Nummer 51.
Zaterdag 24 Juni 1899.
Tweede Blad.
buitenland.
Bekendmaking.
Staatkundig overzicht.
r zaakrijk
Engeland.
Bulgarije.
Transvaal.
BINNENLAND.
Zij, die zich voor
et volgend kwartaal
op dit blad abonneeren, ontvangen
de nog deze maand verschijnende
nummers GRATIS.
J. Sars,
P. R. Schoemans
A. Jansen
P. R. Schoemans
-"(tt "iJiVr--r-rf7fti-Trr ,i -»ijar. ra ■■■iiw.. «m i.jt'Tw -rr
Burgemeester en Wethouders van Waalwijk.
Overwegende dat dit jaar 4 leden van den raad
dezer gemeente aan de beurt van aftreding zijn
dat, ingevolge art 7 der Gemeentewet de gewone
tijd ter verkiezing van leden voor den raad is
de laatste Dinsdag der maand Juni;
dat overeenkomstig art. 9 der voormelde wet
Burgemeester en Wethouders vóór elke verkie
zing van leden voor den raad de dagon bepalen
waarop, zoo noodig, de stemming en de herstem
ming zullen geschieden.
Besluiten ie bepalen
dat de stemming voor de hiervoor bedoelde
verkiezing zoo noodig, zal geschieden op Donder
dag (5 Juli a.s. en de herstemming, zoo noodig,
op Woensdag 19 Juli daaraanvolgende.
Waalwijk, 17 Juni 1899.
Burgemeester en Wethouders voorn.,
De Burgemeester,
K. DE VAN DER SC HU EREN.
De Secretaris,
F. W. VAN LIEMPT.
Hut gemeentebestuur van Waalwijk brengt ter
algemeene kennis, dat bij zijn besluit van 17
dezer nan C. Appels aldaar en zijne rechtverkrij
genden vergunning is verleend tót het oprichten
van cene schietinriclning met boog en pijl (Doelen)
op een perceel tuin gelegen alhier kadaster Sectie
B. no. 1467.
Waalwijk, 22 Juni 1899.
Het Gemeentebestuur voornd.,
De Bu rgeraeester,
K. DE. VAN DER SCHUEREN.
De Secretaris,
F. W. VAN LIEMPT.
üe Rijksdag behandelt in eerste lezing het
wetsontwerp tot vaststelling eener aanvullings-
begrootiug in verband met de uitgaven voor
de kolomen en de leening daarvoor. De
staatssecretaiis v. Bülow betoogt dat door 't
overnemen van de Carolineri Duilschland's
koloniaal gebied in 'leD Grooteu Oceaan
algerond wordt. Indien deze eilanden in het
bezit van een andere mogendheid waren
gekomen, zou ons koloniaal bezit in den
Grooten Oceaan geen samenhang meer gehad
hebben, in zijn ontwikkeling belet, en in
waarde verminderd zijn. Reeds lang had men
daaiom het oog op deze eilanden gevestigd.
De ligging van de nu verkregen eilanden
groepen is bijzonder gunstig, de nieuwe
bezitting zal het reeds aan ons toebehoorende
gebied in bloei doen toenemen. Daar komt
bij dat de Duitschers sedert lang handelsbe
trekkingen met de Caro'iuen hebben. Zoolang
die eilanden in handen van de Spanjaarden
waren, is er niets aan gedaan, maar ze zijn
voor ontwikkeling zeer vatbaar. Met den
aanleg van plantages wordt dadelijk een begin
gemaakt.
Het ligt niet in mijn aard ging v. Bülow
voort in staatkundige en oeconornische
kwesties een beroep te doen op de verbeel
dingskracht. Ik zal geen luchtkasteelen bou
wen, thans zoo min als anderhalf jaar geleden
toen ik de overeenkomst met China ten aan
zien van Kiao-tsjou en Sjantoeng aanbevolen
heb. In beide gevallen zijn wij kalm en zonder
overdrijving, te werk gegaan. Maar wij hebben
het recht, aan te nemen dat onze nieuwe
bezitting ook uit een oeconomisch oogpunt
van groote waarde kan worden.
