Nummer 2.
Donderdag 5 Januari 1899.
22e Jaargang.
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Eiectfisch Station te Waalwijk,
ANTOON TXELEN,
Aanwending van Elec-
triciteit in de Industrie
FEUILLETON.
Staatkundig overzicht.
UITGEVER:
Waalwijk.
Wegens den Vrijdag invallen
den feestdag zal het volgend num
mer iets later dan gewoonlijk
verschijnen.
Gloeilicht.
Booglicht.
Krachtsoverbrenging.
Electrolyses.
De Echo van bet Zuiden,
faalwijhscle cd Langstrafscbc Courant
Dit Blad verschijnt Woensdag en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 3 maanden 11,
Franco per post door het geheele rijk f 1,35.
Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden
aan den Uitgever
Advertentiën 17 regels f0,60; daarboven 8 eent per regel,
groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën 3maal ter plaatsing
opgegeven worden 2maal berekend. Advertentiën voor Duitaeh-
land worden alleen aangenomen door het advertentiebureau van
Adolï Steiner, Hamburg. Reclames 15 cent per regel
Wij kunnen hier gevoegelijk drie onder
deden onderscheiden en wel: lichtkracht
en electrolyse.
Zooals wij weten, onderviudt de electrische
stroom bij het vloeien door een geleidenden
draad een zekeren weerstand, afhankelijk van
de lengte, dikte en soort van dien geleider.
Het is nu duidelijk, dat de stroom om dien
weerstand te overwinnen, een zekeren arbeid
moet verrichten. Die arbeid is in 't algemeen
verloren in de geleiding, want hij wordt om
gezet in warmte. Doch deze eigenschap kun
nen wij ook aan ons dienstbaar maken tot
het voortbrengen van licht. Hoe grooter toch
een weerstand is bij een bepaalde stroom-
sterkte, des te grooter ook de arbeid, die
verricht- wordt en des te meer warmte dus
ontwikkeld wordt. Wij hebben het dus iu onze
macht, zooveel warmte te ontwikkelen, dat
de geleider eerst rood- en daarna witgloeiend
wordt en dan licht uitstraalt. Als geleider in
de electrische gloeilampen gebruikt men thans
algemeen de dunne kooldraad, welke veel
weerstand oplevert. De stroom, die daar door
gaat, doet den draad gloeien en lichtend
worden. Ten einde nu het verbranden van
dien draad, d. w. z. het verbinden van de
kool met de zuurstot der lucht, te verhinderen,
wordt die draad in een glazen ballonnetje
gedaan, hetwelk luchtledig gemaakt wordt.
Zoodoende blijft de draad heel en kan heel
29
VI.
De schoone Félicienne.
Ja, ik weet het, antwoordde Daniël. Felicia
heeft mij gezegd dat ge haar uw liefde verklaard
hebt. Zij gelooft aan uw oprechtheid en neemt uw
aanzoek gunstig^op. Alleen verplicht onze toe
stand als weer<en~ zónder familie, om de uiterste
vporzich.ti^'neici in acht te nemen en waarschijnlijk
zint ge wel begrijpen dat, wanneer er een hu
welijk tusschen u en mijne zuster totstandkomt,
dit zoo spoedig mogel^k moet plants hebben.
Maar dat is juist nijn vurigste wensch, her
nam Bernard. Ook ik heb geen ouders meer, ik
behoef dus niemand te raadplegen.
Daniël drukte vol vreigde de hand van Bernard.
Dat is gesproken as een man van eer! riep
hij uit. Thans blijft on alleen nog m&ar over,
aan Felicia te vcrzoekenof zij den grooten dag
wil bepalen.
Er werd afgesproken da het huwelijk over veer-
tien dagen zou plaats heben, juist de tijd dien
men noodig had de noodie stappen te doen en
eenige onvermijdelijke zalm te regelen.
Bernard kon er niet te besluiten zelf naar
Frankrijk te gaan om zn papieren te halen,
maar dat was ook niet nootakelijk.
Hij schreef aan zijn getrowen Puybarrau hem
ohmiddellijk de fcoodige stuken te zenden en zelf
op weg te gaan, in gezelstap van mejuffrouw
Blanche De Prabert, opdai Ij den dag voor het
huwelijk in Schotland wezei zou. Puybarrau
bracht 4eie' orders mei de hu eigene nauwge
zetheid ten uitvoer en de gekkige bruidegom
was weldra in het bezit van aljn papieren.
Verheugd snelde hij naar bjiël en Felicia, ten
einde hun deze stukken te toen.
Ge ziet hoe voorspoedig 159 gaat, zeide hij
Ik behoef dit nog slechts nrhet consulaat te
brengen en dan staat niets ons fok meer in den
W6g.
