Nummer 94. Zondag 26 November 1899. 22e Jaargang.
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Eerste Blad.
KAART VAN ZUID-AFBIKA,
De Deserteur
De Zuid-Affikaansche oorlog.
Wint)
ANTOON TISLEN.
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
Premie voor onze Abonne s.
Posterijen.
FEUILLETON.
0 ITGEVER:
W aal yh i V
sit Blad verschijnt Woensdag en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 3 maanden t' 1,—.
Franco per post door het geheele rijk fl,15.
Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden
aan den Uitgever
AdvjaïMTEBN 1 7 regels f0,60; daarboven 8 eant par regai
groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën 3maal ter plaatsing
opgegeven worden 2maaï berekend. Advertentiën voor DuJi—L
land worden alleen aangenomen door het advertentiaburaa
Adolt Steiïcer, Hamborg.
Advertentiën voor Duitseb-
van
Reclames 15 cent per regel
Wij stellen voor onze Abonné's verkrijg
baar tegen den uiterst lagen prijs van 20
Cent, (franco per post cent.) Een
prachtige, zeer duidelijke
Transvaal, Oranje-Vrij straat, Natal, Kaapko
lonie etc., in verschillende kleuren gedrukt,
met talrijke aanwijzingen in verband met
den oorlog en versierd met de portretten
der presidenten en de wapens der beide
republieken; grootte 45 bij 60 cM.
(Aan ons bureau ter inzage.)
Men profiteere dus van dit aanbod en
zende zoo spoedig mogelijk de opgaven aan
ons bureau.
De ondergeteekende brengt ter kennis van
het publiek dat frankeerzegels, briefkaarten
en briefomslagen van vroegere uitgiften dan
van 1898—99, met ingang vau 1 Januari
1900 buiten gebruik zijn gesteld en dus, na
dien datum, waardeloos zijn voor de frau—
keering van brieveu en andere stukken.
Brieven en andere stukken, geheel of ge
deeltelijk met die zegels gefrankeerd en
op of na 1 Januari 1900 ter post bezorgd,
worden derhalve als ongefrankcerd ot onvol
doende gefrankeerd beschouwd en met het
verschuldigde port belast.
De bovenbedoelde frankeerzegels, brief—
2.
Elize had hare moeder, wier eenig kind zij
wasvroeg verloren en vele jaren ver van het
ouderlijk huis verwijderd, doorgebrachtwaarin
zij eerst vóór weinige weken was teruggekeerd.
Dacht zij thans, terwijl zij daar zoo met gevou
wen handen in een hoek der kamer zat, aau
hare moeder, en hoe deze in dezelfde vertrekken
waarin zich nu de dochter bevond, nooit recht
gelukkig geweest was? Laat, eerst lang na den
dood haTer moeder was dit Elize duidelijk ge
worden het duidelijkst echter in de laatste we
ken welke zij weder onder het vaderlijk dak
haddoorgebracht. Hare moeder was de eenige
dochter van een rijken handelaar in Breslau ge
weest, die zich door mislukte speculaties geheel
had geruïneerd, en daardoor geuoodzaakt was
treworden zich in eene kleine stad terug te trek
ken teneinde te trachten een nieuwe zaak te
beginnen, wat hem echter niet gelukte.
Toen bood Peiser zich tot schoonzoon aan
en daar deze een wel is wnar onbeschaafd maar
zeer ijverig en sluw handelend man was betoon
de zich de vader geneigd zijne dochter door een
huwelijk met Peiser te verzorgen. Zooals bekend
is wordt in deze Poolsche kringen het huwelijk
over het algemeen niet als eene zaak van het
hart beschouwd, maar als eene familie-en zaak
aangelegenheid opgevat en zoo werd Elize's moeder
Peisers vrouw, nadat ze hem te voren nauwe
lijks een- of tweemaal gezien had. Zij werd de
vrouw van een echtgenoot, dien zij in kennis
en beschaving verre overtrof, van een man bo
vendien die in het geheel geen karakter bezat
in wiens ziel hebzucht en de zucht om tot iede-
de alles
ren prijs rijkdommen te verwerven
overheerschende neigingen waren.
In weerwil daarvan was dit huwelijk zooals
in deze kringen gewoonlijk het geval is uiter
lijk kalm en rustig. Maar de vrouw leed zwaar.
Zij wist, dat haar man bij het verkrijgen van
zijn vermogen, dat zich gestadig vermeerderde,
kaarten en briefomslagen worden na l De
cember niet meer uitgegeven en kunnen, nil
1 Januari tot 1 Juli aanstaande tegen fran
keerzegels, respectievelijk briefkaarten en
omslagen van gelijke waarde der uitgiften
van 1898 en 1893 worden ingeruild.
