Nummer 71. Donderdag 3 September 1896. 1913 Jaargang.
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
De Bankiersvrouw.
ANTOON TIELEN
Staatkundig overzicht.
FEUILLETON.
UITGEVER-
"Waalwijk.
De Echo van het Zuiden,
Wul«(jksrkr ra Laagslrutschr feiirail,
Dit Blad verschijnt Woensdag en Zaterdagavond.
Abonnementsp rijs per 3 mannden f 1,
Franco per post door het geheele rijk fl,L5.
Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden
aan den Uitgever
Adveutentiën 1 7 regels fO,GO; daarboven 8 cent per regel,
groote letters naar plaatsruimte. Advertcntiën 3maal ter plaatsing
opgegeven worden 2maal berekend. Advertentiën voor Duitsch-
land worden alleen aangenomen door het advertentiebureau van
Adolf Steiner, Hamburg. Reclames 15 cent per regel.
't Is te Konstantinopel nog wel niet de
weldadige frischheidwelke volgt op een
geweldige onweersbui na eenheeten zomerdag,
't is er nog altijd zwoel en drukkend, doch
voor 't moment zijn de elementen door geweld
van wapenen toch wat gekalmeerd en zoo is
er dan gelegenheid om in bijzonderheden
kennis te nemen van de verschrikkelijke ge
beurtenissen waarvan Turkije's hoofdstad
gedurende een tweetal dagen het tooneel is
geweest.
Vastgesteld is nu, dat de algemeene opstand
overlegd en voorbereid was door Armeniërs
en dat de gezanten met dat plan reeds voor
eenigen tijd waren in kennis gesteld door het
revolutionaire comité, evenals de Porte wel
wist, dat er iets broeide. Als men nu van
ooggetuigen en onbevooroordeelden verneemt,
dat het aantal omgebrachte Armeniërs dui
zenden beloopt en het aantal gedoode ma-
homedanen veertig, dan is er wel geen twijfel
of men nu eigenlijk de Christenen dan wel
de mahomedanen als slachtoffers moet be
schouwen Geprovoceerd hebben de 30
dwazen, die met bommen en allerlei moord
tuigen de Ottoroaansche bank binnendrongen
en die meenden door hun daden van geweld
geheel Europa te kunnen intimideeren, van
de vertegenwoordigers te Konstantinopel te
kunnen eischen de tenuitvoerlegging van een
hun gesteld ultimaten en dat nog wel binnen
twee etmalen
't Zou vermakelijk zijn als de gevolgen niet
zoo ernstig waren geweest en als het doen
der dwazen niet had gelijkgestaan met het
spelen met vuur nabij een vat buskrnit
duizenden hunner geloofsgenoolen zijn het
slachtoffer geworden van den moordlust der
fanatieke Mohammedanen, die zij door hun
doen zeker aan zich verplicht hebben.
En zij, de aanleggers, de aanleidende oor
zaak van het vreeselijke bloedbad, zij wisten
zichzelven te redden, zij bedongen zich vrijen
uittocht en straffeloosheid, terwijl duizenden
60
Dut meisje, dat ondervinding van de moeie-
lijkheden des levens scheen te hebben, bemerkte
de zorgen barer meesteressen. Hoe ook, zonder
dat het haar verzocht was, noemde zij een zeer
goede modiste, die pas begonnen en zelf geld
had,, en zeker vereerd aou zijn, het noodige te
leveren, zonder dadelijk betaald te worden, en
daardoor het vooruitzicht kreeg dat de dames
Fauvel haar bij hare kennissen zouden bekend
maken, en alzoo klanten aanbrengen. Maar dat
was niet alles. Mevrouw Fauvel, noch Madeleine
konden zonder eenig sieraad naar het bal gaan,
en haar kleinoodien waren allen in den lommerd
beleend en Raoul had de bewijzen in handen.
Toen kreeg Madeleine de gedachte, naar hem
toe te gaan en hem te verzoeken een deel van
het gestolen geld te gebruiken, om eenige siera
den in te ruilen.
Zij deelde dit plan aan haar tante mee, en
zei Schrijf liaoul om een rendez-vous, hij
zal niet durven weigeren en dan zal ik gaan.
En werkelijk nam het moedige meisje twee
dagen later een rijtuig en begaf zich ondanks
het vreeselijke weer naar Vésinet.
Weinig dacht zij toen, dat de heer Verduret
en Prosper haar gevolgd, en op de ladder staande,
getuigen van haar onderhoud met Raoul waren.
Die moedige poging bleek echter nutteloos,
Kaoul verklaarde, dat hij met Prosper gedeeld
had, dat zijn deel al verteerd was en hij geen
geld had.
