Nummer 25.
Zondag 26 Maart 1899.
i weede Blad.
OP REIS.
BINNENLAND.
Burgerlijke stand.
Handelsberichten.
MENGELWERK.
WAALWIJK, 24 Maart 1899.
Raadsvergadering
A. s. Maandag 27 dezer des voormiddags
ten 10l/g uur, openbare vergadeiing van den
raad der gemeente Waalwijk, te behandeling
der volgende onderwerpen
1. Ingekoipen stukken.
2. Verbpuwing der openbare school.
3. Reclames 'hoofdelijke» omslag.
Onderwijs
In Ijet jaar 1899 zullen in het arrondissement
Waalwijk .vergaderingen van onderwijzers ge
houden woiden op
Dingdag £5 April,-Dinsdag 25 Juli en Dinsdag
10 .October, des 's morgens 10 uur op
de zaal van „Musis Sacrum" te Waalwijk.
De volgende onderwerpen zullen behandeld
worden
1. Iets uit de letterkunde der laatste 20 jaren,
in te leiden door den heer van Oudenhoven.
2. Schoolartsen, in te leiden door den heer
van der Horst.
3. De voorstellen Kollewijn c,s. tot vereen
voudiging der spelling, in te leiden door den
heer Kapetein.
4. Het doel en de werking van het N. O. G.,
in te leiden door den heer Ebels.
5. Het stelonderwijs, in te leiden door den
heer van der Heijden.
6. De concentratie der leervakken als peda
gogisch beginsel, in te leiden door den heer
Pulles.
Naar wij met genoegen vernemen zijn
de Heeren Spijkerman, Treffers en van
Oudenhoven, onderwijzers aan de Rijksnor
maallessen alhier benoemd tot deskundigen
bij de voorjaarsexamens voor onderwijzers in
Noord Brabant.
Droevig ongeluk.
Dezer dagen had alhier een droevig onge
luk plaats. Het driejarig zoontje van den
ti nmerman V. stationsstraat alhier, had he:
ongeluk het elastieken tuitje van eene zuig-'
flesch in te slikken. De in aller jl ontboden
geneesheer, die spoedig ter plaatse verscheen
kon het arme kind niet meer redden, het was
reeds gestikt.
Hedenmorgen werd de kleine ter aarde
besteld.
Maatschappij van Weldadigheid te
Fredcriksoord.
Landgenooten
Ruim tachtig jaren bestaat de Maatschappij
van weldadigheid. In dat tijdvlak is zij voor
tal van gezinnen een zegen geweest. Zij
genoot daarbij den steun van vele belang
stellenden in den lande, waaronder het
Koninklijk huis steeds de eerste plaats innam.
Thans komt zij een beroep doen op Uw
aller steun, door eene collecte, die dezer dagen
aan Uwe huizen zal gehouden worden.
Het is bekend, dat de werkkring der
Maatschappij vooral bestaal in het opnemen
vau .verarmde gezinnen of personen, die zij
in de gelegenheid stelt als arbeiders, en later
dikwerf als vrijboeren, in eigen onderhoud te
voorzien. Allen hebben tegen een matige
vergoeding een huis met tuintje en de vrij
boeren daarenboven 21/s hectaren grond in
gebruik en ontvangen de noodige voorschotten
voor hun bedrijf.
De bevolking bestaat thans uit pl.m. 350
gezinnen met ruim 2000 zielen.
Twee Hervorm.de en qéne Roomsche Kerk
met pastorieën zijn in onderhoud bij de
Maatschappij.
De kinderen zijn verplicht het onderwijs
in do scholen tot hun 14e jaar te volgen en
bovendien het godsdienstonderwijs hunner
gezindte bij te wonen.
