BUITENLAND.
Belgie.
Frankrijk.
Spanje.
Italië.
weiluidenden naam „Souvenir des Monta-
gnards" in de vestibule.
De burgemeester zegt in zijn speech aan
het dejeuner haren majesteiten dank, namens
heel Tilburg, voor ha2r vereerend bezoek aan
zijn gemeente en herdachtden fleren, rid
derlijken koning Willem II, die in Tilburg
was, als een vader in zijn gezin, wien bij het
klagen der smart weldoen vreugde was; ko
ning Willem III, prins Hendrik en prinses
Sophie als stichters der eere-zuil. Er is
vreugde in Tilburg aldus vervolgde de
burgemeester dat de edele telg van het
doorluchtig Oranje-geslacht zich in ons midden
bevindt. Moge de almachtige God haar sparen,
zegenen en beschermen, moge het haar ge
geven zijn Nederland later te sturen in de
banen van orde, bloei, kracht en ridderlijkheid.
Daarop noodigde hij de aangezetenen uit
het heil der beide koninginnen te drinken.
Na afloop van het dejeuner trokken HH.
MM. zich wederom in haar salon terug. Even
vóór het vertrek bood de burgemeester haar
daar, namens de leerlingen van de Tilburg-
sche weefschool, hare portretten aan door die
leerlingen naar een teekening van den heer
I,. Meelis heel knap in linnen geweven, blauw
op een wit fond. Met groote ingenomenheid
aanvaardden HH. MM. het bewijs van het
goede kunnen der jongelui.
Precies twee uur namen de koninginnen
weder in haar rijtuig plaats en nu ging de
stoet linksaf de straat uit naar het pleintje
waar in den tuin voor de hoogere burgerschool
het monument voor wijlen Z.M. Willem II
scaat.
De afdeeling Tilburg van den bond van
oud-onderofficieren, waaronder enkele oud
strijders van '30 zijn, en de leden van een
handboogschutterij waarvan Willem II de
beschermheer geweest is, vormen ter weers
zijden van de naald een eerewacht.
Met groote belangstelling zag de jonge
koningin naar dit huidebeeld voor wijlen
haren grootvader, daar gezet door haren
vader, hare tante en haren oom.
Van het monument reden HH. MM. langs
het Willemsplein de Paleisstraat en de
Monumentstraat naar den Oudendijk, waar
het gesticht Het Moederhuis" staat, dat door
haar zou worden bezocht.
De algemeene overste, de eerwaarde moeder
I. M. Smarius, stond voor den hoofdingang
met enkele zusters-adsistenten ter ontvangst
van HH. MM. gereed. Meisjeskweekelingen
boden bouquetten aan en de moeder-overste
sprak een paar woorden van welkom. HH.
MM. werden met haar gevolg geleid in de
ontvangzaal, fraai met kleurige draperieën
die afhingen van den zolder naar de bekleede
wanden en met bloemen versierd, en daarna
door de zeer mooi gedecoreerde gangen, die
met loopers waren belegd, naar een groote,
tot haar huldiging ingerichte zaal, anders de
rccréatiezaal der kweekelingen. Boven de
deur daarvan stonden in een schild de woor
den „Weest hartelijk welkom,- geliefde
Vorstinnen." De zaal was kranig versierd
zóó mooi en toch zoo eenvoudig want
dat moest: het gesticht is niet rijk als
alleen dames dit kunnen. Voor een breeden
met kleurige stoffen bedekten achterwand
sionden zetels voor HH. MM. Zij namen
daarin plaats en het gevolg plaatste zich
achter haar. Voor den wand links stonden
de 79 kweekelingen, voor dien rechts de 62
weesjes. De kweekelingen zongen HH. MM.
begeleid door pianomuziek een cantate toe
en vervolgens trad een weesje naar voren
een klein meiske in 't zwart met een wit
schortje voor en hield een korte toespraak.
Om tien minuten over half drie verlieten
de vorstinnen het Moederhuis en de stoet
reed nu over de markt en door de Heuvel
straat naar den Heuvel. Voor de St. Jozefskerk
hier, hield hij even stil. Daar stond de
geheele katholieke geestelijkheid van Tilburg,
25 heeren, voor het portaal geschaard en de
zeer eerwaarde deken Smits verzocht HH.
MM. aller eerbiedige hulde in ontvangst te
willen nemen. Vriendelijk bogen de ko
ninginnen en verder ging de stoet den Heuvel
op.