Gij zijt dan wel ongeduld mijnheer Ber
nard, zeide de schoone Felicia meen behaagziek
lachje.
lang gebruikt wordengewoonlijk ongeveer
80ü uur.
Zulk een peervorminge gloeilamp zal den
meesten van onze lezers wel bekend zijn. -
Wanueer nu zulk een gloeilamp tusschen
de polen van eene dynamo gezet wordt
zal zij dus licht geven.
De natuurkundige Davy ontdekte het eerst
de eigenschap, dat, wanneer een geleider,
waar stroom doorgaat, wordt verbroken en
de beide deelen niet te ver van elkaar ver
wijderd worden, de electriciteit blijft door
vloeien onder het vormen Van een vuurstraal,
die een schitterend wit licht te voorschijn
roept. De hitte van die vuurstraal is 'zoo
groot, dat zelfs het metaal platina er' in
smelt, ja zelfs vervluchtigt. In de praktijk
heeft men nu gebruik gemaakt van de eigen
schap, dat zeer zuivere geperste koolstof on-
smeltbaar is en slechts zeer langzaam ver
brandt. Men vormt nu een geleider, die uit
2 stukken van die kool bestaat en zoodra de
stroom doorgaat, trekt men de koolstaven uit
elkander tot op een kleinen afstand, meestal
eenige millimeters. De stroom blijft nu door
gaan onder het vormen van de vuurstraal
gewoonlijk electrische lichtboog of boog van
Davy genoemd. Een mechanisme,in de lampen
aangebracht, houdt de kolen op de juiste
afstand.
Dit licht is door zijn koude witte kleur
weinig geschikt voer woonhuizen, waar men
liever de gloeilampjes bezigt, doch door zijn
groote lichtsterkte is 't uitmuntend op zijne
plaats in groote zalen, ^fabrieken, straten en
pleinen. Dit is 't licht, hetwelk men in ons
land veel aantreft op stations-emplacemen
ten, enz.
Wij hebben bij de methode voor electri-
citeitsopwekking gezien, dat daarvoor gebruik
gemaakt wordt van dynamo's en dat deze
bestaan uit de mugneten en het anker, dat
daar tusschen draait. Nu heeft omgekeerd
Meer dan ik u zou kunnen zeggen.
Waarlijk
Hoe kunt ge mij dat nog vragen, het is niet
alleen ongeduld, dat ik ondervind, het is ook vrees.
Ik ben bang....,
Zij nam de rol gezegeld papier, die Bernard
had meegebracht en maakte ze langzaam los.
Bang, herhaalde zij, dat is een leelijli woord,
dat hoort men niet dikwijls van een Franschman.
De papieren lagen nu open voor haar en zij vroeg:
En waarom zijt gij dan wel zoo bang?
Ik weet het niet. Het is een zwakheid van
geest, die ik niet van mij af kan zetten. Zie, miss
Felicia, ik ben zoo gelukkig, de toekomst ligt zoo
schitterend voor mij, dat ik mij ongerust maak
bij de gedachte, dat dit alles wel eens in rook
zou kunnen vervliegen, verdwijnen al6een schoone
droom.
Dwaasheid.
Die echter bewijst, hoezeer ik n bemin.
Zij antwoordde niet. Haar aandacht werd ge
lrokken door eenige regels van een akte, aie
opengevouwen voor haar lag, Zij boog zich er
over heen om beter te kunnen lezen, daarna hief
zij eensklaps het hoofd op en zag Bernard door
dringend aun.
Maar, riep zij uit met een vreemde uitdruk
king in haar stem, deze papieren zijn niet van u.
Haar gelaat was doodsbleek geworden, haar
hand, waarmee zij het papier vasthield, beefde.
Bernard zag haar verwonderd aan ea nam haar
het papier uit de hand.
YVelzeker, antwoordde hij, welzeker, dit is
mijn geboorteakte. 01 ik zie al wat uw verwon
dering zoozeer gaande maakt. Ik ben niet als De
Prabeit geboren, dat is de naam var. mijn moeder,
maar ge zult bij deze papieren ook een akte van
het ministerie van Biunenlandsche Zaken vinden,
waarbij ik gerechtigd word den naam De Prabert
te voeren; tegenwoordig heet ik wettig zoo.
Zonder veel acht te slaan op de opheldering van
haar bruidegom, ging Felicia voort:
Dus gij heet oorspronkelijk Bernard Duhesrae?
Daniël, die in een hoek van de kamer bezig
was met het schrijven van een brief en niet naar
het gesprek geluisterd had, sprong bij het hooren
van dien naam op en riep:
Wat? Wat zegt ge daar, Felicia?