Bij het verlaten der school staal hun de
gelegenheid open om zich voor verschillende
betrekkingen te bekwamen voor de me-irjes
o. a. in een viertal handwerkscholen en voor
de jongens door de uitmuutende gelegenheid,
die de Maatschappij van weldadigheid in hare
fabrieken en werkplaatsen aanbiedt tot het
aanleeieu van allerlei ambachten en in hare
zes groote boerderijen tot het zich bekwamen
in den landbouw. Aldus toegerust, verlaten
ons jaarlijksch een zes.tigtal bestedelingen of
kinderen van opgenomen gezinnen en hun
latere loopbaan geeft in den regel aanleiding
om met groote voldoening op de verkregen
resultaten terug te zien
Het is echter duidelijk, dat voor dit alles
groote geldelijke off?rs vereischt worden.
Zeker, de Maatsqhappij is in menig opzicht
vooruitgegaan en zij, die Frederiksoord
bezochten, zullen.een gunstigen indruk hebben
medegenomen van den staat harer bezittingen,
die eene oppervlakte van ruim 2000 hectaren
beslaan, maar de behoefte aan bedrijfskapitaal
neemt steeds toe, terwijl de inkomsten niet
vermeerderen; ook het ledental, dal indertijd
tot indertijd tot 23000 was gestegen, is thans
tot beneden 70ü0 gedaald.
Daarom is Uw steun onmisbaar, zal de
Maatschappij hare taak kunnen blijven ver
vullen.
Wilt gij ons helpen
Door eene bijdrage, boe klein ook, zult gij
hebben medegewerkt om menig gezin, dat in
de groote Maatschappij zou verloren gaan,
van den ondergang te redden en de kinderen
van dat gezin tot nijvere burgers dier Maat
schappij, waarin zij straks terugkeeren, op te
kweeken.
Steunt ons dus naar Uw vermogen, om.
onder Gods zegen, het zedelijk en stoffelijk
welzijn van zoovele Uwer hulpbehoevende
medeburgers te bevorderen.
Commissarissen der Maatschappij van
Weldadigheid
C. W. Graaf v. Limburg Stirum, Voorz.
Mr. A. v. Naamen van Eemnes.
Mr. W. J. v. Weideren Baron Rengers.
Mr. W. H. De Beaufort.
Mr. F. J. M. A. Reekers, Secretaris,
Drama.
Eene treurige geschiedenis is Dinsdag af
gespeeld in het huisgezin van K., Uilenburg
te 's Hertogenbosch.
Sinds eenige dagen was aldaar thuis een
broeder van den man, een jongmensch van
26 jaren, groentenverkooper, gedomicilieerd
te Rotterdam. Gedurende de laatste dagen
was zijn gedrag zoo wonderlijk, dat men
moest veronderstellen, dat hij erg zenuwachtig
was, waarvan de oorzaak werd gezocht in
een afgesprongen huwelijk.
Gedurende den geheelen dag Dinsdag had
hij omgegaan en gespeeld met 't dochtertje
van zijn broeder, oud 14 maanden, en maar
steeds er over gezegd, dat het zoo'n lief en
zoo'n knap kindje was, dat hij het geen
kwaad zoude doen en zoo meer.
Dinsdagavond echter, greep hij het kindje
eensklaps aan, beet het in het gezichtje, nam
het bij beide armen en ging zoo woest en
wild er mede te werk, dat de armpjes werden
ontwricht.
Op het hulpgeroep der moeder, deze was
alleen thuis, kwam een buurvrouw toeschieten,
doch ook deze mocht hel niet gelukken den
waanzinnige het kind te ontrukken.
De woestaard wierp het kind op den grond
en gaf het zulke geweldige trappen op het
lichaampje, dat het zieltogend neerlag. Men
was inmiddels de hulp der marechaussee
gaan inroepen, die na veel moeite den onge
lukkige meester werd en hem in bewaring
bracht. Spoedige geneeskundige hulp, verleend
door dr. Wolff, mocht voor de kleine marte
lares niet meer baten, die weldra tengevolge
der vreeselijke mishandeling overleed.
