Staatkundig overzicht.
BUITENLAND.
Belgie.
Frankrijk.
Italië.
China.
Amerika.
BINNENLAND.
der Spaansche vloot, hij zal, evenals wij tocli
niet bewerendat Spanje's voorbeeld ten
eenenmale bewijst, dat een kleine vloot niets
vermag. Men moet eens lezen over de soort
van bemanning op de Spaansche schepen....
over het volkomen gebrek aan oefening en
zeemanschap van officieren en bemanning.
Wil men met een kleine vloot en een
klein leger een klein land machtig doen
optreden bij verdediging van vaderland en
koloniën, dan zij men vooral niet dom-zuinig
met het onontbeerlijke, om zoo soldaten als
zeelui en kanonniers teleeren schieten. Hon
derd man, die raken, vermogen meer dan
duizend, die slechte schutters zijn
Men zorge dat de aanvoer van goede
steenkool steeds mogelijk zij.
Men geve desnoods weinig kanonnen
maar men zorge dat de kanonnen welke men
geeft de beste en snelstvurende zijn.
Men vprvange het hout in de oorlogs
schepen door een bouwstof, die niet ont
vlambaar is.
Wij hopen dat bij ons mannen van het
vak, deskundigen, de lessen van den oorlog
bespreken zullen, en dat in het openbaar.
Maar nu we weer hier en daar hooren, dat
het voorbeeld van Spanje zou bewijzen, dat
kleine mogendheden zich niet verdedigen
kunnen, wenschen wij al dadelijk aandacht
te vestigen op wat het gezond verstand ook
aan leeken in deze aantoont.
Eer een volk zich verdedigt op zijn
Spaanschmet ruwen moed, maar zonder
beleid, tucht, voorbereiding of gezond ver
stand, moet een volk eerst op zijn Spaansch
geregeerd zijn, gedurende eeu eeuw of wat.
Turkije's sultan zou Turkije's sultan niet
zijn, zou met andere woorden zijn verleden
ontrouw worden, indien hij niet LOg een
pogiDg waagde om van de mogendheden
uitstel van executie te verkrijgen, wat betreft
den datum van ontruiming van het eiland
Kreta, hoewel bij de overreiking der nota
van Engelsche zijde nadrukkelijk was verklaard
dat een ontwijkend antwoord der Porte, of
de niet aanr.emiug onvoorwaardelijk van den
eisch tot terugroeping der troepen, als een
formeele weigering zou worden beschouwd.
Zaterdagavond heeft des sultans minister van
buitenlandsche zaken Tewftk Pacha zich be
geven naar de gezantschappen van Frankrijk,
Rusland, Italië en Engeland met het verzoek
den ontruimingstermijn later te stelleu
Toch is er geen-reden om te twijfelen aan
de onvoorwaardelijke aanneming van het
ultimatum der mogendheden door de Porte,
nadat de minister van buitenlandsche zaken
nul op het request heeft gekregen; de ge
zanten antwoordden hem, dat zij het verzoek
tot een of andere wijziging in het ultimatum
niet eens aan hun regeeringen konden over
brengen en dat het ultimatum tot in de
kleinste bijzouderheden moet worden nage
komen en Woensdag des sultans antwoord
moet zijn ingekomen.
Reeds is de uittocht uit Canea begonneu
bij honderden verlaten de bewoners, christe
nen zoowel als muzelmannen en israClieten
de stad, en de Turken maken zich meer en
meer vertrouwd met het denkbeeld, dat de
troepen der vier mogendheden zullen zorg
dragen voor de bewaring van rust en orde
waarbij de admiraals gelijke bescherming toe
zeggen aan Turken zoowel als aan christenen.
Terwijl de geruchten over de conclusien
van den procureur-generaal bij het hof van
cassatie Manau en over plannen van het hof
zelf, rijkelijk blijven vloeien; terwijl de ver
halen over de veelbesproken brieven van
keizer Wilhelm aan Dreyfus, nog immer wor
den ten beste gegeven (Clémenceau heeft nu
in de Aurore verteld, dat de stukken in het
Dreyfusdossier niets anders zijn dan fotogra-
fieCu van brieven van keizer Wilhelm aan
graat Münster over Dreyfus, waarvoor Hano
taux de toenmalige minister van buitenlandsche
zaken 27000 francs heeft betaald in de ver
onderstelling natuurlijkdat het alles echt
was!) heeft Loew, de president van het hof
van cassatie, verklaard, dat alle mdeedeelingen
over de inzichten van Manau en van het hof
gefantaseerd waren, en dat de aankondiging
van het rapport van den rapporteur Bard
binnen acht dagen, minstens voorbarig moet
worden geheeten.
