Nummer 8.
Zondag 8 Januari 1899.
Tweede Blad.
BINNENLAND.
Ingezonden stukken.
MENGELWERK.
Geld en Liefde
Vervolg Nieuwsberichten.
UITVOERINGEN.
KAATSHEUVEL.
WAALWIJK.
Grande Soirée musicale et amusante, op
Zondag 8 Januari 1899, te geven door *t
Orchest van het 2e Regt. Inf. uit 's Bosch
met medewerking van den karakterkomiek, de
heer Warringa, in het Café van den heer
Fransen, aanvang 7 uur. (Zie programma's)
Zondag 8 Januari, aanvang 6 uur, groot
concert, te geven door 't muziekgezelschap
>Euphonia", in de zaal der vereeuiging.
(Zie programma's).
WAALWIJK, 7 Jan. 1899.
Bisschoppelijk—bezoek.
Deze week genoot onze gemeente de eer.
een bezoek te ontvangen van Monseigneur
Paul Terzian, Armeensch-Katholiek Bisschop
van Adana en Taisus in Klcin-Azie.
Monseigneur is een geboren Armeniër en
heeft zijne studies gemaakt aan het seminarie
van de Propaganda Fide te Rome.
Het Bisdom vau Zijne Doorluchtige Hoog
waardigheid teh 1/2 millioen inwoners, waarvan
300.Q0(J .Christenen en ouder deze 8000 ka
tholieken.
Bij de jongste gruwelen hadden rle katholieken
zeer veel te lijden van het fanatisme der
Turken; Monseigneur zelf heeft ook dikwijls
gevangen gezeten en was eenmaal bijua door
vergiftiging om het levengebracht.Tijdens zijne
gevangenschap heeft hij vele schismaticken
bekeerd, onder welke twee priesters. Hij had
namelijk het algemeene vertrouwen gewonnen,
door zijn moed en oversaagdheid, die hem
steeds daar deed verschijnen en de menschen
bijstaan waar door de Turken het meest
getjnoord en geplunderd werd.
Door de herhaalde vervolgingen is dit
diocees natuurlijk van alle hulpmiddelen
onfbloot; het doel van Monseigneur was dan
ook bij de Katholieken gelden in te zamelen,
om in de behoeften zijner ondeihoorigen te
voorzien; naar wij vernemen is hij daarin in
onze gemeente goed geslaagd.
Dat de geschonken gelden goed besteed
zijn, kan o.a. hieruit blijken, dat iu dit bisdom
2600 weezen zijn, in wier behoefte geheel
moet voorzien worden. Zij wonen thans in
ellendige hutten, zoodat er voor hen ge
schikte woningen, scholen enz. zullen moeten
gebouwd worden. Ook voor de noodige kerken
zal moeten gezorgd worden.
Men ziet hieruit dal Mgr. Terzian, als hij
daartoe door de mildadighei-1 der katholiekeu
wordt in siaat gesteld, uog zeer veel goeds
kan tot stand brengen, onder deze overigens
zeer te goeder trouwe bevolking.
Van dezelfde bevriende zijde waarvan wij
reeds bovenstaande inlichtingen bekwamen
ontvingen wij nog de volgende bijzonderheden:
Armenië is heden ten dage verdeeld en
behoort onder Rusland, Turkije en Perzie,
Cilisië behoort onder Turkije.
De Armeniër komt in zijn geheel, wat uiter
lijk betreft, het meest overeen met de Joden-
type: groote en zwarte oogen, de neus ook
groot en .een weinig gebogen, het vel, blank
en fijn als het. is in de jeugd word:, bruinen
koperachtig met den ouderdom. Deze trekken
komen in dén Bisschop Terzian, ook een Ar
meniër van geboorte, zeer goed uit. Hadden
zij in vroegere eeuwen zich op intellectueel
gebied boven andere volkeren weten te ver
heffen, zoodat zij in het Oosten in de kunst
van wel te spreken en te schrijven de kroon
spanden heden ten dage valt er slechts
eene volslagene verwaarloozing van opvoeding
en verstandelijke ontwikkeling te constateeren.
