verheerlijken en de rechten van den
mensch, zooals de Fransche revolutie ze heeft
uitgeroepen. Men zou hen allen voor kleine
markiezen von Posa kunnen houden, het: Ich
kan» nicht Ftlrstendiener sein, ligt hun in den
mond bestorven! Zie thans de houding van
die allen tegenover Rusland! Wie heeft zelfs
den moed om in deze dagen eenLeve
Polen! te laten hooren; wie durft den autocraat
herinneren, dat de wijze waarop nog in Rus
land politieke en ook andere gevan
genen gevonnisd en behandeld worden, eene
schande is voor onze eeuw? En sterker! Als
er dan nog zijn zoo de Guesdisten op
hunne jongste vergadering die zich het
overwonnen Polen herinneren en eenen groet
brengen aan de Siberische ballingen, van wie
vele toch geen ander misdrijf op hun geweten
hebben dan dat zij niet als „Vadertje» over
het regeeren denken, dan is een blad als de
Temps dadelijk klaar om het hun te verwijten!
Ik verwacht dezer dagen een voorstel, om de
woorden "Liberté, Egalité, Fraternité» op
de gevels der openbare gebouwen, zoolang
het bezoek der Russen duurt, onder de verf
te zetten. Zij vormen eenen wanklank in de
huldiging van het czarenrijk door de demo
cratische republiek.
In Engeland doen zich thans onderscheidene
kenteekenen voor, die wijzen op een spoedig
einde der werkstaking onder de mijn-arbei
ders. Verscheidene groote mijn-ondernemin
gen verklaarden zich bereid den arbeid te
doen hervatten tegen het oude loon en in
Nottinghamshire is reeds op deze voorwaarde
door een paar duizend arbeiders het werk
hervat.
schuld heeft, zullen wij 't spoedig weten.'
„En dan zult gij haar aan de gerechtigheid...."
„Ik zal haar niet aanklagen. Ik zal aan de
gerechtigheid de taak overlaten haar te zoeken.'
Brigitta kwam mededeelen dat het ontbijt was
opgediend en men aan tafel kon gaan.
„En die vrouw? En dat ki-.d?' vroeg de priester.
„Ik heb beiden gewekt, mijnheer pastoor, en
voor heri gedekt bij mij in de keuken.'
„Dat is goed gedaan Zorg voor hen Na
het ontbijt zal ik met de vrouw spi*eken."
Gedurende het maal werd er niet over Jeanne
gesprokendoch zoodra men gei'eed was, zegde
ae pastoor:
„Dien de koffie op in den tuin, Brigitta. Voeg
er een tas bij voor de vreemdelinge en breng haar
onmiddellijk bij ons."
„Goed, mijnheer p stoor."
Gehoorzamend aan de haar gegeven bevelen en
overigens ook zeer liefderijk van harte had Bri
gitta met de teederste zorgen Jeanne en haar
kind omringd.
Eene rust van twee uren, door een goed maal
gevolgd., waren voldoende geweest om aan de
arme vluchtelinge hare krachten terug te schenken.
Brigitta had tal van vragen gesteld gedurende
het ontbijt, doch gewoonlijk slechts ontwijkende
antwoorden gekregen. Het eenig verlangen der
vrouw scheen te zijn eene betrekKing in de streek
te krijgen.
Gij zult dadelijk een tos koffie met mijnheer
pastoor in den tuin gebruiken en die gelegenheid
kunt gij dan te baat nemen om hem uwe ver
langens uit te drukken," zegde de dienstmaagd.
„Gelooft gij dat hij zich met mij zal willen
bezighouden?"
„Zeker, geloof ik dat. Mijnheer pa«toor denkt
slechts aan goed doenHij kent eene menigte
personen en zal u wel eene betrekking weten te
vinden bij liedenwaar gij gelukkig zult zijn.
Vrees niets."
„Zou God eindelijk medelijden met mij heb
ben vroeg Jeanne zich af. „Zou 't om mij te
redden zijn, dat Hij mij hiei'heen heeft geleid ,j"
De priester, Stefaan en mevrouw Darier bega
ven zich naar den tuin. De schilder kreeg het
notitieboekje uit den zak, waarin hij begonnen
had het portret der jonge vrouw uit het geheu
gen te schetsen.
Wordt vervolgd.
