Nummer 60.
Zondag 1 Augustus 1897.
Tweede Blad.
"""binnenland.'
BUITENLAND.
Belgie.
Frankrijk.
Engeland.
Duitschland.
Italië.
Rusland.
Turkije.
"uitvoeringen.
Vervolg Nieuwsberichten.
Men weet mee te deelen dat in het paleis
te Brussel groote maatregelen genomen worden
voor den ontvangst van keizer Wilhelm II,
die iu September a.s. het bezoek zou be
antwoorden, dat koning Leopold hem in Kiel
gebracht heeft. Dit berichi wordt echter
stellig tegengesproken.
Er is van Woensdag uit de Borinage
een niet geringe vooruitgang te constateeren.
Op verschillende plaatsen hebben stakers het
werk hervat, zooals bij Boussu, in het westen
van Mons en bij Dour. Alles tezamen zijn
er wel 2000 mijnwerkers Woensdagmorgen
opnieuw afgedaald.Het aantal stakers bedraagt
op dit oogenblik nog ongeveer 10.500; doch
in de mijnen waar gewerkt wordt zijn de
ploegen voltallig.
In de gisteren gehouden vergaderingen van
stakers zijn nieuwe toezendingen van geld
aangekondigd, waardoor men den strijd nog
wel wat vol kan houden; er is echter tot
heden niets ontvangen en de ellende is
algemeen. Overal ziet men groepen stakers
bedelen. Hulp vau de Fransche collega's is
ook niet te verwachten. Hier en daar hadden
wanordelijkheden plaats te Dour heeft men
voor de deur van een herberg een dynamiet-
patroon gelegd. De patroon is ontploft en
heelt groote gelukkig alleen stoffelijke
schade veroorzaakt. Het parket van Mons
stelt eeu onderzoek in.
Dezer dagen kwam de republikeinsche
Imparcial met onrustbarende berichten over
de uitbreiding van den opstand in de provincie
Cavite, op Luzon. Thans wordt officieel uit
Manilla gemeld dat de aanvoerder van de
opstandelingen Aguinardo nog aan 't hoofd
staat van duizend gewapende mannen Hoewel
er ter geruststelling wordt bijvoegd dat ds
kleine benden die naar <le provincie Laguna
waren opgerukt, verslagen zijn, kan men toch
uit het een met het ander opmaken dat de
opstand op de Filippijnen nog niet gedempt
is.
Men herinnert zich wellicht, dat voor eeni-
gen tijd te Ambatondramama twee Fransche
predikanten zijn vermoord de h.h. Escaude
en Minault. Dertien inlanders zijn den löen
Juni door de rechtbank van Arivouimamo
veroordeeldzes hunner tot de doodstraf.
Twee aanbrengers tot lichte straf. Zonder
dezen toch zouden de schuldigen zeker niet
zoo makkelijk gevonden zijn.
Merkwaardig is primo dat de voornaamste
schuldige een protestantsch (inlandsch) on
derwijzer is, die de predikanten ten zijneut
ontvangen heett, en toen de andere inlanders
is gaan verwittigen van de schooue gelegen
heid tot moord en roof; waarom deze gedoopte
zoo gehandeld heeft, is onbekend; opgemerkt
is alleen, dat hij een kweekeling is van de
Engelsche zendingscboleu. Een tweede merk
waardigheid is dat het district, waar de mis
daad is gepleegd, na in November '95 onder
de eerste te zijn geweest die in opstand
kwamen, thans, sinds eeu geduchte bestraffiug,
beschouwd werd als een der veiligste streken
van het geheele eiland Zoo althans verze
kert de correspondent te Tananariva van de
Temps; maar de bewering klopt niet met de
verontschuldiging »door den gouverneur-ge
neraal na den moord aangeboden. Immers,
deze rapporteerde toen, dat de predikanten
de slachtoffers hunner onvoorzichtigheid waren
geworden. Zij haddeu zeer goed geweten,
dat de streek waarheen zij zich zonder escorte
begaven, onveilig was, en men had hen nog
gewaarschuwd bovendien
Nu is er ook werkstaking uitgebroken
onder de mijnwerkers in het Pas de Calais.