Een eind verder op den Heuvel staat de
flanelfabriek van de firma F. A. Swagemakers
en Zonen, waaraan de koninginnen thans een
bezoek brachten. Deze fabriek staal aan het
einde van een ruime plaats, waar voor deze
gelegenheid een laan van palmboomen ge
maakt was, die van de eerepoort aan den
ingang tot voor het kleine ontvangsalon liep.
De stoet reed de palmlaan in en voor de
deur van het ontvangsalon, waar de beide
firmanten en de inspecteur van den arbeid,
de heer dr. Kuyper, haar opwachtten, stegen
HH. MM. uit. Na de gebruikelijke forma
liteiten, geleidde de oudste firmant HH. MM.
de plaats over, allereerst naar de spinnerij.
Daar draaiden de groote witte klossen sui
zend om de wielen en de metalen stukken
glommen en blonken, want dagen te voren
reeds was het werkvolk aan het poetsen
geweest, om alles mooi te krijgen. Nu stonden
de werklieden, mannen en vrouwen op hun
plaatsen, terwijl HH. MM. voorbij wandelden
en met veel belangstelling naar alles zagen
en naar alles vroegen. Het gebouw, gelijk
vloers staande, is hoog en ruim en luchtig.
„Hier zullen de werklieden het niet ongezond
hebben, 't is hier heel frisch," zeide de
regentes. Tusschen de sortimenten en den
spinmolen stonden de majesteiten even naar
dit geraas en dat woelige leven te kijken.
Bij de verdere wandeling door het gebouw
zagen zij achtereenvolgens de volberg, de
ruwerij, de machinekamer en de weverij, waar
ook de werklieden hun dageliiksch werk
deden, heel ijverig, in hun kielen, waarop de
oranje-strikjes hingen. Toen de vorstinnen
dit alles gezien hadden, werden zij geleid
naar een expositiezaaltje in een afgezonderd
gebouwtje voor de ingangsdeur, waarvoor een
mooie baldakijn gebouwd was. Hier was
voor HH. MM. alles tentoongesteld wat deze
fabriek kan. Stukken flanel op rollen lagen
op een tafel opgestapeld tot den zolder. In
twee nissen stonden daartusschen de witte
bustes van beide koninginnen. Enkele stukken
waren uitgerold en geplooid neergelegd. Dan
lagen er op een tafeltje aan de andere zijde,
in een groote doos alle soorten wol en garens,
die er in deze fabriek gebruikt worden. De
firma had in twee sierlijk gebonden boeken,
de stalen gebracht van alle flanelsoorten, die
zij tabïiceert. Deze boeken werden der
jonge koningin eerbiedig aangeboden en wel
willend aanvaardde zij deze. In den rood-
lederen omslag van het boek staat in gouden
letters „Eerbiedigst aangeboden aan H. M.
de koninginbij gelegenheid van Hoogst
Derzelver bezoek aan de fabriek van F. A.
Swagemakers en Zonen, Tilburg, 18 Mei."
Precies 3 uur verlieten HH. MM. deze
fabriek en reden door de spoorlaan, waar
voor de fabriek van Frans Mutsaerts en Zoon
geschaard stonden de circa 200 werklieden,
onder wie vele oudjes, in zwarte pakken met
oranjesjerpen, en 22 meisjes, van wie er twee
namens de werklieden bouquetten aanboden,
de Willem Ilstraat, de Heuvelstraat, de Zo
merstraat en het Haringseind naar Korvel. In
de Willem Ilstraat stond voor de Israëlieti-
sche kerk het bestuur dier gemeente, dat HH.
MM. bij monde van zijn voorzitter, den heer
Hartogensis, hulde en eerbied betuigde en
haar bouquetten aanbood. In de Zomerstraat
voor de hervormde kerk stonden de predikant
ds. Geitenbeek en de kerkeraadsleden en hier
werd eenzelfde huldebetoon gebiacht.
Tien minuten na drieön reed de stoet
Korvel in.
Te kwart over drie reed de koninklijke
stoet door de mooie eerepoort de plaats op,
voor de groote wolfabriek van de firma Van
Dooren en Dams, die nu de eer van een bezoek
genieten zou.
