Nummer 69.
Zondag 1 September 1901.
24e Jaargang
Toegewijd aan HandeS, Industrie en Gemeentebelangen.
Eerste blad.
G H 9 m
IOSOPOL THEE
I
mtwmimm
NTOON TIELE
Theod. WESSELS,
Diocesane Katholiekendag,
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
de Gezondheidsthee.
WAALWIJK.
FEUILLETON.
De opgeloste Peru Guano,
haar waarde en haar
gebruik.
U I T G E V E R
WAALWIJK.
ROTTERDAM.
Verkrijgbaar bij den Heer
De Echo van het Zuiden,
Vulvjjksche en Laii»straatsclie Courant,
Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond.
A b o n n e m e n t s r ij s per .3 maanden f Ü.75.
Franco per post door het geheele rijk f 0.90.
Brieveningezonden stukken gelden enz., franco te zenden aan den
Uitgever.
Ille Afdeeling.
Sociaal vraagstuk voor de
werklieden.
President de heer A. F. J. Vromans,
Tilburg.
Vergadering te 10 uur in den
R. K. Gildenbond.
Sprekerde Heer Jos. A. M. van den
loeven, 's-Bosoh.
ConclusieDe derdp afdeeling -an uen
iocosauen Katholiekendag te Tilburg,
overwegende dat volgens //Rerum nova-
iain< het doel eener R. K. vverkliedenver-
eeniging is de godsdienstige, zedelijke en
.'loffelijke verheffing van den werkman en
handhaving van de Katholieke beginselen,
overwegende dat eene vereeniging, wil zij
autlig en duurzaam werken, moet blijven
linnen de door haar doel aangegeven
penzen,
spreekt als hare overtuiging uit
I. dat een R. K. werklieden vereeniging
huiten de politiek moet blijven, zich dus
lis vereeniging niet moet mengen in poli
ce verkiezingen
II. dat een R. K. werkliedenvereniging
h kau of naar omstandigheden moet inen-
;en in de verkiezingen voor kamers van
trbeid
Die 26en November 1898, 's avonds om 6 uur,
ud een e groote menigte zich verzameld voor eeu
Jiisje, gelegen aan den .Groenen Weg" te Claraart,
A gioot dorp in den omtrek van Parijs. Do
«iiternis was reeds ingetreden een hevige wind,
keef de dichtvallende sneeuwvlokken voor zich
'it cn trachtte telkens weer de lantaarns uit te
'laten, die enkele nieuwsgierigen medegebracht
udden. Op den drempel van het huisje stond,
licht in den kraag vun zijn mantel gedoken, een
ïtodarra om den doorgang te bewaken.
De menscheu fluisterden zacht onder elkaar en
Antwoordden de vragen der aankomenden kort
'1 heel zacht. Plotseling werd de deur geopend.
Is de dokter er nog niet? hoorde men vragen.
Dp hetzelfde oogeubiik vernam men het geratel
'V' wielen en eenige minuteu later stond een
voor het huisje stil.
- Ze verwachten u daar, dokter, klonken ver-
•cheidene stemmen uit de menigte.
- Dat weet ik, gaf dr. Gayon, terwijl hij uit-
c8. ten antwoord. Hij wierp een boerenjongen,
He in de nabijheid stond, de teugels toe en trad
huis binnen.
Doer een smallen gang kwam hij in een een-
cadig gemeubileerd vertrek.
'Q het midden daarvan stond een tafel, waarop
''jk uitga trekt lag.
.'D cen der hoeken werd een groep gevormd
/°r drie mannen, den commissaris van politie,
n vrederechter en den burgemeester, die ernstig
""denkend bijeen stonden.
"j- Ah, gelukkig, dat ge komt, dokter, zeidede
Jte, terwijl hij den binnentredende tegemoet
"8 en hartelijk de hand schudde.
- aiets meer aan te doen
Absoluut niets meer, de ongelukkige moet
!r KitVfee ^ie dftgen 8elcden overleden zijn.
