Nummer 49
Zondag 18 Juni 1899
22e Jaargang.
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen,
Eerste Blad.
ANTOON TIELEN,
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
UITGEVER:
Waalwijk.
UITTREKSEL uit het verslag der kamer van
koophandel en fabrieken te Waalwijk.
(Vervolg).
Leerlooierij.
De toestand der looierijen is in het afgeloopen jaar
weer lang niet rooskleurig geweest, daar er, over het
algemeen, geen billijke verhouding bestond tusschen
ruwe waar en gefabriceerd artikel. De looierijen van
zwaar zoolleder moesten het het meest ontgelden,
de huiden stegen voortdurend in prijs, de looistoffen
bleven geregeld duur en het fabricaat kon geen prijs-
verhooging bekomen.
De looiers van licht zoolleer en zoogenaamde bijsoor
ten, waren er niet zoo erg aan toe. De prijzen hiervan
waren meestal voldoende en de artikelen gingen tame
lijk vlug van de hand. De ongunstige toestand der
looierijen van zwaar zoolleer, welke vooral veroorzaakt
wordt door de overgroote concurrentie van het Buiten
land, dat hier maar vrij kan importeeren, alsmede
door het toenemend gebruik van vaches-lissées
liezen-leder en het Noord-Duitsch zoollederdat
eveneens in groote massa's wordt ingevoerd, hebben
eenigen onzer voornaamste industriëelen doen besluiten
tot het oprichten eener stoomlooierij. Twee zijn er thans
in aanbouw en zullen spoedig voltooid zijn. Zij worden
geheel naar de nieuwste eischen des tijds ingericht.
Die der heeren Jac. Gragtmans en Wiesman, waarover
wij reeds eenige inlichtingen kunnen geven, wordt ge
bouwd naar Fransch modeldat ook in Engeland
op verschillende plaatsen geïnstalleerd is. Al de be
werkingen, die de huiden van meet aan, tot het einde
toe, moeten ondergaan, geschieden machinaal. De looiing
wordt bespoedigd, door dat de machines dag en nacht
werken, en de huiden altijd door in beweging blijven.
In alle bearbeidingen als het uitzoeten, kalken, haren,
vleezen, uitkalken, looien, looistof uitwasschen, drogen,
kameren of walsen, is daardoor, eene geheele omme
keer ontstaan. Er wordt gelooid met extract dat
momenteel nog uit het Buitenland betrokken wordt,
doch daar de stoom genoegzaam benoodigde kracht
geeft, wil men in de toekomst zelf die extracten fabricee-
ren. In den beginne denkt men zoowat 200 stuks per
week af te leveren, de inrichting van den bouw en der
machines is echter van dien aard, dat men, in de toe
komst, genoemd getal aanmerkelijk vergrooten kan.
De stoomlooierij der heeren van Iersel, Witlox Cie,
zal, te oordeelen naar den bouw en den reeds geplaats
ten stoomketel, niet minder groot en doelmatig
zijn ingericht dan die der eerstgenoemde heeren, ook
moeten deze ondernemers van plan zijn later overleder
te fabriceeren.
Moge het beste succes de ondernemingen der nijvere
industrieelen bekronen I
Ook voor looierijen van paardenleer geldt de klacht,
welke wij in den aanvang reeds genoemd hebben, en
in het vervolg van ons verslag nog dikwijls zullen moe
ten herhalen n. 1. huiden te duur, leder te goedkoop.
Wel was in het begin des jaars de vraag naar paar
denleer vrij druk en kon, dientengevolge, een iets hoo-
geren prijs bedongen worden, doch allengs nam de
vraag af en in den zomer was de handel zeer onbe
duidend. De fabrikanten in paardenleer hebben dan
ook slechts zeer matig ingewerkt. Toen in het najaar
de huidenprijzen daalden, bleef de prijs van het leder
gelukkig stationnair.
De vraag naar artikelen van stuitenleer bleef voor het
binnenland ongeveer dezelfde, doch verminderde voor
het buitenland.
De prijzen der ruwe stuiten waren stationnair. Hier
bij een lijstje aangevende den prijs der huiden in de
verschillende maanden en dien van het leer.
In Januari huiden per stuk f 10.50 a f 11.50 paarden
leer f 1.65 a f 1,85 de KG.
In Juni huiden per stuk f 10.75 a f 12 paardenleer
1.70 a 1.90 de KG.
In November huiden perstuk f 10.50 a f 11.50 paar
denleer 1.70 a 1.90 KG.
Voor stuiten van f 3.50 a f 4.10 In November van
f 3.75 tot f 4.25
Fabrieken, Inrichtingen van Industrieelen aard
Magazijnen, winkels enz.