Omtrent den geestestoestand van den man
kan het volgende dienen
Zoo moest men bv. dikwijls des nachts tot
4 uur met hem wandelen. Voor een paar
dagen vervoegde hij zich op het bureau van
politie, om daar zijn gewezen meisje te
zoeken. Ook is hij al eenmaal van een hoogen
muur achter den watertoren in het water
gesprongen. Maandag heeft hij in 't gesticht
van de Eerw. broeders op den Papenhulst,
alwaar hij, omdat nog nie's van krankzinnig
heid was bespeurd, ter verpleging was opge
nomen,, de huisdeur met een bijl vernielden
is direct toen op verzoek van den overste,
door de gemeentepolitie uit het gesticht
verwijderd.
Naar aanleiding der geneeskundige ver
klaring van dr. Wolff, die den man Woensdag
in de marechausseekazerne heeft onderzocht,
is op requisitoir van den officier van justitie,
door de rechtbank, te 's Bosch bevolen, dat
de ongelukkige nog Woensdag naar 't rijks—
krankzinnigengesticht te Medemblik zou wor
den overgebracht.
Dat ,de moeder van de kleine radeloos is,
behoeft nauwelijks gemeld. (Prov. Ct.)
Atjeh.
Naar aanleiding van het door het „Hbl.»
ontvangen telegram volgens hetwelk de preten
dent-sultan van Atjeh, zich wil overgeven,
schrijft een officier, die langen tijd in Atjeh
doorbracht en naar ,het Hbl. zegt van de
verhoudingen daar wel op hoogte kan zijn,
aan dit blad het volgende
„Of de onderwerping thans werkelijk zal
plaats hebben, zal weldra blijken. Verwonderen
zou het niet. Reeds maanden geleden deed
hij onze autoriteiten in Atjeh nu en dan polsen
over de voorwaarden, welke voor zijne on
derwerping zouden worden gesteld, maar
men uam daarvao geen notitie, om hem niet
in den waan te brengen dat hij eischen zoude
kunnen stelien. Tijdens de Pedit-expeditie is
ronduit aan Van Heutsz gevraagd wat hem
de onderwerping van Toeankoe Daoed wel
waard zou zijn het antwoord luidde ongeveer:
„niets wij geven geen geld meer om onder
werping van wien ook te verkrijgen, wij doen
ook geen beloften, wij zijn degenen die
eischen stellen. Wanneer de pretendent-sultan
zich wil onderwerpen, laat hij dan komen en
slechts ver,trouwen dat het Gouvernement
grootmoedig zal zijn." Vergis ik mij niet, dan
was de bedoeling van Van Heutsz dat de
or.derwerping zóó zoude geschieden dat wij
de bevoegdheid zouden behouden ;om, als
zulks voort hei behoud van de rust noodig
bleek, Toeankoe Daoed uit Atjeh te verwij
deren maar het is sinds lang alleen diens
vrees om verbannen te worden, die hem van
onderwerping terughoudt.
»Voor ten Sultan is thans natuurlijk in
Atjeh geen plaats meer, maar het spreekt
vanzelf dat de onderwerping voor ons waaide
heeft om den naam en den titel. Verzet pleegt
Toeankoe Daoed niet meer, macht heeft hij
over niemand al wordt hij om zijn afkomst
door de Atjehers gerespecteerd. Zijne onder
werping zou dus slechts gewenscht zijn, om
den daardoor veroorzaakten moreelen indruk,
die zeker niet gering te schatten is."
Drankmisbruik.
In 1894 werd door de afd. Amsterdam var.
,de Ned. Ond. Propaganda-club voor drank
bestrijding een onderzoek ingesteld naar de
meening der Amst. kinderartsen over 't gebruik
van sterken drank, wijn en bier (ook stout,)
door kinderen, 't Resultaat hiervan was, dat
de Amsterdamsche geneesheeren den alcohol
als geneesmiddel nu eu dan wel eens ge
bruikten, maar er zich beslist tegen verklaarden
dal ouders op eigen gelegenheid, dus zonder
medisch advies, alcohol aan hun kinderen
gaven.