Düjfs ons niets meer te doen dan de gerech-
schouwing
III 1°. dat het op d>*n weg ligt eener
R. K. werkliedenvereeniging te ijveren voor
lotsverbetering barer leden,
2°. mits dit geschiede met geoorloofde
middelen en met vermijding van allen
klassenstrijd
3 dat gemeen overleg tu-<schen patroons
en werklieden of tusschen patroonsvereeni-
gingen en werkliedenvereenigingen in deze
wenschelijk is
IV. 1°. dat eene R. K. werklieden ver
eeniging onverbiddelijke» strijd moet voeren
tegen het socialisme, en
2. dat eene R. K. werkliedenvereeniging
of vakb'ond nooit eene federatie kan aan
gaan met een socialistische vereeniging of
bond.
IVe Afdeeling
B e s t r ij d i n g van h e t d r a n k-
misbruik.
President de Heer L. v. d. Steen, VBosch.
Vergadering te 2 uur in de Zouavenbroe
derschap //Fidei et Virtuti*.
Eerste spreker de Heer J. van Blarkora,
Stratum.
Conclusie De vierde afdeeling van den
tweeden diocesanen Katholiekendag in het
Bisdom VHertogenbosch, te 'lilburg,
overwegende lo. dat zonder de medewer
king der vrouw de strijd tegen het drank
misbruik niet de gewenschte resultaten op
levert,
2°. dat die medewerking alleen kracht
dadig kan worden verleend door daartoe
opgerichte vereenigingen,
3 dat de Mariavereeniging in hoofdzaak
ingericht naar de grondslagen der St. Pau-
lusvereenigiiig, d^cn met een geestelijken
directeur in dit diocees de meeste kans van
welslagen aanbiedt,
acht het noodzakelijk, dat waar het mo
gelijk is zulke vereenigingen worden opge
richt,
en spreekt den wensch uit dat door de
gewaardeerde zorgen der geestelijke overheid
zulks weldra moge geschieden.
Tweede spreker de Heer P. -C. P. de
Louw, Helmond.
Conclusie De vierde afdeeling van den
diocesanen Katholiekendag voor het bisdom
VHertogenbosch, gehouden te Tilburg den
29 Sept. 1991,
overwegende 1°. dat voor het welslagen
in den strijd tegen liet drankmisbruik ont
zaglijk veel afhangt van de wijze, waarop
de jeugd wordt opgevoed,
overwegende 2°. dat de Katholieke on-
Eeu zelfmoord?
Waarschijnlijk wel, zei de commissaris, die
niet zoo toegeven mocht, dan in het gebied, aan zijn
hoede toevertrouwd, zulkeen raiadaad kon gepleegd
zijn.
Nu, wij zullen eens zien. De vier manneu
traden een weinig dichter bij de tafel. Een hooge
candelabre met zes waskaarsen verspreidde een
onzeker licht over het ontzielde lichaam.
De commissaris wees met den vinger naar een
diepe wond aan den hals, die den dood onmiddel
lijk ten gevolge moest hebben gehad. Het lijk
werd vervolgens ontkleed, maar nergens vond
men verder eenig spoor vun geweld.
Is er nergens een scherp voorwerp, eer. mes
of zoo iets gevondeu vroeg de dokter.
Men liet hem een geopend scheermes inet zwart
hoornen heft zien. Met touwtjes was het zoo vast
gebonden, dat het niet gesloten kon worden de
kling was door het bloed rood gekleurd.
Dokter Guyon maakte snel eeuige notities
Gezonde constitutie, zeer sterk, vermoedelijke
leeftijd zestig jaar, snede aan den hals, vijf centi
meter diep, acht centimeter breed. Dood voor
twee of drie dagen ingetreden, vermoedelijke
oorzaak daarvan
Hier hield de dokter plotseling op en speelde
besluiteloos met zijn potlood. Had men hier met
moord of met zelfmoord te doen?
