Nummer 93. Donderdag 21 November 1895. 18e Jaargang,
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen,
LIEFDE OVERWINT.
ANTOON TIELEN,
Staatkundig overzicht.
FEUILLETON.
UITGEVER:
Waalwijk..
De Echo ran het Zuiden,
Wuivyksrhf en Langstraalsclie Courant
Dit Blad verschijnt Woensdag en Zaterdagavond.
Abonnementsp rijs per 3 maanden 1' 1,
Franco per post door het geheele rijk f 1,35.
Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco e zenden
aan den Uitgever
Advertentiën 1 7 regels f0,60; daarboven 8 cent per regel,
groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën 3maal ter plaatsing
opgegeven worden 2maal berekend. Advertentiën voor Duitsch-
land worden alleen aangenomen door het advertentiebureau van
Adolf Steiner, Hamburg. Reclames 15 cent per regel.
De gciiieciiteraiulsverkieziugen in Belgie.
De nieuwe wet regelende de samenstelling
van de gemeenteraden des lands, de na hef-
tigen strijd tot stand gekomen sluitsteen van
den grooten arbeid der grondwetsherziening,
is Zondag in Belgie aan de praktijk getoetst.
Eerst zijn de beide kamers der wetgevende
vergaderingen ontbonden daarna de negen
provinciale raden en nu ten slotte de ge
meenteraden. Het algemeene verplichte
stemrecht ligt ook aan deze uitspraak des
volks ten grondshgalle mannelijke leden
der gemeenten van 30 jaar en daarboven
hebben recht tot stemming niet alleen, doch
zijn er toe verplicht tevens op straffen bij
de wet bepaald. Er is voor deze verkiezin
gen wellicht niet minder drukte gemaakt dan
voor de kamerverkiezingen in 1894, er is niet
minder gelasterd en geïnsinueerd, doch "t is
toch tijdens de kiescampagne, allen ijver der
partijleiders en de hooge beteekenis van deze
raadpleging der natie ten spijtvrij kalm
gebleven voor Belgie, wel te verstaan.
En toch, de inzet was van groote betee
kenis: de schoolwet, die vele besliste tegen
standers teltwas een ernstige worsteling
wel waard. Bovendien zijn de gemeente
raadsverkiezingen in Belgie immer van groote
beteekenis geweest: in 1857 kwam het bewind
er door ten val en werd Frère Orban premier,
later hebben Victor Jacobs en Woeste, de
leider der kath dieken hun portefeuilles er
aan moeten geven. Eigenaardig genoeg, is
de strijd ditmaal in de provincie heftiger
geweest dan in de groote steden: hier stonden
de partijen ongeveer in gelijke kracht tegen
over elkander en de toepassing van het sy
steem der proportioneele vertegenwoordiging
maakte een inspanning van alle krachten zooal
niet overbodig, dan toch niet bepaald noodig:
men vergfttej,..,. die voor haar candidaten het
^uCri-mdat is het wettelijk vastgestelde
aantal stemmen krijgen, zijn zeker van een
aantal zetels in den gemeenteraad, evenredig
WB—WWB—IMWWUMB—g|
15
Lageraan schudde het hoofd.
- Eu de oude juffrouw is geheel en al dank
baarheid jegens hem, zei Agnes, maar toch....
Ge hebt inmmers gezegd, dat de flesch in zijn
tegenwoordigheid in dekeuken der familie Zier
gevonden werd, Koenraad
tJa, maar dat was een toeval.
Agnes haalde de schouders op. Men kan het
toeval ook wel te hulp komen, zei ze.
Mevrouw, in u steekt een bekwaam rechts
geleerde, verklaarde Lageman, terwijl hij haar
met onverholen bewondering in het schoone ge
laat keek. U zou mij kuunen overreden om te
gèlooven, dat de zaak zoo gelegen is, als u die
voorstelt, als ik maar een reden kon vinden voor
zulk een handelwijze van dien heer Bauerlich.
Dat moet juist onze taak zijn, verklaarde
mevrouw Von Beeren vastberaden. Reeds morgen
breng ik een bezoek aan Valentine's tante te
Wilmersdorf. Ik zal eens zien, of ik daar iets kan
vernemen, dat ons van nut is.
En ik zal den commissaris Kuhnel eens aan
klampen, zei Lageman. Hij heeft een klein zwak,
hij vertelt gaarne zijn heldendaden. Het zal mij
niet moeielijk vallen van hem haarfijn te verne
men, hoe het bij het vinden van die flesch is toe
gegaan.
En wat moet ik dan doen Ik ben er het
naaste in betrokken, zoudt ge mij tot werkeloos
heid willen veroordeelen vroeg Koenraad.