Zelfs wilde hij de briefjes niet teruggeven, en
Madeleine moest al hare wilskracht inspannen,
om hem vier of vijf briefjes van voorwerpen van
weinig waarde af te persen.
Dit alles had Clameran voorzien en bevolen
zoo te handelen. Hij hoopte, dat zij zich in een
oogenblik van wanhoop tot hem zou wenden.
Er. Raoul had hem gehoorzaamd, maar elkaar
na die woordenwisseling, waarvan Joseph Dubois,
de nieuwe kamerdienaar van Clameran, getuige
was geweest, niet meer gesproken.
geheel onschuldigen als dieren werden ge
slacht bij tientallen tegelijk.
Doch hebben de bedrijvers van den aanslag
op de bank direct schuld aan het bloedbad
de verantwoordelijkheid voor het wanbe
drijf der geloovigen, voor de afschuwelijke
wraakneming op onschuldigen en grootendeels
weerloozen, treft de Porte, treft de autori
teiten, wier optreden zoo niet alles had kunnen
verhinderendan. toch het kwaad in den
beginne had kunnen beteugelen. Schuldig
zijn ongetwijfeld de aanleggers van den
opstand, doch tot rekenschap verplicht is de
Porte, zij moest waken tegen dergelijke inci
denten.
Nu worden de gezanten gezegd van het
Armenisch comité een mededeeling te hebben
ontvangen,dat de revolutiemannen voornemens
zijn een vreeselijke wraakneming te oefenen
als het moordbedriji niet eindigt en te Kon
stantinopel spreekt men van een vermoedelijke
aftreding van den tegenwoordigen minister
van oorlog, gevolgd door de beooeming van
Abdullah-nacha, den militairen bewindvoerder
op Kreta, in zijn plaats.
Wel heeft de aanwezigheid van den czaar
te Weenen tot het eendrachtelijk samengaan
der mogendheden tot onverwijlde beteugeling
van de moordenarijen, bijgedragen: tusschen
den gezant van Engeland te Weenen en
Goluchowski en Lobanow is van gedachten
gewisseld en al spoedig was men het eens.
Vrijdag hebben de gezanten der mogend
heden zich tot den sultan gewend, om hem
nadrukkelijk te wijzen op de noodzakelijkheid
de moorden onverwijld te doen ophouden,
onder bedreiging, dat hijzelf zou worden aan
sprakelijk gesteld, wat voor het Ottomaansche
rijk de noodlottigste gevolgen zou kunnen
hebben.
Het middel was krachtig en weldadig in
zijn werking: in den avond van denzelfden
dag waren de straten schoongeveegd en, be
halve in de wijk Haskeni, bleet 't des nachts
overal rustig, welke weldadige ommekeer zich
den geheelen Zaterdag handhaafde en zelfs
hier en daar leidde tot geleidelijke herleving
De twee misdadigers vertrouwden toen elkaar
zoo weinig mogelijk. Clamera-n zocht naar een,
al niet eerlijk, dan toch weinig gevaarlijk middel,
om van Raoul af te komen en deze had een
voorgevoel van dat voornemen. Alleen een groot
dreigend gevaar kon hen weer verzoenen en dat
eevaar deed zich op het bal der heeren Jandidicr
voor.
Wie was die geheimzinnige hansworst, die na
zijn fijne toespelingen op mevrouw Fauvel op
zoo zonderlinge toon tot Louis had gezegd
Ik ben een vriend van uw broeder Gaston.
Zij konden het niet gissen maar zij herkenden
een zoo beslisten vijand in hem, dat zij een po
ging aanwendden, hem na afloop van het bal te
dooden.
Nadat zij hem gevolgd en zoo door hem mis
leid waren, stonden zij zeer verslagen.
Laat ons oppassen, had Clameran gezegd
wij zullen te vroeg weten wie die man is.
Raoal had toen nog geprobeerd, Clameran er
toe te bewegen van Madeleine af te zien, •i.aur
deze had daarop uitgeroepen Neen, ik zal
haar bezitten ot sterven.
Zij meenden dat, nu zij in dien hansworst
hun'vijand gezien hadden, zij voorzichtig moesten
zijn, en zoo het gevaar ontkomen, maar zij wisten
niet met welk persoon zij te doen hadden.
DE ONTKNOOPING.
Dat waren de feiten, die den lieer Verduret
met bijzondere nasporingskunst verzameld en
gerangschikt had.
Hij was 'savonds om negen uur te Parijs ge
komen, niet zooals hij gemeld had met heispoor
van Lyon maar met dat van Orleans, had zich
dadelijk naar het hotel //den aartsengel begeven
waar de kassier vol ongeduld op hem wachtte.
Nu, gij zult wat moois hooien, zei hij, en
gij zult u verbazen, tot hoever men dikwijls in
het verleden moet teruggaan, om de eerste oor
zaken van een misdaad te vinden. Alles staat
hier op aarde met elkaar in verband.