Heide gevolgtrekkingen wurer. te verdedigen
de wond bevond zich aan de linkerzijde van den
hals endaar de afgestorvene een zeer sterk persoon
geweest was, stond der conclusie, dat hij zich van
het leven beroofd had, niets in den weg.
Allereerst kwam het er echter op aan, de iden
titeit vast te stellen en te trachten iets naders
van hem te weten te komen.
Dokter Guyon stak zijn aanteekenboekje in den
zak en wendde zich tot den burgemeester en den
commissaris om hen te ondervragen. Op dat
oogenblik trad de gondaime, die voorioopig
buiten op post had gestaan, de kamer binnen
met de boodschap dat iemand wenschte le worden
binnengelaten. Tegelijkertijd overhandigde hij den
commissaris een kaartje, waarop iu fraai rond-
schrilt de naam ,Georg Bidach" stond.
II.
Over het gelaat van den commissaris trok een
Advertentiën 17 regels f 0.69 daarboven 8 cent per regel, groote
letters naar plaatsruimte. Advertentiën 3tuaal ter plaatsing opgegeven,
worden 2maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en
advertenties bij abonnement worden speciale, zeer voordeelige contracten
gesloten. Reclames 15 cent per regel
derwijzers, zo>wel bijzondere als openbare,
hun onderwijs aan dat belangrijk werk
dienstbaar kunnen maken, vooral indien zij
gebruik maken van den onuitputtelijken
schat van alleikrachti^stc beweegredenen,
die hun de waarheden de? geloofs en de
zedeleer der Kerk aan de hand doen,
overwegende 3°. dat de latere jaren des
levens in den strijd tegen het kwaad een
machtigen steun plegen te vinden in de op
jeugdigen leeftijd aangenomen goede ge
woonten, gesterkt door de uit overtuiging
uitgesproken goede voornemens,
overwegende 4°. dat in den opgerichten
R.K. Matigheidsbond aan ouders en over
sten een gemakkelijk middel is geboden om
hunne kinderen van jongsaf tot hun wel
zij u in christelijke matigheid op te voeden,
acht het wenschelijk,
1. dat alle Katholieke onderwijzers, zoo
wel bijzondere als openbare, zonder ver
zwaring van het leerprogram naast andere
vooral de hun door den godsdienst aange
boden middelen zullen gebruiken om de
jeugd de christelijke matigheid te doen
waardeeren cn beoefenen,
2°. dat ouders en oversten hunne kinde
ren of pupillen voor het aspiraut lidmaat
schap van den R.K, Matigheidsbond aan
bieden en
3°. dat de kinderen zelf na hunne
aanneming voor de eerste H. Communie
als lid tot dien bond toetreden.
Ve Afdeeling
O n d e r w ij s.
President: de Heer J. P. Schets, Zeven
bergen.
Vergadering te 12 uur in bet St. "Vincen-
tiusgebouw, Antoniusstraat.
Eerste Spreaer rieer J. W. Kemps,
Dinther.
Conclusie De vijfde afdeeling van den
diocesanen Katholiekendag, gehouden te
Tilburg, den 29 September 1991,
overwegende dat dc lectuur in school en
buisgezin een machtigen invloed uitoefent
op de algemeene ontwikkeling en de gods
dienstige en zedelijke vorming der jeugd,
overwegende, dat in onzen tijd de lectuur,
voor school en huisgezin bestemd, dikwerf
niet genoeg aandacht wijdt aan de practische,
verstandelijke ontwikkeling, noch aan de
godsdienstige en zedelijke vorming, ja zelfs
soms schade oplevert voor geest en hart van
het opkomend geslacht, acht het noodzakelijk,
dat de Katholieke onderwijzer zoowel als de
ouders hij de keuze der leesstof voor school
wolk hij scheeD geen lust te hebben den heer
Bidach le ontvangen. Na eenige oogenblikken
bezon hij zich echter en beval hij zijn onder
geschikte.
