Nummer 84.
Zondag 18 October 1896.
19e Jaargaiï
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen,
ANTOON TIELEN
BE GROOTE KLOK.
FEUILLETON.
Staatkundig overzicht.
o
UITGEVER:
"Waalwijk.
De Echo van het Zuiden,
Waalwy ksche en Langstraatsche Courant,
Dit Blad verschijnt Woensdag en Zaterdagavond.
Abonncmentsp rijs per 3 maanden f 1,
Franco per post door het geheele rijk f1,35.
Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden
aan den Uitgever
Advertentiën 1 7 regels f0,60; daarboven 8 cent per regel,
groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën 3maal ter plaatsing
opgegeven worden 2maal berekend. Advertentiën voor Duitsch-
land worden alleen aangenomen door het advertentiebureau van
Adolf Steiner, Hamburg. Reclames 15 cent per regel.
Uit het Centrum.
Wij leven in een naren tijd: niets blijft
meer geheim, de couranten schrijven over
alles wat los is en vast.
Een klacht die onder de onzen van tijd tot
tijd terugkeert en luider en door meerderen
wordt ingebracht, wanneer door de pers wordt
ruchtbaar gemaakt, waarover men liever het
stilzwijgen bewaarde.
Wij zullen niet ontkennen, dat somwijlen
redacties van dagbladen wat al te driftig zijn
en te begeerig om de eersten te wezen. Die
drift, die begeerte doet haar niet altijd het
gehalte der geloofwaardigheid van berichtge
vers naar waarde schatten. Ook zou men
kunnen zeggen, dat men somwijlen wetend dat
openbaring aan vele onschuldigen leed zal
doen en pijn, verstandiger en welvoegelijker
handelen zou, indien men vóór het openbaar
maken van dergelijke berichten, inlichtingen
ging inwinnen bij diegenen, die inlichtingen
geven kunnen.
Somtijds wordt zelfs de schijn niet vermeden,
dat men er pret iu heeft te openbaren wat
pijnlijk te hooren voor velen is en waarvan
het openbaarmaken geen grooter nut brengt
daa de stille verborgen kennisgeving aan
henvoor wie toch hoofdzakelijk de open
baarmaking is bestemd.
Wij gaan verder en kunnen als katholiek
dagblad wel zeggen, dat naar onze overtuiging
de vermaning van den Apostel Paulus niet
altijd wordt behartigd, als hij zegt, dat een
Christen eerst zijn broeder tusschen vier
oogen moet nemen, om hem het verkeerde
van zijn gedrag onder het oog te brengen
en eerst dan, wanneer hij niet .luisteren wil
zijn gedrag moet bekend maken bij de over
heid die gezag over den schuldigen onwillige
heeft.
Dit alles kan waar zijn, maar dwingt ons
toch niet in te stemmen met de klagenden
dat te veel aan de groote klok gehangen
wordtof te zeggen met anderen, dat de
invloed der pers ook in dit opzicht, in het
openbaren wat men liever niet openbaar
wilde hebben, verderfelijk is.
Wij hebben in onze jeugd eens het volgende
vertelseltje gehoord
Daar was eens een monnik in het koor dag
aan dag staande naast een ander, die niet
anders dan valsch zingen kon. Deze mon
niken waren leden eener orde, waarin het
verboden is te spreken Bij den dag werd
de goede zanger atkeeriger van den slechten.
Telkens bekroop den laatsten de lust, om
het stilzwijgen te verbreken en den regel der
orde te overtreden, maar telkens overwon hij
zich en overtrad hij den regel niet. Den
grooten regel der christelijke liefdewet over
trad hij echter wel bij den dag meer en meer.
Zijn afkeer werd eindelijk haat. Het vuur
van den hartstocht wakkerde aan, plotseling
loeg de vlam naar buiten uit en gaf hij zijn
broeder een slag om het hoofd, dat deze
neerzeeg van de pijn.
Op deze wijze wakkert zwijgen den harts
tocht aan, vertelde de leermeester ons.
Wij gelooven, dat het kunnen spreken, het
kunnen openbaren wat men atkeurt in anderen,
dikwerf het gebruik maken van geweld voor
komt. Zien wij ook niet dat het zwakke
geslacht van het laagste soort, meer vechtend
met den mond dan met de hand, juist in het
schelden een vergoeding vindt voor hetgeen
het tekortschiet in zijn vermogen van te vech
ten met de hand
Niets wat den mensch meer tot kalmte
brengtdan het zeggen en openbaren aan
anderen, wat hem hinderlijk is, leed doet, of
deert.
Is er watzeg het dan, jongen zegt een
vader tot zijn zoon, maar zit er niet over te
mokken.