Als Gaston de Clameran voor twintig jaren geen
kop koffie in het café Jarnegue, in Tarascon was
gaan drinken, had men voor drie weken uw kas
niet bestolen. Valentine de la Verberie heeft de
messteken, die in 184U ter wille van haar gege
ven werden, in 1866 duur moeten betalen.
van handel en verkeer.
Onder de Armeniërs duurt de ongerustheid
evenwel onverzwakt voort en 't ziet er in hun
wijken treurig uit: er komt gebrek aan de
noodigste behoeften, terwijl niemand hun hulp
durft verleenen dan met tusschenkomst van
de consuls. Bij officieele nota van de regeering
in de Turksche bladen, wordt de bevolking
aangemaand tot kalmte, onder bedreiging van
gestrenge straf tegen hen, die eenige klasse
der bevolking aanvallen of mishandelen en
werkelijk ?ijn door de ministers van oorlog
en marine voorzorgen genomen om ongere
geldheden met kracht en geweld van wapenen
te onderdrukken, waartoe de ammunitie der
troepen verdubbeld is.
De verhalen van „ooggetuigen" vullen nu
kolommen druks in de groote bladen van ons
werelddeel en de eindindruk van deze on
verkwikkelijke lectuur is medelijden en ver
ontwaardiging medelijden met de bekla
genswaardige slachtoffers van moordlust en
fanatisme (onder tijdelijke garantie van de
overheden!) verontwaardiging over de straffe-
looze ontkoming van de schuldigen aan den
bankaanslag, wier nadere mededeelingen geer.
twijfel laten over hun bedoelingen en over de
voorbereiding lang vooraf,
Hoewel 't tusschen Gsorgi pacha Bero -
witsch en Abdullah-pacha (respectievelijk de
civiele gouverneur van Kreta en de bevel
hebber der troepen) weer tot een geschil is
gekomen en hoewel een tweehonderdtal ma
homedanen Zondag zich hebben vergrepen
aan het eigendom van Engelands vice-consul
dr. Sakrefides, luiden de berichten uit Kanea
toch voortdurend hoopvol.
Te Kanea hebben de consuls denKreten-
sische Christen-afgevaardigden verklaard, dat
zij bereid zijn hun de beslissing der mogend
heden en der Porte ten aanzien van de eischen
der Kretensers mee te deelen; de afwezige
Christen-afgevaardigden moeten zich echter
onmiddellijk naar Kanea begeven. Ook den
afgevaardigden, die te Athene vertoeven, is
dringend verzocht naar Kanea terug te keeren.
Alles komt toch vroeger of later uit, luister
maar.
En hij vertelde hem alles, en bediende zich
daarbij nu en dan van de aanteekeningen uit
zijn zakboekje.
'in de laatste acht dagen had de heer Verduret
nauwelijks vierentwintig uren rust genoten, maar
dat hinderde hem niet.
Zijn ijzersterk gestel trotseerde alle vermoeie
nissen en de bronnen van zijn geest waren te
vol, om ooit uitgeput te worden.
Ieder ander zou gebroken zijn, maar hij hield
zich staande en met vuur vertelde hij het drama,
waarvan hij de ontknooping voorbereiddehij
sprak kalm of opgewonden naarmate de too-
neelen, die hij verhaalde, het eischten en trad
om zoo te zeggen in de handeling van de personen,
die hij voorstelde.
Prosper luisterde, verbaasd door die verrassende
klaarheid, door die verwonderlijke onthullingen.
Hij hoorde toe en vroeg zichzelf af, of dat ver
haal, dat alle gebeurtenissen tot in de kleinste
bijzonderheden verklaarde, dat vluchtige gedach
ten ontleedde en gesprekken weergaf, die geheim
moesten blijven, geen roman was, in plaats van
werkelijkheid.
Zeker, al die gebeurtenissen waren vernuftig,
en grensden aan het waarschijnlijke, maar waarop
berustten zij
Waren het geen droomen van iemand met een
sterke verbeeldingskracht
De heer Verduret had langen tijd noodig, hem
alles duidelijk te raakeu, en het was bijna vier
uur, toen hij eindigde en zegevierend uitriep
En nu zullen zij op hun hoede zijn, maar
daar spot ik mee; ik heb ze in mijn macht en
zij zullen niet ontsnappen. Binnen acht dagen
zijt gij in uw eer hersteld, Prosper, ik heb het
aan uw vader beloofd.
Hoe is het mogelijk zeide de kassier, die
door al dat nieuws geheel verward wes, hoe is
het mogelijk
Wat?
Alles wat u mij verteld hebt.