Er zijn 1200 stakers. Na een langdurige
vergadering is een liist van eischen vastgesteld,
die door een commissie van zes Belgische en
zes Fransche mijnwerkers aan den directeur is
aangeboden. De hoofdzaak van de staking
is de aanneming der 134 mijnwerkers van de
stakende Borinagemijnen. Er zijn al genoeg
Belgen in onze mijnen, zeggen de Franschen,
als er nog meer bijkomen, staken wij. Nu
zijn de Belgen wel verplicht mee te doen. De
toestand is volmaakt rustig.
Men meldt later
De werkstaking in het Pas de Calais heeft
in korten tijd groote afmetingen aangenomen.
De directeur heeft geweigerd de Belgische
mijnwerkers van de Borinage op stel en sprong
te ontslaan, omdat het reglement acht dagen
waarschinvtijd voorschrijft. Het aantal stakers
bedraagt 1500, waaronder ongeveer 800
Belgen.
Inmiddels hebben de 134 man van de
Borinage zelf hun ontslag gevraagd en als dit
aangenomen wordt wat waarschijnlijk is
vervalt de reden tol staking. Zeven en twintig,
die voor drie dagen aangenomen waren voor
mijn No. I, hebben reeds hun ontslag en ziju
naar Belgie teruggekeerd.
Woensdag had de algemeene werkstaking
van postbeambten in Groot Brittannie en
Ierland moeten worden uitgesproken. Door
tusschenkomst van enkele leden van het
lagerhuis is de datum van 't begin der staking
echter op later bepaald. De postbeambten
willenzooals men weet, betaling voor de
uren, die boven het wettelijk vastgesteld aantal
op de bureaux worden doorgebracht. Men
verwacht nu dat de algemeene chet, de hertog
van Norfolk, eeu postcommissie een onder
houd zal toestaan, met de parlementsleden,
door wier tusschenkomst de staking verdaagd
is.
De staking aan de Engelsche machine
fabrieken is zeer ernstig. Er zijn niet minder
dan 30,000 stakers, en voor de volgende week
verwacht men, dat nog eens 30000 het werk
zullen neerleggen. De patroons in het district
Londen hebben vergaderd en na langdurige
discussie is deze motie aangenomen „De
patroons van het district Londen, gehoord
het rapport van hun commissie, zijn meer dan
ooit besloten den strijd vol te houden." Het
ziet er dus treurig uit. Een en twintig firma's
in Nottingham ziju tot den patroonsbond
toegetreden. Zij begonnen 25 procent van
hun personeel te- ontslaan, die lid waren van
den algemeenen bond. Het gevolg was, dat
de overigen 75 procent, het werk neerlegden
en dat er weer 6000 stakers, meest in de
rijwielindustrie, zijn bijgekomen.
Keir Hardie en Tom Man van de onaf
hankelijke werkliedenpartij hebben zich aan
het hoofd gesteld van een beweging om
financieelen steun voor de stakers en tot het
algemeen maken van de beweging voor den
achturendag. Alle Engelsche werklieden
worden tot medewerking opgeroepen.
Tengevolge van den met enkele woorden
vermelden opstand in de Swat-vallei (Britsch
Indie) zijn op groote schaal maatregelen
genomen. De opperbevelhebber in Pandzjab
heeft vier regimenten infanterie, een batterij
berggeschut, en drie eskadrons Bengaalsche
lansiers naar de bedreigde punten gezonden:
Tsjakdara en Malakan. Deze twee posten
liggen negen Eng. mijlen van elkaar en worden
beide als onneembaar beschouwd. De bezet
tingen moeten echter versterkt worden om de
Swat-vallei van oproerlingen te zuiveren, en
Tsjakdara, dat feitelijk belegerd wordt, moet
spoedig ontzet worden, daar men voor de rust
in Waziristan vreest.