Mettertijd kunnen de Marianen een steun-
puut vormen voor het handelsverkeer tusschen
Azie en Zuid Amerika. De Duitsche regeering
zal dadelijk afstand doen van de kostbare
militaire machtsontwikkeling die Spanje bij
het bestuur over deze eilanden noodig achtte.
De Rijksdag heeft het wetsontwerp, als
mede het handelsverdrag met Spanje in eerste
en tweede lezing aangenomen.
Dc laatste zittingen van de Grieksche
Kamer zijn zeer stormachtig geweest tenge
volge van de behandeling der verantwoorde-
lijkheidsquaestie in den ooi log met Turkije.
De persoon van den kroonprins werd in het
debat betrokken en ten slotte werd besloten,
een commissie te benoemen, die de zaak zal
besludecren.
Op de Servisch-Turksche grens is de orde
thaws hersteld, doch Servié, daarin gesteund
dopr de groote mogendheden, in het bijzonder
Oostenrijk en Frankrijk, schijnt vastbesloten,
bij de Porte aan te dringen op het nemen
van maatregelen ter voorkoraiog van dergelijke
incidenten. Het is gebleken, dat de Turkscbe
soldaten, die aan het gevecht deelnamen,
gewapend waren met nieuwe Mausergeweren
en dat de aanval ontworpen was door Turksche
officieren.
PARIJS, 22 Juni. Het nieuwe kabinet is
samengesteld als volgt minister-president en
minister van binnenlandsche zaken Waldeck
Rousseau; builenlandsche zaken Delcassé
oorlog generaal de Gallifetmarine de La-
nessan justitie Monis landbouw Jean Dupuy;
handel Millerand financien Caillaux onder
wijs Leyges openbare werken Baudin ko
loniën Decrais.
Volgens ambtelijk bericht is deChaliefmet
een macht van 3000 derwisjen door (met
de Engelschen) bevriende Tagalla's aange
vallen tusschen Therheila en Beloela. De
4 agalla s berichten dat zij vele derwisjen
gedood en het eenige kanon van den Chalief
bemachtigd hebben. Zij sluiten thans den
Chalief in de heuvels in.
De onlusten in het zuiden van Voor-Indië
hebben zich uitgebreid tot Travancore, waar
de politie tot den teruchtocht gedwongen
werd. Twee agenten werden gekwetst en de
oproerlingen, die zich meester maakten van
geweren en schietvoorraad, houden barbaarsch
huis zij snijden de lieden de ooren af om
gemakkelijk hun oorringen te kunnen meene
men. Te Samboovadagarai zijn honderden
huizen in brand gestoken.
BOKCHAREST, 21 Juni. Vijftienhonderd
gewapende boeren trachtten de stad Slatina
binnen te dringen, om te protestceren tegen
de nederlaag van de socialistischen leider bij
de verkiezingen te Pitesti.
De boeren vielen de soldaten aan met
steenworpen en revolverschoten. De troepen
gaven vuur, waardoor verschillende aanvallers
doodelijk gewond werden. De orde is hersteld;
er zijn krachtige maatregelen genomen.
De oorlogstoebereidselen in Transvaal.
De opperbevelhebbers van het Engelsche
leger gaan voort in 't geheim mededeelingen
te doen aan de „War Office" met het oog
op een oorlog tegen Transvaal, die zeker
niet aan de Britsche eischeu zal voldoen.
Men zegt dat verscheidene batterijen ar
tillerie reeds ingescheept zijn voor de Kaap.
