Nummer 77.
Zondag 29 September 1901.
24e Jaargang.
Tweede Blad.
Zuid-Affikaansche-Dorlog,
Bekendmaking.
BINNENLAND.
WAARSCHUWING
Het ongeluk te Valkenberg.
mimn I
De Echo van
tegsn het lokken van
N ED ER L A NDSC' HE WERKLIEDEN
naar Düitschland.
De Burgemeester der Gemeente Waalwijk waar
schuwt tegen de berichten in de Nieuwsbladen of
daartoe uitgezonden agenten, die 9om« met ver
strekking van reisgeld voor de heenreis, ten be
hoeve van industriëele ondernemingen, Nederland-
sche werklieden naar üuitschland lokken. Bij
hunne aankomst te dier plaatse toch is herhaal
delijk gebleken, dat zij daar niet gebruikt kunnen
worden.
liet is daarom geraden, dat die werklieden, alvo
rens op zulke berichten en voorspiegelingen der
agenten af te gaan, óf zelf óf door tusschenkoraat
van den Burgemeester hunner woonplaats, zich
tot den Nederlandschen Consul in de 3treek, waar
die ondernemingen zich bevinden, om inlichtingen
wenden, omtrent de vooruitzichten in het bekomen
van werk, de loor.en en de huurprijzen der wo
ningen aldaar.
Wie dit nalaat, stelt zich bloot aan groote
TELEURSTELLING en SCHADE.
Voor belanghebbenden ligt voorts ter Secretarie
der Gemeente ter inzage, een schrijven van den
Nederlandschen Consul te RUHRORT, dd. 23
April 1897, betreffende de vestiging van Neoer-
landsehe onderdanen in diens ressort.
Daaruit blijkt o.a. dat zij die naar het Konink
rijk Pruisen arbeid gaan zoeken, zich vóór hun
vertrek daarheen van een nationaliteitsbewijs
hebben te voorzien, hetwelk aan onverraogenden
gratis afgegeven wordt; tevens met het noodige
reisgeld voor de heen- en terugreis, aangezien
door de Nederlandsche Consultaten niet anders
dan in teer bijzondere gevallen geld voor de
terugreis gegeven wordt.
Slechts gezonde werklieden in den ouderdom
van 16—40 jaren worden aangenomen.
Algekondigd en aangeplakt te Waalwijk den
25 Sept. 1901.
De Burgemees'er,
K. DE VAN DER SCHüEREN.
Burgemeester en Wethouders van Waalwijk
Gezien de aanschrijving van Heeren Gedepu
teerde Staten van Noord-Brabant van 26 dezer,
G No 42,
maken bekend
lo. dat de in dit najaar te houden gewone Rijks
keuringen van tot dekking bestemde heng
sten van ten minste 2'/ï jaar oud, voor zoo
veel deze Provincie betreft, zijn vastgesteld
2$ October e. k. te 's Herlogeobosch.
23 r Eindhoven.
24 r Bergen op Zoom.
25 r Zevenbergen.
20. dat de aangifte van de ter keuring aan te
bieden dieren moet geschieden uiterlijk vóór
10 October e. k. schriftelijk onderteekend en
vrachtvrij aan den heer L. Max, secretaris-
penningmeester der Provinciale Kegelings-
commis8ie te 'a Hertogenbosch, met opgave
van
a. naam en woonplaats van den eigenaar en
houder
b. naam, ouderdom, ras, kleur en bizondere
kenteakenen van den hengst, beneveDS, zoo
deze in een stamboek is ingeschreven, stam
boek en slamboeknummer.
c. zoo mogelijk, afstamming van den hengst,
zoowel van vaders- als van moederszijde en
naam en woonplaats van den fokker.
3o. dat inschrijvingbiljetten voor de keuringen,
op vrachtvrije, schriftelijke en onderteekende
aanvrage aan eigenaren en houderB van
hengsten door den secretaris-penningmeester
der Regelingscommissie, hiervoor onder 2o.
genoemd, verstrekt zullen worden.
Waalwijk 28 Sept. 1901.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Burgemeester.