Wie bij zulke aangelegenheden het meest is
betrokken, is gewoonlijk de minst bruikbare, ant
woordde Lageman, maar als wij reden vinden
om het spoor van den heer Bauerlich nauwkeu
riger na te vorschen, zal u uwe taak wel aange
wezen worden. Voor zulk werk heelt men evenals
▼oor den oorlog drie dingen noodig: geld, nog
maals geld en alweder geld.
O, dat zult ge hebben, dat bezit ik genoegl
Dat klonk niet als pocheiij, maar diep treurig.
Zou .ik nog iets kunnen doen
Wacht maar, ge krijgt ook uw taak wel,
aan de door haar aanhangers uitgebrachte
stemmen. Zoo is 't niet meer de vraag alles
of niets," de regel is zooal niet alles, dan
toch iets." Dat werkt verlammend op den
ijver en kalmeerend op de gemoederen: met
Hollandsche berusting wacht men de resulta
ten af, zonder er zelf al te krachtig op in te
grijpen.
Tegenover de clericalen stonden ditmaal
de gematigde liberalen of doctrinairen, de
radicalen en socialisten. Zoo was 't in de
sleden. In de centra der industrie hebben
de sociaal democraten nog altijd de over
macht en daar,waar door de radicalen gepoogd
is om voeling te houden met de socialisten
om te zamen op te trekken tegen het cleri-
calisme, is die toeleg mislukt.
Het resultaat, dat uit de namen- en cijfer
reeksen in de Belgische bladen, slechts in
algemeene trekken valt af te leiden is, dat
in het grootste gedeelte der kleinere gemeenten
de meeste aftredenden herkozen zijn. In de
groote steden Brussel, Gent, Antwerpen en
Luik, waar de liberalen tot nu toe het over
wicht hadden, zullen de gemeenteraden be
staan uit liberalenclericalen en sociaal
democraten.
Zoo is er dus wel geen bepaalde zege,
geen verpletterende meerderheid aan de zijde
der clericalen, doch zij hebben toch terrein
gewonnen op hun tegenstanderswaar de
liberalen tot dusver het rijk alleen hadden
of ten minste een aanzieulijk overwicht, daar
zal nu ook gehoord moeten worden naar de
beide uiterste partijen. Vele gemeenteraden
zullen samengesteld zijn uit groepen, er zullen
dus bij vraagstukken van beteekenis telkens
gelegenheidsmeerderheden gevormd worden
combinaties van een dag of korter nog
De Lueger-quaestie heeft Zaterdagmiddag
weder eens geleid tot een onrustige, rumoe
rige zitting met incidenten van het Oosten-
rijksche huis van afgevaardigden een samen
komst der volksvertegenwoordigers, zooals tot
vóór eenigeti tijd alleen Frankrijk ze kende.
Reeds vroeg in den morgen was 'tzóo druk
troostte Agnes. Wij zijn nu de drie saaragezwo-
renen zij stak de heeren, die opgestaan waren
elk een hand toe en komen hier elke week
een paar malen bij elkaar om verslag te geven
van onze werkzaamheid en om nieuwe stappen
te overwegen.
Maar Agnes, hoe is dat Was het uw voor
nemen niet deze week naar Italië te gaan
Ja, dat was mijn plan.
Oh, dan kunnen wij hier, ook niet samen
komen, zei Koenraad zichtbaar teleurgesteld.
Ik heb van de reis afgezien, antwoordde
Agnes en voegde er zacht en verwijtend bij
Zoudt ge nu denken dat ik op reis ga, terwijl
gij zoo diep ongelukkig zijt en onze lieve Valen
tine onder een zware beschuldiging in de gevan
genis zit? Ik wilde op reis gaan omdat ik niets
beters te doen had, maar nu heb ik een taak te
vervullen, ik blijf hier.
Ach, Agnes, wat zijt gij goed! was alles,
wat Koenraad vermocht uit te brengen.
De beide heeren namen afscheid en verlieten
gezamenlijk de villa in de Rauthstraat. Er ver
liep echter een geruime poos voordat Koenraad
zijn niet verafgelegen woning in de Victoriastraat
bereikte, want de advocaat liep met hem ver
scheidene keeren de Thiergartenstraat heen en
weer. Hun gesprek liep nu niet over Valentine
Zier, doch Lageman liet zich door Koenraad ver
tellen van mevrouw Von Beeren's kinderjaren en
van haar kortstondig huwelijk. Toen zij eindelijk
afscheid van elkaar genomen hadden en Lageman
zijn weg naar het café Kaiserhof voortzette, waar
hij eenige vrienden zou ontmoeten, mompelde hij:
Hoe is het mogelijk, dat die man zulk een
vrouw van kindsbeen kent, en dan nog oogen
heeft voor eene andere
Wel verduiveld, Lageman, welk slachtoffer
wilt ge morgen weer uit de klauwen van den
beul redden? hoorde de advocaat plotseling, ter
wijl hij een zware hand op zijn schouder voelde.