Het schijnt daarbij, dat de boeren geheel
klaar zijn. Verklaart Engeland hun den oorlog
of dreigt hel, hen te beschouwen als Vazal
staat zonder voorafgaande verklaring, dan
zullen zij zich verdedigen onder bevel van
generaal Joubert, zij zullen de diamantmijn n
van Kimberley laten springen, den spoorweg
van Boeluwajo verwoesten en oprukken naar
de Engelsche kolonie aan de Kaap.
Dat zijn tenminste de plannen, die men
hen thans toeschrijft, en die waarschijnlijk
zijn, want tegenover de middelmatige Engel
sche macht in Zuid-Afrika kunnen zij 30.000
man stellen bewapend met Mausergeweren
en Fransche kanonnen 120 met hydraulische
renr, die voor het eerst in Afrika op een
oorlogsveld in werking zal worden gebracht.
Het kan van den anderen kant ook zijn,
dat Engeland, als het tot een oorlog besloten
is, dien tracht uit te stellen, om zich beter
tot een strijd voor te bereiden, die verschrik
kelijk en bloedig zijn zou.
WAALWIJK, 23 Juni 1899.
Benoeming.
Gisterennamiddag ontvingen wij het volgende
telegram
Bij koninklijk besluit is benoemd tot no
taris binnen het arrondissement Utrecht, ter
standplaats de gemeente Amersfoort, J. Bolk
caudidaat-notaris te Waalwijk.
Onze hartelijke felicitaties aan den benoemde.
Raadsvergadering
Om de weinig belangrijkheid der raads
vergadering van 1.1. Woensdagmorgen, en om
de wéinig beschikbare plaatsruimte, hopen
wij ditmaal te mogen volstaan, door met nog
een kort woord op genoemde vergadering
terug te komen.
Nadat de notulen waren voorgelezen en
goedgekeurd, werden de Ingezonden stukken
behandeld, nl. a. Verslag Kamer van Koop
handel, b. Een schrijven van Ged. Staten,
dat alvoieus zij de wijziging der markten kon
goedkeuren, dit eerst in „de Staatscourant"
mo^st worden gepubliceei d. en de besturen
der omliggende plaatsen daarover moesten
worden gehoord, 't Eerste is reeds gebeurd.
Voor kennisgeving aangenomen.
Verder werden de rroiingslijnen vastgesteld
Westzijde oyer 't spoor en in de 1ste Zeine.
Op voorstel van den heer van Schijndel,
werd ook besloten eene vast te stellen aan de
Oostzijde, nadat door den heer Timmet mans
Wz. als zijne meening was te kennen, dat
dit nog niet noodig was, wijl er geen uitzicht
op bouwen aan dien kant bes'ond. B. en W.
werd opgedragen een kaartje daarvan te laten
maken en ter visie te leggen voor de leden.
Verder vroeg de heer van Schijndel ot door
den Voorzitter of Voorzitter der gascomtnissie
wijziging is gebracht in de controle op den
verkoop van gascokes, zooals die destijds,
voordat de voorzitter hier was, op aandringen
van spreker was verbeterd. Nadat beiden
hierop ontkennend hadden geantwoord, zeide
spr. dat hij van goede zijde wist, dat iemand
4 maal cokes heeft gehaald, en maar 1 maal
een kwitantie heeft gehad, daar dat niet noo
dig was, zooals men hen zeide. Hij zeide
ook, dat de persoon zich gaarne wilde vei kla
ren. De voorzitter antwoordde, dat het 't
beste was als die persoon zich dan voor de
gascommissie verklaarde.
Nadat de heer Timmermans Wz. toegezegd
had den heer v. Schijndel kennis te geven,
wanneer het vergadering dier commissie was,
zeide laatstgenoemde ervoor te zullen zorgen,
dat bedoelde persoon aanwezig was.
