Eerste Blad.
Jii 4",
„HET GEULDAL."
ANTOON TIELEN
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
FEUILLETON.
UITGEVER
Waalwijk.
m
Di Blad verschijnt Woensdag en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 3 maanden f 1,
Franco per post door het geheele rijk f 1,25.
Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden
aan den Uitgever
Advertentiën 1 7 regels f0,60; daarboven 8 cent per regel,
groote letterR naar plaatsruimte. Advertentiën 3maal ter plaatsing
opgegeven worden 2maal berekend. Advertentiën voor Duitsoh-
land worden alleen aangenomen door het advertentiebureau van
Adole Steiner, Hamborg. Reclames 15 cent per regel.
Duizenden en nogmaals duizenden ver
trekken jaarlijks naar 't buitenland, om hunne
vacantiedagen door te brengen in Duitschland,
Zwitserland of Italië, en aan hoe menig
Nederlander dringt zich dan niet met ware
spijt, de vraag op waarom is ook ons land
niet rijker aan natuurschoon ?M Men vindt
de urenlange groene weiden, met de zich
daardoor heen kronkelende slooten en grep
pels heerlijkmen krijgt een gevoel van
waardeering van onzen bodem, wanneer men
het prachtige vee dartelend op die weiden
ziet grazenmaar toch meent men de enge
grenzen van ons dierbaar vaderland achter
den rug te moeten hebbenvóór men kan
genieten.
Maar allen, die deze meening zijn toege
daan, durven wij volmondig zeggen: zij ken
nen ons land niet.
Het is natuurlijk onze bedoeling niet,
onzen lezers te vertellen, dat de reizen door
DuitschlandZwitserland en Italië niet
prachtig zijn en de waarde ervan te verkleinen,
dat zou immers een onzinnig iets zijn; maar
om onzen lezers een heerlijk plekje te be
schrijven dat de moeite dubbel waard is
bezocht te worden door iederen Nederlander,
en vooral door reizigers onzer streken, niet
zeer mild met natuurschoon gezegend.
Dit kleine, doch heerlijke plekje is geheel
Zuid-Limburg en vooral het Geuldaldat
MW—■——PM—
33
Alle omstanders hadden zich eerbiedig en stil-
twijgend verwijderd. Beide jongelieden bleven
alleen met den doode.
Magda zeide Raming nu zacht en met trillen
de stem, God alleen weet, wat ik dit laatste uur
heb geleden.
Zij boog het hootd en zag niet naar hem op.
Haar blik bleef nog steeds op Frits rusten.
Magda, kunt gij mij vergiffenis schenken
vroeg hij.
Thans sloeg zij de oogen vol tranen naar hem
op.
Wat heb ik u te vergeven, mijnheer de ba
ron? Gij zijt een edelman, gij kunt niet anders
handelen....
Zij zeide dit zoo kalm, met zooveel gelatenheid,
maar toch too trots. Toen stond zij langzaam
op, terwijl zij trachtte het kistje voor zijn blik te
verbergen.
Deze ongelukige heelt veel edeler gehandeld
dan ik, vervolgde Iteming op den doode wijzend,
Magda, ben ik nog waardig u te mogen lief
hebben
Zij deed een schrede achterwaarts.
Gij overschat uw gevoelens, mijnheer von
Raming. Neen tracht mij niet te wederleggen,...
Het is:het beste voor ons beiden,-dat wij elkander
niet meer zien. Lucienne von Weitlof heeft vol
komen gelijk, als zij zegt, dat de dochter van
eenen gemeenen dief niet de gade kan worden van
een edelman.
Bij deze woorden zag Magda den heer von Ra
ming ernstig in het gelaat, terwijl hij diep ter
neergeslagen voor haar stond.
Alvorens ik van hier ga ik keer thans
naar het slot terug om mijn hoed en handkoffertje
te halen heb ik nog een dringend verzoek aan
u. Geef den armen Frits een eervolle begrafenis.
Wilt gij
Zijn lippen beefden. Magda, verlaat mij niet 1
Kunt gij werkelijk voor altijd van mij gaan Zie,
eerlijk wil u bekennen dat ik in het eerst als
vernietigd w&b door hetgeen Lucienne zeide, maar
men terecht met den naam van Neerland's
Zwitserland heeft bestempeld.