Het moet thans beslist zijn, dat de anti-
anarchistische conferentie te Rome gehouden
zal worden. Naar verluidt zullen Belgie,
Nederland Engeland en Frankrijk trachten
tot overeenstemming te geraken inzake het
aannemen van eenzelfde houding op die
conferentie.
De Belgische bladen weten mede te
deelen, dat de internationale ontwapenings
conferentie in den loop van Maart 1899 te
St. Petersburg zal worden gehoudeu.
Volgens de Daily Mail heeft koningin
Victoria den czaar van Rusland uitgenoodigd
tot een bezoek aan Balmoral na zijn verblijf
te Kopenhagen ten einde besprekingen te
voeren over de geschillen tusschen Engeland
en Rusland in het uiterste Oosten.
Het wetsontwerp tot pensionneering van
ouden van dagen is door het huis van verte
genwoordigers van Nieuw Zeeland bij derde
lezing asngeromen. De wet bepaalt, dat
ieder persoon, die ouder is dan 65 jaar, van
zedelijken levenswandel is en een inkomen
van niet meer dan 408 gulden's jaars geniet,
een jaarlijksch pensioen van 216 gulden zal
krijgen, mits hij 25 jaar in de kolonie heeft
gewoond.
Het Oosteurijksche ministerie van bin-
nenlandsche zaken heeft de overheden last
gegeven vreemdelingen die in politieke
vergaderingen blijk geven van anti Oosten-
rijksche gezindheid en van wie te verwachten
is, dat zij onrust zullen verwekken, over de
grenzen te zetten.
L)e correspondentie met de Fiansche
regeering in zake den Opper-Nijl is openbaar
gemaakt.
In December 1897 zeide de Engelsche
gezant te Parijs, Sir E. Monson, tot den mi
nister van buitenlandsche zaken Hanotaux
dat Engeland niet toegaf, dat een andere
mogendheid het recht had. eenig stuk van
het Nijldal te bezetten.
Den 9u September 11. seinde lord Salisbury
aan sir E. Monson, dat hij deu minister van
buitenlandsche zaken Delcassé moest mede
deelen, dat het geheele gebied van den
chalief bij recht van verovering was overgegaan
aan de Engelsche en Egyptische regeering
en dat Fngeland over dit recht niet getwist
wou hebben. Sir E. Monson vroeg Delcassé
ook, waarom de Fransche regeering de ex
peditie had uitgezonden, terwijl zij wist, dat
Engeland dat als een onvriendelijke daad
zou beschouwen. En de gezant voegde er
bij, dat de toestand aan den Opper-Nijl ge
vaarlijk was; dat Engeland besloten was haar
beslissing te handhaven en geen vergelijk zou
gedoogen. Delcassé verklaarde, dat er geen
zending van Marchand bestond Marchaud
is slechts een ondergeschikte van Liotard, en
hij betoogde dat Egypte Soedan verloren had.
De Engelsche gezant te Kaïro zegt in een
telegram aan lord Salisbury, dat niets Mar
chand van vernietiging had kunnen redden
als de Engelsche expeditie eerst veertien
dagen later den chalief verpletterd had.
Lord Salisbuiy gelastte sir E. Monson den
3n dezer, Delcassé ie zeggen, dat de Engel
sche regeering Marchand's expedkie zonder
politieke beteekenis achtte.
Het tsoeng-li jamen heeft geprotesteerd
tegen het buitensporige aantal van de Rus
sische wacht die zegt het tweemaal
zoo groot is als de troepenafdeeliDgen, door
andere mogendheden gezonden.