De Directeur voornoemd,
JAGER.
DE TOESTAND.
Het wordt nu duidelijk dat de Boeren hun
groote bewegelijkheid op het oorlogsterrein
nog niet verloren hebben, en de Engelschen,
die met voldoening en spot waarnameD hoe
de inval in Natal in den eersten tijd slechts
voetje voor voetje geschiedde, worden nu uit
den droom geholpen. Zij zijn nu zelf geneigd,
het beleid door Joubert betooud bij deze
beweging in de richting van Pietermaritzburg
en Durban, het ontzettingsleger van generaal
Clery tegemoet, te bewouderen. Binnen zeer
korten tijd hebben zij eerst Estcourt inge
sloten, toen een positie bezet ten zuiden van
die plaats, en daar den spoorweg opgebroken,
daarna post gevat bij Mcoirivier, en nu rukken
zij reeds ten zuiden van dat station op
Pietermaritzburg aan. En niet langs den
spoorweg, of niet alléén langs den spoorweg.
Men stelle zich den toestand aldus voor.
Het leger dat tot ontzet van Ladvsmith
nu zelfs van Ladysmith, Estcourt en Mooi—
rivier oprukt, moet zooveel mogelijk
gebruik maken van den spoorweg. Tot
Pietermaritzburg wordt deze zeker nog door
de Engelschen beheerscht, maar de afstand
van Durban naar Pietermaritzburg is slechts
een derde van den afstand van Durban naar
Ladysmith. Reeds nu schijnt de lijn ten
noorden van Pietermaritzburg niet veilig meer
te zijn Boeren hebben zich vertoond in den
omtrek van het station Nottingham Road en
Dargle. Verderop liggen minstens drie groote
spoorwegbruggen, waarvan er twee, die over
miUIIIWIBOM—BMOfr—gp—WWÜ
niet den rechten eerlijken weg volgde en zij
vreesdedat de winddien hij zaaide hem eens
storm zou doen oogsten.
In weerwil van alles echter bleef zij met on
wankelbare trouw de op zich genomen plichten
vervullen, en wijdde hare opmerkzaamheid voor
al aan de opvoeding van haar dochtertje, in wier
hart zij de kiemen legde die zich later op het
rijkste ontwikkelen zouden.
Na den dood harer moeder werd Elize in
een opvoedingsgesticht gebracht niet in één der
moderne pensionaten echter, maar in een inrich
ting in Gallicië, waar men minder op vorming
van het hart acht gaf, dan wel daarop de meis
jes met de plichten die zij later als huisvrouw
zouden te vervullen hebben bekend te maken
en haar eene zekere uiterlijke beschaving te ge-
veu door het aanleerer. vau muziek en talen.
Hier echter ontwikkelden zich de kiemen door
Elize's moeder in het hart van haar kind gelegd
op het gelukkigst, trots de uiterlijke schoolvor
ming.
Zij bleef jaren achtereen in deze inrichting.
Tehuis was zij overbodig, tot men haur vader
van de zijde der inrichting mededeelde, dat de
opvoeding zijner dochter voltooid en het meisje
volwassen was.
Hij kwam zelf om haar af te halen en was
buiten ziishzelven van verrukking toen hij haar
zoo in hare jeugdigebloeiende schoonheid te
rugvond. Nu werd in hem de trots des vaders
wakker en had hij zich vroeger nooit om haar
bekommerd thans begon hij haar bijna te ver
goden.
Elize was dan in het vaderlijk huis terugge
keerd doch weemoedige herinneringen waren
liet eenige, wat haar bij deze tehuiskomst be
groette. Een haar zelf onverklaarbaar »iets" had
haar reeds als klein kind belet haai vader met
vol vertrouwen en hartelijke liefde tegemoet te
gaan. Later, toen hij zich jaren lang niet om
haar bekommerde had zij deze verwaarloozing
diep gevoeld en was er als het ware een gevoel
van verbittering tegen haren vader in haar
opgerezen eene verbittering die nog toenam,
naarmate het der dochter duidelijker werd,
hoe ongelukkig hare moeder door de handelingen
van haren vader geweest wa3.