Het schisma der Grieken, waardoor zij de
gehoorzaamheid aan den Paus weigerden, is
formeel begonnen onder Photius en hernieuwd
onder Michael Coerulasius. Toen zijn de
Grieken erkend geworden door de Sultans,
die echter voorlaan, vooral in den laatsten
tijd, naar willekeur met hen handelden.
Een gedeelte der Armeniërs behoort bij de
schismatieke, Grieken een ander gedeelte is
Katholirk en is dus vereenigd met de Latijnen.
Zoo ook deze Arm. Bisschop behoort onder
andere Bisschoppen tot de Roomsch-Ka
tholieke Kerk en erkent alzoo het Primaat
schap van Petrus. De Kerk echter heeft aan
deze Bisschoppen uit het Oosten toegestaan
in kerkelijke plechtigheden de Grieksche in
plaats van de Latijnsche taal te gebruiken en
enkele andere vau ouds in zwang zijnde
ceremoniën te blijven volgeu. In hoofdzaak
komt dus bij hen alles met het onze overeen,
het verschil bestaat alleen in uitwendige ce
remoniën van minder gewicht.
14e Afd. Mij. van Landbouw.
De 14e Afdeeling der Noordbrabantsche
Maatschappij van Landbouw zal Zaterdag 14
Januari a.s. 's avonds ten 6 ure, eene alge
meene vergadering houden in het hotel Ver-
wiel alhier.
De heer Camman, rijkstuinbouwleeraar te
Tiel, zal het volgende onderwerp behandelen;
Practische wenken op het gebied van fruit
teelt, met eenige beschouwingen over planten,
snoeien, bemesten en onderhoudszorgen.»
Over het optreden van den heer Camman
te Ter Appel, lazen wij een verslag in Flora-
Ha, waarin o.m. voorkomt,dat de heer Camman
met groot genoegen werd gehoord en dat de
vele nuttige wenken, welke hij gegeven heeft,
grootendeels opgevolgd zijn en dat de ooft
bouw nog nimmer met zooveel oplettendheid
en zorg werd behandeld.
Wij durven dus eenieder aanraden zeker
bij deze rede, welke hoogst belangrijk en
nuttig belooft 'e wezen, tegenwoordig te zijn.
Verder is nog aan de orde: verkiezing van
een bestuurslid, in plaats van wijlen den heer
P. Vermeulen.
Volkssnnatoria
Het hoofdbestuur der verecniging tot op
richting en exploitatie van Volkssanatoria
voor bor si lijders in Nederland heeft aan H.
M. de Koningin-Moeder zijn diep gevoelden
dank betuigd en zijn oprechte hulde aange
boden, dat het H. M. behaagd heeft het aan
H. M. door het Nederlandsche volk aange
boden huldeblijk te bestemmen voor de
oprichting van het eerste Nederlandsche sa
natorium op het landgoed Oranje Nassau's
Oord.
Het hoofdbestuur mocht daarop het volgen
de antwoord ontvangen.
's Gravenhage, 24 Dec. 1898.
Gevolg gevende aan de bevelen van Hare
Majesteit de Koningin-Moeder heb ik de eer
het hoofdbestuur der vereeuiging tot oprich
ting en exploitatie van Volkssanatoria voor
borstlijders in Nederland dank te zeggen voor
zijn schrijven van 22 December 1 1., en het
hoofdbestuur te berichten, dat Hare Majesteit
met groote belangstelling den arbeid der
vereeuiging volgt.
H.t door Hare Majesteit op het landgoed
Oranje Nassau's Oord op te richten Sanato
rium zal wel als slichting van Hare Majes
teit op zich zelve staan, maar zal mede werken
tot hetzelfde doel door de Vereeuiging be
oogd.