Laat hem binnen komen.
Een klein, in het zwart gekleed mannetje, wien,
in weerwil van zijn jeugd, het haar aan de kruin
roeds geducht was geslonken en die een grooten
bril op den neus droeg, hoewel hij voortreffelijke
oogon had, schreed schuchter buigend, over den
drempel.
De heer Bidach was ongeveer een jaar geleden
te Olamart komon wonen. Hij leefde samen met
zijne oude moeder, 's Morgens werkte hij in zijn
tuin en den middag benutte hij gewoonlijk om
botanische uitstapjes in het niet verafgelegen bosch
te maken. Ieder, die met hem bekend was, mocht
hem graag, want steeds was hij vriendelijk en
beleefd.
Alleen burgemeester en commissaris kenden
zijn verleden en hielden dat geheim voor zich.
Georg Bidach wh» vijf jaren lang beambte bij
de geheime politie geweest en had, in de vaak
zeer duistere en ingewikkelde opdrachten, die
men hem daar gaf, talrijke bewijzen van hooge
intelligentie en een groote scherpzinnigheid aan
den dag gelegd.
Van nature schuchter, had hem dit gebrek als
een blok aan het been gehangen bij zijn optreden
tegen de intriges van zijn meer drieste en be
gunstigde collega's. Zijn verdiensten werden niet
erkend, de talrijke gevallen, waarin hij achterge
steld werd, ontmoedigden hem en ten slotte werd
hij den lGen Mei het slachtoffer eener valsche
aanklacht. Men vond dat zijn bona partistische
gezindheid te wenschen overliet en voor straf
werd hij Ingedeeld bij de gewone politie.
Woedend over zooveel onrechtvaardigheid, nam
Bidach ontslag, wat hem gemakkelijk viel door
de omstandigheid, dat zijn moeder eenig vermo
gen bezat. IIij had zicli buiten gevestigd en leidde
nu eon vreedzaam beslaan.
Maar in den grond van zijn hart koesterde hij
nog steeds een warme liefde voor zijn oud beroep
en telkeumale, wanneer een misdaad of een on*
geluk het dorp-in beroering bracht, zag men hem
mot uarzelende schreden naderbijkomen. Dan
vroegg hij schuchter naar de bijzonderheden en
gaf dan vaak aarzelend zijn meening te kennen,
die steeds den spijker op den kop trof.
eu huisgezin,
a. inet de meeste omzichtigheid te werk
gaan, het nuttelooze zooveel mogelijk ver
wijderen en het schadelijke absoluut weren
b. zich niet bij profane wetenschap en
belletrïe alleen bepalen, maar ook aan gods
dienst en zedelijkheid, zooveel in hun ver
mogen is, de plaats inruimen, welke het
groote belang der opvoeding eischt.
Tweede spreker: de Heer R. C. A. van
Cranenburgh, president van G. W. te
Waalwijk.
ConclusieDe vijfde afdeeling van den
diocesanen Katholiekendag, gehouden te
Tilburg, op 29 September 1991.
overwegende, dat, ook na de eigenlijke
studiejaren, naar meerdere kennis van gods
dienstige, maatschappelijke en wetenschap
pelijke onderwerpen moet gestreefd worden,
spreekt den wensch uit,
a. dat de bestaande Katholieke vereeni
gingen tot bevordering van godsdienstige,
maatschappelijke en wetenschappelijke ont
wikkeling krachtdadig gesteund worden, en
dat, waar de omstandigheden zulks
toelaten, dergelijke vereenigingen opgericht
worden.
Vie Afdeeling
Belangen van den Boeren
stand in de richting van
den N. Br. Christel ij ken
Boerenbond.
Presidentde Heer G. Coovels, Helmond.
Vergadering te 10 uur in de N. K.
Harmonie.
Eerste Spreker de Heer P. M. van Vorst,
Eindhoven.