Tot het groote publiek kan men hetzelfde
zeggen, en de raad is voor de groote menigte
evengoed als voor den knaap.
Om deze reden zien wij ook veel goeds in
het verschijnen van bladen, die de organen
zijn van meeningen, hoe bont of hoe rood
ook gekleurd, post gevat hebbende in som
mige hoofden der menigte.
Op een van de beide dagen ik weet niet
zeker wanneer had hij eenige belangrijke
gouvernements berichten ontvangen, welke hem
steeds aan het werk hielden. Om 10 uur werd
hij met den jongen Anson alleen gelaten en om
half vier in den morgen vond men hem dood
op den grond in zijn kamer liggen met een ge
weerschot in het voorhoofd. Ze klopten aan de
slaapkamer van den secretaris, doch kregen geen
gehoor. Overal zochten ze naar hem, hopende
dat hij in staat zou zijn eenig licht in deze zaak
te verschaffen. Ze zochten in huis, in den tuin
en in het park, doch de secretaris was niet te
vinden.
Die jonge man was gevlucht, Abbott, en van
dien dag af tot heden toe heeft men niets meer
van hem gehoord.
De predikant keerde zich nog eens om en wendde
zich tot den rug van zijn secretaris, wiens sterke,
vierkant gebouwde gestalte het venster besloeg.
Bewijst dat, ia dat niet voldoende om te
bewijzen, dat hij de misdaad bedreef, hij en nie-
mana anders 1
HOOFDSTUK III.
De beschuldiging tegen Frank Anson.
Stom staarde hij voor zich uit. Hij zag niets,
hij hoorde niets, hij was ziGh alleen bewust van
de vraag, welke de heer Purkiss tot hem gericht
had.
En toen hij bleef zwijgen vroeg de predikant
dringender
Wat denkt ge, Abbott? gelooft ge, dat er
eenige twijfel daaromtrent bestaat?
Het schijnt van niet, antwoordde de onge
lukkige man aan het venster op zachten zonder
ling trillenden toon. TenzijTenzijhet een
geval van zelfmoord was.
Nadat hij deze veronderstelling geuit had, zweeg
'j, zich afvragende waarom hij gesproken had.
Wat had er hem toe gedreven zoo te spreken
neer hij wist, met onverwrikte zekerheid van
In die organen zeggen zij, wat hun op het
hart ligt. Zij mokken niet in stilte, maar
schreeuwen het hardop uit, wat zij gelooven
dat zij zeggen moeten, en dat brengt lucht
in de keel.
Wij gelooven ook, om een voorbeeld te
noemen, dat de socialisten juist omdat hun
eene groote vrijheid gegeven wordt te zeggen
wat zij zeggen willen; veel van hun kracht
hebben verloren, niet alleen omdat zij al
pratend en schreeuwend de zwakheid hunner
bewijsgronden openbaren, maar ook omdat
op deze wijze bij al die vrijheid, bij al dat
ongemoeid laten »het mooie eraf gaat."
Is dit hardopzeggen »vau hetgeen men in
stilte denkt goed voor de verschillende partijen
en wordt daardoor de spankracht van som
mige partijen, die tegen de bestaande orde
zijn gekant, voor een groot deel gebroken
hardopzeggen van hetgeen men in stilte denkt,
is ook goed voor bizondere personen, die of
van natuur of uit bijkomende oorzaken zich
geroepen voelen hardop te zeggen, wat hin
derlijk is voor anderen of soms zelfs anderen
prikkelt tot booswordens toe.
Door dit hardopzeggen wordt hun kracht
gebroken op tweederlei wijze.
Is het waar wat zij meenen hardop te
moeten zeggen, dan zal het gevolg ervan zijn,
dat wordt weggenomen wat ergernis gaf en
een betere toestand geboren wordt. Daar is
niemand die treuren kan-Over dit gevolg.
Is het niet waar wat zij meenen hardop
te moeten zeggen, dan breken zij hun eigen
hoogheid af en smelten zij langzamerhand
weg door hunne eigene onwaarheid, gelijk de
slak wegsmelt bij het voelen van zout.
Ook hier herhalen wij daar is niemand
die treuren kan over dat gevolg.
Neeu, wij zijn zoo bang niet voor de groote
klok.
een ooggetuige, dat zelfmoord part noch deel had
gehad in den plotselingen dood van William
Groote God, hoe goed wist hij het.
Hij zou er zijn leven voor gegeven hebben,
nu op dit oogenblik, indien hij het niet zoo goed
geweten had.
Weer trof de zachte, welluidende stem van den
predikant zijn oor.