Voor het zeer mooi ingerichte ontvangsalon
stonden mevrouw en mijnheer Van Dooren
met hun zoon en hun schoondochter. De
beide mevrouwen boden ruikers aan. Even
toefden HH. MM. in het salon, waar zich
het gevolg verzamelde en, door de heeren
firmanten voorafgegaan, gingen zij de plaats
over, die met loopers belegd was, langs de
machineloodswaar een enorme machine
staat van de- Tilburgsche firma Deprez Co.,
eerst naar de volderij, waar alles in werking
was gesteld, en toen naar de weverij. Ook
hier drukke en eigenaardige levendigheid. Op
een der rollen lag een half geweven stuk
rood wit-blauw laken. Voor een der muren,
op een leege plek stond het weefgetouw van
de weefschool te Tilburg. Het gebouw dezer
school is niet ingericht tot de ontvangst van
„hooge personagies" en omdat het bestuur
en de leerlingen het wel aardig zouden vin
den als HH. MM. ook dit zagen, hadden zij
den heer Van Dooren verzocht hier den
weefstoel te mogen plaatsen. Die was in
vo le werking en van het weefgetouw kwa
menportretten van de koningin als die,
welke HH. MM. straks in het raadhuis aan
geboden waren. Het groote voor den vorm
geschikte geteekende portret van den heer
Melis hing er naast, aan den muur.
HH. MM. wandelden weer de plaats over
naar het tweede fabrieksgebouwwaar zij
binnentraden door een ingang met een bal
dakijn er voor en waar zij zagen, achtereen
volgens, de scheerders, de borstelmolens, de
hydraulicpersen en de stoompersen en gingen
tenslotte in een heel lange lichte zaal waar
ook een reeks artikelen de fabriek betreffende,
waren neergelegd. De rollen wol in allerlei
kleuren stonden in een lange rij tegen een
wand, alleraardigst. Zwart, rood, geel, blauw
en oranjelaken, uitmonsteringlaken voor de
infanterie, de marine, de kon. militaire aca
demie, de schutterij, de marechaussee enz.
De heeren Van Dooren en Dams zijn,
zooals men weet gouvernements leveranciers.
Aan de andere zijde weer stoffen, afgerold,
dameslaken en verschillende heerenstoffen
daartusschen het portret van den vader van
dezen fabrikant, de oudste medailles, die de
firma behaald heeft en een aardige afbeelding
van de fabriek, zooals zij was in 1799. Toen
een primitieve molen, niets meer.
Van garens was een reuzenkroon gebouwd,
die op een kolom van rollen laken staat en
op een tafel waren de verschillende garen
soorten, in de stadia waarin zij voorkomen
uitgestald, garen dat 1 K.G. per 1000 en dat
1 K.G. per 20000 M. weegt, gewasschen en
ongewasschengesorteerd en geplozen in
allerlei kleuren, een zeer merkwaardige ex
positie.
De koninginnen kwamen tegen halfvijf bij
de Veldhoven aan. Daar stond een geweldig
groote menigte, die een donderenden juich
kreet aanhief, toen het getrappel der huzaren-
paarden aankondigde de komst van de Ma
jesteiten. Een oogenblik stonden de deelne
mers aan de muzikale betooging op het
drassige land in stille afwachting de oogen
gericht naar het kleine houten tentje. Toeu
in eens een kleine huivering van geluid door
heel de massa iets wits schemerde op den
achtergrond door een draperie die vlug op
getild werd, „daar is Ze daar is Ze" werd
er gemompeld. Toen traden langzaam de
koninginnen naar den voorgrond tot vóór
het hekje en plotseling steeg er ee.n geweldig
„hoera" op, de menigte muzikanten, die stil
gestaan had in de momenten van afwachting,
was nu in heftige beweging. Armen met
handen, die hoeden en petten en zakdoeken
vasthielden, werden gezwaaid hoog-uit, toen
tikte even het stokje van den algemeenen
dirigent, den heer Jos Kessels, directeur van
de Tilburgsche Nieuwe Koninklijke Harmonie,
dadelijk weer een oogenblik stilte en plechtig
dreunde „Het Wien Neerlandsch bloed" door
de wijde vlakte. Dat klonk uitmuntend, zoo
feilloos mogelijk. Dan weer een hoera en
weer wat stilte.
Na het tweede nummer: „een groote triomf-
marsch«. die „Oranje-Nassau" heette en ge
componeerd was door Jos. Kessels. Ook dat
ging heel goed, de marsch, een gelegenheids-
marsch natuurlijk, is lang niet onverdienstelijk
en dat hij besloten wordt door een variatie
op het oude Wilhelmus is een natuurlijke
handigheid, die een zoodanig stuk een beslist
succès verzekert.
Nu, de heer Kessels had succes van zijn
werk. Hij werd in de pauze, die volgde op
deze uitvoering, in de tent bij de koninginnen
ontboden en daar werd hem door H.M. de
koningin-regentes voor zijn mooie compositie
eerst en voor zijn knappe leiding toen, een
woord van dank toegesproken. De commissie,
die de belooging op lrt getouw heeft gezet,
bood HH. MM. in de pauze een album aan
in peluche band met een opschrift in gouden
letters, dat de namen der verschillende korpsen
en hunne besturen bevatte.