Ja, sinds Eiize zich thans weder in het haar
vreemd geworden vaderlijk huis bevond, kon
de Mooirivier en de Bosjesmanrivier door de
Boeren bedreigd worden, en de grootste, de
Bulwerbrug bij Colenso, over de Toegela, is
reeds door hen vernield of wordt in alle
gevallen door hen beheerscht. Het onaange
name van 't geval voor generaal Glery is dat
naar alle waarschijnlijkheid geen anderen weg
voor hem openstaat om Ladysmith te berei
ken dan laugs den spoorweg. In het terrein
ten oosten zal hij zich wel niet wagenhij
zou een grooten omweg moeten maken over
Greytown, allereerst door het district Oemvoti,
waar de bevolking grootendeels op .de hand
van de Boeren is, waarschijnlijk zijn de wegen
in die streek ook niet bruikbaar, en de
proviandeering zou in die schaars bevolkte
landstreek uiterst bezwaarlijk zijn. Daarenbo
ven hebben de Boeren dadelijk een mooien
slag geslagen door Pomeroy en Weenen te
bezetten en daarmede den toegang tot Lady
smith zoo goed als geheel te versperren, ook
al slaagde Clery er in, zijn hoofdmacht zoo
ver naar het noorden te brengen. Dat de
Boeren in dit geheele gebied de meesters
zijn, volgt ook uit het verhaal van kapitein
Cayzer, die met vier dragonders in den omtrek
Van Estcourt door de Boeren werd overvallen,
en, voortdurend achtervolgd, slechts met zeer
veel moeite Greytown wist te bereiken.
Dat het Engelsche leger met veel artillerie,
cavalerie en trein westwaarts van den spoor
weg naar het noorden zou kunnen trekken,
over de uitloopers van de Kwathlamba
(Drakensbergen), is niet aau te nemen Ook
zijn de Boeren hen daar reeds voor geweest.
Met geforceerde marschen zijn zij opgerukt
van Oeloendi Daar Nottingham, volgens andere
berichten zelfs naar Dargle, Impendhla eu
Boston, welke plaatsen vlak ten westen en op
korten afstand van Pietermaritzburg, de
hoofdstad van Natal liggen.
De correspondenten te Ladysmith en te Dur
ban stellen het zoo voor dat, terwijl kleinere
Boerenkorpsen de Engelschen te' Estcourt en
Mooirivier in toom houden, de hoofdmacht
der Boereu onder Joubert zelf aanrukt op
Maritzburg, waar, volgens den correspondent
dter Daily Telegraph duizend man bezetting
ligt met 6 kanonnen. Deze hoofdmacht der
Boeren zou zevenduizend man tellen, hoofd
zakelijk Vrijstaters met artillerie.
Het is ongetwijfeld, gelijk de Engelschen
zeggen, een vermetele beweging die generaal
Joubert zijn troepen laat uitvoeren, maar hij
had geen keus. Slechts op deze wijze kon
het oprukken van Clery tot ontzet van White
genoegzaam vertraagd worden, om de capi
tulatie van Ladysmith, zonder te aanzienlijk
verlies van de Boeren, mogelijk te maken.
Reedsvolgens de berichten uit Engelsche
bron wordt deze stoutmoedige tactiek althans
aanvankelijk met succes bekroond, wat ook
wel blijkt uit het volgende
De Deutsche Zeitung bevat een particulier
telegram, volgens hetwelk generaal Joubert
naar Pretoria geseind heeft, dat de poging
van generaal White op 20 dezer om een ge
deelte van z:jn artillerie te redden, verhinderd
is. Het ontzet van Ladysmith is thans uit
gesloten de capitulatie van het geheele leger
van White verzekerd. Het in de richting van
Estcourt öpzettêlïïk' door Öe Bóeren doorge
laten deel van White's' troepen werd op de
Toegela^rivier teruggeworpen en omsingeld.
Uit Durban verneemt de Deutsche Zeitung
voortsJoubert heeft generaal Barton's
hulpcorps van het kamp te Mooirivier afge
sneden. Joubert bombardeert dat kamp.
Hij beheerscht sinds 21 dezer alle hoogten
tbsschen Pietermaritzburg eü Ladysmith. Hij
heeft generaal Clery's voorposten op Piélër-
maritzburg teruggeworpen. Andere comman
do's hebben ten westen van die stad den
Zwartkop-heuvel, ten oosten de Kerkdorps
hoogten, ten noorden de heuvelklingen van
Springvallei tot Gubbons-kopje bezet.
Waarom talmt generaal Clery zoo lang met
oprukken tegen de Boeren Het antwoord op
die belangrijke vraag kan men slechts gissen.