Onder den geruchtmakenden titel Le Péril
National, zendt de gevierde generaal Dj
Brialmont eene nieuwe brochure de wereld
in, waarin hi; komt lot de volgende conclusien:
„De resolutien die men zou moeten nemen
om het nationaal gevaar te bezweren zijn
„lo. hervorming van de kieswet, opdat de
partijen in het parlement vertegenwoordigd
zouden zijn in verhouden tot het aantal hunner
kiezers:
„2o. ontbinding van het parlement, nadat
de koning zich tot de natie zal hebben ge
wend om haar begrijpelijk te maken dat het
noodig is, afgevaardigden te benoemen die
bereid zijn tot het stemmen der maatregelen,
die noodig zijn voor de versterking der lands
verdediging
„3o. samenstelling van een kabinet dat de
gemiddelde opinie der nieuwe meerderheid
vertegenwoordigt, te vormen uit buiten het
parlement gekozen ministers, of die weigeren
zullen er deel van uit te maken;
„4o, stichting van een raad van state, die
door de keus en het aantal zijner leden alle
mogelijke waarborgen aanbiedt van bekwaam
heid en noodige onafhankelijkheid
„5o. een gemengde commissie belasten met
het onderzoek naar den militairen toestand
des lands, en deze de noodzakelijke maatre
gelen laten voorstellen, ten einde het leger
op zulk eeD voet te brengen, dat het kracht
dadig Belgie's onzijdigheid zal kunnen ver
dedigen."
De werkstaking
Te Parijs zijn thans 11,000 infanteristen
en 2000 cavalaristen uit de naburige garni-
zoeuen aangekomen, om de orde te helpen
haudhaven, waartoe het garnizoen en de
politie onmachtig bleken. Het aantal werk
lieden, dat arbeidde, bedroeg 278; het aantal
stakers in de verschillende vakken wordt op
42000 geschat en nog voortdurend leggen
meer arbeiders het weik neder. Van de
aardwerkers staken er 8000, van de sloopers
2000van de karrevoerders 500 van de
sjouwers 1000van de slotenmakers 5000,
van de metselaars 5000, van de steenhouwers
2000, van de schilders 350u, van de zink-
werkers en leiendekkers 2500, van de schrijnr
werkers 2500, van de draaiers 2U00, van de
meubelmakers 5500 enz. Slechts op twee
plaatsen hadden gisteren opstootjes plaats
waarbij de troepen tusschen beiden kwamen.
Hoopte men eerstdoor de concessies der
aannemers, dat de staking spoedig geëindigd
zou zijn thans blijkt dat minder dan ooit
waarschijnlijkde sloopers verwierpen de
bemiddelingsvoorstellen der patroons en de
aardwerkers namen op hun laatste vergadering
ecu motie ten gunste der algemeene werk
staking aan, Het comité tot voo;bereiding
van de algemeene werkstaking richtte een
oproep tot alle werklieden, waarin hun werd
verklaard, dat „het oogenblik voor het pro
letariaat gekomen is, om door gemeenschap
pelijk optreden en een algemeene beweging,
te komen tot de inwilliging der rechtvaardige
eischen, die sedert langen tijd den arbeidgc-
vers zijn gevraagd." Deze oproep sluit met
de belofte, dat biDnen eenige uren de spoor
wegarbeiders, de gaswerkers, de voerlieden
der trams en omnibussen en de metaalbe
werkers den arbeid zouden staken. Als dit
het geval is zal het aantal stakers spoedig
60.000 bedragen. Men wordt nu ernstig be
vreesd, voor het mislukken der wereldten
toonstelling en de algemeene commissaris
Picard heeft reeds alle verantwoordelijkheid
voor het gereedkomen der werken van zich
geworpen.
Eenige aannemers hebben thans een uurloon
van 55 centimes aangeboden. De regecring
heeft gelast, dat vreemde werklieden, die zich
onder de leiders der stakers bevinden, en
aanleiding geven tot rustverstoring over de
grenzen moeten worden gezet. De stakers
hebben een brief aan den minister-president
geschreven om zich te beklagen over de uit-
tartende houding der politie.
Aan de commandanten der gendarmerie
is van regeeringswege een vertrouwelijk schrij
ven gericht met den last den hertog van
Orleans onmiddellijk te arresteeren, zoodra
hij zou trachten de grenzen te overschrijden.
Te Saint Patrice (Indre-et-Loire) zijn
een twee en tachtig jarige pastoor en zijn
vijf en zestig jarige dienstmeid vermoord.
Diefstal schijnt de beweegreden tot de misdaad
te zijn geweest. Men had nog geen spoor
van de moordenaars.
