Staatkundig overzicht.
BUITENLAND.
Frankrijk.
Spanje.
Engeland.
Duitschland.
Griekenland.
l)e kritieke toestand in 't Oosten.
Er schijnt eenige hoop te bestaan dat aan
een van de voornaamste eischen vïm de
Grieken dat de Turksche troepen onmiddel
lijk moeten worden teruggeroepen, voldaan
zal worden. Men begint overtuigd te raken,
dat de aanwezigheid van de Turksche troepen
op het eiland een aanleiding is tot voortdu
rende gevechteu en ongeregeldheden. Terwijl
Lord Salisbury nog niet lang geleden in het
Hoogerhuis de Turksche troepen voorloopig
onmisbaar noemde, is hij nu van oordeel dat
de Turken hoe eer hoe liever moeten ver
dwijnen, en, wat van zeer veel belang is. de
bevelhebber van het Russische eskader in
de wateren van Kreta is het geheel met die
zienswijze eens. De allereerste voorwaarden
voor het herstel van de rust op Kreta, heeft
hij aan den Russischen gezant te Konstanti-
nopel geseind, zijn de terugroeping van de
Turksche troepen van het eiland en de vol
ledige verwijdering van allen Turkschen in
vloed op de administratie.
Het is ongetwijfeld een eenvoudige oplos
sing, die cle Russische admiraal voorstelt
want zoodra de turksche troepen aftrekken,
is er voor de Grieksche tioepen geen voor
wendsel om te blijven, en dan kunnen de
mogendheden het eiland tot rust brengen en
daarna de volksstemming laten houden. Het
is waarschijnlijk dat die volksstemming zou
uitloopen op aansluiting bij Griekenland.
Men weet dat de Kretenzen aan de gezan
ten te Athene een Engelsch stuk hebben
gezonden, waarin zij bedanken voor de zelf-
regeeringzij willen vereeniging met Hellas.
De wensch wordt versterkt door gebeurtenis
sen als het bombardement van Mal&xa en
omliggende dorpen door de vieemde oorlogs
schepen, eD het toelaten van de landing van
Turksche troepen met geschut door dezelfden.
Het is te hopen dat het voorstel van den
Russischen admiraal bij zijn regeering en die
van de overige mogendheden ingang zal
vinden. Men beweert wel dat de betrekkin
gen tusschen de nauw verwante hoven van
Rusland en Griekenland zijn gestaakt, en zelfs
dat de Koning en de Koningin der Hellenen
hun bevel over Russische regimenten hebben
neergelegd, maar dat kan maar een los
praatje zijn. Even onzeker is het gerucht dat
er aan Griekenland nu gauw een ultimatum
zal worden gesteld. De gezanten te Athene
zijn wel dtuk aan 't vergaderen Zaterdag
zijn zij bij den Rus, Onoe, bijeengeweest.
Van Kreta is het laatste nieuws dat de
opstandelingen, die Malaxa hebben genomen,
zich nu gereedmaken om een ander gewich
tig blokhuis, Izzedid genaamd, te belegeren.
In de richting von Alikianoe, waar het kamp
van kolonel Vassos is, heeft men geschutvuur
gehoord.
Hoe 't in Tnessalië en op Kreta dan wel
gesteld is
De 29-jarige kroouprins Konstanlijn, hertog
van Sparta, oudste zoon van koning George
van Griekenland is dan toch eindelijk naar
Larissa vertrokken, waar hij als bevelvoerend
generaal zal optreden. Zaterdag in den laten
avond had het gedenkwaardige feit plaats,
nadat 'smiddags ten paleize te Athene nog
de ontvangst had plaats gehad van een in
haar woorden heel oorlogzuchtige en wonder
dappere delegatie, 't Ging alles heel vormelijk
en gewichtig. Na het diuer, dat door de
koninklijke familie in intimen kring gebruikt
weid, had er in de hofkapel een Te Deum
plaats, waarbij de metropolitaan dienst deed.
Toen volgde het afscheid en om elf uur
vertrok de prius met zijne gemalin prinses
Sophie en zijn zuster prinses Marie, door
den tuin en de menigte, die er de lucht
van gekregen had, bereidde hun geestdriftige
betoogiogen. Met het jacht „Sphacteria" aan
vaardden zij de reis naar Volo om vandaar
Larissa te bereiken.