Na de pauze defileerden de verschillende
korpsen met hun vaandels hoog op vóór de
koninginnen, elk mocht een marsch spelen
die het zelf had uitgekozen.
De Waalwijksche harmonie l'Espérance had
hierbij meer dan gewoon succes. Zij had
namelijk het goede denkbeeld gehad het
volkslied van Waldeck-Pyrmont te spelen.
Niet zoodra hadden de koninginnen dit
opgemerkt, of zij verlieten hare plaatsen en
begaven zich tot tegen de leuning van de
tribune, waar zij door buigingen en handbe
groetingen van hare tevredenheid deden
blijken. De defileerende leden juichten te
zanten en in vereeniging de vorstinnen har
telijk toe en bewonderde elk voor zich de
mooie koningin die zoo vriendelijk knikte
en met haar kanten doekje wuifde.
Van de Veldhoven reden de koninginnen
dadelijk naar het station. Op den ge'neelen
weg daarheen stonden de menschen aan beide
zijden, en die juichteu met geestdrift overal
waar zij langs reden.
De eerewacht van de schutterij stond op
het stationsplein en het muziekkorps daarvan
speelde het Wilhelmus. In de wachtkamer
underhielden de vorstinnen zich nog een
korte poos met den commissaris, den bur
gemeester, de wethouders en den commandant
van de eerewacht, elk hunner kreeg van de
regentes nog een vriendelijke betuiging van
sympathie van de koningin een lief woord
van dank.
Toen stapten de koninginnen in den salon
wagon, de regentes trok een venster naar
omlaag en de dame van gezelschap een
tweede, nog een wijle stonden beide vorstinnen
voor de vensteropening en de regentes zei
nog een paar vriendelijke woorden tot den
burgemeester: „Ik hoop dat u geen kou zult
gevat hebben burgemeesterSchril klonk
het fluitje van den hoofdconducteur, schel en
snijdend het lange geluid van de locomotief
fluit en langzaam stoomde de trein weg
achtervolgd door een geestdriftig „Leven de
Koninginnen!" van allen die er stonden op
het perron.
Des avonds klaarde het weder in zooverre
op, dat er geen termen gevonden werden
het vuurwerk uit te stellen tot een anderen
avond en dus hebben de Tilburgsche Oranje
klanten kunnen genieten van een prachtig
vuurwerk met een groot tableau: „Leven onze
Koninginnengouden letters tegen een
zwarte lucht met luchtbommen en vuurpijlen
draaiend er om heen. Daar speelde het
muziekkorps in de koninginnetent een plechtig
Wilhelmus bij.
't Begon om kwart voor tien en 't was om
haltelf uit. Het feest werd toen nog voort
gezet in de huizen en op de straten tot zeer
laat in den nacht.
Benoemd zijn:
tot officier in de orde van Oranje Nassau
J. F. Jansen, burgemeester van Tilburg;
tot ridder Arnout A. Mutsaers wethouder
en M. J. J. H. Lommen comm. der d.d.
schutterij te Tilburg.
De regentes beloofde verder eene gouden
medaille aan de liedertafel Souvenir des
Montagnards en het portret der koniugin aan
den heer Kessels.
De minister van financien, de Smet de
Naeyer, heeft in een brief aan den burge
meester van Antwerpen, Jan van Rijswijk,
geweigerd de Antwerpsche deputatie een
audiëntie te verleenen. De inzending van een
antiprotectionistisch verzoekschrift aan de
kamers was voldoende.
Zondigavond zou in de Scheldestad een
groote betooging met een monstervergadering
worden gehouden.
Zondagmiddag hielden de liberalen een
optocht op het Groote Plein te Antwerpen.
Clericalen die ook juist een betooging zouden
houden kwamen uit de Beursstraat, en be
gonnen te fluiten en te schelden. In een
oogenblik tijd waren de twee troepen hand
gemeen, en dertig dienders slaagden er met
moeite in de vechtenden te scheiden. Ette
lijke betoogers waren gekwetst, onder anderen
twee dames.