Kardinaal Parocchi heeft in een toespraak
tot de Fransche pelgrims gezegd: „Eertijds
was de Paus meester in zijn staten, maar de
Voorzienigheid heeft gewild dat hij, om onze
zonden te boeten nauwelijks baas in zijn
eigen huis is. Gij zijt het begin van de
beweging die de aarde zal overweldigen en
die lot Petrus zal zeggen Uw kluisters ziju
afgevalleu. De Paus heeft geen wapenen
noodig als hij het hart van de Franschen en
alle katholieke volkeren bezit
Te Haukau heeft volgens telegrafisch bericht
uit Shanghai, Zaterdag 1.1. een vreeselijke
brand gewoed, waarbij 10,000 huizen vernield
en duizend menschen om het leven kwamen.
De verwoesting strekt zich uit over drie kilo
meter in het vierkant.
De ontscheping en de intocht van de
verschillende Europeesche soldaten te Peking
moet diepen indruk op de bevolking hebben
gemaakt. Sinds '60 had men zoo iets niet
gezien. Eerst kwam de helft der kozakken;
dan Engelsche maiiue, dan Russische en
Duiische, dan weer kozakken. De Chineesche
stadswaardigheidsbekleeder die voor dat alles
uitging zal zeker een goed figuur gemaakt
hebben.
Saxton, de schoonbroeder van president
Mac Kinley, is te Canton (Ohio) door een
vrouw doodgeschoten. De daderes is gear
resteerd.
Generaal Bacon heeft met de hulptroepen
de Chippaways verslagen en op de vlucht
gejaagd. Zij leden aanzienlijke verliezen en
zochten een wijkplaats in de bosschen. Men
meent, dat de opstaud geëindigd is.
Volgens officieele gegevens, te Washing
ton gepubliceerd, zijn voor den oorlog met
Spanje 271,714 officieren en minderen onder
de wapens geroepen en zijn er van dit aantal
2910 gestorven (280 werden gedood op het
slagveld, 65 overleden tengevolge van hun
wonden en 2565 verloren het leven door
ziekten.)
Men zie onder de Advertentiën „De
Grands Magasins duPrintemps van
Parijs."
WAALWIJK, 12 Oct. 1898.
Benoemingen.
Bij kon. besluit is benoemd tot directeur
van het post- en telegraafkantoor te Leerdam,
J. K. W. Zwang, thans in gelijke betrekking
te Kaatsheuvel.
Onderwijzersvergaderingen.
Gisteren hielden de ouderwijzers uit het
arrondissement Waalwijk hunne derde of
laatste vergadering van dit jaar op de zaal
Musis Sacrum. Ruim een vijftigtal onderwijzers
benevens de heeren Van Oppenraaij en Ver-
heijen, districts- en arrondissementsschoolop
ziener woonden deze vergadering bij.
Behandeld werden
a. De school in den strijd tegen het al
coholisme door den heer Van Gisbergen,
te Kaatsheuvel.
b. De taalcursus van Den Hertogh en Lohr
door den heer Princen van Waalwijk.
Beide onderwei pen werden zeer verdienste
lijk behand; punt a wekte daarenboven eene
levendige discussie.
Voor 1899 werden gekozen eu vastgesteld
de volgende onderwerpen
1. „De voortbrengselen onzer letterkunde
gedurende de laatste 20 jaren door den heer
G. van Oudenhoven te Besoijen.
2. „Schoolartsen" door den heer Van der
Horst te Kaatsheuvel.
3. Voorstel Kollewijn „Vereenvoudiging
der spelling" door den heer Kapeteijn te
Sprang.
4. „Concentratie der leervakken" door den
heer Pulles te Waalwijk.
5. »Het onderwijs in het stellen" door den
heer Van der Heijden te Waalwijk.
Met bijna algemeene stemmen werd tot
penningmeester herkozen de heer Vermeeren
te Loonopzand.
Na afloop der arrondissements-vergadering
vereenigden zich de leden der afdeeling
„Waalwijk" van het N. O. G.
Daar verscheidene leden bedankt hadden
was het noodig een nieuw, voorloopig bestuur
te kiezen.
Gekozen werd tot voorzitter de heer A.C.
van der Heijden te Waalwijk, tot secretaris
de heer A. Ebels te Sprang.