ConclusieDe zesde afdeeling van den
tweeden diocesanen Katholiekendag van
's Hertogenbosch, gehouden te Tilburg,
overwegende, dat de toenemende ontvol
king van het platte land verderfelijk is voor
Kerk en Maatschappij
overwegende, dat de oorzaak dier ontvol
king gelegen is in den grooten nood van
den landbouw
overwegende, dat zouder staatshulp geen
afdoende verbetering te bewerken is,
U van oordeel
!o. dat de Staat door alle geschikte mid
delen moet trachten den boerenstand op te
beuren
2o. dat ook de boerenbond veel tot
verbetering b ijdraagt en daarom door een -
ieder behoort te worden gesteund.
Tweede Spreker: de ZeerEerw. Heer G.
v. d. Elzen Heeswijk.
Neemt mij niet kwalijk hccren, dat ik u
stoor; het is misschien zeer onbescheiden van mij,
begon hij met onzekere stem, nadat hij de aan
wezigen nogmaals uiet een diepe buiging begroet
had.
O, in geenen deele, mijnheer Bidach, ant
woordde de dokter, die eenige weken geleden zijn
moeder behandeld en bij die gelegenheid bewon
derd had de teedere liefde die de zoon zijn moe
der toedroeg.
De ontvangst van de zijde van den commissaris
was minder vriendelijk. Bidsch hud meermalen
liet ongeluk gehad hen onder de beleefdste ver
ontschuldigingen fouten en verzuimen, door dien
lieer beguan, onder het oog te brengen.'
Terwijl de nieuwe bezoeker het lichaam, de
wond en het geopende scheermes bezichtigde,
gaf de burgemeester den dokter de Terlangile
ophelderingen omtrent den man wiens lijk voor
lien lag. Drie maanden geleden was een rijzige,
flinke oude heer, die zich Itodrigues noemde, te
Olaniurt aangekomen, om een woning te zoeken.
Zijn keus was ten lange leste gevalleu op het
eenzame, aan dun rand van het bosch staande
huisje. Het behoorde aan een koopman te Parijs,
die den zomer daar placht door te brengen en
blij was op deze wijze ook 's winters eenige
voordeelen van zijn eigendom te genieten. Mijn
heer Itodrigues had uiet in het hui9 geslapen;
hij was er enkele muien 's middags geweest en
tegen zes uur weer vertrokken.
Bezoeken ontving hij niet. Niettemin beweerden
eenige bewonars vau C'lamai t, dat zij twee- of
driemaal vreemdelingen uit het huis haddeu zien
komen. Hij had nooit met de dorpelingen één
woord gewisseld, maar men had hem vaak gezien,
vergezeld vau een hondje.
Dat was alles, wat men van hem wist. Knkele
dagen geleden hadden menscheu, die voorbij het
huisje gingen om zich naar het bosch te begeven
een zacht gejank gehoord, door de gesloten luiken.
Dit had ten slotte de aandacht getrokken tn
men waarschuwde den commissaris van politie.
Deze zond onvorwijld bericht aan den rechtte
en den burgemeester, de deur werd opengebroken
en toen men de luiken opende, vertooudc een
gruwzaam schouwspel zich aan de blikken der
beambten. De heer Rodrigues lag midden in het
vertrek, badende in zijn bloed in zijn nabijheid
rochelde de hond, wiens gesteun de voorbijganger
Conclusie De zesde afdeeling de dio
cesanen Katholiekendag te Tilburg,
overwegende, dat de arbeiders- en dienst
bodenkwestie ook ten platten lande een
ernstige kwestie is, betreffende een wanver
houding, die den boerenstand in stoffelijk
en zedelijk opzicht groote schade doet, en
waarvan de gevolgen niet te voorzien zijn;
overwegende, dat die kwestie boven alles
een zedelijke en godsdienstige kwestie is,
wier oplossing alleen te verwachten is van
de christelijke naastenliefde, de matigheid,
spaarzaamheid en andere christelijke deug
den
overwegende, dat arbeiders en dienstboden
leden zijn van het huisgezin waarvoor zij
werken en als zoodanig moeten handelen en
behandeld worden, bijgevolg aanspraak heb
ben op een liefdevolle verpleging, maar ook
kinderlijken eerbied en onderdanigheid schul
dig zijn;
overwegende, dat alle krachten moeten wor
den ingespannen om zulk een christelijke
opvatting ingang te doen vinden en in
werking te brengen,
erkent en huldigt den heilzamen invloed,
welke door verschillende vereenigingen of
genootschappen van zedelijken eu godsdiens
tige!) aard als congregaties, II. Familie, St.