Het hoofdbestuur der vereeuiging zal der
halve geheel onbelemmerd kunnen voortgaan
op den tot nu toe gevolgden weg, die, naat
Hare Majesteit van harte hoopt, zal leiden
tot het door de vereeniging en door Hoogst
dezelve eenstemmig gewenschte doel, opdat
de stichting op Oranje Nassau's Oord in
Nederland wel het éérste, doch stellig niet
het éénige Volkssanatoriurn blijve, veeleer de
stichting van Hare Majesteit eene aansporing
moge zijn, om de vereeniging tot oplichting
en exploitatie van Volkssanatoria in Nederland
krachtigeu sleun te verleenen.
De Intendant van het Huis
van H. M. de Koningin-Moeder,
(was get.) S. M. S. DE RANITZ.
Ontwapening:
Men meldt uit Den Haag.
Vrijdag mocht, op de audiëntie van den
minister van buitenlandsche zaken, mevrouw
Waszklewicz van Schilfgaarde, presidente van
den Nederlandschen Vrouwenbond ter inter
nationale ontwapening, vernemen dat het der
regeering zeer aangenaam zal zijn, wanneer
er eene krachtige uiting van den volkswensch
naar vrede gehoord worde dat de miuisler
het streven van den Vrouwenbond in dezen
eu het pogen om een comité van mannen van
naam te vormen zeer toejuicht en den bond
in zijne bemoeiingen het meeste succes toe-
weuscht.
De Octeldonksebe Club te 's Boseh.
Men schrijft uit 's Bosch aau het „Han
delsblad"
De Oeteldonksche Club is te niet, na een
bestaan van achttien jaren Welk een treur
mare voor eiken welgeaarden Bosschenaar
De Oeteldonksche Club beteekent eene wel
geslaagde poging tot veredeling van een
volksvermaak, dat hier nu eenmaal vastge-
worleld is, een carnaval zonder Oeteldonksche
Club beteekent een ruw, zedeloos, weerzin
wekkend volksvermaak, waarbij de demonen
uit de achterbuurten ontketend schijnen. Wie
zich als oude Bosschenaar het carnaval vóór
achttien jaren voor den geest haalt, zal dit
beamen geen fatsoenlijke vrouw waagde zich
in dien tijd op straatvuile mannen als
vrouwen verkleed, en omgekeerd vrouwen
van het minste allooi dansten door de straten,
verkochten hunne vieze aardigheden en lieten
niemand ongemoeid. Toeu in dien tijd werd
als tegenwicht de Oeteldonksche club opge
richt, en door vele ingezetenen met warmte
gesteund er werden optochten georganiseerd,
prins Carnaval deed zijn intocht, hield toe
spraken, waarin alle gebeurtenissen van het
jaar werden gehekeld, en zie, van lieverlede
verdween htt ruwe karakter van het carnaval
de menschen hadden iets om naar te kijken,
de goedkoope grappen van mindere soort
werden niet aardig meer gevonden, men was
in het goede spoor. Of echter prins Carnaval
in zijne toespraken wat te ver gegaan is, of
hij er te weinig aan gedacht heeft dezen en
genen te outzien, zeker is het, dat er een
reactie schijnt ontstaan te zijn, een streven
om het geheele carnaval den nekslag te geven.
De president en vice-president, twee invloed
rijke personen, hebben hun ontslag genomen,
niemand waagde het hunne plaats in te
nemen en het einde was dat de geheele raad
van elf hun ontslag nam en de club ontbonden
werd. Het vaandel enz. worden bewaard tot
den tijd, dat men zal gaan inzien hoe ver
keerd men heef' gehandeld. Want de Bos
schenaar wil geen afstand doen van zijn
carnaval om de politiek bekreunt hij zich
weinig, maar wie lid van den gemeenteraad
wil worden, moet zich niet tegen het cat naval
verklaren, dat alleeu is reden genoeg oin hem
niet te kiezen.
