Nummer 2. Zondag 5 Januari 1896. 19e Jaargang. Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen. ANTOON TIELEN, Spanje. BUITENLAND. Belgie. Frankrijk. Engeland. Duitschland. Italië. UITGEVER- Waalwijk. De Transvaal. «BMM«UW—P—I li »ii i i i i mmmmmmmi i i i i i «wiww— Waalw|lsclie on Langstraalscho Courant, Dit Blad verschijnt Woensdag en Zaterdagavond. Abonnementsp rijs per 3 maanden f 1, Franco per post door het geheele rijk f 1,35. Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco e zenden aan den Uitgever Advertentiën 1 7 regels f0,60; daarboven 8 cent per regel, groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën 3maal ter plaatsing opgegeven worden 2maal berekend. Advertentiën voor Duitsch- land worden alleen aangenomen door het advertentiebureau van Adolf Steiner, Hamburg. Reclames 15 cent per regel. Juist toen 't er uit ging zien alsof het conflict tusschen de „uitlanders" en de regee ring van de Zuidafrikaansche republiek een gunstige keer ging nemen (dat was kort vóór de sluiting van den oudey jaarkring), is het plotseling misgeloopen en er kan, zonder eenige overdrijving, gesproken worden van een formeele revolutie. In 't kort zij geme moriseerd, waarover de zaak eigenlijk loopt. Transvaal heeft in 1884 bij conventie met Engeland, dateerend van 27 Februari, zijn algeheele politieke onafhankelijkheid verwor ven, met voorbehoud evenwel, dat alle, door de republiek met vreemde mogendheden te sluiten verdragen of overeenkomsten, moeten worden onderworpen aan de goedkeuring van de Engelsche kroon. Nu zijn den „uitlanders" (voornamelijk Eugelschen) heel beperkte po litieke rechten toegestaan en de te Johannes burg gevestigde zonen van „Old Engeland" hebben, voor zoover zij deel uitmaken van een door hen gevormd nationaal verbond, onder leiding van Charles Leonardeen speciale favori van Cecil Rhodes (wat verdacht is) geëischt gelijkstelling in rechten, met al de daaruit voortvloeiende wijzigingen en her vormingen. Wat is er nu geschied, terwijl men reeds begon te hopen op een schikking of zoo iets, zij 't ook, dat Engeland's houding geen vertrouwen wekte Een gewapende bende van 800 man, deel uitmakende van de in Matabelenland geves tigde „Chartered Company" overschreed, te hulp geroepen door de leiders der Engelsche beweging, de Transvaalsche grens en rukte voort tot in de nabijheid van Rustenburg. Een dergelijke schending van het Transvaal sche grondgebied kon natuurlijk door president Kruger niet gedoogd worden. Vandaar dat de president onmiddellijk last gaf om de mannen der „Chartered Company" met geweld van wapenen terug te drijven. Zelfs te Lon den wordt door de bladen dit met alle internationale wetten in strijd zijnde optreden van den heer Jameson ten krachtigste afge keurd. De minister van koloniën, de heer Chamberlain, die aangezien het gebied der „Chartered Company" onder Engelands pro tectoraat staat, daartoe het recht heeft, ge lastte den heer Jameson per telegram om onmiddellijk terug te trekken. Het schijnt dus dat dr. Jameson, de ad ministrateur van de „Britsche Zuid-Afrika Maatschappij" op eigen houtje heeft gehan deld zonder voorkennis van zijne maatschappij en zonder machtiging van Cecil Rhodes. Hij is daartoe overgegaan na ontvangst van een brief van eenige aanzienlijke uitlanders te Johannesburg, die hem een hoogst overdreven voorstelling gaven van de gevaren, waaraan zij, hun vrouwen en kinderen blootstonden en zijn hulp inriepen tegen de Boeren, die, volgens de schrijvers van den brief, alle Engelschen dreigden te vermoorden. In plaats van daarvan kennis te geven aan zijn onmidel- lijken chef en diens bevelen at te wachten, is dr. Jameson eigenmachtig te