Moet dit nu beteekeuen, dat de regeering
te Athene een inval op Turksch gebied
beoogt of wel moet, in overeenstemming ook
met de gestrenge bevelen aan de aauvoerders
om alle geweldplegingen der troepen te
voorkomen, des prinsen zending juist bedoe
len een kalmeering der zoo hoogelijk opge
wonden gemoederen? 't Is moeielijk uittema-
ken, in elk geval zullen de mogendheden,
alles doen om, bij opening der vijandelijkhe
den, den oorlog te localiseeren.
Reeds is te Scutari in Albanië een conflict
gerezen tusschen Turken en Grieken door
een daad van heiligsch nnis. Grieken doodden
een zwijn en wierpen Vrijdag (den Zondag
der mahomedanen) den kop van het^dier
in een moskee cn het lichaam in de bidruimte.
Met heel veel moeite slechts, kon de vali
een conflict voorkomen en onmiddelijk werden
militaire maatregelen genomen toch doodde
een Griek een muzelman. En zelfs te Kon-
stantinopel vergeten de Grieken zichzij
vielen er een Russisch dokter en een luitenant
aan, die zij voor Oostenrijkers hielden en
verantwoordelijk stelden voor het doen van
den kruiser „Sebenico". Met moeite werd
geweldpleging voorkomen.
Op Kreta hebben de mogendheden of
juister haar troepen, geen rusteen interna
tionaal detachement onder den Franschen
kapitein Perignon en gevormd door driehon
derd man (Franschen, Italian:n en Russen)
bewaakt nu de bronnen van Boutsounarion,
welke Kanea van water voorzien en waarop
de insurgenten reeds een bombardement
geopend hadden. In Vassos' kamp moeten
130 gevangen mahomedanen uit Malaxa zijn.
De Duitsche rijksdag heeft Zaterdag defi
nitief de kredieten voor twee nieuwe kruisers
verworpen nadat admiraal Hol'man ouder
bet gegrinnik der meerderhetd een verklaring
van wijlen prins Frederik Karei had voorge
lezen, waarin gezegd werd dat Duitschland
zonder sterke marine zijn rang van groote
mogendheid niet zou behouden. De marine
begrooting is daarna aangenomen. Den 13den
Maart 11. heeft admiraal Hollmann zijn verzoek
om ontslag ingediend en tot heden is daar
omtrent nog geen beslissing genomen. Waar
schijnlijk zal de zaak eerst na afdoening der
rijksbegrooting haar beslag krijgen.
In latere berichteu uit Tokat in het Ar-
menisch vilajet Sivas, wordt het aantal slacht
offers der troebelen van 19 Maart 11. op
vierhonderd en zelfs op zevenhonderd geschat.
De militaire gouverneur van Tukat Hakkii
pacha is afgezethij wordt vervangen door
Bekir pacha. De gezanten hebben zich vol
daan verklaard over de vervanging van den
Vali van Adana door Hussein pacha.
mmumu .•XLi-TKMrr *-T3~*u t, Him. tmtêX&mm
De Kamer wijdde gisteren een lange ver
gadering aan de van den Senaat teruggekeerde
begrootingsontwerpen voor 1897Sommige
door den Senaat veranderde cijfers werden
op het oude bedrag hersteldmet andere
wijzigingen vereenigde men zich. Nu moet
de begrooting dus weer naar den senaat.
De laatst aangekomen boot van Ma
dagaskar heeft eenig nieuws gebracht betref
fende de jongste gewichtige gebeurtenissen
op het eiland. Officieel is dit nieuws niet
het is ontleend aan particuliere en dagblad
correspondenties.
De strijd tegen de Fransche overheersching
gaat uit van de edelengeneraal Galliéni
steunt op de middenklassen en op de vrijge
laten slaven, die zeer Fransch gezind zijn.
De afzetting van koningin Ranawalo werd
al sedert het eind van December verwacht,
toen de generaal haar verbood het paleis te
verlaten, tenzij in gezelschap van een Fransch
officier. Ieder wist dat het paleis het mid
denpunt van de samenzwering tegen de
Franschen was. Al deze complotten, zeggen
de berichten, zoowel als alle moeilijkheden,
welke de resi lent-generaal ontmoet, zijn tc
wijten aan den invloed der Engelschen op
de omgeving van Ranawalo en haar vrienden.