Wij zagen dit voor ongeveer tien jaren,
toen carnaval en kermis bedreigd werden, en
er in aanplak- en strooibiljetten meerwaarde
aan dit ééne punt gehecht werd dan aan de
politieke opinie van den candidaat. Er staat
ons nu weer een ouderwetsch carnaval te
wachten in tien ongunstigen zio, tenzij nog
op het laatst eeu nieuwe club gevormd worde
uit jongelui van allerlei klingen zoo als de
oude club was.
Plan Coolcn.
Op de be^rooting voor 1899 vati de ge
meente Gilze c.a. was f 150 en op die van
de gemeente Veghel t 10U0 uitgetrokken voor
de subsidie ten behoeve van vrijwilligers bij
de nationale militie. Aan beide begrootingen
werd bij besluit van den 5n liezer door
Gedeputeerde Staten goedkeuring verleend.
De Commissaris der Koningin heeft zich ook
van deze besluiten, evenals van die vroeger
genomen ten aanzien der gemeenten Helvoirjt
eu Tilburg, bij H. M. de Koningin in hoogef
beroep voorzien.
Baardwijk. Loop der bevolking over 1898.
De bevolking bedroeg 31 Dec 107 8^4 M.
-f- 702 V. 1596.
Er werden geboren 23 M. -j- 25 V. 48
Er vestigden zich 35 -f- 50 85
Vermeerdering
Er stierven
Er vertrokken
58*M. 75 V. 133
14M.+ 10 V. 24
49 +71 120
Vermindering 63 M. -f- 81 V. 144
Totale vermindering 5 M. -f 6 V. 11.
De bevolking bedroeg 31 Dec. 1898 829 M
756 V. 1585.
In 1898 werden 12 huwelijken gesloten.
Drunen. Werkelijke bevolking op 1 Jan.
1898, volgens het laatste verslagen statistiek
1505 M. 1378 V. totaal 2883.
M. V. Totaal
Geboren in 1898 28 34 62
Vestiging in 1898 73 59 132
101 93
Overleden in 1898 31 37
Vertrek uit de gemeente in '98 62 63
194
68
125
93 100 193
Verschil tusschen de geheele vermeerdering
en geheele vermindering bij 8 M. af 7 V.
Werkelijke bevolking op 31 December 1898
1513 M. 1371 V. totaal 2884.
Dus vermeerderd met 1.
Leveusloos aangegeven 4 M. 7. V. totaal 11.
Getal huwelijkeu 13.
Rijkspostspaarbank. Gedurende het jaar
1898, werden alhier ingeschreven 1509 inlagen
tot een bedrag van f 29984 84 terugbetalingen
aan 322 tot een bedrag van f 23698 94.
Batig saldo f 6285.90.
Er werden 81 boekjes uitgegeven.
Ëlsliout, 6 Jan. Tot gemeeateveldwachter
is alhier benoemd Jan Ooijens.
neusden, 6 Jan. Gedurende de afgeloopen
maand December was het aantal regendagen
15 en viel alhier 47,9 m. M, regen.
Heusdeii. Zekere F. de Bruin alhier, die
bezig was met riet dragen, had het onge
luk uit te glijden en voorover te vallen, met
het noodlottig gevolg, dat een rietstoppcl in
het oog drong, waardoor dit waarschijnlijk
verloreu zal zijn.
Nadat Dr. van Leeuwen alhier de wond
nagezien had, heeft de ongelukkige zich naar
Rotterdam begeven om zich onder behande
ling te stellen van Dr. Mol.
Drongelcn c.a. De bevolking der gemeente
Drongeien c.a# bestond op 1 Januari 1898
uit 221 m. en 216 v. totaal 437 zielen. In
genoemd jaar werden geboreD 4 m. en 8 v.
totaal 12. Van elders ingekomen 9 m. en
15 v. totaal 24. Totale vermeerdering 13 m.
en 23 v. in 't geheel 36. In 't zelfde jaar
overleden 2- m. en 3 v. te zamen 5 personen;
uit de gemeente vertrokken 17 m. en 16 v.
totaal 33. Geheele vermindering 19 m. en
19 v. of 38 personen; zoodat de bevolking
op 31 Dec. 1898 bestond uit 215 m. en 229
vr. of 435 zielen. Het getal huwelijken be
droeg slechts 1.