K. DE VAN DER SCH HEREN'
De Secretaris,
F. W. VAN LIEMPT
i
De militaire briefschiijver van de West-
minster Gazette deelt van ganscher harte
de onaangename gevolgtrekkingen, waartoe
de jongste nederlagen der Engelschen
hij noemt ze ruiterlijk nedetlagen velen
in Engeland hebben gebracht. De bizonder-
heden dezer gevechten zijn tot dusver nog
zeer mager geweest, maar het blijkt intusschen
duidelijk genoeg uit wat bekend is, dat of
gebrek aan behoorlijke vei kenning of gemis
aan bekwaamheid daartoe de hoofdoorzaak
van een ramp is tenminste in twee gevalleu is
geweest. Maar ook is het een moeilijke
keus met welke troepen de Boeren te ver
volgen kleine colonnes staan voortdurend
aan eeu verrassing door een overmacht der
uiterst bewegelijke Boeren blootvermeer
dert men echter zulke colonnes aanzienlijk
dan lijdt hunne onmisbare bewegelijkheid daar
weder te zeer onder. Het is een kiezen,
tusschen twee kwaden. Bovendien maken
de Engelscheu een groote fout door maar
al te gaarne te gelooveu wat zij gaarne
willen hoorende ongegronde geruchten
over demoralisatie der Boeren, hun gebrek
aan munitie, waarvan voor deD slag bij
Spionkop al werd gesproken eu de oneenig-
heid tusschen Transvalers en Vrijstaters,
waarvan men ten tijde van den slag bij de
Modderrivier al bemoedigende verhalen
kreegMaar de ondervinding schijut Enge
land geen wijsheid te leeren.
De oorlog zal vervolgt deze militaire
medewerker van de W. G. niet over zijn
voor wij de hand gelegd hebben op Botha
de Wet en een zoo groot mogelijk aantal
commandanten van lagereu rang. De bur
gers mogen hartelijk genoeg hebben van den
oorlog, zij kunnen het moeilijk meer hebben
dan de Engelschen. De Boeren vechten
echter door in de hoop op internationale
verwikkelingen en andere mogelijkheden, en
Engeland kan door het zenden van meer
troepen en meer paarden slechts een eind
maken aan den strijd. Enkele aanvallen
van misplaatste energie, zooals bij de uit
zending der laatste bezending yeomanry, wor
den gevolgd door heele tusschenpoc.zen van
werkeloosheid.
Er is te veel op proclamaties vertrouwd
en te min op kracht. De gebeurtenissen
der laa'ste dagen zijn ten slotte niet geschikt
de Boeren tot andere gedachten te brengen.
De moreele uitwerking daarvan toch zal
bij den huidigeu stand van zaken zeer ern
stig zijn. Ten eerste kan men zich in
Engeland nu voorgoed het denkbeeld uit
het hoofd zetten, dat de Boereu diingend
behoefte aan munitie hebben en dat hun
operaties slechts sporadische uitbarstingen
van heftigheid, zonder eenig plan, zijn. Het
is duidelijk, dat de jongste roerigheid in de
Kaapkolonie ten doel had de aandacht der
Engelschen van de bewegingen langs de
Natalsche grens af te leiden bewegingen,
die niet beraamd zouden worden door een
aanvoerder die gebrek aan munitie heeft.
Er zijn buitendien den laatste» lijd inciden
ten geweest., die er ook al op wijzen, dat
de Boeren geen gebrek aan munitie hebben.
Op den trein, in welken kolonel Vandeleur
sneuvelde, was ammunitie, en ofschoon de
Boeren alle lijd hadden, lieten ze die on
aangeroerd. Zoo is de zedelijke uitwerking
no 1, dat wij, rekening houdende met deze
zekerheid on trent de munitie, ons behoor
lijk op een revanche moeten voorbereiden,
ten einde nieuwe tegenspoeden te voor
komen en wii aldus den vijand lijd geven
om op adem te komen. Ten tweede zal het
verhaal van onze tegenslagen bij zijn ronde
door de Boereucommando's wel niet in om
vang verminderen farna crescit eundo
en de deloyale elementen in Zuid—Afrika
niet weinig aanmoedigen, waarschijnlijk ge
volgd door een nieuwen toevoer van recruten
aan de Boerengeledei en. Zedelijk effect no
zal ziju buitensporige behoedzaamheid bij
onze bevelhebbers, die niet gaarne risico
meer zullen loopen. Maar de geschiedenis
leert dat militaire operaties, bij welke de
aanvoerders niets durven te wagen, zeldeu
tot een belangrijk succes leiden. En zoo
zal, alles te zanten genomen, het resultaat
van de jongste gebeurtenissen zijn, dat nog
weer een paar maanden worden toegevoegd
aan eeo oorlog, die toch al te veel te lang
duurt.