De Engelschen hebben haar gezegd dat de
Franschen buitengewone krachtsinspanning
hadden moeten aanwenden om naar Tana-
nariwo te komen. Onder Laroche was er
bijna een opstand ontstaan. Nu evenwel
zeiden de tegeustanders der Franschen dat
het oogeblik gekomen was Frankrijk werd
beziggehouden door de gebeurtenissen in
het Oosten en was op het punt met de overige
mogendheden van Europa in oorlog le ge
raken
Aan al dezen onzin en dit gekuip heeft
de generaal met één slag een eind gemaakt
door de koningin af te zetten. Er heerscht
nu rust te Tananariwo en de weg naar
Tamatawe is veilig.
De Franschen op Madagaskar moeten
verontwaardigd zijn over den laster, aan
welken Galliéni als iedere Franschman
van beteekenis, die succes heeft in zijn
vaderland blootstaat. Zij zeggen dat, indien
de bevolking op Madagaskar te weten kwam
dat de generaal zoo gecritiseerd wordt, er
onlusten zouden ontstaan. Zijn terugroeping
zou een ware ramp voor het eiland zijn.
Het gevaar bestaat daarvoor, naar het
schijnt, echter nog niet. Over het algemeen
worden de groote verdiensten van den flinken
generaal in zijn vaderland wel op prijs
gesteld.
Omtrent de quaestie der gebouwen, die
aan Engelsche zendelingen ontnomen en aan
jezuïeten gegeven zouden zijn welke zaak
een paar dagen geleden in het Engelsche
Lagerhuis ter sprake gebracht is lezen
wij slechts
Om een einde te maken aan de twisten
en den naijver tusschen de verschillende gods
diensten, laat generaal Galliéni door een
commissie van rechte? lijke ambtenaren, het
vraagstuk van den eigendom der religieuse
gebouwen onderzoeken. Ook onderhaudelt
hij met de Engelsche missiën over den afstand
van enkele hunner gebouwen voor het be
zettingsleger in ruil tegen de eigendomsover-
dacht van die, waarin de Engelsche zendingen
thans gevestigd zijn.
De Carlisten hebben in hun vereeniging te
Saragossa een kind van elf jaar voor een
groote vergadeiing laten optreden met een
redevoering over het katholicisme en don
Carlos. Toen hij dezen >den koning" noemde,
viel de commissaris van politie die de ver
gadering bijwoonde, het jongske in derede,
zeggende dat er maar één koning van Spanje
was Alfonso XIII. Er ontstond hierop een
hevig tumulthetwelk nog verergerde toen
dc commissaris het kind ten tweede male in
de rede viel met dezelfde opmerking, De
politie ontbond de vergadering, maar groepen
schoolden samen op straat en werden slechts
met moeite uiteengedreven. De president
van de vereeniging, het kind en zijn vader,
benevens vele hndere Carlisten zijn gevangen
genomen.
Londen, 29 Maart In het Lagerhuis leest
Curzon de telegrammen van den Engelschen
admiraal in de wateren van Kreta voor,
behelzende,dat de opstandelingen het bezorgen
van levensmiddelen aan de wacht te Malaxa
verhinderden. Oudanks een ultimatum van
de admiraals waarbij met geweld gedreigd
werd volhardden zij i.i hunne vijandelijke
houding. De admiraals besloten toen een
stemmig, dat het noodig was te bombardeeren
en de opstandelingen uit hunne stelling te
verdrijven. Op een signaal van den Italiaan-
schen admit aal werd het vuur geopend eu
hield zes minuten aan. De verovering van
het blokhuis (Izzedin door de opstandelingen
was te danken aan het vuur van twee
Grieksche kanonnen, door Grieksche troepen
bediend. De Engelsche admiraal telegrafeerde
Zaterdag dat wegens cle herhaalde aanvallen
van cle zijde der opstandelingen, cle admiraals
de noodzakelijkheid hadden uitgemaakt om de
opstandelingen als vijanden le behandelen en
binnenkort aan hunne regeeringen om ver
sterkingen te vragen teneinde de steden onder
hun toezicht tc beschermen. Zondag telegra
feerde de admiraal dat de opstandelingen
hun succes met hun aanval op het blokhuis
hadden laten volgen door het aantasten van
het Turksche fort achter kaap Soeda en dat
de algetneene toestand op het eiland feitelijk
deze is, dat Vassos aan de mogendheden
den oorlog verklaard heeft.
Deze mededeelingen werden met applaus
op de banken der oppositie begroet. Mac
Neil riepMoge hij slagen Tim Healy
Bravo, Vassos
De begrafenis van II. K. II. de Groothertogin
van Saksen—Wei mar.
De Berlijnsche correspondent der N. R.
