Nummer 72. Zondag 6 September 1896.
Jaaf&aüg*
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen,
De Bankiersvrouw.
ANTOON TXELEN,
Staatkundig overzicht.
FEUILLETON.
BUITENLAND.
Belgie.
Frankrijk.
I.
UITGEVER-
Waalwijk.
De Eclio van het Men.
Waalwpsche en Langslraatsche Courant.
Dit Blad verschijnt Woensdag en Zaterdagavond.
Abonnementsp rijs per 3 maanden f 1,
Franco per post door het geheele rijk fl,15.
Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden
aan den Uitgever
Advertentiën 1 7 regels f0,60; daarboven 8 cent per regel,
groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën 3maal ter plaatsing
opgegeven worden 2maal berekend. Advertentiën voor Duitsch-
land worden alleen aangenomen door het advertentiebureau van
Adolf Steiner, Hamburg. Reclames 15 cent per regel.
Of 't is gegaan op initiatief van Duitsch-
land, van Oostenrijk of van Rusland, doet
eigen ijk weinig of niets ter zake 't schijnt
evenwel een feit te zijn, dat de mogendheden
sultan Abdul Hamid het vuur na aan de
schenen leggenmen wil zich niet langer
tevreden stellen met toezeggingen en beloften,
Turkije moet door daden bewijzen dat het
op zich zelt kan staan, dat het niet gedoemd
is tot machteloosheid. Dat heet nog eens
spijkers met koppen slaan en deze toon is
aangeslagen, niet in humanitaire beginselen
alleen, toch in 't belang van den vrede en
dus geldt voor den beheerscher van alle ge-
loovigen het woord van Gambetta „Se sou-
mettre oa se démettre": hij kan zich onder
werpen aan de verlangens der mogendheden
of hij kan zich terugtrekken, de tijd van
praatjes maken schijnt voorbij ie zijn
Heel onverwacht kan 't doortastend optreden
der mogendheden nu juist niet genoemd wor
den elk der gezanten heeft in de laatste
dagen zich krachtig doen gelden wanneer 't pas
gal en den avond van des sultans feestdag
is door de gezanten geen gevolg gegeven
aan het nadrukkelijk verzoek van Yildiz-kiosk
uit, om als naar gewoonte te illumineeren; er
is eenvoudig geantwoord, dat de verlichting
der huizen geen internationale verplichting
of beleefdheid was en dat er na de treurige
voorvallen geen reden was tot eenig vreugde
vertoon. Dit gevoegd bij de eenparige betui
gingen van leedwezen over het gebeurde ter
gelegenheid van de felicitatie-receptie in
Yildiz-kiosk zal Abdul Hamid wel niet in
twijfel laten omtrent de tegenover hem aan
genomen houding. Aan duidelijkheid laat het
optreden der gezanten nu wel niets meer te
wenschen over en als de sultan meent, dat
't alleen bij dergelijke platonische manifesta-
tien zal blijven, rekent hij alweer mis: Oos
tenrijk heeft een tweede oorlogsbodem naar
Konstantinopel gezonden en Rusland en
Amerika schijnen ook voornemens hun scheeps-
61
Ik denk, dal iedere van natuur driftige man
altijd twijielt en nooit aan de eerste ingeving
gevolg geeft. Daarin schuilt ook onze eenige kans
op redding. Als de heer Fauvel na ontvangst
van dit epistel zich niet heelt kunnen inhouden
en hij de kamer van zijn vrouw is binnenge
stormd met den uitroep
Waar zijn uwe diamanten Dan is het met
onze plannen gedaan. Ik ken mevrouw Fauvel,
dan heeft zij ook alles bekend!
Zou dat zoo een groot ongeluk zijn?
Ja, want bij het eerste hooge woord, dat
tusschen den heer Fauvel en zijne vrouw ge
wisseld wordt, zullen onze vogels gevlogen zijn.
Daaraan had Prosper niet gedacht.
Bovendien zou er iemand een groot verdriet
mee worden aangedaan.
Aan iemand die ik ken
Ja en goed ook. In ieder geval zou ik wan
hopig zijn, als die twee schurken ontsnappen
zouden, zonder ontmaskerd te zijn.
Het lijkt mij toch, dat u weet waaraan ge
u te houden hebt.
De heer Verduret haalde de schouders op en
vroeg: Hebt ge dan in mijn verhaal geen
leemten ontdekt?
Neen.
Dan hebt ge niet goed geluisterd. len
eerste: heeft Louis de Clameran zijn broeder al
of niet vergiftigd
Na wat u mij gezegd hebt, is dat toch zeker.