Thans is door een paar Rotterdamsche
idrankbestrijdersvereenigingen het oordeel ge
vraagd der Rotterdamsche geneesheeren. Van
,34 hunner is antwoord ontvangen. Naar
aanleiding daarvan is een rapport opgemaakt
.in brochurevorm, te verkrijgen voor 5 ct. bij
den Heer A. Don, Noordeinde, Rotterdam.
Daaruit blijkt, dat het meerendeel der Rot
terdamsche geueesheeren sterken drank, wijn
en bier, als gèneesmiddel in heel eukele
ziektegevallen noodig meent te hebben, een
minderheid gebruikt als zoodanig echter nooit
alcohol. Van wijn, bier of ccgnac als verster
kingsmiddel voor kinderen, wil bijna niemand
iets weten. Een heel enkele dokter schrijft het
nog wel eens voor korten tijd voor, maar het
gebruik als huismiddel, dus zonder dat de
geneesheer het heeft voorgeschreven, kan in
de oogen van geen der artsen genade vinden.
Laten we hopen, dat dit onderzoek er toe
moge bijdragen om de oogen van vele ouders
te openen voor het schadelijke van 't gebruik
van sterken drank, wijn en bier (dus ook
stout) door hun kinderen. (Ingezonden.)
Dussen, 23 Maart. Hedenmorgen ongeveer
te 10 uur werden de twee prachtige beesten,
waarvan een vongen keer door ons werd
melding gemaakt, bij den heer H. de Vries,
slachter alhier, afgeleverd. Nauwelijks waren
zij gearriveerd of de photograaf, A. v. d.
Pluym, Lz. alhier, was aanwezig om eene
photografische opneming te doen. De twee
kolossale beesten met de twee slachters in
hun witten kiel en de twee eigenaars op den
voorgrond en de nieuwsgierige menigte bont
door elkaar rondom, zal eene niet onaardige
groep vórmen.
Herpt, 23 Maart. Door de sterke nacht
vorsten der laatste dagen zijn alhier overal
de abrikozen en perzikbo.omen, die op de
meeste plaatsen reeds zoo prachtig stonden
te bloeien, geheel afgevroren. Ook enkele
soorten peeren, waarvan de knop reeds zoozeer
gezwollen was dat ze weldra zouden bloeien,
zijn geheel zwart geworden.
Nieuwkuik, 22 Maart. Door de liedqrtafel
„Oefening baarf Kunst" van Öuzenoort
en Nieuwkuik is met algemeene stemmen
besloten deel te nemen aan den zangwedstrijd
die dezèn zomer te Nijmegen zal worden
gehouden.
WAALWIJK.
Van 18—25 Maart.
GEBORENJohannes Petrus z. van Gijsbertus
Johannes v. d. Heijden en Adrian's Maria
van Assen. Gozina Rebecca d. van Mat
heus Kuijsten en Anr.igje Haringsma.
Anna Catharina Maria Eliza d. van Mariien
Huibrecht van Wijk en FranciscaJohanna
Gerardina Vorstenbosch. Henrica Al-
phonsa, d. van Johannis van Delft en Adri-
ana van der Gouw.
OVERLEDEN: Anna .Maria de Veth, weduwe van
Nicolaas Cornelis van Delft oud 71 j.
Andreas Cornelis Kroot oud 15 ra. Anto-
netla Maria Hensen oud 4 ra. Theodu-
rus Vivie oud 3 j. Joannes Jacobus
Voets. echtgenoot van Johanna Kapiteiin,
oud 70 j. J
WAALWIJK, 24 Maart 1899.
Beesten flinken aanvoer en handel vlug.