Paulusvereenigingen enz. op de arbeidende
klasse wordt uitgeoefend en spoort den
christelijke» boerenbond aan om ook zijn
eigen invloed over arbeiders en dienstboden
uit te breiden en gemelde instellingen te
steunen.
In de Peru-Guano, zooals die uit Am-
rika wordt aangevoerd, ia ds stikstof aan
wezig in den vorm van urinezuur, g';.pin
enz. stoffen die eerst in ammoniak en later
in salpeterzuur inoet omgezet worden, alvo
rens de stikstof aan de planten tot voeding
kan dienen. Deze ruwe guano, zooals zij
genoemd wordt, moet dus eerst in den grond
veranderingen ondergaan en kan dus het
beste gebruikt worden als najaarsberaesting
De ruwe guano wordt daarom in de fabrieken
inet zwavelzuur bewerkt, onder den uaam
van opgeloste guano in deu handel gebracht
en de samenstelling, die daarbij meer gelijk
gemaakt wordt, wordt voor een bepaalde
gehalte gegarandeerd. Door de behandeling
opmerkzaam had gemaakt. Nadat hij deze bijzon
derheden verteld hud aan den dokter en Bidach,
die met gespannen aandacht toeluisteide, wees de
burgemeester op het lijk vaa het hondje, dat met
uitgestrekte pootjes en wijdopgesperde oogon
onder dc tafel lag.
III.
Onze taak ia ten einde; nu is het da zaak
van het gerecht om te onderzoeken ot hier een
misdrijf dan wel zelfmoord in het spel is, maende
de commissaris; hoewel kij zoodoende zijn zending
als beëindigd verklaurde, vertrok hij echter niet
eo ook zijp. metgezellen zwegen, stil en in zich
zelf gekeerd door dit sombere raadsel.
H«eft men geen papieren op heui gevonden
vroeg Bidach schuchter.
Geen eukel, luidde het autwoord, door den
burgemeester gegeven.
Eu ook geen geld?
In zijn zak absoluut niets, maar in de schuif
lade, hier, de schrijftafel was open zei de com
missaris, lagen ze*en-en-dertig francs. Diefstal
met moord is onwaarschijnlijk, te meer nog,
omdat de overledene immers maar enkele uren
van den dag hier doorgebracht heeftwaarom zou
hij hier groote sommen bewaard hebben?
Terwijl de ambtenaar sprak, had Bidach de
kleeren van den doode in de handen genomen
en doorsnuffeld. Een lachje gleed over zijn gelaat,
maar hij zei niets op do veronderstellingen van
den commissaris.
Het eenige, wat op een misdrijf zou kunnen
duiden, is de dood van den hond, was de meening
van den rechter; de moordenaar kan het dier
doodgeslagen hebben om het voorgoed te doen
verstommen.
Het is even goed mogelijk, dat het dier
verhongerd is, gaf de commissaris weerom ten
antwoordnamelijk, wanneer zijn baas reeds
drie of vier dugen dood ia.
Het zou vastgesteld moeten worden wanneer
hij voor het laatst hier is.
Heeft men den huissleutel in zijn zak ge
vonden wierp Bidach in het midden.
Neen, en toch was de deur degelijk gesloten
(Wordt vervolgd.)
c'
f
h
eet