Zoo, ge zijt gauwer met uw oordeel klaar
dan ik. Denken doe ik het ook, maar welk bewijs
hebben wij?
Geen een. Ik heb dokter C. geloof ik handig
uitgevraagd, zonder dat hij eeuigen argwaan kon
krijgen en hij is geen kwakzalver, maar een
knap man en praktisch opmerker. Welk vergif
heeft de beschreven gevolgen Ik weet het niet.
En toch heb ik alle vergif bestudeerd, van af
het vingerhoedskruid van La Pommerage tot aan
de aconitine van La Sauvre6y.
macht aan den Bosporus te versterken, terwijl
Phillipp Currie, Engelands gezant te Kon
stantinopel, volmacht heeft van lord Salisbury
om, indien hij dit gewenscht acht, zijn eischen
(het resultaat van overleg met overige gezanten
of wel voortgevloeid uit particulier initiatief)
kracht bij te zetten met de Britsche scheeps
macht.
Terwijl de directie der Ottomansche Bank
voornemens wordt geheeten haar Armenische
beambten buiten Turkije aan 't werk te stellen
(dit in verband met de ontdekking van een
groote hoeveelheid dynamiet onder de hoofd
trap der Bank, waar alleen met de toestanden
welvertrouwden het moeten hebben neerge
legd) woidt uit Konstautinopel bericht de
inscheping naar Marseille van een vijftigtal
Armeniërs, die in Bankinstellingen en iu
andere Fransche ondernemingen werkzaam
waren en bij wier vertrek het gepeupel alleen
in bedwang werd gehouden door de vrees
voor de gevolgen van een aanval in tegen
woordigheid van de vertegenwoordigers der
mogendheden.
Terwijl steeds luider wordt gezegd dat de
regeering van den op de Bank te onderne
men aanslag heel wel op hoogte was, doch
dat zij meende zich dit vette hapje niet te
mogen doen ontgaan en zelfs langs omwegen
het gepeupel deed iu kennis stellen met het
feit, dat er iets te moorden en te plunderen
viel, blijft de Porte voortgaan met de publi
catie van de wandaden der Armeniërs en
van hun booze plannen voor de naaste toe
komst. Nog wel 200 revolutionaire Armeniërs
zouden er in Konstantinopel zijn en steeds
worden nieuwe maatregelen genomen om een
eventueele nieuwe uitbarsting te voorkomen.
Dat men te te doen had met een vrij
welgeordend, zij 't ook dolzinnig plan, blijkt
uit de nader bekend geworden bijzonderheden.
Er zij a door de politie 175 bommen gevon
den en die waren in hoofdzaak bestemd voor
de Grieksche kerken, om de Grieken te doen
gelooven aan een aanval der Turken. Het
aantal gevangen genomen Armeniërs is enorm,
doch de hootdschuldigen eigenlijk alleen-
Die dood kwam zoo van pas.
Rat men onwillekeurig aan een misdaad
denkt, ja, maar het toeval is soms een wonder
bare handlanger. Dat is het teerste punt. Ten
tweede weet ik niet9 van ltuouls verleden.
Is het noodig dat te kennen
Onmisbaar, mijn jongen. Maar wij zullen
het binnenkort kennen.
Ik heb een vertrouwd persoon naar Londen
gezonden, die zeer handig is, eenen heer Palot,
en die schreef mij, dat hij reeds op den goeden
weg is. Ik zal er niet rouwig om zijn, te weten
waar die jonge twijfelachtige gevoelvolle schurk
vandaan komt, die zorder CLameran's invloed
misschien een brave eerlijke jongen was gebleven.
Prosper luisterde niet meer. Die zekerheid van
den hew Verduret gaf hem hoop, hij zag de
ware schuldigen reeds in handen der politie, en
verheugde zich al van te voren in dat tooneel
aan het gerechtshof, waarbij hij met glans in
zijn eer hersteld zou worden, na eerst zoo schan
delijk onteerd te zijn.
Wat meer zegt, hij had in gedachten Madeleine
weer teruggevonden, want nu begreep hij haar
gedrag, haar terughouding in het huis van de
naaister, en hij wist. dat zij geen oogenblik had
opgehouden hem te beminnen.
Dat geluk in het vooruitzicht moest hem zijn
kalmte wel teruggeven die hem van af het oogen
blik, dat hij den diefstal ontdekte, verlaten had.
Voor den eeisten keer verwonderde hij zich
over het vreemde van zijn toestand.
De gebeurtenissen, die de menschelijke plannen
in den weg treden, hebben veelal het gevolg,
dat zij hun gedachten verwarren en hen vele
voorvallen niet dom opmerken.