werk gegaan en is hij aan het hoofd van een gewapende bende bij Mafeling de Zuid-Afrikaansche Republiek binnengevallen. Blijkbaar was hij zich bewust van het onrechtmatige zijner daad en vreesde hij teruggeroepen te worden, want hij heeft de voorzorg genomen, den telegraafdraad door te snijden. In deze omstandigheid ligt voor het oogen- blik 't grootste gevaar. De Britsche regeering heeft dr. Jameson gedesavoueerd en hem bevolen, onmiddellijk terug te keeren, maar nu de telegrafische gemeenschap is verstoord, moet dit bevel hem door boden gebracht worden, en de mogelijkheid bestaat, dat het in dien tusschentijd tot eene bloedige botsing komt tusschen de woeste, niets ontziende mannen van Jameson en de Boeren, die hij op zijn weg ontmoet. En als er eenmaal bloed gestroomd heeft, zijn bij de heerschende spanning de gevolgen niet te overzien. De Engelsche agent te Pretoria, sir J. Dewet, is Jameson van Johannesburg tegemoet gereisd om hem uit naam van koningin Victoria te bevelen, onmiddellijk terug te keeren; het is te hopen dat hij hem bijtijds aantreft, vóór de bende tot handtastelijkheden is overgegaan. Inmiddels komt uit Pretoria het bericht, dat een tweede bende van de „Chartered Company" in den Oudejaarsnacht de grens is overgetrokken, en dat te Johannesburg een opstand is uitgebroken. Waarschijnlijk is van dit laatste Jameson's overijlde stap de schuld, en zijn de uitlanders, zoodra zij hoor den dat hulp in aantocht was, lot feitelijk heden overgegaan. Lord Chamberlain zond president Kruger een telegram, waarin hij hem verzocht het zijne te doen om een botsing tusschen beide partijen te voorkomen en deze zal zekei gaarne aan dezen wensch gehoor geven, want de Transvaalsche regeering wenscht niets liever, dan dat de vrede worde gehandhaafd. Wellicht zal de president nog genoegen nemen met eene onmiddellijke outruiming van het Transvaalsche gebied door de En gelsche kolonisten, die, alle internationale bepaling overtredende, op zoo uitdagende wijze tegen de Transvaalsche regeering op treden. Intusschen meldt een telegram van 2 Januari: Jameson moet bij Johannesburg met de Boeren slaags geraakt zijn en flink klop ge had hebben, i ij moet ernstige verliezen hebben geleden. Men meeut dat hij genood zaakt zal zijn naar de grenzen terug te trekken. Dit bericht, dat namelijk Jameson een nederlaag en groote verliezen van menschen- levens zou hebben geleden, wordt door het ministerie van koloniën bevestigd. Jameson heett zich overgegeven. Chamberlain seinde naar Pretoria om voor de gevangenen en gewonden een genadige behandeling te vragen. In eeu later bericht meldt de Engelsche agent te Pretoria dat Jameson zich heeft overgegeven. Maar al deze belichten zijn eenigszins onduidelijk en verward. De minister van staat Frère Orban is Donderdagmorgen, enkele minuten na 7 uur overleden. Hij leed gedurende vele jaren aan bronchitis, welke ziekte bij het begin van dezen winter een ernstig karakter had gekre gen en den lijder noodzaakte te bed te blij ven. De nacht was vrij goed, maar's morgens werd de zieke door een kinkhoest overvallen die hem uitputte, en na korten doodstrijd gaf hij den geest. Frère Orban was afgevaardigde van Luik gedurende 47 jaren (van 1847 tot 1884) en minister gedurende 24 jaren (van 1847 tot 1852 en van 1857 tot 1870, en van 1878 tot 1884.) De tijding van zijn dood werd onmiddellijk aan den koning medegedeeld, die een betui ging van deelneming aan de familie deed overbrengen door den opperhofmaarschalk. Hoewel het sterven van Frère Orban te voor zien is geweest, veroorzaakt de dood van dezen leider der liberale partij (sedert 1868) zeer groote deelneming en droefheid. Op de Nieuwjaarsreceptie