Ik loop al een heel eind achter u, en ge be
merkt er niets van en praat halfluid met u zei ven.
Ah, goeden avond, kapitein! antwoordde
Lageman en drukte den ander de hand. In
derdaad houd ik me bezig met een geval, zooals
ik nog nooit bij de hand heb gehad, en waarover
ik....
Het stilzwijgen moet bewaren, vulde de ka
pitein aan. Ik ben niet nieuwsgierig, waarde
in en vóór het parlementsgebouw te Weenen,
dat de politie de handen vol had: de anti
semieten zouden dit wist men de urgentie
vragen voor hun interpellatie over de ont
binding van den gemeenteraad van Weenen
en dat beloofde een schandaaltje. De ver
wachtingen in deze werden verwezenlijkt
de lui, die in den namiddag tevergeefs tracht
ten den toegang tot het pai lementsgebouw te
foreeeren door de politie cordons te verbreken,
hebben veel gemist
Om 11 uur begonnen, eindigde de zitting
eerst t; 8 uur. Het eigenlijke schandaal van
deze ongeëvenaarde zitting van het huis van
afgevaardigden werd om half drie in den
namiddag ingeleid door een interpellatie, ge
lijktijdig aangekondigd door den clericalen
afgevaardigde Dipauli van de Hohenwart-club
en den anti-semiet Pattay, over de ontbinding
van den raad van Weenen. De president van
het kabinet, graaf Badeni wachtte geen
stemming over de urgent verklaring dezer
interpellatie)) af, hij stond onmiddellijk op en
sprak voor de vuist weg over de plichten van
een constitutioneel bewind en over de con
stitutioneel rechten en vrijheden, die hij noch
zijn ministers ooit zullen aantasten. Het ver
wijt, dat de regeering zich van het hof bedient
als schild tegen de aanvallen van de zijde
van Lueger c. s. weerlegde Badeni, die zich
bereid heette de verantwoordelijkheid van de
onthouding der keizerlijke goedkeuring aan
Lueger's verkiezing, geheel voor zijn rekening
te nemen. De ontbinding van den gemeente
raad noemde de premier het onmiddellijk
gevolg van de nieuwe verkiezing van Lueger;
men had toch niet verwacht dat de regeenng
in enkele dagen van meening zou veranderen,
dus vroeg Badeni.
Toen stak de orkaan nog niet opeerst
kwamen nog aan het woord de minister van
justitie graaf Gleispach, die de wettigheid
betoogde van de ontbinding zrowel als van
de onthouding der goedkeuring aan Lueger's
verkiezing, en eenige afgevaardigden. Reeds
enkele woorden van den minster van justitie,
die zijn „maiden speech" hield, lokten protest
heer. Kom mee en spoel voor vandaag uw zorgen
weg met een glas Marcobriiner. Ge zijt immers
op weg naar het Kaiserhof?
Lageman antwoordde toestemmend, de kapitein
stak zijn arm in den zijne en zoo stapten beiden
voort.
Als men wist, welk geval mij bezighoudt
en wie daarbij het arme slachtoffer is, dan zou
ik behalve de schade ook nog den spot hebben,
.dacht Lageraan. Maar waarom schade? waarom
spot? vroeg hij zieh af, terwijl hij een manhaftige
houding aannam. Waarom zoo kleinmoedig?
In onze kracht ligt ons geluk, zei mijn vader al
tijd. Waarom zou ik al mijn krachten niet in
spannen om het schoonste, reinste geluk te winnen?
Zie zoo, daar zijn de laatste twee van onze
tafelronde! riep men den kapitein en den advo
caat toe, terwijl zij een afzonderlijk, fraai gemeu
bileerd zaaltje van het Kaiserhof binnentraden,
waar twaalf of veertien heeren, enkele in uniform,
op het oogenblik wachtten, dat zij aan tafel zou
den gaan om in den laten avond nog eens lekker
te eten.
WelLagemanhoe is het Hebt ge een
twijfelachtig proces gewonnen? Hebt ge den
hoogsten prijs uit de loterij getrokken hoorde
men den advocaat dien avond herhaalde malen vra
gen, daar zijn opgewekte stemming aller aandacht
trok. Zij wisten echter niet, edit die vroolijke
stemming te danken was aan zijn hoop op den
hoogsten prijs uit de loterij des levens: een goede,
schoone, verstandige vrouw.
TIENDE HOOFDSTUK.
Mevrouw! welk een verrassing I welk een eer!
riep mejuffrouw Constance en voerde mevrouw
Von Beeren met veel buigingen en met ouder-
wetsche beleefdheidsbetooning naar de bruine sofa
van de woonkamer te Wilmersdorf.