Prosper, die zich tot nu toe alleen over de
bescherming van den heer Veduret, evenals over
diens uitgebreide onderzoekingsmiddelen verwon
derd had, vroeg zichzelf af, welke geheime
redenen dezen zoo deden handelen.
Wat waren eigenlijk de drijfveeren van de
toewijding van dien man en welk loon ver
wachtte hij voor zijn diensten
tiij was'daarover zoo ongerust, dat hij uitriep:
Mijnheer, u hebt niet langer het recht, u
voor mij te verbergen. Als men iemand zijn
eer ;en zijn leven teruggegeven heeft, als men
iemand eered heeft, zegt men hem toch, wien
liij dit alles te danken heeft.
schuldigen, zullen wel niet zoo gemakkelijk
ter verantwoording geroepen kuuuen worden.
Evenals Oostenrijks gezant de uitlevering heeft
geweigerd van een aantal bij Oostenrijksche
onderdanen in dienst zijnde Armeniërs, schijnt
ook Frankrijks regeering niet voornemens in
te gaan op den eisch der Porte tot uitlevering
van de naar Marseille overgebrachte daders
van den aanslag op de Bank, doch nu wordt
der Porte het voornemen toegedicht alle
Armenische ambtenaren uit hel land te zet
ten een middel, dat nog al radicaal kan
worden geheeten
Wel zijn de Mahomedanen op Kreta niet
wonder verrukt over de den christenen ver
leende concessien, doch de wil des sultans
(welke eigenlijk alleen de wil der gezanten
is is hun een wet en de christen-afgevaar
digden hebben in principe de voorstellen
aangenomen. Zondag a. s. komt de nationale
vergadering bijeen en dan moet er een be
paald besluit vallen. Verondersteld mag wor
den, dat het in gunstigen zin zal zijn en niet
waarschijnlijk is een conflict tusschen het
revolutionaire comité en de wettige vertegen
woordigers der christenbevolking.
Nog altijd schijnt de verhouding tusschen
christenen en soldaten op Kreta alles te
wenschen te laten bij Platonia hebben een
honderdtal als christenen verkleede soldatei^
een aanval gedaan op eenige vreedzame
boereu, die landarbeid verrichtten (ongewa
pend op verzoek van den gouverneur) en zij
doodden er twee, terwijl zij er 58 verwondden.
Natuurlijk werd ook braud gesticht door de
„geloovigen« werden kerken ontheiligd en
werd er veel gestolen. De gezanten hebben
maar weer eens geprotesteerd en Tewfik-
pacha heeft nu elke troepenbeweging op het
eiland verboden.
Officieele telegrammen uit Havana spreken
van de groote bedrijvigheid, die door de
insurgenten aan den dag wordt gelegd. Ko
lonel Chasel heeft bij Rosario een sterke
De heer Verduret, die in gedachten verdiept
was, schrok op en zei glimlachendWij zijn
er nog niet, ge zijt nog niet getrouwd. Nog een
paar dagen geduld en dan, op mijn woord
Het sloeg zes uurAl zes uur, en ik, die
hier met het voornemen aankwam, mij een lan
gen nacht te gunnen. Nu is het weer geen tijd
om te gaan slapen. Hij ging de kanier uit en
riep aan de trap: Juffrouw Fauferlot, heida,
juffrouw Fauferlot.
De waardin van het hotel ,den Aartsengel,*
de omvangrijke gade van Fauverlot, bijgenaamd
//den Eekhoorn* was al of nog op. Dat verwon
derde Prosper zeer.
Wat is er van uw dienst heeren, vroeg zij.
Er is, antwoordde de heer Verduret dat ik
zoo spoedig mogelijk uw Joseph Dubois en Pal-
rnyre moet spreken, laat hun dat zeggen. Als
zij komen, moet ik gewekt worden, want ik hoop
nu even te kunnen rusten.
Juffrouw Fauferlot was nog niet beneden, of
de heer Verduret had zich reeds zonder plicht
plegingen op Prospers bed geworpen.
Vijf minuten later sliep hij, en Prosper, die
op een leuningstoel zat, vroeg zich nieuwsgierig
af, wie die redder toch zou zijn.
Even na negen uur werd er driemaal zachtjes
aan de deur geklopt; hoe weinig leven dat ook
maakte, was het voldoende, om de heer Verduret
te wekken, die dadelijk opsprong en vroeg
Wie is daar
Maar reeds had Prosper, die niet had kunnen
inslapen, de deur geopend en Joseph Dubois, de
huisknecht van de markies de Claiperau kwam
binnen.
Hij zag er verhit en opgeblazen uit, als iemand
die hard geloopen heeft; zijn kleine kattenoogen
waren nog beweeglijker en onrustiger dan ge
woonlijk.