op het Elysée te Parijs heeft president Faure, de geluk- wenschen van het corps diplomatique beant woordend verklaarddat Frankrijk zich wenscht te wijden aan de werken van een dracht, vrijheid en vooruitgang en overal waar het tusschenbeide kwam, 't zij dan afzonderlijk of met anderen, de pogingen zag slagen, die het aanwendde ten bate der be schaving en bevestiging des vredes. Het zal ook voor het vervolg Frankrijk's ijverig streven wezen deze staatkunde te doen zegevieren. Een officieel telegram van Campos bracht het bericht van een ontmoeting met de op standelingen onder Gomez en Macéo. De Spanjaarden hadden vier dooden en negen tien gewonden. Het telegram zegt nog dat de Spanjaarden tegenover de opstandelingen geplaatst een beweging wisten te maken en vooruit te dringen in de richting der provincie Havana. Echter erkent Campos ook dat de berichten aangaande dit laatste niet eenslui dend zijn. Er wordt veel over het telegram gesproken. De rechter van instructie, belast met het proces der Madridsche gemeenteraads leden, heeft negen van de tegenwoordige jaadsleden, drie vroegere en twee pachters van de belasting in staat van beschuldiging gesteld. De groote linnenfabriek der firma Hepworth en Co. te Leeds is volgens telegrafisch bericht door het vuur vernield. De schade wordt op f 900000 geschat. Door deze ramp zijn dui zend arbeiders werkloos geworden. De uitlevering van den in Italië gearres teerden baron Von Hammerstein zal waar schijnlijk binnen 14 dagen volgen. Hammer stein wordt door den commissaris van politie YVolfF en de Italiaansche gendarmes per spoor naar de grenzen gebracht. Het landgericht te Leipzig veroordeelde den voormaligen directeur der Leipziger Volkszei'.ungSimon Katzenstein wegens majesteitsschennis tot drie maanden gevan genisstraf. De hoofdredacteur van de Slees- wijk Holsteinsche Volkszeitung werd door de rechtbank van de beschuldiging wegens majes teitschennis vrijgesproken. Er was één jaar gevangenisstraf tegen hem geëischt. Bij den brand van een petroleumpakhuis te Beutnen iu de Pruisische provincie Silezie zijn 400 vaten petroleum en 300 tonnen haring verbrand; een winkelbediende en een soldaat vonden den dood in de vlammen. In de nabijheid van Waldenburg in de provincie Silezie, niet ver van Hermsdorf heeft een vreeselijke mijnontploffing plaats gehad. Reeds zijn 23 dooden en een groot aantal gekwetsten naar het mijnwerkerszieken huis te Waldenburg overgebracht, en velen worden nog vermist. Een geweldige brand, waarbij het verlies van twee menschenlevens te betreuren is heeft te Hambutg gewoed in een gebouw aan de Kleine Rijkstraat. Daar bevonden zich onder andere een bergplaats van klaverzaad, een wijnpakhuis en een boekdrukkerij. Het vuur vónd in de groote voorraden zaad, papier, wijn en spiritualiën rijkelijk voedsel en of schoon de stedelijke brandweer met zeveu stoomspuiten en 20 gewone spuiten zeer spoedig op het terrein verscheen, brandde het vuur 's avonds nog rustig voort. Het vernielende element werd op alle mogelijke wijzen tegengewerkt, van alle omliggende daken uit werd het vuur bespolen, doch niets kon den voortgang ervan stuiten. Er' zijn helaas ook twee menschen, werklieden uit bovengenoemden zaadhandel in de vlammen omgekomen. De eene verbrandde voor de oogen van zijn broeder, die, toen hij poogde den ongelukkige te redden, zelf brandwonden bekwam en zijne pogingen tot redding ten slotte moest opgegeven. De andere werkman werd vermist en is ongetwijfeld eveneens iu de vlammen omgekomen. Bovendien werden twee brandweerlieden door neervallende steenstukken vrij ernstig gekwetst en wegge dragen. Het blusschingswerk werd door de heerschende koude zeer