Aanranding.
Zondagavond reed een jongmenscheen
ingezetene onzer gemeenteper fiets door
Vlijmen, waar hij door eenige baldadigen erg
gemolesteerd werd. Zij rukten hem van zijn
rijwiel, en maakten zijn fiets voor 't oogenblik
onbruikbaar. Na de schade zoo goed mo
gelijk hersteld te hebben, reed hij door naar
Niewkuik, waar hij opnieuw werd lastig ge
vallen. Ouder allerlei bedreigingen werd hij
door zijn aanvallers gedwongen met hen naar
eene herberg te gaan, teneinde hen daar te
tracteeren. Om hieraan te voldoen begaf
men zich naar de herberg van de B. Deze
was echter reeds eenigszins ingelicht; daarom
liet hij den wielrijder binnenkomen maar
hield diens vervolgers buiten de deur; deze
bleven daar in afwachting, plannen beramende,
voor als nog de wielrijder zich op straat zou
durven wagen. De B. echter kende dat volkje,
liet niet toe dat de wielrijder de reis vervolgde,
n.aar hield hem bij zich in huis te logeeren.
Eere dien menschevriend!
Wij weten niet of aangifte van deze zaak
is gedaan; maar toch is het in het belang
der openbare veiligheid, vooral van wielrijders
te wenschen, dat de politie er zich eens ernstig
mede bemoeiedaar dusdanige feiten in
genoemde gemeenten meermalen schijnen voor
te komen.
Invoer van vee in Belgie.
De Moniteur Beige van 8 October 1898
bevat een ministerieel besluit, volgens hetwelk
melkvee den len en I5en van elke maand
in Belgie wordt toegelaten langs Watervliet
Selzaete, de Clinge, Santvliet, Esschen-station,
Esschen Dorp, Baarleduc, Achel, Maeseyck
en Visé.
De ingevoerde beesten moeten eene quaran
taine van tien dagen ondergaan.
Schapen moeten voortaau langs dezelfde
douane-bureaux en dezelfde dagen en uren
worden ingevoerd als paarden (zie de Staats
courant van 19—20 Dec. 1897 No. 298 en
van 27—28 Maart 1898 No. 73).
Dit besluit treedt den 15en October 1898
in werking.
Stoomtramwegen.
Men schrijft aan de N. R. Ct. uit de om
streken van 's Hertogenbosch
Het nieuwe wetsontwerp over de stoom
tramwegen zal zeker neigens met zooveel
genoegen worden begroet als in deze streek.
Ik weet niet of in uw hoofdartikel met den
stoomtramweg, waarop het aantal onge'ukken
honderd overschiijdt, de stoomtramweg Den
Bosch— Helmond wordt bedoeld, doch dit is
zeker, dat al vindt men deze niet in de Bos
sche Courant vermeld, die ongelukken hier
legio zijn.
Wanneer men met de autoriteiten over
dezen onhoudbaren toestand sprak, kreeg men
het stereotype antwoord„dat het publiek
zoo onvoorzichtig is." Het publiek nu is
overal onvoorzichtig en toch gebeuren er
elders niet zooveel ongelukken. Daarom juist
moet het publiek telkens en telkens op het
gevaar worden opmerkzaam gemaakt en moe
ten de ongelukken, die plaats hebben gehad,
niet worden doodgezwegen.
Nergens vindt men waarschuwingen dat
overal langs den weg boomen staan, waaraan
de tram rakelings voorbijgaat. Tengevolge
van zijn onbekendheid met dit feit heeft een
veertien dagen geleden een reiziger het been
verloren. De afsluitingen van de balkons zijn
geheel onvoldoende en vele zijn de slachtoffers
van deze onbetrouwbare haken.
Het is zoover gekomen, dat men hier het
feit, dat weer iemand door de tram is over
reden, als iets dat doodgewoon is beschouwt.
Onze hoop is nu op het nieuwe ontwerp
gevestigd.
Kilometcrbockjes.
Zooals reeds is vermeld worden sedert 1
October de houders van kilometerboekjes der
Staatsspoorwegen niet meer toegelaten in de
treinen der H. IJ. S. M. op de gemeenschap
pelijke lijnen. Evenmiu worden sedert dien