Bij de overrompeling van het kamp te
Malakand zijn een officier gedood en vier
gewond het verlies aan minderen is nog
onbekend maar wordt onbeteekeneud geacht.
Om den indruk van den aanval op het
Malakadkamp te verzwakken geeft men in
Engeland te verstaan dat het feit te wijten is
aan de godsdienstige geestdrijverij van een
gekken mollah, dat het geen vooraf beraamde
oproer is en dat de rust dus wel spoedig her
steld zal zijn. Wie zal men echter wijsmaken,
dat één individu een aanval op een kamp
kan improviseeren, de noodige troepen bijeen
brengen en wegen afsluiten? Volgens de latere
berichten uit Simla had die „gek" trouwens
40000 man onder zijn bevelen. De Daily
Graphie, op de woelingen in Indië zinspelen
de, meent, dat alle ontwikkelde en verstandige
Indiërs heel goed weten, dat, welke ook de
fouten van de Britsche regeering mogen wezen,
de verdwijning van de Engelsche heerschappij
het begin van een tijdperk van regeeringloos-
heid zou zijn, dat duren zou tot een andere
Euroopeesche mogendheid het schiereiland
heroverd had. Wanneer een Engelsch blad ook
maar zoon onderstelling waagt te maken,
moet de toestand in Britsch-Indië wel ern
stiger zijn dan men tot heden wilde toegeven.
In Poona is de opgewondenheid ten top ge
stegen en de meest onrustbarende geruchten
over de aanleiding tot de arrestaties en de
nadere bedoelingen der autoriteiten doen er de
ronde. Ook heeft er weder een aanhouding
plaats gehad. Vishwanoth Kelkar, de uitgever
van het inlandsch blad Vaibhan is wegens
het schrijven van oproerige artikelen te Tal-
legand gevangen genomen en naar Bombay
gebracht.
Uit Simla wordt gemeld De gemeenschap
met Malakand is hersteld. Hardnekkige ge
vechten hadden op 27 en 28 dezer plaats; de
Engelschen hadden daarbij 10 dooden en 43
gewonden. In het Hoogerhuis deelde lord
Hamilton, de minister voor Indie, 't volgende
mede over den opstand. De Engelsche troepen
zijn Dinsdag den geheeleudag in actie geweest
in het dal van de Swat. De algemeene aanval
der opstandelingen had plaats tusschen des
avonds half negen en het aanbreken van den
dag; Woensdag duurde de schermutselingen
den geheele» dag voort, maar de aanvallers
werden overal teruggeslagen. De Engelschen
hadden aan dooden II Sepoys en 43 ge
wonden, waaronder een luitenant. Er worden
nog meer aanvallen verwacht.
Op 31 Juli zal keizer Wilhelm die
Woensdag behouden in Bergen is aangekomen
te Wilhelmshafen afstappen, om tegen
woordig te zijn bij het vanstapelloopen van
den kruiser eerste klasse „Frederik de Groote».
Op den 6den Augustus gaat het keizerpaar
op de „Hohenzollern" scheep te Kiel, naar
Rusland. Twee dagen later zal het dan in
de haven van Peterhof zijn, waar de czaar
en zijn gemalin hen opwachten op de „Alex
andria."
Te Dauzig heeft Dinsdag een militaire
patrouille in het drukste gedeelte der stad
een 21jarigeo werkman Albert Zarewki
doodgeschoten. De arme jongen moest naar
de hoofdwacht gebracht worden, doch ont
vluchtte. Grootte verbittering heerscht onder
de burgerij. Den vluchtenden werkman werd
driemaal „halt" nageroepen, als hij dan nog
niet stilstond, legde de scherpschutter Satz-
kowski aan en verbrijzelde hem, op 100 M
afstand, met een geweerkogel het hoofd. Men
wijst terecht op het onverantwoordelijke van
een geweerschot, midden in een druk begane
straat en men eifcht met verontwaardiging
maatregelen tegen herhaling.