De laatste voortzetting der Ardennen vormt
een prachtige bergenreeks (wij Nederlanders
noemen het reeds bergenmaar beter is 't
te spreken van een prachtige heuvelenreeks),
in het meest Zuidelijke deel van ons land.
Deze heuvels zijn voor ons reeds hoog
b v. de zoogenaamde Vrouweöberg 240 M.
boven A. P., Kriekelenberg 205, Sibbenberg
150, de Pietersberg 123 M. hoog.
Hiertusschen nu strekt zich rustig, het
schilderachtige „Geuldal* uit, met zijne
uitgestrekte bosscheu en prachtige lanen
lachende villa's en statige kasteelen, aardige
dorpjes en groenende beemdendoorsneden
door het zil verheldervroolijk kabbelende
riviertje De Geuldat men meermalen op
zijne reis door deze streken ontmoeten
dat aan dit terrein een groot deel van zijn
natuurschoon schenkt.
Vanaf de verschillende bergen heeft men
de prachtigste vergezichten op de zooeven
beschreven valleizoo heerlijk dat er geen
termen te vinden zijn om het sterk genoeg
uit te drukken geen termen nogmaals, om
die natuur in hare ware grootschheid aan
onze lezers voor te stellen.
In een der plaatsen van dit heerlijk dal
nuin het oude stedeke Valkenburghad
ik mijne tenten opgeslagen en het was hier,
dat ik overtuigd werddat men niet bui
tenlands behoeft te gaan om van natuur
schoon te genietenook dat vindt men in
Nederland.
De talrijke prachtige prachtige villa's en
kasteelende trotsche ruïnende verras
sende gezichten op de lieflijke dorpjes, die
plotseling van tusschen de bergen voor onze
oogen opduikende als 't ware golvende
bouw- en weilandende ons onbekende
bergen en vooral de beroemde grot van
later, toen gij waart heengegaan, drong het berouw
mijn hart binnen, en in dit laatste uur van fol
terenden angst om uwentwil, gevoelde ik eerst
ten volle, dat ik buiten u niet zou kunnen leven.
Magda, ik ben rijk ja, en toch, hoe arm zou
ik zijn, als gij niet mijne vrouw werd
Een diepe smart greep haar aan. Arme man
ja, gij zult arm zijn.... Die gedachte overwel
digde haar. Maar thans mocht zij niet zwak zijn.
Hij, als edelman, kon ondanks dat, toch immers
nog altijd een schitterend huwelijk doen. Zij
mocht hem thans niet voor altijd aan zich
verbinden.
Neen, mijnheer von Raming, neen Gij zult
leeren, overwinnen o, men leert zooveel in het
leven, geloof mij.
De stem dreigde haar te begeven, zij drukte de
hand op hare oogen.
En gij meent, dat ik afstand van uzou kun
nen doen? riep hij nu in een uitbarsting van harts
tocht, terwijl hij de armen naar haar uitstrekte.
Neen, mijne Magda
Het meisje hief afwerend de rechterhand op.
Wees barmhartig! riep zij. O. mijn God 1 Zij
was op het punt in zwijm te vallen, terwijl hij
haar zacht tot zich trok en aan zijne borst drukte...
üp dit oogenblik viel er, bijna onhoorbaar, iets
op den grond.Het was het kistje van den ouden
Ritter.
Magda had het niet opgemerkt, ook Raming
niet.
Herhaal mij thans, dat gij mij wilt ver
laten zeide Raming met zachte, bever.de stem.
En terwijl hij het meisje half bewusteloos, aan
zijn hart drukte, nam dicht achter hem een don
kere, vrouwelijke geslalte het kistje van den grond
op. Het was Lucienne. En juist op het oogenblik
toen Lucienne zich heimelijk wilde verwijderen,
hief Raming het hoofd op.
Ah, wat is dat? Is dat niet- het kistje van
den ouden Ritter riep hij verwonderd.
Vol schrik zog Magda om op de plaats van
den brand waren nog een aantal mannen met
fakkels en lantaarns aan den arbeid, en het licht
daarvan bescheen Lucienne.
Groote hemel gij zijt gij daar weder?
riep Magda, vol afkeer. En dat kistje in uwe
handen Ach, geel het hier, gij hebt daar geen
recht op.