Ten laatste vroeg de lieer v. Schijndel of
de voorzitter ook eenige inlichtingen kon
geven omtrent de geruchten die in de ge
meente loopen van vermoedelijken diefstal
van gemeente eigendommen. De voorzitter
antwoordde, dat hij aan den raad geen
verantwoording verschuldigd was over poli
tiezaken, en nadat de heer van Schijndel
hierover zijn leedwezen betuigd had, daar hij
het in 't belang van de gemeente achtte,
sloot de voorzitter de vergaderiug ter behan
deling der reclames tegen den hoofdelijken
omslag in eene met gesloten deuren.
Voordracht over Amerika en Texas.
Gisterenavond hield de heer A. Wiegel de
aangekondigde voordracht over Amerika cn
de Nieuwe Holl. Kolonie Nederland in Zuid-
Oost Texas. De lezing kon niet voor 91/4
uur beginnen en werd tamelijk druk be
zocht.
Op eenvoudige, vriendelijke wijze zette de
spr. de toestandeo aldaar, het vooren tegen
duidelijk uiteen en maande de boeren en
ambachtslui, die hier in armoede wegzinken,
aan, tiaar Texas te gaan; daar was geld te
verdienen en een goede toekomst weggelegd
voor hunne kinderen.
Het daverend applaus na den afloop ge
tuigde genoegzaam dat het publiek zeer
tevreden was over de rede van den heer
Wiegel.
(Uitvoeriger verslag in 't volgend nummer.)
Collecte geivapenden dienst.
De deze week in onze gemeente gehouden
collecte voor den gewapendeu dienst heeft
opgebracht f 17 86.
Wedvlucht.
L I. Zondag nam de vereeniging „De Post
duif" alhier deel aan de wedvlucht van uit
Hannover 3 30 K.M.
De duiven werden ten 5 u. greenwich bij
mistig weder en Zuid-westen wind losgelaten.
De prijzen werden behaald en de tijden
van aarkomst waren als volgt:
U. M. S.
mede vereenigen dat de Raad van State
ingevolge de Grondwet gehoord zou moeten
worden.
Vele leden verklaarden, dat hun principieele
bezwaren tegen het wetsontwerp niet waren
opgeheven. Het gewijzigde wetsontwerp tast ij
in nog meerdere mate dan het oorspronke
lijke het recht der ouders aan, wegens het
voorstellen van herhalingsonderwijs.
De voorstanders van het bijzonder onder
wijs voerden o. a. aan, dat de verklaringen
des Ministers omtrent geldelijke tegemoetko
ming voortaan aan het bijzonder onderwijs,/:
voor hen geen voldoende waarborg opleveren,
ook met het oog op de broosheid van het
ministerieele leven, zoodanige waarborg
zou vertrekt kunnen worden door in het slot
artikel der wet te bepalen, dat zij niet in
werking zal treden dan na herziening van de
wet op het lager onderwijs.
Op het groote aantal adressen ten aanzien
van dit ontwerp aan de Kamer gezonden,
werd de aandacht der Regeering gevestigd,
adressen van ie meer beteekenis, omdat de
meeste zijn uitgegaan ran besturen, die zich
sedert vele jaren niet het onderwijs hebben
bezig gehouden. Men vroeg of het raadzaam
is een wettelijke regeling, waartegen een groot
deel der bevolking bezwaar blijkt te hebben,
met een meerderheid van enkele stemmen
door te drijven. Andere leden hechtten aan
de ingekomen adressen geen groote beteekenis
als zijnde geenszins witing eener spontane
volksbeweging. Ook wees men op het adres
van den Bond van Nederl. Onderwijzers,
waarbij uit naam van niet minder dan 5600
onderwijzers aanneming van het wetsontwerp
wordt gevraagd.