Zelfmoord o neen i Het geweer moet zeker
vlak bij zijn voorhoofd zijn afgeschoten, zeiden
de doktoren, want het vel was geschroeid, doch
zelfmoord werd geheel buiten quaestie gelaten.
Het wapen werd nooit gevonden, geen twijfel
of de jonge Anson nam het mede, ofschoon het
van geen nut was, wanneer men bedenkt, dat de
vlucht zelf alle schuld op hem laadde, evenzeer
als het vinden van het wapen zou hebben ge
daan. Ongetwijfeld handelde hij uit plotselinge
ingeving. £en van de vreemdste dingen omtrent
deze zaak was, dat heel zijn vroeger leven tegen
de mogelijkheid was, dat hij schuldig zou zijn
aan het plegen van zoo een verschrikkelijke daad.
Menschen, die hem keuden, zeggen, dat zelfs zijn
gelaat open en aantrekkelijk was. Hij had veel aan
leg ook, en een schitterende loopbaan voor zich.
Hoe hij er toegekomen is alles weg te werpen en
zich in het gevaar van het schavot te begeven
is meer dan ik, of ieder ander redelijk mensch
begrijpen kan, Hij moet krankzinnig geweest
zijn op dat oogenblik.
De secretaris stond nog onbewegelijk aan het
venster.
Doch weer sprak hij, door een inwendig ver
langen, hetwelk hij niet in bedwang kon hou
den, gedreven
Was er een beweegreden? Kon er een be
weegreden zijn
- Ja, zei de predikant ernstig. Er was een
beweegreden, een lage, verradelijke beweegreden.
Nadat de moord ontdekt werd, vernam men dat
een staatsgeheim van veel waarde, hetwelk den
minister in brieven toevertrouwd was kort na
zijn aankomst op Andley Court, laaghartig was
verkocht aan een financier, die door het bezit er
van een geweldigen schok aan de effectenbeurs
had gegeven. Om de een of andere reden was
de naam van den financier niet bekend gemaakt,
doch ioen de documenten in Talbot's bureau
werden nagezien was de particuliere brief, welke
Goblet, ex-premier en afgevaardigde, zal de
kat de bel aanbinden hij zal in de kamer
der regeering tekst en uitleg vragen ten aan-
het geheim bevatte, verdwenen. Het bureau was
niet opengebroken, dus klaarblijkelijk is de
secretaris de dief geweest; niemand anders zou
geweten hebben waar de sleutels waren. Men
veronderstelde, dat het geheim te belangrijk was
om aan den secretaris toevertrouwd te worden,
doch dat hij wist dat het aanwezig was en be
sloten had het te stelen en te verkoopen. Waar
schijnlijk zou hij het origineele stuk niet genomen
hebben, indien hij tijd had gehad zijn plan kalm
ten uitvoer te brengen, doen, door zijn patroon
overvallen, schoot hij Talbot dood om alle ver
denking van zich te werpen en vluchtte toen
met het geheim uit vrees, dat de misdaad ont
dekt zou worden. Het is heel wel mogelijk, dat
hij nooit plan had Talbot te vermoorden, dat hij
slechts voornemens was den inhoud van het
document te lezen en over te schrijven het
was in cijferschrift geschreven en het weer
in het bureau te bergen, het geheim te verkoopen
en dan bedaard zijn schulden te betalen, voor
wendend dat, wanneer de moord ontdekt werd
hij er niets van wist.
Doch goede hemelWanneer een jongmensch
in schuld geraakt, weet men niet waar het toe
leiden kan.
Schuld is een vreeselijk ding
Henri Abbott keek verschrikt rond zijn gelaat
was nu niet bleek meer.
Het was rood, donkerrood als van diepe
schaamte, zelfs tot de wortels van zijn grijzende
krullende haren.
Schuld herhaalde hij verward.
En daar de predikant niet terstond antwoordde
herhaalde hij op doffen toon:
Bedoelt ge, dat de jonge Anson schulden
had
Schulden? schulden? Wel tot een bedrag van
t 30.000 a f 40.0C0 1 Zijn vader bemerkte het na
zijne vlucht.
Dat moet het vertrouwen in zijn zoon gebroken
hebben, denk ik. Het gaf natuurlijk voldoende
bewijs van zijn schuld. Het gaf de verklaring
waarom hij geld noodig had. Hij ontving 10.000
pond voor het geheim. Een oude man, wiens
naam men nooit te weten i9 gekomen, deed den
eigelijken verkoop voor hem; tegen commissie
loon wellicht. Ik denk, dat de jonge Anson ihans
als millionair leeft. Tien duizend pond is waar
schijnlijk een groot fortuin in Zuid-Amerika.
zien van de buitenlandsche politiekeigenlijk
niet veel anders dan een spiering uitwerpen
om een schelvischje te verschalken Een
verklaring van de buitenlandsche politiek
dat moet immers uitloopen op bijzonderheden
over de relatien van Frankrijk met Rusland.