Een vreeselijk ongeluk had plaats in
den trein, die te 2 uur 40 m. van Vallenciennes
naar Brussel vertrekt. Een jóngmensch, dat
zich in den trein bevond, wilde zijne ouders,
die dicht bij Quiévrain wonen, een groet
toewuiven; hij boog zich te ver uit het por
tier en werd door den in volle vaart zijnden
trein met het hoofd tegen een ijzeren stijl
van een brug geslagen, zoodat hij onmiddellijk
dood was. Men kan zich den schrik der
reizigers voorstellen, toen zij het bijna ont
hoofde lichaam van den ongelukkige in de
coupé zagen in elkander zakken. Het slacht
offer, dat door zijne zusters werd vergezeld,
zag er vreeselijk uit. De arme meisjes waren
krankzinnig van smart.
Een afschuwelijke moord. In de ge
meente Helchteren bij Hasselt, vond de 12
jarige oudste zoon van de weduwe Cjeune
Zaterdagmorgen het lijk zijner moeder in de
schuur onder een hoop stioo liggen. De vrouw
was met een bijl geheel aan stukken geslagen,
zoodat het lijk bijna onherkenbaar was. Eene
hand, waaraan een vinger ontbrak, lag op
eenigen afstand van het lijk. De vermoorde,
die zes kleine kinderen achterlaat, had den
vorigen avond gezegd, dat zij laat moest
opblijven om het brood uit den oven te
halen. De justitie doet een nauwkeurig onder
zoek. Van de misdaad verdenkt men een
vreemdeling, die den dag te voren in den
omtrek heeft rondgezworven.
Te Clermont Ferrand hebben nu de feesten
een aanvang genomen ter herdenking van
den achthondersteH verjaardag van den lsten
kruistocht. Met de uitvoering in de kathedraal
van eene cantate, ter eere van Peter van
Amiens of Peter de Kluizenaar, die door
zijn prediking den stoot tot de beweging gaf,
zijn ze begonnen.
Het gerucht loopt dat koning Humbert
incognito te Pari's zou komen, ter bijwoning
van het huwelijk van prinses Hélène met
den hertog van Aosta. In het Bristol-hotel
zijn kamers gereserveerd voor een koning
met een gevolg van 15 personen. Misschien
is het een stukje van Crispi, die aan den
vooravond van de verkiezingen zijn landgenoo-
ten wil wijsmaken, dat de verhouding tusschen
Italië en Frankrijk beter wordt.
Uit Majoenga wordt getelegrapheerd
Het eerste bataillon Salhalawen (volksstam,
door de Howa's onderdrukt en thans Fransch
gezind) heeft een sterken troep Idowa's ont
moet ten Zuidoosten van Marowoay. Een
bajonetaanval werd gedaan, de vijand liet
60 dooden achter en kreeg vele gewonden.
Aan de andere zijden werden twaalf der
tirailleurs gewond alsook eenFransch luitenant.
Na het gevecht bezette de kolonne het Howa
kampement van Aboedemonte.
De brigade die in de richting vanTananariwe
voorttrekt heeft thans Androtro bereikt, ten
Zuiden van Marowoay. (Heel ver is dit nog
niet, maar kleinere kolonnes zijn al vooruit.)
Generaal Duchesne bevindt zich weer te
Majoenga.
Bij het jongste gevecht op Cuba blijken
400 man Spaansche regeeringstroepen tegen
over 2500 opstandelingen te hebben gestaan.
De overwinning is des te roemrijker dus,
maar duur gekocht door het sneuvelen van
den Spaansehen commandant, kolonel Bosch,
die van zijn paard werd geschoten, terwijl
hij zijn troep ten strijde voerde. Hij werd
vervangen door kapitein Robles, die de over
winning mocht bevechten.
Aardbevingen in Italië.
Een zeer hevige aardschok, die 10 seconden
aanhield, voorafgegaan door een onderaardsch
gerommel, werd Zaterdagmorgen ten negen
ure te Florence waargenomen. De bevolking
vluchtte onder een hevig paniek naar de
pleinen en onbebouwde stadsgedeelten. On
gelukken kwamen daarbij niet voor. Ten 8
uur 56 werd eveneens een schok waargenomen
te Bologna. De angst onder de inwoners van
Florence, bleef aanhouden en de meesten
brachten den nacht door in de straten en
op de pleinen. Ten e'.f uur bracht een her
nieuwde schok, doch minder hevig dan die
van des morgens, opnieuw schrik onder de
inwoners der stad; de daardoor aangerichte
schade was van weinig beteekenis, doch vier
personen werden gekwetst waarvan eene vrouw
zeer ernstig.
In de gemeente Galluzo bij Florence werd
eene vrouw onder de puinhoopen bedolven
en met zware kwetsuren naar het hospitaal
te Florence overgebracht.