De alhier gevestigde lijmfabriek en lijmziederij bleven
in 1898 geregeld doorwerken. Door groote opkoopin-
gen van het lijmvleesch door firma's van elders, stegen
de prijzen der grondstoffen aanmerkelijk, terwijl het
gefabriceerd artikel slechts eene geringe verhooging
kon bekomen. Dientengevolge en ook door het in den
handel brengen van surrogaten en andere inférieure
lijmsoorten, waren de winsten zeer klein, en staat het
met deze fabricatie in de toekomst niet al te gunstig
verschoren.
Met meer genoegen mogen wij gewagen van de
zeepziederij, welke thans met eene locomobile werkt,
en die, niettegenstaande de groote concurentie, flink
vooruitgaat en een toenemend debiet heeft.
De zeeppoederfabriek vooral werkt met succes. Dank
zij de uitmuntende qualiteit van het product, dat met
het beste kan wedijveren, wordt eene groote hoeveel
heid van dat poeder afgeleverd. De eigenaar heeft het
plan eerlang eene flinke uitbreiding aan zijne inrichting
te geven.
In de azijnmakerij kwam geen noemenswaardige ver
andering.
Hetzelfde kan van de hier gevestigde koffiebranderij
gezegd worden.
In den stoom- en windmolen kwam eenige wijziging.
Eén windmolen werd afgebroken en de andere voor
zien van eene geheel nieuwe stoommachine van veertien
paardenkracht. Hierdoor zijn de eigenaars thans in staat
gesteld, beter aan de eischen der tegenwoordige maal-
industrie te kunnen voldoen.
Tot ons leedwezen moeten wij melden, dat de ver-
nisstokerij, die zoo'n lange reeks van jaren hier met
succes geëxploiteerd werd, opgehouden heeft te be
staan. Door de enorme vorderingen der wetenschap,
voornamelijk op scheikundig gebied, konden het recept
en de manier van bereiding niet verborgen blijven en
is ook in dit artikel van lieverlede eene groote concu
rentie ontstaan. Daarbij begonnen ook vele hier geves
tigde firma's handel te drijven in verfwaren, lakken en
aanverwante artikelen. Een en ander heeft er wellicht
mede toe bijgedragen, om den huidigen eigenaar, die
hier algemeen geroemd werd om zijne kennis, te doen
besluiten zijn geluk elders te gaan beproeven.
De Vcfn ouds bekende bierbrouwerij »De witte Klok»
levert nog altijd veel af.
De vele hier gevestigde bierbottelaars, die geregeld
langs de huizen laten venten, en ieder in staat stellen
om per flesch of halve flesch zelfs te betrekken, doen
haar voorzeker groote concurrentie aan, doch de qua
liteit harer bieren is zoo goed, dat de eigenaars, om
aan de talrijke bestellingen te kunnen voldoen, dikwijls,
vooral in den zomer, verplicht zijn twee tot driemaal
per week te brouwen.
Ook de handelaars in koolzuur houdende wateren en
limonades maken steeds goede zaken.
De eenige in onze gemeente bestaande tabaks- en
snuifkerverij, met bijbehoorende sigarenfabriek heeft
nog steeds groote leveranties. Het komt ons voor, dat
deze zaak vooral voor eene groote uitbreiding vatbaar
is. De goede naam, waarin zich het fabricaat, reeds
van oudsher, heinde en ver mag verheugen, zou reeds
voldoende zijn om die zaak op groote schaal met tal
rijk personeel te drijven.
Betreffende den handel in stik- en naaimachines
kunnen wij melden, dat tegenwoordig bijna uitsluitend
de Singer- en Pfaffmachines gebruikt worden, die, wat
soliditeit, uitmuntende constructie en nauwkeurige wer
king aangaan, sterk tegen elkander oproeien. Het maga
zijn der eerstgenoemde maatschappij is ook steeds
voorzien van de nieuwe soort machines voor handge-
bruik op het gebied der schoenmakerij. De magazijn
houders verheugen zich in goeden afzet hunner artikelen.
In gelijken zin kunnen wij spreken van de depothou
ders van velocipedeswaarin de handel zoo'n enorme
vlucht heeft genomen. Al worden zij hier niet vervaar
digd, toch kunnen zij hier voldoende gerepareerd en
van nieuwe onderdeden voorzien worden. Voor deze
reparatiën, alsmede voor die van andere machines,
heeft de firma C. P. van Hilst en Zonen alhier, expres
een draaibank van de nieuwste constructie aangeschaft.