Van heel anderen aard zijn de plannen
der monarchistische algevaardigden wel verre
de regeering te bemoeielijken, willen zij, ot ten
minste de voornaamsten onder hen, eene
partij-vergadering houden, om dan in over
weging te nemen een voorstel, onmiddellijk
na opening der Kamer in een motie der
regeering dank te brengen voor de voorbe
reiding en regeling der czareufeesten en haar
te feliciteeren met het volkomen welslagen.
Natuurlijk moet dit niet opgevat worden als
een toenadering tot of een concessie aan de
regeering, doch alleen als een bevestiging der
patriottische gevoelens en als een uiting van
symphatie voor het Fransch-Russische ver
bond.
Van links zal dus het gevaar komen, en
hoe verder men aan de uiterste hoeken komt,
hoe critieker het wordt. In den Parijschen
gemeenteraad belooft 't er te zullen spannen.
Woensdag a. s. heeft de openingszitting plaats
en dan zal de republikein Hattat doodleuk
voorstellen den vice-president van den raad,
Landrin, te nopen tot terugtreden, omdat hij
als lid van het comité der blanquisten een
affiche heeft onderteekend, gericht tegen den
czaar. Hattat zal een motie lanceeren, waarin
Landrin door zijn houding onwaardig wordt
geheeten om langer deel uit te maken van
het bureau van den raad. 't Is voor de
sociaal-democraten een heel moeielijk geval
door hun partijgangers te laten schieten, zijn
zij conform aan de openbare meening, ter
wijl zij, door zich homogeen te verklaren,
zich uitspreken tegen de Fransch-Russische
alliantie een onder de gegeven omstandig
heden nogal gewaagd procédé, dat zoo onge
veer met zelfmoord overeenkomt.
De ontvangst van den waarnemenden
minister van buitenlandsche zaken van Rus
land, Schischkin, te Postdam door keizer
Henri Abbott hief de rechterhand op en maakte
met een wanhopig gebaar zijn boord los. Hij
kreeg een gevoel alsof hij stikken zou.
Schuld? Verraad?
Hoe kwam het, dat deze dingen hem ten laste
gelegd waren Hij wist van niets. Hij had geen
koon gesloten.
Wat beteekende dit alles dan?
De last van deze aanklacht was zwaarder te
dragen dan de zoo vreeselijke beschuldiging van
moord.
Is hij naar Zuid-Amerika gegaan? kwam het
van zijn droge lippen.
Ja, hij schijnt zich buiten het bereik der
uitleveringswet gesteld te hebben. Het is ellendig,
diep ellendig Wat mij betreft ik vind het ver
schrikkelijk, dat zulk een daad ongestraft zou
blijven.
A propos, Abbott de kleine predikant
keerde zich plotseling om ge zijt in Zuid-
Amerika geweest, is het niet Het zou mij be
nieuwen of ge hem ooit ontmoet hebt.
Zuid-Amerika is eene groote uitgestrektheid,
merkte Henry Abbott aan. Menschen ontmoeten
elkander daar zoo gauw niet.
Hij ging terug naar zijn plaats aan de tafel.
De heer Purkiss gromde onvoldaan.
Daar ligt de veiligheid van den schurk in,
veronderstel ik, zei hij op onbeschrijfelijken toon.
Ofschoon ik niet zeker ben of het bewezen is,
dat hij naar Zuid-Amerika ging. Het eenige wat
ik zeker weet, is dat hij ergens gegaan is, waar
zij hem niet vatten kunnen. Hij zou terstond ge
hangen worden en zijn vader zou de eerste zijn
die de gerechtigheid haar plicht zou willen zien
doen. Dat toont eeu zeer edele geest in sir Ed
mund. Hij zon de wet even beslist en onver
schrokken op zijn zoon als op een vreemdeling
toepassen. Gerechtigheid door nem toegepast kent
geen begunstiging. Het schavot zou hem niets
zijn, wanneer hij de misdaad van zijn zoon van
het standpunt als rechter beschouwt.
Hij heeft den jongen verloochend, onterfd
Den jongen viel Henry Abbott hem in de
rede, voor hij eigenlijk wist, waorom hij 't deed.
Hij was dan nog zeer jong
De heer Purkiss dacht even na.
Wel, hij moet ongeveer vijfentwintig, hij moet
nu negenentwintig of dertig jaar oud zijn.
Wordt vervolgd.