Het meisje strekte hare hand uit naar het
Valkenburg stemmen u uiterst aangenaam
en geven u vele dagen werk ter bezichtiging.
Een paar der voornaamste gedenk- en
bezienswaardige .plaatsenwillen wij iets
nader beschrijven want alles mede te deelen,
wat de moeite waard is gezien te worden
zou ons te ver voeren.
Wij hebben hier op 't oog de oude ruïne
en de grot van Valkenburg.
Valkenburgeen zeer oud stadjeuit de
middeleeuwen heeft, als alle sterkten en
steden uit dien tijd heel wat lotsverwisse-
lingen ondergaan. Volgens sommigen dankt
het zijn naam aan Falco een bisschop die
er in 530 een jachtslot stichtte. Ook in
den taebtigjarigen oorlog speelt Valkenburg
en voornamelijk het oude slot een gewichtige
rol, was nu eens in handen der Spanjaarden,
dan weer in die der Staatschen welke laat-
sten het in 1672 door middel van een mijn
in de lucht lieten vliegen.
De overblijfselen biervan vormen de oude
ruïne van Valkenburg. Deze fiere ruïne, de
hechte overblijfselen van het machtige eeu
wenoude kasteelverheft zich op den top
van den Dwingelbergals beschermster der
stad, en loont dubbel, de moeite van het
vermoeiend bestijgen der steile bergpaden
daar wat schoonheid en beroemdheid aan
gaat deze ruïne bij alle Nederlandsche boven
aan staat. Het bezichtigen van alle gangen,
binnenplaatsen en 't bestijgen der overblijf
selen van het kasteel vordert een heel tijdje,
en ook de weg daarheen geeft van bovenaf het
heerlijkste gezicht op het stadje Valkenburg
eu omstrekenver beneden u.
Ook door zijne mergelgroeven meer 'be
kend onder den naam van de *Grot/7 is
Valkenburg een der merkwaardigste plaatsen
van geheel Nederland.
Reeds de Romeinen begonnen zandsteen
uit te graven voor het bouwen van huizen
kistje, maar de Fran^aise stiet haar ruw van zich
af.
Ik heb het ongeluk, altijd op een ongewenscht
oogenblik op het tooneel te verschijnen zeide
spotend. Ah, gij wilt zeggen, dat ik geen
recht op dit kistje heb Misschien niet meer dan
gij
Plotseling scheen er een boosaardige, gedachte
bij haar op te komen. Nu goed. Ik wil u
het kistje gaarne teruuggeven, maar ik wil
toch eerst eens een kijkje nemen. Er schijnt iets
heel bijzonders in te zijn gij ziet er mij veel
te angstig uit, schoone dame, om te gelooven, dat
de inhoud zoo volkomen onschuldig is.
Zij wierp Magda een blik vol haat toe.
Zeg mij eens, kent gij den inhoud
Magda verkeerde in hevigen tweestrijd zij
zweeg eenige oogenblikken.
Ja, zeide zij toen, met zachte stem.
Raming zag haar droevig aan. Welk een
geheim moest dat zijn, dat zij hem niet had
willen of niet had kunnen zeggen
De Fraofaise trad nu een paar schreden zij
waarts de tuinman was den slotheer genaderd.
Genadige heer, waarheen moeten wij den
doode brengen
Naar het 9lot, en ga met gepasten eerbied
te werk hij heeft het verdiend.
En toen men den doode wegdroeg, ging Magda
een huivering door de leder..
Naar het slot Foei, hoe akeligl zeide daaren
tegen de Frai^aise. Waarom brengt men hem
niet ergens anders heen
Dat zou niet menschelijk gehandeld zijn.
Bah zoo'n idioot 1 klonk het verachtelijk.
Hoe gevoelloos van ul En nogmaals geef
mij het kistje, herhaalde Magda. op kouden trot-
schen toon.
Ach, zoo nu slaat gij een goeden toon
aan.
Nu woog zij, spelend, het kistje op de rechter
hand en vervolgde op tergenden toon
Hm, diamanten of goud kan het niet bevat
ten daarvoor is het te licht. Misschien papie
ren van waarde? Ah 1 mijnheer de baron kan
het misschien uw eigendom zijn de jonge
dame staat op het punt het kasteel te verlaten,
en bij iemand van een dergelijke familie Zij
kon niet verder spreken, het hartelooze schepsel.