Eindelijk zie ik u terug, patroon riep hij
uit, eindelijk zult u mij weer raad geven.Terwijl
u weg was, wist ik niet, tot wien ik mij wenden
moest, ik geleek een streng waarvan den draad
gebroken is.
Hoezoo? Waart gij uit het veld geslagen?
Ik wist mij niet meer te helpen. Gisteren
middag heb ik u drie telegrammen naar de op
gegeven adressen gezonden, naar Lyon, naar
Bcaucaire en naar üloron maar geen antwoord,
jk dacht, dat ik krankzinnig zou worden, totdat
bende met achterlating van 16 dooden op de
vlucht gedreven.
Zaterdagnacht hebben te Schaerbeek twee
groote branden gewoed. De eene in een
magazijn van vernissendat geheel werd
vernield de ander in een stal, welke geheel
en een aangrenzend houtmagazijn dat gedeel
telijk in de asch werd gelegd. Laatstgenoemde
brand werd veroorzaakt door een paard dat
den stalknecht, die het voer kwam brengen,
omverschopte, waarbij de petroleumlantaarn,
welke de man in de hand hield, brak. De
knechtdie niet gewond was, kon nog in
tijds de zeven paarden een voor een in vei
ligheid brengen.
De dood van vorst Lobanow geeft den
Figaro aanleiding tot de opmerking, dat in
82 jaren van 1814 tot 1896 Rusland
slechts vier ministers van buitenlandsche
zaken heeft versleten. Immers graaf Nessel-
rode was van 1814 tot 1862, Gortsjakow van
1862 tot 1882, De Giers van 1882 tot 1895
en vorst Lobanow van 1895 tot 1896 aan 't
bewind. In dezelfde tijdruimte heeft Frankrijk
zeventig ministers van buitenlandsche zaken
gehad
Een bakkersknechtdie tot 8 dagen
gevangenisstraf was veroordeeld, heeft ver
zocht nu vast opgesloten te worden, omdat
hij anders vreesde in October den czaar niet
te zullen zien
In de Russische kerk te Parijs heeft
een plechtige lijkdienst ter nagedachtenis van
vorst Lobanow plaats gehad. Het Russische
gezantschapde minister van buitenlandsche
zaken, de vertegenwoordigers van den pre
sident der republiek, enz, woonden de gods
dienstoefening bij.
ik nu uit uw naam geroepen werd.
Wel, wel, daar wordt ge warm van, he van
zulk werkje 1
Dat zou ik denken, patroon, het is er op mijn
woord van eer niet meer uit te houden.
Al sprekende had mijnheer Verduret zijn eenigs-
zins gederangeerd toilet weer in orde gebracht,
en nu zette hij zich op een grooten stoei, terwijl
Joseph Dubois eerbiedig bleef staan, met zijn pet
in de hand, als eer. soldaat, die een rapport uit
brengt.
Verklaar u nu, zei mijnheer Verduret maar
duidelijk, als je belieft geen omzwaai.
Ik weet niet, welke plannen u hebt patroon,
en ik ken uw manier van handelen niet, maar
u moet nu uw laatste kaart gauw uitspelen, heel
gauw.
Is dat uw idéé, meester Joseph
Ja, patrovn, want als u nu nog wacht en
aarzelt, als u nu nog treuzelt, zult u het nest le
dig en de vogels gevlogen vinden. Ja, ik weet
wel, dat u machtig zijt, maar zij zijn ook slim.
Hebt ge ze dan niet, zooals ik u schreef, ge
weet wel waar aanbevolen
Ja, maar ze kunnen ons als paling door de
vingei'S glijden. Zij weten dat men op hun spoor
is.
Duivels, riep mijnheer Verduret, dan moet
er een onhandigheid gebeurd zijn.
Dit onderhoud liet genoeg doorschemeren, om
Prosper nadenkend te makenhij luisterde met
open mond, en merkte dc meerderheid van mijn
heer Verduret, zoowel als de onderdanigheid van
Joseph op.
Er is niets onhandigs gebeurd, vervolgde de
laatste maar hun wantrouwen dat u wel
eenigszins bekend is, patroon, bestaat al lang. Zij
hebben voor het eerst lont geroken, op den avond
waar u u als hansworst verkleed hebt en het be
wijs daarvan is toch wel de dolksteek, dien zij u
toebrachten. Sinds dien dag hebben zij niet meer
rustig geslapen en ik geloof, dat ze juist weer
gerust werden, toen ze gisteren opnieuw wakker
geworden zijn.
Daarom stuurdet ge mij dus die dépêches P
Wordt vervolgd.