Hij snelde toe, doodsbleek, ongerust, met een
zenuwachtige beweging nam Rij de akte, die zoo-
zulk eene machine de eigenschap, dat, wan
neer wij aah de pelen van de dynamo eene
spanning aanbrengen, er een electrische stroom
door het anker gaat, tengevolge waarvan dat
anker gaat draaien. Wij noemen nu een
dynamo, welke gebruikt wordt om de stroom
te ontvangen, in plaats van haar op te wek
ken, een electromotor.
Nu is 'i duidelijk, dat wij die ronddraaiende
beweging van het anker en dus ook van zijn
as op de gewone wijze door riemcu, kamra
deren of anderzins op andere machincrien
kunnen overbrengen.
Electromotoren kunnen voor gelijk-, zoowel
als voor wisselstroom ingericht worden. In dat
laatste geval bieden zij evenwel eenige na-
deelen, waarop wij later terugkomen.
Wij hebben bij de beschrijving van de
elementen gezien, hoe daariu onder de ont
leding van de electrolyt aau de polen eene
spanning ontstond. In vele gevallen is 't mo
gelijk deze bewerking om te keeren en door
eene spanning aan de polen vau zoo n ele
ment aan te brengen een electrolyt tot ont
leding te brengen en de afzonderlijke deelen
ervan eene verbinding te laten aangaan met
één of beide poolplaten, welke electrode
genoemd worden. De vloeistof (electrolyt)
wordt in dit geval gewoonlijk bad genoemd.
Van deze eigenschap wordt nu gewoonlijk
gebruik gemaakt om voorwerpen met een zeer
dun laagje van een of ander metaal te be
dekken, b. v. tinnen of andere lepels met een
laagje zilver te bedekken, ze dus te verzil
veren. Veel wordt het ook gebruikt voor
vernikkelen, vergulden, verkoperen, verzinken
enz. Natuurlijk zijn in die verschillende
gevallen baden en electroden van bepaalde
samenstelling te gebruiken. Alvorens over dit
punt te eindigen, willen wij even nog wijzen
op een vierde toepassing en wel die van de
warmte, ontwikkeld bij het stroomen van
electriciteit door een geleider, zooals wij zulks
bij de gloeilampen hebben gezien. Daar, waar
het niet nrodig is, de temperatuur zoo hoog
JJ'l-i- .LJggggg
veel ontroering teweegbracht uit de handen van
zijn zuster en liep ze haastig door.
Ja, antwoordde Bernard met zachte, schok
kende stem, ik heet oorspronkelijk Bernard
Duhesme.
Gij hebt een broeder? vroeg Felicia,
Ja.
Die Robert heet?
Ja ik had een broeder, Robert Duhesme, die
ongeveer twee jaren geleden werd veroordeeld
door het hof van assises van Puy-de-Dórae tot
levenslangen dwangarbeid wegens diefstal en
moord.
De ongelukkige had deze bekentenis met hel
denmoed gedaan, maar zijn stem versmoorde in
zijn keel en hij was genoodzaakt met beide handen
op de tafel te leunen, want hij wankelde als een
beachonkene.
Felicia staarde hem met wijdgeopende oogen
aan, haar gelaat was verwrongen, haar ivoorwitte
tanden klemden zich vast op elkaar.
De broeder van Robert, stamelde hij vol
ontzetting, de broeder van Robert.
Daniël stootte haar ruw met de elleboog aan.
Toen had er eensklaps een verandering bij haar
plaats,
Zij verborg het gelaat in de handen en snikte
luid
Mijn God, mijn God, dat is onmogelijk, dat
huwelijk kan niet plaats hebbenhet lot
is al te wreedik ben gevloektBreng
mij weg, Daniël, breng mij wegl
Zij wierp zich in de armen van haar broeder
en liet zich door hem naar de deur geleiden,
ten prooi aan eer. heftigen aanval van zenuwen.
Bernard trad hen haastig in den weg.
Een enkel woord, wat ik u bidden mag,
smeekte hij op dit oogenblik wordt over mijn
leven beslist en gij kunt deze gunst wel toestaan
aan een man, die zich morgen zal dooden, wanneer
gil hem heden terugstoot omdat hij de broeder
var. een galeiboef is. Ik zie, dal gij van de
misdaad van Miramont-les-Montagnes afweet en
dat de naam van Robert Duhesme u bekend is.