De Daily News protesteert krachtig tegen
het invoeren van den ^oorlog door ver
banning", begonnen tegenover tien Boeren-
officieren die na den 15en dezer gevangen
genomen te zijn, en op grond van Kit
chener's jongste proclamatie. De domste
zou toch moeten begrijpen, zegt het blad,
dat zulk een kinderachtige en schandelijke
wraakoefening op dappere vijanden de Boeren
te velde nieuwen moed zal geven. Men
had kunnen denken dat de omstandigheid,
dat in de laatste gevechten al onze officieren
en manschappen, door d Boerengevangen
genomen, gezond en wel teruggekomen zijn,
de regeering belet zou hebben, minder men-
schelijkheid te toonen aan den vijand dien
zij heeft willen bestraffen. Men kon den
ken dat zij na deze gevechten aarzelen zou
om gevolg te geven aan een proelamatie,
die in de eerste plaats berust op de over
weging dat ,.,de gewapende burgers weinig
in getal ziju... zonder geregelde militaire
organisatie, en dus niet in staat, een ge-
regelden oorlog te voeren of eenigen geor-
ganiseerden tegenstand te bieden.Na de
gebeurtenissen die ieder nog versch in het
geheugen liggen, is deze aanhef immers een
bespottelijke en onzinnige leugen.
Buitendien hebben wij hier, zegt de Daily
News, met een woordbreuk te doen, want
in het Parlement heeft Chamberlain duidelijk
genoeg te verstaan gegeven dat voor de
uitvoering der proclamatie een wet noodig
zou ziju. En op welken grond rusten deze
verbanningsbesluiten Worden die gevan
genen verbannen als opstandelingen of als
krijgsgevangen In 't eerste geval beschouwt
men hen als Britsche onderdar.nen en kun
nen zij zich op de Britsche wetten beroepen
worden zij daarentegen als krijgsgevangenen
beschouwd, dan is hun verbanning een
schending der gebruiken van den oorlog.
Volgens bericht uit Durban zou beslist
gebleken zijn, uit de jongste rapporten over
het gevecht nabij De Jagersdrift, dat de
Boerengeneraal Botha volkomen op de hoogte
was gebracht van den Engelschen opmarsch
naar Vrijheid en dat de overval van majoor
Gough het resultaat was van een welover-
legd en handig ineengezet plan.
Als lokmiddel voor de Engelsche strijd
macht, werden door Botha enkele Boeren
uitgezonden, die de houding aannamen als
of zij op de vlucht sloegen en daarna na
bij de Engelsche linie van hun paarden
sprongen. Op de omliggende heuvels be
schikte Botha evenwel over een duizendtal
manschappen en nauwelijks had majoor
Gough zijn manschappen en zijn kanonnen
in stelling gebracht, of een moorddadig
vuur werd door de Boeren geopend in het
front der Engelschen en in hun rechter
flank.
Verscheidene manschappen vielen. De
stelling der kanonnen werd onhoudbaar,
daar zij gemakkelijk binnen het bereik viel
der Boeren, die zich verborgen hielden. De
kanonniers hielden kranig stand bij het ge
schut tot manschappen en paarden neerge
schoten waren.
Toen men tot de ervaring kwam, dat er
geen schijn van kans was om de kanonnen
weg te voeren, werden de sluitstukken ver
nield.
Geconcentreerde moord.
Er is gisteren weer een statistiek open
baar gemaakt over de bevolking der con
centratie-kampen en de sterfte aldaar. De
sterftecijfers blijven, ondanks de hooge te-
vredeuheid der heeren Jingo's over die
kampen en de administratie ervan, verschrik
kelijk in één woord.
De cijfers zijn de volgende
Oranje Vrijstaat.
Sterfgevallen Sterfgevallen
Bevolking. in per
Augustus. 1000 per jaar.
Mannen 5,826 30 62
Vrouwen 13,381 82 73
Kinderen 24,415 510 251
Transvaal.
Sterfgevallen Sterfgevallen
Bevolking. in per
Augustus. 1000 per jaar.
Mannen 10,496 32 37
Vrouwen 22,036 185 101
Kinderen 25,983 1,014 403
Natal.
Sterfgevallen Sterfgevallen
Bevolking. in per
Augustus. 1000 per jaar.
Mannen 342
Vrouwen 921 3 39
Kinderen 1,570 21 161
Kaapkolonie.
Sterfgevallen Sterfgevallen
Bevolking. in per
Augustus. 1000 per jaar.