Magda vloog buiten zich zelve van schaamte
en bruggen en het aanleggen van wegen
(waarvoor het in die streken thans ook nog
algemeen gebruikt wordt): altijd is men
hiermede doorgegaan en zoodoende heeft men
kilometer-,urenlange gangen verkregen, onder
den grond door, rijk versierd met merkwaar
digheden uit Romeinschcn en tegenwoordi-
gen tijddie met behulp en uitleg van een
goeden gids, het verblijf van een paar uren
in die onderaardsche gangen tot een der
aantrekkelijkste tijdpasseeringen voor het ver
blijf in Valkenburg uitmaken.
De oudste en prachtigste schilderstukken,
gedenkteekeneno.a. een kapel uit den
Eranschen tijd, toen gedurende 21 maanden
Valkenburg's inwoners en 7 priesters hun ver
blijf in de grot hielden; gestalten van reusach
tige dieren, welker geraamten daar gevonden
zijn en zich thans in verschillende musea
bevinden en in de grotin zandsteen ziju
uitgehouwen. De twee- en drie drop; dit is
dat uit twee verschillende zandsteenen alttjd-
door regelmatig uit de een 2de ander 3
droppels vallen, in een kom, zonder dat deze
ooit overloopt maar altijd op dezelfde hoogte
blijft staan.
Ziedaar eenige merkwaardigheden uit de
grotwaar men er ontelbare aantreft en die,
ofschoon men ze zelf goed heeft gezien
moeilijk te beschrijven vallen.
De grot en de ruïne met het lieve ste
deke aan de Geuldat op zichzelf een be
zoek overwaard is, de heerlijke wandelwegen
over bergen en dalen, langs rivier en beemd,
de verrassende, altijd prachtige en nieuwe
panorama'sde overschoone natuur, waaraan
het Geuldal zoo rijk isdit alles te
schetsen zou een onbegonnen werk zijn.
Voeg hierbij nog de nabijheid der schoone
steden MaastrichtAken en Luikpuike,
en uiterst gezellige en toch Diet dure hotels,
op haar toe, en Raming riep met donderende
stem
Freule Lucienne Magda is mijn verloofde.
De minste beleediging, haar aan gedaan, treft
ook mij.
Aha, prachtigI charmant!.... Nu, ik bied u
mijne welgemeende gelukwenschen aan, en spot
tend maakte zij een zeer statige buiging. Kom
nu nog een kijkje in dit kistje, en nogmaals
stiet zij Magda's hand ruw van zich af, en riep
één der mannen toe: Spoedig 1 Een lantaarnI
Magda gevoelde zich niet meer in staat den
strijd tegen deze onverzoenlijke en hartelooze
vijandin langer voort te zetten. Geheel uitgeput
zocht zij steun tegen eenen boom en zeide smee-
kend tot Raming
Neem het haar af o God neem het haar
af 1
De Fran^aise begon luid te lachen. Och,
mijnheer Vod Raming is een te goed cavalier om
ongalant te zijn tegenover een dame. Zoo nu
hebben wij licht genoeg.
Spoedig had zij het slot geopend en het docu
ment uit het kistje genomen.
Zij scheen den inhoud als met de oogen te
verslinden toen barstte zij uit in een lach, zoo
schel en spottend, dat Magda onwillekeurig aan
Raming's zijde trad, als om hem te beschermen.
Op hetzelfde oogenblik deed ook Lucienne eenige
senreden nader en stond nu in triomfantelijke
houding vóór hen.
Ah, mijnheer de baron, welk een kostelijke
verassing heeft men voor h bewaard. Nu, deze
schoone dame wist wel, waarom zij zoo edel
moedig handelde en zooeven uw aanzoek afwees.
Thans begrijp ik het volkomen.
En wat is dat document vroeg Raming, met
doffe stem.
Wat het is? Goede hemel een testament.
En met een onbeschrijfelijken glimlach stelde
zij den doodsbleek geworden baron het papier ter
hand.
Magda was verniettigd ja, zij wist dat eenmaal
het uur moe9t komen, waarop dit vreeselijk ge
heim van den doode zou worden onthuld, maar
het had niet op zulk een ruwe en onbeschaamde
wijze mogen geschieden.
Wordt vervolgd.