bemoeielijktde spuitgasten waren om zoo te zeggen als in ijs gekleed, want het van hun uniform afloo- pende water bevroor aanstonds. De oorzaak van den brand wordt toegeschreven aan de ontploffing van een gasmotor. De aangerichte schade is aanzienlijk. Duitsche couranten van alle politieke partijen ondersteunen met de meest mogelijke kracht het diplomatieke optreden der Duitsche regeering ten gunste van Transvaal tegenover de gewelddadige Engelsche plannen. Zoo een eenstemmigheid ten gunste van een di plomatieke actie had men sinds Bismarck's dagen niet meer gezien, Het zijn niet enkel de bedreigde Duitsche belangen, maar het is ook de algemeen bekende perfidie en vrij buiterij welke een algemeenen storm van verontwaardiging wekken. De Natioualzeitung legt nadruk op het internationale karakter dat het conflict heeft en waar alle mogendheden die in Zuid Afrika directe belangen hebben rekening mede moe ten houden. Tot de patroons van de Royal Chartered Company behoort de hertog van Fife, behuwdkleinzoon der koningin van En geland enz. Voorts wijst de Nationalzeitung er op, dat de bende die den inval deed „in soldij van den beruchten Cecil Rhodes staat, die tegelijk de eigenlijke leider der Company en eerste-minister der Kaapkolonie is, die dus een hooge officieele positie bekleedt en thans als een veroverende vrijbuiter durft op te treden." De Berliner Neueste Nachrichten acht het ondenkbaar, dat Rodes nog langer minister iu de Kaapsche regeering zou blijven. De Post neemt een opmerking der Deutsch Süd- Afr. Ztg. over, „dat de weg naar Johannes burg via Berlijn is." Gewelddadigheden tegen Transvaal zouden op een Duitsch veto stoo- ten. De Kreuzzeituug spreekt van Engelsche vrijbuiters en spoort de Duitschers in Trans vaal aan zich als „Duitsche uitlanders" aan de zij der wettige Transvaalsche regeering te plaatsen. Zij zouden als een bijzondere groep een eigen program van hervormingen kunnen opstellen, dat tegen het revolution- naire doen der Engelschen in gaat. „Onze landgenooten behooren aan de zij der Boe- renregeering." De Voss. Ztg. keert zich tegen de Times en vindt het onbeschaamd dat na dezen roovers-inval het Engelsche blad nog nuttige lessen aan Transvaal en aan Duitsch land wil geven, over een „schenden van de conventie van 1884» De republiek Transvaal is Engelands vazal niet en heeft het volste recht te Berlijn steun te vragen. De Duitsche pers heeft Engeland tegen Cleveland's bood schap gesteund, maar in Zuid Afrika staat de Duitsche macht onvoorwaardelijk aan de zijde der boeren. Naar men hopen raag, zal het niet noodig wezen dit ook nog anders dan met diplomatieke middelen te tooneo. In soortgelijken scherpen toon spreken ook nog andere couranten. Te Port Said is uit Massauwa bericht ont vangen dat generaal Baratieri alle mannen in de kolonie Eritrea, die in staat zijn de wapenen te dragen, tot den krijgsdienst heeft opgeroepen. Generaal Arimondi, die zich te Asmara bevindt, is tijdelijk met het opper bestuur der kolonie belast, daar generaal Baratieri zelf den veldtocht tegen de Abessi- niëis wenscht te leiden. De Independente, het zevende Italiaansche transportschip, is Woensdag uit Port Said naar Eritrea vertrokken met het 10e bataljon Afrikaansche infanterie, 800 man sterk en 122 lastdieren. De chef van den generalen staf zond eenigeu tijd geleden kolonel Pittaluga naar Abessinie, ten einde plannen te maken voor een veldtocht ter onderwerping van Menelik. De kolonel is nu van zijn reis, die twee maanden ge luurd heeft, teruggekeerd en verzekert dat de negus over 35 a 40000 met geweren gewapende manschappen kan be-

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1896 | | pagina 1