Mannen 31
Vrouwen 82 1 146
Kinderen 25?
Totaal van alle kampen.
Sterfgevallen Sterfgevallen
Bevolking. in per
Augustus. 1000 per jaar.
Mannen 16,695 62 44
Vrouwen 36,427 271 89
Kinderen 52,225 1,545 357
Totaal 105,347 1,878
213
Dus een sterfte in de maand Augustus
onder de blanke bevolking der concentra
tiekampen, gelijkstaande met tweehonderd
en dertien per duizend per jaar. Nog veel
vreeselijker is het echter te moeten consta-
teeren, dat in de Engelsche moordholen in
Zuid-Afrika de kindersterfte beloopt drie
honderd zeven-en-vijftig per 1000 per jaar.
In de Transvaalsche kampen woedt de kin
dermoord het hevigst, gelijk uit bovenstaan
de cijfers blijkt. Daarin leven 25,983 kin
deren, maar zij gaan er dood met een
snelheid van vierhonderd acht-en-2estig per
jaar op elke duizend. Dat wil dus zeggen,
dat van elke duizend Transvaalsche kinderen
nu jaarlijksch bijna de helft door de Engel
schen wordt verdelgd of anders uitge
drukt dat al deze 25,9S3 Transvaalsche
kinderen bij voortduren van dezen toestand
over iets meer dan twee jaar door Britsche
moordlust uit den weg zullen zijn geruimd
Welk een schande zijn deze statistieken
voor het ftijk, dat zich vandaag, ondanks
zijn nederlagen in Zuid-Afrika, nog het
machtigste ter wereld waant, maar behalve
de levens van eenige duizenden strijdende
helden de levens van bijna 13,000 onschul
dige kinderen noodig heeft, alleen iu het
land der goudmijnen, om het Zuid-Afri-
kaansehe goud ten lange leste machtig te
worden. Als er ooit bloed aan goud ge
kleefd heeft, dan is het zeker aan dat der
ouheilbrengende Witwaterrandsche velden
Intusschen zij dit aangrijpend getuigenis
van de onpeilbare ellende ginds voor het
publiek in Europa een nieuwe aansporing
om te blijven volharden in het brengen van
hulp eu leniging.
WAALWIJK, 28 Sepi. 1901.
Mr. van Cootü.
In eene der laatste vergaderingen, bij aan
vaarding der erfstelling van Mr. van Cooth,
werd op voorstel van 't Dag. Bestuur be
sloten een portret aan te schaffen van dezen
edelen weldoener.
Dit portret nu is gearriveerd en heden
morgen waren wij in de gelegenheid het te
bezichtigen.
Het is een prachtig, volgens een ieder
die den milden schenker gekend heeft, treffend
gelijkend portret, in olieverf geschilderd door
den heer Gérard van der Heijden teBreda Zeld
zaam juist en sprekend komen de geniale
trekken van den humunen van Cooth uit,
het is een kunststuk dat den vervaardiger
alle eer aandoet.
Het portret is gezet in een prachtig
vergulden lijst, in den linkerbovenhoek van
het doek, bevindt zich het wapen van Mr.
van Cooth eu daaronder het volgende bij
schrift
,/Mr. P. E. van Cooth, oud-griffier der
//Staten, overleden te 's-Hertogenbosch 8
,Juiii 1901, schonk aan de gemeente Waal-
,/wijk, ten behoeve van het onderwijs
„1°. Zijne vaste goederen gelegen te
„Ammerzoden.
//2°. Een legaat in geld.
//3°. Een aandeel in zijne nalatenschap.
Dit portret zal zijne plaats vinden op de
raadzaal, als eerbiedige hulde aan de nnge
dachtenis van den grooten bevordenaar van
het onderwijs in onze gemeente, opdat
Waalwijks burgerij die nagedachtenis steeds
in dankbare en vereerende herinnering
moge bewaren.
Het legaat in geld, nl. f 40,000, is
door Burgemeester en Wethouders 11. Za
terdag in ontvangst genomen.
Wiuterdienst 1901-1902.
In den dienst der treinen op de lijn
's-BoschWaalwijkLage-Zwaluwe, is met
de nieuwe dienstregeling van 1 October a.s.
geene wijziging gekomen.
De nieuwe dienstregeling in zijn geheel
ontvangen onze abonné's zoo spoedig mo
gelijk.
Ongeval.