Ct seint uit YVeimar
Vóór de laatste gang werd gedaan naar
het graf, waren de familieleden der ontslapene
nog in engen kring bijeen, om onder leiding
van den hofpredikant Dilthey een laatste
plechtige godsdienstoefening voor het afscheid
te houden. Oudertusschen bengelden de
klokken in stad en land terwijl op de ver
schillende verzamelplaatsen in stilte de groe
pen zich gingen vormen voor den langen
rouwstoet.
Om 12 uur werd het hoofdportaal der kerk
geopend, waar een zwarte baldakijn met een
zilveren kroon was aangebracht. En door
twintig hoibeambten en kamerheeren werd
langzaam de zware sareophaag naar den lijk
wagen gedragen. Aan den wagen, die door
acht paarden getrokken werd en met de
symbolen van rouw was omhangen, ging een
eerwacht van militairen voorateen bataljon
infanterie met omfloersde helmen en wapenen
stond opgesteld, de geweren presenteerend,
en plaatste zich vervolgens aan het hoofd van
den stoet, die allengs zich in beweging zette.
Voorop een hofkoe.ier met een grooten
staf, en achter hem hoftrawanten en dienaren;
daarna rouw maarschalken de leeraren en
leerlingen van het Sophien-Stift, ambtenaren
van het Goethe- en Schillerarchiet enz. Ver
volgens cle hooge geestelijkheid, eerst drie
roomsch katholieke geestelijken en de Russi
sche pope, de laatste met een hooge cylinder-
vormige muts op; dan, dichter bij de lijkkist,
twintig protestantsche geestelijken, aangevoerd
door den reusachligen eersten hofpredikant
Spinner. Deze hooge geestelijkewiens
leeuwenmanen en groote rood blonde en grijze
baard in den wind wapperden als een vaaudel,
heeft in zijn trotsche houding en fier voort
bewegen meer van een oud Germaanschen
krijger dan van een zachtmoedigeu leeraar
verkondiger van het Woord.
Dicht achter deze groep vau geestelijken
rolde de lijkwagen, waarop onder eeu baldakijn
met een zilveren kroon de sareophaag ge
plaatst was naar alle zijden te zien, als in
de kerk bedekt met de vlag van Weimar en
de door haar kleur ver zichtbare oranjevlag.
Een menigte palmen en bloemen waren op
en bij de kist geschikt.
Naast den lijkwagen reed de hofkapelmeester
op een met een rouwkleed bedekt paard: De
einden der vier lange rouwkleeden, die boven
van den wagen afhingen; werden door hoog-
waarcligheidsbekleeders vastgehouden, en zij
hadden moeite de bewegingen van het door
den wind opgeblazen doek te bedwingen.
Achter den lijkwagen werden op zijden kus
sens alle ordeteekenen gedragen die de
overledene vorstin heeft bezeten, te midden
van de rouwdragenden, onder wie de grijze
groothertog gemist werd In diens plaats ging
erfgroothertog vooraan iu de groep van familie
leden vorstelijke gasten en bijzondere
vertegenwoordigers van vreemde souvereinen.
Aan de zijde van den erfgroothertog schreed
keizer Wilhelm voort, in de uniform van het
groothertogelijk garde-regiment. Vervolgens
kwamen de groothertog van Baden enz., het
corps diplomatique o.a. de gezanten van
Oostenrijk, Italië, Spanje en al de leden van
het Nederlandsche gezantschap te Berlijn
met jhr. Tets van Goudriaan aan hun hoofd.
Verder een reusachtige stoet van deputaties
van allerlei aard, militaire deputaties, verte
genwoordigers van vereenigingen voor kunst,
voor wetenschap enz.
De stoet, waarvan het passeeren een uur
duurde en die zich zeer langzaam voortbe
woog, bereikte tegen 1 uur den ingang van
het kerkhof. Een zacht stijgende allee, met
oude bootnen beplant, voert naar de kapel
met het vorstelijk graf.
Bij het portaal van de kerk had zich in-
tusschenterwijl de kist van den wagen
genomen werd, de geestelijkheid in een halven
kring opgesteld om met gebed het lijk in
ontvangst te nemen. Op het oogenblik dat
de sareophaag den drempel van het bedehuis
overschreedverhief zich in de kerk het
volgende koorgezang
Wohl auf, wohl auf, zum letzten Gang
Kurz ist der Weg, die Ruh' ist lang;
Gott führet ein, Gott führet aus,
Wohl auf hinaus
Klein bleiben ist im Erdenhaus
Ein Festschmuck is der S&rge Tuch,
Ein Siegeszug der Leichenzug,
Triumph, der Herr macht gute Bahn,
Sein Kreuz voran
Das winkt uns, deutel himmelau
Nadat de laatste toon was weggestorven en
de vorstelijke persouen biddend rondom de
kist waren komen staan begon de eerste
hofprediker Spinner de redevoering ter ker
kelijke inzegening waarvoorgelijk reeds
is meegedeeld, de bijbeltekst en de inhoud
door de groothertogin persoonlijk, iu herhaalde
gesprekken met haar trouwen en vertrouwden
zielverzorger waren bepaald.