Ook de andere smeden en koperslagers hadden volop
werk, zoo voor hunne clientèle buiten als in de gemeen
te. De goud- en zilversmeden, alsmede zij, die tegen
provisie voor firma's van elders verkoopen, zien hun
debiet gestadig vermeerderen. Veel wordt door hen
ook buiten de gemeente afgeleverd. Hetzelfde kan ge
zegd worden van de handelaars in uurwerken, klokken,
pendulen, electrische schellen enz. In deze artikelen is
in den laatsten tijd nogal eene beduidende concurentie
gekomen.
Gaven wij in onze algemeene beschouwingen een
kort overzicht van hetgeen in 1898 gebouwd en in '99
voortgezet of begonnen werd, dan blijkt het duidelijk,
'dat de talrijke hier gevestigde timmerlieden, metselaars,
ververs, behangers, opzichters enz. niet te klagen had
den en het hun ook dit jaar niet aan werk ontbreken
zal.
De gunstig bekende inrichtingen tot het vervaardigen
van heeren- en dameskleedingstukken, mogen zich nog
steeds in toenemenden bloei verheugen, dank zij het
solide en nette werk, dat er gemaakt wordt.
Jammer, dat zoovele burgers zich nog altijd laten
verleiden door rondreizende kooplieden in gemaakte
kleedingstukken, welke hoe goedkoop ook aangeboden,
toch nog altijd veel te duur betaald blijken.
De magazijnhouders van modeartikelen en galanterieën
handhaven hun goeden naam. Daar zij er voortdurend
naar streven de nieuwste artikelen aan te schaffen, en
er ieder vinden kan, wat van zijn gading is, worden
hunne inrichtingen ook door buitenlieden veel bezocht.
Wij overdrijven niet als wij zeggen, dat deze winkels
zelfss met die uit groote steden, kunnen wedijveren.
De boek- en courantdrukkerijen met hun aanverwan
ten handel in boeken, papier, kantoor- en schoolbe-
hoeften hadden druk werk en maakten, over het geheel,
goede zaken.
De talrijke slagers van rund- en varkensvleesch hadden
in het afgeloopen jaar zeker niet te klagen. Het vette
vee en de varkens waren het geheele jaar door, be
trekkelijk goedkoop, terwijl de vleeschprijzen dezelfde
bleven, d. w. z. tamelijk duur. De vette kalveren echter
waren meestal duur. Nemen wij aan, dat de in- en uit
voer van vleesch zoo wat aan elkaar gelijk staan, dan
worden voor de consumptie hier ter plaatse, over het
geheele jaar berekend, per week geslacht ongeveer 7
koeien, 6 kalveren en 20 varkens uitmakende een net
to gewicht van circa 4400 halve K.G. runds- en kalfs-
vleesch en 3500 a 4000 halve K.G. varkensvleesch.
Een exportslagerij van runderen, met bestemming
voor Duitschland, welke in het naburige Besoyen was
opgericht, heeft zich, jammer genoeg, niet in een lang
durig bestaan mogen verheugen.
Die voor konijnen in Baardwijk bestaat nog en gaat
steeds vooruit. In het afgeloopen jaar werden ruim
25000 konijnen geslacht en in open kisten of kratten
naar Engeland verzonden.
De vellen vonden meest hun weg naar België en
Duitschland voor de handschoenen en pelterijenfabri-
catie. Daar voor vette konijnen een goeden prijs betaald
wordt, leggen velen uit den werkmansstand, zich op
die winstgevende fokkerij toe.
De alhier gevestigde boom-, bloem- en groentekwee-
kerij onderging in den laatsten tijd eene aanzienlijke
uirbreiding en ziet haar debiet met den dag vergrooten.
De nieuwste ontdekkingen op land- en tuinbouwkundig
gebied past de eigenaar op zijn bedrijf toe. Vele koop
lieden van hier en elders betrekken uit deze inrichting
de groenten en fijne vruchten, die dan bij de particu
lieren aan huis gevent worden.
De Echo van het Zuiden,
Waiilwykscbe co Ijaigstnilsrtr Courant
Dit Bind verschijnt Woensdag en Zaterdagavond.
A bonneraentsprijs per 3 maanden f 1,
Franco per post door het geheele rijk f 1,25.
Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden
aan den Uitgever
Advertentiën 1 7 regels f 0,60daarboven 8 eent per regel,
groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën 3maal ter plaatsing
opgegeven worden 2maal berekend. Advertentiën voor Duitsch-
land worden alleen aangenomen door het advertentiebureau van
Adolf Steiner, Hamburg. Reclames 15 cent per regel.