Baratieri heeft de belangwekkende mede-
deeling de wereld ingezonden, dat hij zijn
boek over den Afrikaanschen oorlog af heeft.
Hij zal in dat boek ook de verantwoorde
lijkheid van Crispi bewijzen en verklaren.
De getuigen van generaal Albertone in
het ophanden zijnd duel met prins Henri van
Orleans, hebben van den minister van oorlog
verlot ontvangen om naar Frankrijk te gaan.
Op het Moskousc'ne goederenstation van
den spoorweg naar Kazan zijn driehonderd
wagens met graan, vijl wagens met petroleum,
vijftien wagens met andere goederen,een loods
met manufacturen en honderd lecge wageus
verbrand.
De sultan heeft Zondag de arrestatie be
volen van vier officieren van dienst in het
paleis. Sedert hebben meer dan 100 arrestaties
plaats gehad. Zondag, terwijl de sultan in
de moskee was, werd hem een papier aan
geboden waarvan de inhoud den sultan
aanleiding gat tot het bevel.
Zondag 1 Aug., 12 uur. Door de harmonie
l'Espérance, op de zaal. Program ad fibitum.
BEZOOIEN.
Zondag 1 Aug. a.s., uam. 6 uur, Concert,
te geven door de harmonie „l'Espérance", in
den Theetuin van Constans van Dongen.
(Zie programma's)
WAALWIJK, 31 Juli 1897.
Men schrijft ons uit Brussel, dd. 30 Juli:
Op de Brusselsche Tentoonstelling is de
Nederlandsche leerlooierij weinig vertegen
woordigd. Het geen er is mag echter gezien
worden en mocht tevredenheid van de
Internationale Juryleden in hooge mate weg
dragen.
De heeren F. E. van Siebergen te Breda,
exposeeren eene mooie hoeveelheid leer
soorten van verschillende procedees. Zoomede
eenige soorten inlandsche en 'ouitenlandsche
looimiddelen, waarvan vooral de aandacht
trekt het tentoongestelde gemalen en onge-
malen Quibrachshout, waarin deze energieke
firma als specialiteiten een gunstigen naam
heeft gemaakt,
Ook de gunstig bekende firma T. H. Haa-
gen, stoomleder-drijfriemen fabriek te Rotter
dam, exposeert hare verschillende drijfriemen.
Deze étalage is voor deskundigen, zeer
interessant.
De firma Haagen heeft hare sporen ver
diend, de Jury's toch op verschillende Wereld
Tentoonstellingen kenden haar reeds zeer
hooge bekroningen toe. Van harte wenschen
wij dat dit nu weer het geval zal zijn.
Ten slotte vinden wij door de firma W,
Tijnmerinans Zonen, leerlooiers te Waal
wijk, een paar mooi, beleerde, puik gelooide
zoolleer huiden tentoongesteld. Boven de
étalage vindt men eene kaart waarop vermeld
slaat „Hors Concours, Membre du Jury."
Kolen gevonden.
Twee maanden geleden werd te Oirsbeek
(Limburg) met het boren naar steenkolen een
aanvang gemaakt. Maandagnacht werd de
eerste kolenlaag aangetroffen op 300 a 500
meter diepte.
Een brug ingestort.
Woensdagavond omstreeks 10 uur geraakte te
Wateriugeu een wagen met paard te water.
Weldra waren personen genoeg bijeen om de
behulpzame hand te bieden. Het aantal toe
schouwers, die zich op een nabijzijnde brug
hadden verzameld, was echter nog grooter.
Eensklaps kraakt de brug en zonder, dat men
zich nog bijtijds kou redden, zakte deze in
en een 30-tal personen geraakte te water.
