Nummer 51.
Donderdag 27 Juni 1901.
24e Jaargang
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
ANTOON TIELEN,
Uitgever:
Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 3 maanden f0.75.
Franco per post door het geheele rijk f 0.90.
Brieveningezonden stukkengelden enz., franco te zenden aan den
Uitgever.
WAALWIJK.
Advkrtkntiën 17 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, groote
letters naar plaatsruimte. Advertentiën 8raaal ter plaatsing opgegeven,
worden gmaal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en
advertenties bij abonnement worden speciale, zeer voordeelige contracten
gesloten. Reclames 15 cent'per regel
Uithoofde van den invallenden
Feestdag (Petrus en Paulus) zal
het volgend nummer Vrijdagavond verschijnen.
Advertentiën als anderzins voor dit nummer
worden ingewacht 'uiterlijk Vrijdagmiddag
12 uur.
Zij, die zich voor het volgend
kwartaal op dit blad abonneeren,
ontvangen de nog deze maand verschijnende
nummers GRATIS.
UITTREKSEL uit het verslag der Kamer van
Koophandel en Fabrieken te Waalwijk.
Vervolg.)
Tramlijnen.
's-Bosch-Heusden- Tilburg-Waalwijk.
Waalwijk.
Personenvervoer f 23 235355 f 20.153.54®
Goederen - 5.423.85 - 24.492.35
Postvervoer - 1.000.- 1.200.
Diversen - 224.56 - 157.
in 1899
29.883.765 46.002.895 28.223.28
- 30.723.43 - 42.283.44 - 28.094.90
Vervoerde reizigers 186.053 136.298
In 1899 192.930 116.141
Goederen in KG. 2.363.669 28.647.778
In 1899 2 491.000 23.989.000
23.240.646
20.642.000
Haven en Scheepvaart te Waalwijk.
Het getal schepen die in 1900 onze haven invoeren
bedroeg 671, met een inhoud van pl. m. 45000 tegen
663 met een inhoud van 44036 in 1900. Meer dus
ingevaren 8 schepen; vermeerderde tonnenmaat 64.
Koloniale- en Petrolcumhandel.
De handel in koloniale waren gedurende 1900 was
vrijwel gelijk aan dien van 1899. Eenige vooruitgang,
zij het dan ook een kleine, valt wel te constateeren,
ondanks de buitengewone concurrentie tusschen de hier
gevestigde grossiers en die van buiten. 'Daarbij komt
het betreurenswaardige systeem van betaling naar vol
komen willekeur, terwijl door de verplichte winkelnering
hoewel dit euvel eer af dan toeneemt een groot
deel van den opbrengst der koloniale waren besteed
wordt aan de schoenmakerij. Hierdoor kunnen de
grossiers haast niet aan de hun toekomende gelden
komen, terwijl de Hollandsche en buitenlandsche groote
firma's op 1 of 3 maanden over hunne vorderingen op
den grossier beschikken. Herhaalde malen is de wen-
schelijkheid betoogd eene grossiersvereeniging op te
richten met het doel, om uniforme betalingsconditiën
te stellen, van agenten, die den détail-handel afloopen,
niet meer te koopen, groote firma's, die zelf leveren
aan den kleinhandel, hunne orders te onttrekken, enz.
Ken dusdanige bond, bijeengeroepen, opgericht en ge
vestigd, bij voorkeur in den Bosch, als hoofdstad der
provincie, zou onzes inziens niet alleen aan veel thans
bestaande misbruiken een einde kunnen maken, doch
ook veel bijdragen om een beteren toestand in het
leven te roepen.
In den Petroleumhandel, gedreven door de Americ.
Petrol. Comp. valt weinig vooruitgang .waar te nemen.
In het begin des jaars waren de prijzen zeer hoog.
Particulieren moesten tot lO'/a cent per L. betalen.
Eerst zeer laat in het jaar werden de prijzen iets min
der. Door de enorme exploitatiekosten kon genoemde
Compagnie onmogelijk tegen lagere prijzen leveren.
Hiervan maakten kleinere firma's, die niet zooveel
kosten hadden, gebruik, om haar eene geweldige con
currentie aan te doen. Als gewoonlijk was de kwali
teit van den Amerikaanschen petroleum uitstekend.
Scheepsbouw werven enz. te Waspik.