Hij schijnt tamelijk weinig geschut en veeTte
weinig ruiterij te hebben. De schrijver van
de, oorlogsartikelén in de Daily News'wijt
dat aan de slechte haven van 'Nitalde
zij een zeker gevoel van angst niet van zich zet
teneen gevoeldat te meer toenam naarmate
zij het streven van haren vader opmerkzamer
naging. Deze omgaf haar wel n.et weelde schonk
haar geld en kostbaarheden verzocht haar her
haald hem ieder harer wenschen te kennen te
geven teneinde deze te kunnen vervullen toch
gevoelde Elize zich in weerwil van dit alles met
den dug eenzamer, vooral ook wijl zij geen om
gang had met wien dan ook, en haar vader zich
soms dagen lang op reis bevond. Deze ontving
wel is waar vele bezoekenmaar leidde zijne
bezoekers meestal in zijn eigene kamerzijn
werkkamer, zooals hij die noemde, waar dan de
gesprekken op fluisterenden toon gevoerd werden
Bovendien kwamen deze bezoekers meest in
het late avonduur of bij nacht en deze geheim
zinnige wezens verontrustten Elize slechts op
nieuw.
Waarom behandelde haar vader zijhe zaken
zoo geheimzinnigwaarom kwamen zijne han
delsvrienden niet bij dag?
Waren zijne zaken geen eeriijke?
Een vaste 9tap, die Op de gang luid weerklonk
kondigde eindelijk in den laten avond de terug
komst van Peiser aan. Hij begroette zijne dochter
door haar een ku9 op het voorhoofd te drukken
ea las den brief, die gebracht was, zonder dat
hij zichzelf den tijd gunde, zich van zijn overjas
ontdoen.
Toen Peiser zoo in het volle licht onder de
lamp stond, zag men, dat hij een korte, krach
tige man van ongeveer vijftig jaar was. Hij bezat
eene scherp geteekende gelaatsuitdrukking in
welke slechts de aandachtige, opmerkzame be
schouwer aan een bijzonderen trek tusschen mond
en oogen de Oostersche afstamming bespeureu
kon. Hij had vol blood haar en een roodachtig
blonden baard.
Toen hij den brief bij zich gestoken en zijn
overjas uitgetrokken had, zag man, dat hij een
voudig maar solide en naar ae laatste mode ge
kleed was.
Elize vroeg of hij nog avondeten verlangde
Ah, daar vergat ik iets; zei Peisér plotseling,
en wel, dat wij een gast hebben, aie buiten
wacht. Hij blijft een geruimen tijd hier, maar
zal ons weinig tot last zijn, daar hij de logeer
kamer op de tweede verdieping zal bewonen
en het eten hem boren gezonden zal'worden
Het is een stndent die van eenzaamheid houdt.
Peiser had deze woorden zooals gewoonlijk
in het Duitsch tot zijne dochter gesproken, toen
keerde hij zich naar de deur en riep in het Poolsch:
Kom binnen 1
Elize zag dadelijk daarop een ongeveer vijf en
twintigjarig man binnenkomen, gekleed in een
langen kaftan, zooals meest gedragen wordt dn
Polen.
De zijden muts hield hij naar Poolsch gebruik
op het hoofd, toch bedekte deze niet geheel' zijn
donkerzwart haar, dat evenals de kortgesneden
volle baard, blauwachtig glansde. Toen Elite in
het frissche gelaat van den vreemdeling blikte,
troffen haar een paar donkere oogen, die zoo vu
rig schitterden, dat zij de hare onwillekeurig
blozend nedersloeg.
Mijne dochter zoo stelde hij haar voor. Zij
bekleedt de plaats der huisvrouw.
Elize bemerkte dat de jonge man in den kaf
tan eene zoo hoofdsche buiging maakte, als zij
tot nu toe noe nooit van een eenvoudigen
Pool gezien haa. Toen hoorde zij hem in net
elegantste Hoog-Poolsch zeggenIk zegen het uur,
Vaarin ik de dame leerde kennen. Ik betuig haar
fnijn diepsten eerbied.
Zijne stem had eene eigenaardige welluidendheid.
Elize tag verbaasd op en ontdekte dat de blik
van den gast ook op haar rustte; zij zag hem
blozenr en haar haastig een stap tegemoet treden
óm htfar de "hand te reiken.
Plotseling echter hield Peiser hem terug' en
riep: het is goed; Ret'is goed 1 Elize laat wat
avondeten en een flesch wijn boven brengen;
onze gast heeft honger en wij hebben nog veel
te bespreken 1
Het meisje verwijderde zich na een Btillen groet
ibet ter neder geslagen oogen. Toch gevoelde
dat de oogen des vreem'delings haar' volgden; zij
voelde tevens ook, dat haar hart door éehe plot
selinge opwinding bevangen, zóó Snel sloeg, dat
haar dit onwillekeurig beangstigde.
Toen iij' eenige oogenblikken de' kamer ver
laten had, wendde Peiser zichtot zijn gkst en
zei op gedempten toonHeer graaf, vergeet toèh
vooral niet dat gij niets dan een Poolschen
student zijt en zorg dat gij u noch door uw taal
noch door uwe manieren moogt vérraden.
(Wordt vervolgd.)