Duid mij mijn vrijmoedig bezoek niet ten
kwade, mejuffrouw, zeide mevrouw Von Beeren
met innemende vriendelijkheid. Zij ging op den
aangeboden stoel zitten en liet haar blik rond
dwalen in de kamer, die bij haar een beklem
mend gevoel opwekte. Daar ik Valentine altijd
innig heb liefgehad, nieende ik daaraan het recht
te mogen ontleenen om naar den welstand van
hare tante te mogen vernemen.
U is zeer goed, mevrouw! Hoe zou het mij gaan?
Mijn arme broeder dood en Valentine nog erger
uit van de autisemieten, doch de eigenl-'jke
groote sensatie bracht Lueger zelf aan. Hij
vertelde kalm en bedaard, dat het eigenlijk
aan hemzelven heeft gelegen, dat hij geen
burgemeester is geworden. Badeni zoo
zei hij heeft mij door een tusschenpersoou
voorgesteld dat ik een ander, een strooman,
zou laten fungeeren als burgemeester tot na
het millennium van Hongarije; ik zelf zou zoo
lang onder-burgemeester zijn geweest. Na de
feesten zou ik dan de functie hebben over
genomen onder keizerlijke goedkeuring. Dat
heb ik niet gewild ging Lueger voort
en het overige weet gij. Dat alles had Lueger
nogal kalm verteld en het huis had het nogal
bedaard aangehoord ook, doch nu kwam
Lueger opeens uit den hoek. De leden der
linkerzijde heette hij „Hongaarsche hand
langers;" hij sprak van de joden en magyaren,
die het land verkoopen en verraden; hij
beleedigde Badeni persoonlijk door hem alle
eergevoel te ontzeggen en schreeuwde te mid
den van een hevige sensatie, dat de regeering
zich aan wetsverkrachting had schuldig ge„
maakt.
Lueger's laatste woorden werden natuurlijk
niet meer verstaan; op de galerijen werd
gejuicht en gejubeld, gebruld en geschreeuwd
„Leve Lueger" en meer dan een kwartier
lang duurde het schandaal voort, de bevelen
van den president tot ontruiming der galerijen
ten spijt. En toen eindelijk de beide galerijen
en de diplomaten loge (deze laatste vrijwillig)
ontruimd waren, bleef'het rumoer voortduren
in het huis zelf. Eindelijk kon de liberaal
dr. Menger tegen Lueger een redevoering
houden en toen kwam het tot stemming: alle
voorstellen der anti semieten, der clericalen
en der Duitsch-nationalen werden verworpen,
met groote meerderheid.
dan dood.... De oude dame die altijd spoedig de
tranen bij de hand had, voelde ook nu weer de
oogen vochtig worden.
Schrei niet, juffrouw Zier, troostte Agnes en
haar naast zich op een stoel trekkende nam zij
de rimpelige hand der oude juffer in de hare.
Alles zal wel goed te recht komen, het kan niet
lang duren of gezuiverd van de onzinnige ver
denking wordt Valentine ons terug gegeven.
Deze woorden hadden de verwachte uitwer
king niet. Constance liet het hoofd nog dieper
op de borst zinken; haar tranen vloeiden nog rij
kelijker en snikkend antwoordde ze: Hoopt u
dat dan werkelijk P
Wel zeker! U niet?
Constance schudde het hoofd.
Maar beste juffrouw, wees toch niet zoo moe
deloos De waarheid moet toch eindelijk aan het
licht komen
De oude dame antwoordde slechts met een die
pen zucht, doch in haar droevig gelaat merkte
Agnes iets opdat haar verontwaardigd deed
vragen
Maar u gelooft toch niet dat Valentine schul
dig is?
O God, barmhartige Godl kermde Constance
handenwringend.
Juffrouw Zier! Agnes bedwong haar mis
noegen en zei vriendelijker: Hoe kan u op zulke
gedachten komen Koenraad Rechling, ik. de
dienstboden van het huis, kortom ieder die Va
lentine kent, is overtuigd van haar onschuld en
zou u haar naaste bloedverwante daaraan
twijfelen? Hoe is het mogelijk?
Weer hoorde zij een zwaren zucht, doch zij
kreeg geen antwoord.
Het vinden van de flesch met vergiftigden
cognac heeft u zoo doen schrikken, vervolgde
Agnes, maar dat moet ook opgehelderd worden.
Ach God, dat is het niet alleen, riep Constance
met een wanhopig gebaar; ach mevrouw, ik wist
ik dacht ik geloofde reeds vroeger dat
zij het gedaan heeft.
Agnes sprong op, Hoe komt u op die afschu
welijke verdenking? Wie heeft u dat ingeblazen?
Niemand, niemand, maar wie anders zou het
gedaan hebben Eu zij was zoo vertoornd op
mevrouw Rechling. Mijnheer Bauerlich zegt het
ook.
Mijnheer Bauerlich? Maar die heeft toch