Het jaar 1900 was voor de scheepbouwwerven alhier
wederom buitengewoon gunstig. Op 31 Dec. 1900
waren nog in aanbouw 4 Rijnschepen, metende 3200
ton, terwijl in datzelfde jaar van stapel liepen
7 Rijnschepen, metende 4440 ton.
1 Lichter 150
2 Aken 226
1 Jacht 65
2 Zeilaken 85
1 Vletaak 24
Op 1 Januari 1901 stonden op stapel
3 Rijnschepen, metende 2040 ton.
1 Zeilaak 120
1 Klipper 90
1 Olieaak 24
Door de vele bestellingen moesten aan de werven
groote uitbreidingen gegeven worden. Gebrek aan
plaatsruimte en beschikbare arbeidskrachten waren re
denen, dat verscheidene orders moesten wooden afge
zegd.
Het aantal arbeiders op de werven bedraagt 162.
Daarbij zijn voor genoemde werven nog steeds werk
zaam een 4-tal smederijen, waaronder 2 machinale die
met 16 werklieden uitsluitend benoodigdheden voor den
scheepsbouw fabriceeren.
Met betrekking tot den hooibouw kan gemeld worden,
dat de hooipersen het geheele jaar door druk gewerkt
hebben. De verzending van hooi naar Engeland was
beduidend grooter dan het vorige jaar. Het in deze
streken gewassen hooi was spoedig geruimd groote
partijen werden van wijd en zijd hier aangevoerd. Toch
was de hooiaanvoer nog niet voldoende om alle persen
geregeld werk te verschaffen. Eene firma zag zich
om deze reden verplicht hare inrichting tijdelijk naar
elders over te brengen.
Ook de klompenmakerijen zagen hun debiet toene-
nemen. Wegens gebrek aan kanada- en wilgenhout
hier te lande, moesten groote partijen van dat hout
uit het buitenland worden aangevoerd.
Het aantal looierijen neemt hier sterk af. Slechts ééne
werd op uitgebreider voet ingericht en vond voor het
gelooide leder geregeld goede plaatsing. De overige
werkten als vorige jaren.
De schoenmakerijen voor handwerk hadden geregeld
werk. Op het einde des jaars en in begin van 1901
waren zij ruimschoots van commissie voorzien, zoodat
het fabrikaat goeden aftrek vond. De prijzen echter
waren, in vergelijking met die der grondstoffen veelte
laag en bijna niet loonend.
De door brand vernielde, doch thans wederom op
gebouwde boterfabriek is in andere handen overgegaan.
Alles doet voorzien, dat deze gunstig gelegen fabriek
weldra aan velen werk zal verschaffen.
De voor drie jaar opgerichte jaarmarkten nemen in
bloei toe. Op de voorjaarsmarkten waren aangevoerd
250, op de najaarsmarkten 315 runderen waarin de
handel zeer geanimeerd was.
Mededeelingen omtrent den toestand van
Landbouw, Handel en Nijverheid in de
gemeente Raamsdonk over 1900.
Ofschoon de gewassen niet bijzonder gelukt zijn
en het hooi door den regen in den hooitijd wel heeft
geleden, was de toestand van den landbouwer uit een
financieel oogpunt beschouwd, gunstiger dan in het
voorgaande jaar.
Het vee bracht goede prijzen op en het hooi, hoe
zeer ook van inférieure kwaliteit was duur, vooral ge
durende de laatste helft des jaars
De stijging der koop- en huurprijzen van de lande
rijen schijnt op verbetering van de resultaten der
boerderij te wijzen.
In hooi ging veel om. Hooge prijzen werden besteed
nl. f 18 a f 19 per 500 KG. Naar opgave van be
trokken handelaren wordt de uitvoer van dit artikel op
ruim 10 millioen kilo's geraamd, die hoofdzakelijk in
Duitschland, doch ook in België en Engeland hun af
trek vinden.
Ook stroo werd goed betaald en beduidende hoe
veelheden zijn omgezet.
De uitkomsten der hoepelmakerijen kunnen bevredi
gend genoemd worden. Er werd beduidend meer
vervaardigd dan in 1899. Ook over de prijzen was
men tevreden.
j [De handel in riet daarentegen was bepaald slecht,
ook de kwaliteit was heel min.
Hetzelfde moet gezegd worden van de mandenma
kersbanden. Deze waren zoo slecht, dat de droge
banden van 1899 nog gevraagd werden.
De handel in biezen bleef vrijwel stationnair. Mindere
soorten biezen moeten aan spotprijzen opgeruimd worden.
De papierfabriek der »The Dutch Paper Pulp Comp.
(Limited) heeft het geheele jaar door druk gewerkt
haar fabrikaat vindt steeds meer aftrek. Zij vervaardigt
tegenwoordig vooral gesatineerd papier, dat meer dan
vrceger in het binnenland wordt gevraagd voorheen
werd het uitsluitend naar Engeland verzonden. In deze
fabriek vinden geregeld een 80 a 90 arbeiders werk
en verdienen daarin een goed dagloon.