Na zijne rede volgde de kerkelijke zegen
en daarop zonk de sareophaag ouder de
machtige tonen van het Ein leste Burg in de
donkere diepte van den grafkelder.
Langzaam liep de kapel leeg en de vele
duizenden van de lijkstaatsie stroomden terug
naar dc stadwaar op de treuraltareu de
vlammen nog hoog opflikkerden.
De hevige regenvlagen, die den ganschen
morgen gevallen waren, hielden op toen de
treurstoet onder weg was, en ook tijdens de
begrafenis bleef de hemel droog.
Onder de vele deputaties was er een van
de Berlijnsche vereeniging Nederland en
Oranje, bestaande uit de twee professoren
Dubois en Van 't Hoff, die nog voor hunne
vereeniging een krans in de kapel hadden
neergelegd. Deze krans kreeg een eereplaats
aan de sareophaag.
De correspondent seiöt nog de volgende
bijzonderheden
Gedurende de plechtigheid iu de kapel
zong het koor nog: >Wenn ich einmal soil
scheiden" en >Selig sind die dem Herrn
sterben>.
Toen de kist in de grafkelder neergelaten
en daar opgesteld was, daalde de keizer in
den kelder at eu legde den krans, dien hij
medegebracht bad, aan de linkerzijde der
kist neer. Op het deksel lag de krans van
den hertog van Mecklenburg.
Met den keizer daalden in den kelder af
de prins regent van Brunswijk, de erfgroot
hertog van Weimar en de prinsen Bernhard
eu Ernst. Boven bleven daarentegen de
hoogbejaarde groothertjg van Baden en de
koning van Saksen, die voor het trappenloopen
bevreesd waren.
Teu slotte raag ik nog zeggen, dat in den
begrafenisstoet iu het bijzonder indruk maak
ten de twee talrijke groepen van jonge meisjes
en diaconessen, allen leerlingen van de zoo
edelmoedige stichtingen van de groothertogin.
Ik heb nog nooit een vorstelijke lijkstaatsie
gezienwaarin zoodanig eene schare van
treurende vrouwelijkheid in het diepe zwart
vooraf ging.
De keizer is vroeg in den middag weer
vertrokken. Hij is te Weimar alleen voor de
begrafenis geweest.
Zaterdagochtend is in den Piraeus het
stoomschip Herakleon door zes of zevenhon
derd gewapende Grieken en Kretenzers be
stormd hei schip had meel aau boord voor
het Tnrksche garnizoen te Chania, 25,000
eieren, voor de Russisshe vloot bestemd, en
ook eenige mondbehoetten voor de Engelsche
vloot. De gezagvoerder werd gedwongen, de
geheele lading te ontschepen of over boord
te werpen.
Ook is een stoomschip van de Egyptische
lijn iu den Piraeus aangehoudeneen Ar-
meensche gevangene, die naar Konstantinopel
gebracht zou worden, werd in vrijheid gesteld.
Volgens de bladen deed de politie vergeefsche
pogingen om dit te beletten.
Men zegt dat kolonel Vassos er niet in
geslaagd iszich door lichtsignalen in be
trekking te stellen tot een post op het eilandje
Antikythera; hij heeft medegedeeld dat hij
130 Turksche gevangenen in zijn kamp had,
waarschijnlijk zijn daar de 43 Turken bij, die
in het gevecht bij Malaxa gevangen werden
genomen. Het heeft weinig gescheeld of
deze gevangenen waren omgebracht, toen de
grauaten van de oorlogsschepen der mogend
heden door het blokhuis van Malaxa sloegen
en een christen en twee Turken doodden
maar dank zij de tusschenkomst van een der
leiders van de opstandelingen, zekeren Manos,
die te Oxford gestudeerd heeft, bleef hun
leven gespaard.
De opstandelingen zijn vooral woedend op
de Engelschen. Een correspondent van de
Times was bijna vermoord, en toen de schout*