God is mijn getuige dat ik deze smet, die op mijn
familie kleeft, niet voor u wilde verbergen en
dat ik slechts op een gunstig oogenblik wachtte
om u de waarheid mee te deelen. Dit is slechts
een nuttelooze en ijdele bewering, die alleen
waarde keeft voor mij tegenover mijn geweten,
op te voeren, dat de geleider licht gaat uit
stralen, kunnen wij toch niettemin de warmte
dikwijls nuttig aanwenden, door den weerstand
in verband met de spanning zoodanig te
kiezen, dat eene bepaalde temperatuur ver
kregen wordt. Ten einde daarbij het verbran
den van den geleider te voorkomen, eu tevens
de moeilijkheden van een luchtledig te ont
gaan, maakt men daarbij veelal gebruik van
platina, hetwelk als edel metaal zich zeer
moeilijk met de zuurstof der lucht verbindt
en tevens een zeer hoogen temperatuur kan
verdragen, alvorens te smelten. Men kan nu
de warmte van zulk een draad gemakkelijk
aan andere voorwerpen mededeelen en zoo
vervaardigt meu strijkijzers, kooktoestellen,
kachels enz., waarbij die warmte electrisch
wordt opgewekt. Ook maakt men soms gebruik
van de groote hitte van de electrische boog
(zie beschrijving booglicht) daar waar groote
temperaturen noodzakelijk zijn, als voor sol
deerbouten, smeltovens, en ook voor het
wellen van staal en ijzer.
Indien iemand op grond van de gebeurte
nissen op den eersten dag van het nieuwe
jaar of in verband met de uitlatingen van
regeerende vorsten of toongevende politici bij
de officieele ontvangsten gevolgtrekkingen zou
willen maken voor de periode van 364 dagen,
die aanstaande is, zal hij wijs doen nog een
enkel etmaal te wachten met zijn pronostieken
wellicht, dat er dan wat meer stof is, op
het oogenblik is er weinig of niets te ver
melden, dat de moeite eeuer meer ingaande
beschouwing loont.
Wel voud in het koninklijk paleis te Berlijn
de gebruikelijke Nieuwjaarsreceplie plaats,
doch keizer Wilhelm II was er niet bij aan
wezig, hij was, licht verkouden, rustig en
kalm te Potsdam gebleven, zoodat zijn oudste
zoon, de kroonprins, met den stat bij het
uitgeven van het wachtwoord aan het Zeug-
haus verscheen.
het zij zoo, maar is het dan rechtvaardig Bernard
Duhesme, den eerlijken onbesproken man den
man op wien geen smet kleeft en die zich nooit
iets te verwijten heeft gehad, verantwoordelijk te
stellen voor het avontuurlijke leven van zijn
broeder dat met een misdaad geëndigd is.
Ik had hem lief, dien broeder, maar hij verliet
ons reeds vroegtijdig, hij deed zooveel om zich
vrijwillig van zijn familie te scheiden, dat wij hem
bijna niet meer kenden, helaas. Zijn misdaad heeft
ons getroffen als een bliksemstraal uit de heldere
lucht. Ellendelingen hebben hem meegessleept,
een slechte vrouw heeft hem in het verderf ge
stort. Ik wist niets van zijn levenswijze; nooit heb
iemand uit zijn omgeving gezien, ik wist zelf
ntet meer hoe zijn zaken stonden en wij, mijn
zuster Blanche en ik, beschouwden hem als voor
altijd voor ons verloren. Hoe zoudt ge dan op
mij de verantwoordelijkheid willen werpen voor
een misdaad, waarvan verscheidene punten nog
in het duister zijn gebleven en die plaats haa
ver van ons af, in het hart van Auvergne? In de
streek waar ik woon heeft niemand dat durven
doen en ik kan met trots zeggen dat niemand
mij wegens dat ongeluk zijn achting, zijn vriend
schap heeft onthouden. Ik heb mijn naam ver
anderd en ik kan u verklaren, dat ik ook hiermee
mijzelven een wond heb toegebracht, die nimmer
genezen zal, die mij altijd zal doen lijden, maar
ik bracht dit offer alleen aan mijn zuster, het
armeonschuldige kind dat ik wilde behoeden
voor een verdriet, zooals dat, wat mij nu treft.
Dezen nieuwen naam heb ik u aangeboden, en
bied ik u nog aan, miss Felicia Hilson. Hij is
de mijnewettig de mijne, en ik kan u zweren
dat er geen is in geheel Frankrijk, die meer
geacht, die meer geëerbiedigd wordt. Wat dien
anderen naam betreft, den naam Duhesme, hij
bestaat niet meer; Robert is omgekomen in het
gebergte van Cayenne en de naam, dien hij ont-
eerd heelt, is met hem gestorven. Ziedaar wat
ik u wilde zeggen, miss Hilson en thans, beslis
over mijn lot. Mijn leven is in uw handen en
ik ben besloten uw uitspraak af te wachten, zoo
als die van God zelf.
Bernard De Prabert boog diep, terwijl hij deze
laatste woorden sprak en verwijderde zich van
de deur om haar thans den doortocht vrij te
laten.
(Wordt vervolgd.)