Ook de scheepsbouwwerven verkeeren In bloeienden
staat en verschaffen velen een flink stuk brood. In
1900 werden verscheidene ijzeren schepen aangebouwd,
waaronder een paar van groote tonnenmaat.
De handel in graan van een paar firma's is van
groote beteekenis. Nog steeds valt vooruitgang te
constateeren.
De toestand der bierbrouwerijen is stationnair. Het
bier handhaaft zijn gunstige reputatie.
De brouwers echter ondervinden toenemende con
currentie van de bierslijters uit omliggende gemeenten.
Het gemak voor de verbruikers, dat deze slijters, ge
botteld bier op heele en halve flesschen afleveren,
speelt hierin een groote rol.
De resultaten der leerlooierijen blijven slecht. De
reeds zooveel jaren heerschende malaise schijnt nog
grooter te worden. De ruwe huiden en looistoffen
blijven nog geregeld veel te duur in verhouding tot de
lederprijzen. Stijging der lederprijzen zou voor de
looierijen een gunstiger toekomst kunnen openen.
Hoepelmakerijen, Riet-, Biezen— en
Mandenmakersband.
RAAMSDONK.
Het aantal hoepelmakerijen in 1900 vermeerderde
met 1. Op de zes hier nu bestaande inrichtingen wer
den ongeveer 489.000 bossen hoepels verwerkt, verte
genwoordigende eene waarde van ongeveer f 120.000.
Vooruitgang valt er dus in deze industrie te consta
teeren.
De riethandel daarentegen verkeert sinds vele jaren
in een kwijnenden toestand, daar Duitschland, onze
grootste afnemer, weinig behoefte heeft; daarbij hebben
hagelslag en het nestelen van spreeuwen den oogst
voor circa 7s vernield. Verwerkt werden pl. m. 40 a
50 duizend bossen dekriet, 70 a 80 duizend bossen
matriet en 40 duizend bossen gebroken riet, welk laatste
hoofdzakelijk bestemd was voor de papierfabriek te
Willebroek in België. De totale waarde van genoemde
soorten bedroeg pl. m. f 30.000.
In biezen was de handel ongeveer gelijk aan het
vorige jaar. De prijzen waren over het geheel matig.
De handel in mandenmakersband verkeert in gedrukte
stemming. Het gewas viel niet meê en werd door
hagelslag nog erg bedorven.
Rijshout en andere materialen, benoodigd voor Wa
terstaatswerken, ruimen tegen flinke prijzen vlug op.
Ook de rietmattenfabrieken mogen zich in een goed
debiet verheugen. België vooral betrekt van deze ar
tikelen een aanzienlijk kwantum Gefabriceerd werden
ongeveer 30.000 stuks, ter waarde van pl. f 18.000.
Óver het algemeen valt in de verschillende takken
van nijverheid vooruitgang te constateeren.
Landbouw.
CULTUUR VLIJMEN, HAARSTEEG EN NIEUWKUIK.
Over de cultuur dezer streek is het volgende te zeggen
De toestand van den landbouw blijft nog steeds on
gunstig, daar de voornaamste producten, als aardappe
len en suikerbieten een weinig bevredigenden geldelijken
opbrengst leverden.
Hetzelfde behoeft evenwel niet gezegd te worden
van den tuinbouw. Deze gaat merkbaar vooruit. De
opbrengst van het klein fruit was bevredigend, terwijl
die van het erwten- en boonengewas meer dan bevre
digend mocht heeten.
Vernielende insecten, als trekmaden en frambozen-
kevertjes kwamen in geringer getal voor, doch van de
rupsen in de vruchtboomen heeft men in vele jaren
zooveel last niet gehad.
De handel in klein fruit voor Engelsche rekening
was dit jaar onbeteekenend, daar de Hollandsche firma's
zich niet waagden aan het nukkig stelsel van afkeuren
en verbeurd verklaren te Londen en de Engelsch
handelaars slechts onder die voorwaarden kochten.
Daarenboven is de teelt van klein fruit in Engeland
zelf zooveel vooruitgegaan, dat de Engelschen, buiten
het geval van misgewas, ons klein fruit slechts aan een
prijsje willen koopen. Met vreugde werd dan ook be
groet het begin van den groentenhandcl met Venlo,
hoogstwaarschijnlijk met bestemming voor Duitschland.