Bussen, 5 Jan. De heer Bastiaan van Daalen
alhier is door den gemeenteraad herbenoemd
tot lid van 't algemeen armbestuur,
Almkerk. De door den Burgemeester van
Almkcrk als voorzitter van den veekring
„Almkerk" uitgeschreven vergadering op 't
raadhuis alhier ter behandeling van 't salaris
van den veearts werd slechts door twee van
de acht leden bezocht, n. m. de heeren bur
gemeester van Woudrichem en de wethouder
van Dussen, zoodat de vergadering tot nader
order werd uitgesteld.
(Buiten verantwoordelijkheid der redactie.)
Mijnheer de Redacteur
Met genoegen las ik in een uwer voorgaande
bladen, dat de rederijkerskamer „Vrienden
trouw» te Capelle weder herleefd was of anders
gezegd, weder wakker was geschud door het
toetreden van nieuwe werkende leden.
Als oud-werkend lid dier vereeniging kan
ik dan ook niet nalaten aan die nieuwe leden
mijnen dank te betuigen, vooral daar zij
volgens de recensie, opgenomen in uw blad
van 1 Januari 1.1., zich uitstekend van de op
zich genomen taak hebben gekweten.
Dat zij steeds goede vorderingen mogen
maken en den Capellenaars eu anderen nog
menigen genoegelijken avond mogen bezorgen,
is mijn oprechte wensch.
Ook aan de oude 1 tuien die wedê<pm
dewerkten, komt een woord van lof toe. Zij
hebbetj althans een bewijs geleverd, dat het
van hu" niet alhing dat de vereeniging (om
Ge woorden van den verslaggever te gebruiken)
zoolang sliep.
Wat mij echter spijt, is, dat ik op het mij
welwillend toegezonden programma zoovele
namen miste, die er op hadden kunnen voor
komen, ja zelfs van personen, die vroeger zulk
een goeden steun voor de vereeniging waren
en dit nog hadden kunnen zijn.
U, mijnheer de redacteur, dank ik voor de
verleende plaatsruimte.
Zierikzee, den 5 Januari 1899.
EEN OUD-WERKEND LID.
Het was in Januari van het jaar 1793,
ongeveer anderhalf jaar vóór in Parijs, voor
het eerst in Europa, een telegraaflijn vol
tooid werd, terwijl in Londen, waar onze
geschiedenis speelt, eerst in 1796 de eerste
telegraaflijn naar Dover en PortsfflOtttTi tot
stand kwam. De telegraaf bracht, met name
voor de beursmannen, terstond een volkomen
ommekeer te weeg, waut tot dat oogtnblik
waren zij met betrekking tot het verkrijgen
van de voor hen zoo gewichtige politieke
berichten van eigen zeer kostbare koeriers
of van geheime mededeelingen van hoogge
plaatste ambtenaren afhankelijk.
Zoo was het ook in den tijd, waarin deze
geschiedenis voorviel, en het ontbreken van
de telegraaf scheen het noodlot van het
bankiershuis Ch. Andrew te zullen worden.
Nog eenmaal zamelde de chef van dit huis
al zijn krachten bijeen en gaf in zijn vor
stelijke woning een schitterend bal, voor
hetwelk ook de staatssecretaris Lord Castle-
reagh uitgenoodigd was.
Het was het laatste redmiddel van den
heer Andrew, en hij ademde heel wat vrijer,
toen het hem eindelijk gelukt was, den
staatssecretaris, voor wien hij de geheele
soirée had georganiseerd, even alleen te
hebbeu.
Mylord, fluisterde hij angstig, u kunt
me met één woord gelukkig maken. Zal
Frankrijk ons den oorlog verklaren