L)e heer Verduret sprong op. Hij was niet
gewoon, dat zijn toehoorders aan de zekerheid
zijner inlichtingen twijfelden.
Of liet mogelijk is, riep hij uit, maar
ik verzeker u dat het de zuivere waarheid is,
zoo klaar als de dag.
In diplomatieke kringen had men, in ver
band met deze en de Cretensische aangele
genheden, reeds beteekenis gehecht aan het
eenigszins overhaast vertrek van prins Loba-
noff, den Russischen minister van buitenland-
sche zaken, uit Weenen, wervvaarts hij den
czar vergezeld had.
Des te treffender is derhalve de mededee
ling, dat de prins ministerop deze zijne
terugreis plotseling is overleden.
Als ooit een staatsman op een ongeschikt
oogenblik is gestorven, is het wel prins Lo-
banof Roslófski.
Niet in 't algemeen alleen is zijn dood een
verlies voor de Russische diplomatie, maar
het tijdstip waarop hij sterft, juist na de
onderhandelingen met Goluchowski, vóór de
nieuwe reis van den keizer en midden in de
Oostersche moeielijkheden, is onovertrefbaar
ongelukkig.
De opstand op Cuba vormt nog altijd het
zwaartepunt der Spaansche politiek. Volgens
een officieel telegram uit Cuba heeft in de
nabijheid van Mariel tusschen de opstandelin
gen onder hun aanvoerder Quintin Banderas
en de troepen een botsing plaats gehad
waarbij de eersten 19 dooden verloren. Ban
deras is door Maceo afgezet. De Spaansche
ministerraad besloot in de maand September
30 millioen peseta's voor den oorlog op Cuba
te besteden. In de Spaansche havens wordt
de inscheping van 40000 man voor het Cu-
baansche oorlogsterrein voorbereid. In No
vember zullen nog 30000 man derwaarts
gestuurd worden. Generaal Weyler zal na
aankomst dezer troepen over 200000 man
beschikken.
Volgens door de Köln. Zeit. uit Zanzibar,
ontvangen berichten, heeft de Duitsche consul
geweigerd te voldoen aan het verzoek der
Engelschenom Said Khalid, die op het
Duitsche consulaat gevlucht is, uit te leveren.
De Engelsche zeelieden hebben, bijgestaan
door de gevangenen, den brand gebluscht,
welke de bouwvallen van het gebombardeerde
Wat! Zulke dingen kunnen is Parijs ge
beuren, in ons midden, zonder dat
Duivels, viel de ander liem in de rede, gij
zijt nog jong. Er gebeuren nog wel andere dingen
zonder dat gij het weet. Ge gelooft slechts aan
de geschiedenissen, die aan het gerechtshof ver
handeld worden. In het politieblad meent ge de
bloedigste drama's van het leven te lezen. Maar
in de familiekringen zelf spelen zich dikwijls de
bloedigste drama's af, de verraders dragen er
handschoenen, de schurken vermommen zich
achter medelijden en achting en de slachtoffers
sterven wanhopig.
Ik begrijp niet, hoe u dat alles hebt kunnen
ontdekken.
De heer Verduret glimlachte en zei met zelf
voldoening Wel als ik mij een taak opleg,
wijd ik er mij ook geheel aan. Let wel, iedere
man met middelmatig verstand, die zijn gedachten
en zijn wil op één punt vestigt, geraakt bijna
altijd tot zijn doel. Overigens heb ik nog andere
middeltjes.
Er zijn toch aanwijzigingen toe noodig, ik
kan er geen vinden.
Ja, dat is zeker, om in zoo een duistere
zaak door te dringen, is licht noodig. Maar de
blik van Clameran, toen ik hem den naam van
zijn broeder Gaston noenule. is mijn lantaarn
geweest. Van af dat oogenblik ben ik recht op
de oplossing van het vraagstuk afgegaan, als op
den vuurtoren.
Prosper zag hem vragend en smeekend aan,
hij wilde de hulpmiddelen van zijn beschermer
zoo gaarne kennen, want nog twijfelde hij en
kon hij niet aan het geluk gelooven een schit
terend'herstel in zijn eer.
Het zou u zeker heel wat waard zijn, om
te weten, hoe ik achter de waarheid ben gekomen
zei de heer Verduret.
Natuurlijk, o, het lijkt mij alles zoo een
wonder.
De heer Verduret verheugde zich over Pros
pers verbazing. Hij was wel geen goed beoor-
deelaar, maar het is toch altijd aangenaam, om
oprecht bewonderd te worden, door wien het
ook zij.
Nu, antwoordde hij, ik zal u mijn systeem
verklaren. Van een wonder is overigens geen
sprake. Wij hebben samen aan de oplossing
van dat vraagstuk gewerkt; ge weet dus, op