Maandenlang werd dagelijks een spoorwegwaggon vol
asperges, boonen, erwten, enz. geladen en naar Venlo
vervoerd. Het is te wenschen, dat deze verzending
meer uitbreiding verkrijge en alzoo vergoeden wat de
tuinder aan Engeland verloor.
De kruisbessen leverden dit jaar een tamelijk beschot.
De prijzen waren echter belangrijk lager en de handel
bleef flauw. De prijzen varieerden van 10 tot 3 ets.
per K.G.
Het frambozengewas leverde vele vruchten. De prijs
was echter schier de helft lager dan het vorige jaar en
toch was de teler financieel tevreden.
De aalbessen gaven ook weer een goed beschot. De
prijzen waren echter lager dan in 1899.
De zwarte aalbessen waren eerst aan redelijken prijs.
Allengs werd de handel door beschadiging der vrucht,
beduidend flauwer. De gemiddelde prijs was 16 ct.
per K.G.
Het beschot der roode bessen was ruimer dan het
vorige jaar. De lagere prijzen werden door het ruimere
beschot vergoed. In verschillende struiken kwam eene
tot heden nog onbekende plantenziekte voor, die de
vruchtjes deed afvallen voor de rijping. De prijs was
9 ct. per K.G.
De aspergeteelt leverde, wegens het veelvuldige koude
weder geen bevredigend beschot. Door groote ver
zendingen naar Venlo echter bleven de prijzen gelijk
aan die van het vorige jaar. De aspergeteelt blijft voor
deze streek van groot belang.
De oogst der fruitboomen bleef
over het algemeen beneden het
bevredigende.
Het erwten- en boonengewas gaf
weer een ruime geldelijke opbrengst,
ofschoon een groot deel van het
laatste een onaanzienlijk voorkomen
had. Deze winstgevende teelt vormt
een belangrijke factor voor de
volkswelvaart dezer streek, weshalve
zij nog steeds meer uitbreiding
erlangt.
De aardappeloogst, vooral van de
lage gronden, was onbevredigend
een groot gedeelte der knollen
waren verrot, terwijl de hierdoor
geleden schade geenszins door
hooge prijzen vergoed werd. Voor
Duitsche rekening zijn eenige wag
gons geladen voor den prijs van
f 4.40 per H.L. Besproeiing met
de bouillie bordelaise heeft niet
meer plaats.
De suikerbietenteelt leverde weder
een onbevredigende geldelijke op
brengst. Deze teelt houdt zich
enkel staande door het gegeven
wordend voorschot.
Tarwe wordt hier niet meer gezaaid,
wijl tallooze huismusschen den oogst
vernielen. De musschen blijven voor
deze streek een ware plaag.
De rogge, welke hier alleen
gezaaid wordt voor eigen gebruik,
leverde een ruim besroot.
Het beschot van het hopgewas
was over het geheel gunstig. Ook
de prijzen waren meer loonend dan
vele jaren voorheen. De eenmaal
zoo bloeiende teelt is echter niet
meer de helft van hetgeen zij
voorheen was. Mogen de hooge
prijzen bestendigd blijven en de
hopteelt weder in haar alouden
bloei hersteld worden.
De veestapel verkeerde het ge
heele jaar in goede conditie. Er
was overvloedig en goed veevoeder
gewassen.
Vooruitzicht bestaat, dat deze
gunstige toestand aan de uitbreiding
van den veestapel zal ten goede
komen.
Over het geheel is dus de cultuur
dezer streek niet ongunstig geweest.
Goed overlegde arbeid is beloond.
Jammer, dat de groote waard -*•
van samenwerking of coöperatie
nog niet genoeg beseft wordt. De
grond is dankbaar en de vakkundige
hand kan daaruit welvaart scheppen,
doch dan dienen de telers samen
te werken tot het vormen eener
macht, die door individueele kracht
niet kan worden uitgeoefend. Tot
het bereiken van dit doel moet
iedereen meewerken, de gefortu
neerde zoowel als de minder be
deelde.
De nijverheid dezer streek bepaalt
zich bijna uitsluitend tot de leer
looierijen en de mandemakerijen.
Voor de leerlooierijen geldt dezelfde
klacht, die in dit verslag reeds
meermalen .is herhaald.
De mandenmakerijen hebben dit
jaar veel werk geleverd. De vrees
voor belangrijke vermindering van
het werk, tengevolge van het in
werking brengen van wettelijke be
palingen tot beperking van den
invoe van margarine-mandwerk in
België, schijnt ongegrond te zijn
geweest. De goede gang van dit
bedrijf verschaft aan steeds meer
dere gezinnen een goed bestaan.
(Slot volgt
1
li $1
Waalvjjksete en Langstraatsclie Courant,