Kalfbeesten golden 1' 100 f170.
Dito vaarzen f 95 A f 155.
Jonge varkens aangevoerd 95 stuks, ver
kocht van f 4.25 a f 14.75.
Ter botermarkt afgeslagen en verkocht 1275 kg.
van 10.97 f 1.07 per kg.
Eieren 3 a 372 cent per stuk.
DUSSEN.
Boteraanvoer 171 kg. prijs van f0.98 1.12
Markt gezet op fl.06 per kg.
Eieren 0.70 per 26 stuks.
Je kunt, geloof ik, niet ernstig zijn, Jaap.
Wat voor nut heeft het mij over te halen
je vrouw te worden
Luister, liefste Dori. Wanneer ik je
man ben, beloof ik je altijd ernstig te zijn.
Dori streek hem over de gebruinde hand
en zag hem teeder aan.
Dat weet ik, lieveling, maar 't is beter
van nog niet.
Jaap lachte, half teleurgesteld.
Kapitein is lang geen kwaad baantje,
zei hij, en ik heb nog al wat over kunnen
leggen
Dori lachte. Jaap overleggen Haar ver
kwistende Jaap sparen! 't Was grappig.
Jij overleggen och Jaap je spot
weer. Haar stem klonk bijna teerder, hij
was zoo'n goede jongen en ze moest hem
teleurstellen. Ze zouden elkander voor een
jaar vaarwel zeggen. Zwijgend zaten ze een
tijd lang naast elkander en dachten aan den
t ijd, die vóór hen lag
Als Jaap weg was, zou Dori's leven doel
loos, onvolmaakt zijn en toch had ze den
moed niet nu reeds haar leven aan het zijne
te verbinden.
Het stoomschip „Taanton" had de haven
verlaten en was reeds twaalf uren zee in
toen men den kapitein kwam berichten, dat
eén van de scheepslui ongesteld was ge
worden. De kapitein, die in de meeste
gevallen ook als docter fungeert, stapte de
brug af om den patiënt te bezoeken, 't Was
een jonge kerel van nauw twintig jaren
die reeds twee reizen had meegemaakt. Zijn
bleek gelaat klaarde op, toen Jaap zijn hoofd
door de deur van de hut stak. Hij trachtte
hem wat te bemoedigen en verklaarde met
een wijs gezicht, dat het niets anders dan
malaria'" was.
U zijt heel vriendelijk, kapitein, zei
de zieke, maar zie dat eens, dat beteekent
iets anders dan malaria.
Jaap beschouwde zijn patient opmerkzaam.
Gerechtigheid, zei hij in zich zelf,
gele koorts. En tot den patient
Ik heb dat meer gezien bij malaria, maak
je niet, ongerust. Ik kom meteen terug.
Hij liet den hofmeester kpmen en beval
hem ijs te brengen; deze ontstelde op het
zien van den zieke, doch de kapitein wenkte
hem niet te spreken en slechts zijn plicht
te doen.
.Terwijl hij zich voortspoedde naar zijn hut
werd hij door een der stokers staande ge
houden.
Is het waar, is het waar, dat de
gele koorts aan boord is, kapitein Zeg 't
j mij terstond, ik kan nog niet sterven. Om
Gqdswil spreek de waarheid.
Ik heb vrouw en kinderen thuis....
Jaaps jongensachtig gezicht vertrok zen uw-
achtig.
Als de gele koorts aan boord was,
zouden wij allen dezelfde kansen hebben. Ga
j naar uw post, zei hij zoo kalm mogelijk.
Toen hij na een kwartier bij den zieke
I terugkwam, ontstelde hij hevig. Hij was
I opgestaan en druk bezig zijn koffer te pakken.
Verschrikt zag hij naar Jaap om.
Ik maak alles gereed om over boord
te gaan, zei hij moeielijkzijn gezwollen
tong belette hem bijna het spreken.