Met betrekking tot de adressen van Roomsch-
Katholiekeu werd de aandacht gevestigd op
t feit, dat in het buitenland en binnenland
gezaghebbende Katholieken in beginsel vóór
leerplicht gestemd zijn. Hiertegen nu werd
opgemeikt dat de bedoelde gezaghebbende
Katholieken in het buitenland allen uitgaan
van de onderstelling dat voor alle Katholieke
ouders gelegenheid bestaat hunne kinderen
op de school Godsdienstig onderwijs te doen
genieten overeenkomstig de leer hunner kerk,
terwijl de betrekkelijk weinige uitingen ten
gunste van leerplicht, van Katholieken hier
te lande vernomen, niet opwegen tegen de
i
A. v. d. Lee
P. R. Schoemans
A. Jansen
J. Sars
Ficq
P. R. Schoemans
77
A. Jansen
M. Harlog Goudsmid
10 50 47
10 51
10 52
54
57 59
3 6
9
13
15
16
11 17 29.
11 17 29
20 29
27 18
28 48
31 48
10
10
11
II
11
11
11
11
11
11
11
29
14
15
17
10
De eerst geconstateerde duif bereikte eene
snelheid van 941.5 M. per minuut.
Leerplicht!
Het Voorloopig Verslag der Tweede Kamer
is verschenen naar aanleiding van de nieuwe
overweging in de atdeelingen van het ontwerp,
houdende wettelijke bepalingen tot regeling
van den leerplicht.
Sommige kamerleden veronderstelden voorts
dat de Raad van Stale niet is gehoord over
de wijzigingen. Ware dat geschied, dan zou
de Minister de invoering van verplicht her
halingsonderwijs wel niet hebben voorgesteld.
Verscheidene leden konden zich er echter niet
zeer talrijke uitingen, blijk gevende van
tegenovergestelde gezindheid.
Atjeh.
De correspondent van de N. R. Ct. te
Batavia onder dagteekening van Donderdag.
De troepenmacht van van Heutsz is Peu-
sangan doorgetrokken en heeft zich met de
oeloeboelangs vereenigd. Zij is nu te Geu-
dong in bivouac.
Aan onze zijde werden 3 manschappen
licht gewond; de vijand liet 23 dooden
achter.
Tji Peusangan vluchtte naar de Gajoe-
landen.
Partijgangers van Tapa zijn nu in Boven
Geudong. Nabij Telok Semawé zijn vele
bentengs opgericht.
De marine heeft in Geudong manschappen
aan wal gezet.
Brand.
Toen Zaterdag te Bokstel de electrische
centrale in werking werd gesteld, ontstond
tengevolge van een minder goed geïsoleerde
leiding, in de schuurbehoorende bij de
pastorie, brand, met het gevolg dat die schuur
geheel afbrandde. De commissaris der ko
ningin in de provincie Noordbrabaut, die de
welwillendheid had de electrische centrale
voor het qerst in werking te stellen, maakte
zich alzoo schuldig aan onopzettelijke brand
stichting.
Hiermee is tevens de oorzaak bekend van
dezen brand, die men aan kwaadwilligheid
toeschreef, en waarnaar de justitie een on
derzoek instelde.
Te Waspik is de boterfabriek van den
heer G. B. v. Dusseldorf Woensdagnacht
geheel afgebrand. De brand greep zoo snel
om zich heen, dat er niets gered koD worden.
Alles was verzekerd.
Moord.
Dinsdagavond te omstreeks half elf liepen
drie personen, onder wie twee broeders, die
den geheelen avond uit geweest en nu
eenigszins onder den invloed van drank waren,
door eene achterbuurt van Leiden en kwamen
voorbij de woning van den uitdrager, wiens
dochter verkeering heeft gehad met een der
broeders. Al heel spoedig begonnen zij een
kibbelpartij met den uildrager die voor zijn
woning stond. Men wil dat er over en weer
geslagen werd. Opeens viel de uitdrager
op den grond. Het bleek dat hij op twee
plaatsen ernstige verwondingen met een .nes
had bekomen, zóó ernstig, dat hij kort daarop
den geest gaf.
De daders waren spoedig aangehouden.