Niettegenstaande de groote paniek, welke
ontstond, werden allen gered.
Het draina te Kozcndaal
Omtrent het tragisch voorval te Rozendaal,
waarvan wij in 't kort melding hebben ge
maakt, deelt De Grondwet nadere bijzonder
heden mede
Zaterdagavond omstreeks 9 uur kwam bij
den heer C. Van E.. hotelhouder in de Sta
tionsstraat te Rozendaal, eene juffrouw uit
Amsterdam aan, die volgens haar spoorkaartje
naar Antwerpen moest, doch te Rozendaal
wilde blijven overnachten. Haar werd een
kamer aangewezen, doch door hare zonder
linge manieren trok zij de aandacht van Van E.
en diens vrouw, hetgeen nog verergerde toen
zij bij het ter ruste gaan, de bewuste dame
in nachtgewaad op hunne eigen slaapkamer
aantroffen. Dit nog niet alleen, doch bij het
licht zag men dat de. armen van de juffrouw
bont en blauw waren, hetgeen dadelijk aan
een ruwe behandeling deed denken.
De echtgenoote van Van E bevreesd ge
worden, sloot haar op, in hare kamer. Weinig
later hoorde men haar op de deur bonzen,
tot alles stil werd.
Toen Zondagmorgen, omstreeks 6 uur, het
dochtertje van den eigenaar van 't hotel door
de restaurant giog zag ze, tot haar grooten
schrik, de bewuste dame, ontdaan en bebloed,
voor de deur van de gang naast het huis
staan. Doodverschnkt riep zij om hulp en
toen men daarop kwam toesnellen, was de
dame in dien tusschentijd achterover in de
gang gevallen. Een kleine wonde vertoonde
zich aar. de slapen.
Oogenbliklcelijk na de vei schrikkelijke ont
dekking werd geneeskundige hulp ingeroepen,
doch na ruim een half uur is zij overleden.
Per brancard is zij toen naar het dooden huisje
op de algemeene begraafplaats vervoerd,
waarna de lijkschouwing plaats had.
Onder getuigen heeft zij zelve nog verklaard,
dat zij niet uit het raam gevallen, is, doch er
zich zelve heeft laten uitglijden volgens de
meening van personen, die geheel met haar
toestand op de hoogte waren, zou dit niet
gedaan hebben om zelfmoord te plegen, maar
wel om te ontvluchten, daar zij den vorigen
dag van haar man was heengegaan, na zooveel
mogelijk alles medegenomen te hebben.
Een vrij groot bedrag aan geld, bestaande
uit zilvergeld, bankpapier en effecten, onge
veer ter waarde van f 1200, is in haar valies,
dat ook in de gang lag, aangetroffen en bij de
rijkspolitie gedeponeerd.
Het lijk is naar Amsterdam vervoerd om
daar begraven te worden.
Uit Amsterdam meldt men nader:
De vrouw die dezer dagen te Roosendaal
uit het raam van een hotel sprong, blijkt de
tweede vrouw te zijn geweest van een Am-
sterdamschen koetsier. Het lijk is hier reeds
ter aarde besteld.
Ouders in doodsangst.
Te Roermond werden deze week en 3 tal
huisgezinnen in beroering gebracht, doordat
eenige kinderen werden vermist. Drie kinderen,
een van den heer Bongaerts, een van den
heer Veth en een van den heer Seerden wa
ren na schoolijd gaan spelen en des avonds
om tien uur nog niet in de ouderlijke woning
teruggekeerd. Alle zoeken was tevergeefs en
men kwam toen op het idéé om eenige fiets
rijders er op uit te zenden, ten einde in de
omstreken informaties in te winnen.
Een twintigtal wielrijders boden zich daartoe
aan en na veel en lang zoeken mocht het aan
twee hunner gelukken de vermiste kinderen