Gisterenmorgen ontspoorde aan het station
te 's-Hertogenbosch een goederenwagen,
waardoor een wissel defect raakte, zoodat de
lijn naar Lage Zwaluwe onbruikbaar was.
De eerste trein naar de Zwaluwe, die hier
ongeveer om 77a uur moet arriveereu, ver
trok dientengevolge uit 's-Bosch over 8,
en kwam tegen 9 uur hier aau.
Begin van brand.
Vrijdag ontstond alhier in een woning
een begin van brand, dat echter spoedig
werd gebluscht.
(Nadere bijzonderheden)
Na afloop der manoeuvres reden in de
automobiel van den generaal naar hun ho
tel te Valkenberg de Russische, Fransche
en Duitsche militaire attaché, vergezeld van
den kapitein van den generalen staf, Asbeck,
en twee chauffeurs.
Het was ongeveer 3 uur in den namiddag.
De top van den Kouberg te Valkenberg
was bereikt, men moest nu naar beneden.
De helling van dien berg is zeer steil.
Borden van den Wielrijdersbond maneu den
toerist aan daar af te stappen.
De chauffeurs van de automobiel remden
uit alle macht.
Eensklaps klonk een knal, niet ongelijk
aau het lossen van een geweerschot. De
remmen van de machine braken, het toestel
weigerde zijn dienst en met meer dan snel
treinsvaart reden de militairen naar beneden.
Ouder aan den Kouberg staat een oude
steenen poort, de Maastrichter poort. Deze
poort is zoo nauw, dat een rijtuig er juist
door kan.
De reizigers begrepen den nood, waai in
zij vei keerden eu schreeuwden uit alle
macht.
De chauffeur had zijn tegenwoordigheid.
vbo geest behouden.
Hij stuurde precies de poort door, en onge
lukken zouden niet te betreuren zijn geweest,
wanneerhetlinkerach'.erwiel der automebiel uiet
tegen eeu der zijkanten van de poort ware
vastgeraakt.
Ontsteld kwamen de dorpelingen uit hun
woningen loopen. Het eerste oogtnblrk za
gen zij niets dan een wolk van stoom, rook
en stof, waaruit eeu akelig gekerm opsteeg.
Toen de wolk was opgetrokkeu zag meD
eeu lichaam op den grond liggen.
Het was kapitein jhr. Van Asbeck.
Eeo eind verder lag nog een lichaam de
Duitsche at'.aché.
Onmiddellijk snelde men ter hulpe.
De heer Philippens-Schetters, kleermaker,
nam kapitein Van Asbeck op eu d:oeg hem
voorzichtig zijn woning binnen en zette hem
eerst op eeu stoel en legde hem daarna op
een sofa neder.
Vreeselijk was de hoofdwonde, welke deze
Hollandsche officier bekomen had.
De attaché, baron Von Ziegler, werd me
niet minder vriendelijke handen opgenomen'
en naar de woning van den heer Lefrieu
gedragen.
Geneerkundipe hulp werd onmiddellijk in
geroepen. De Valkenberg^che geneesheeren.'
geassisteerd door vijf officieren van gezond
heid, onmiddellijk uit Maastricht overgeko-'
men, verleenden heelkundige hulp.
Want ook de Russische attaché en d<
twee chauffeuts hadder, hoewel geen ernstige
hoofdwonden bekomen.
De locstand van kapitein Van Asbeck war
van dien aard, dat hij niet vervoerd kor
worden.
Bij den heer P'nilippens werd een rus bcc'
in gereedheid gebracht en de gewonde daaroj
gelegd.
Deze heeft zijn verwondingen niet mogei
overleven. Ondanks alle zorgen, aan hen
besteed, is hij nachts, half 2 uur, overleden
Baron Von Ziegler werd in deerniswekker.-
den toestand per rijtuig naar Maastricht er
daar naar Calvariënberg gebracht. Dez
heer had een hoofdwonde en een verwondinj
aan een der duimen gekregen. Boven
dien zijn vier ribben en een zijuer beenei
gebroken.
Volgens het oordeel van den geneesheer
directeur dr. Van Kleef, is de loestand nie
hopeloos. Hoop op spoedig herstel schijn
niet uitgesloten te zijn.
De Fransche attaché, die eveneens in d<
auto zalkwani met den schrik vrij.
De schok is zoo hevig geweest, dat stuk
ken steen, wij zagen er met ecu lengte vai
bijna een halven meter en een breedte ei
hoogte van drie ïl vier decimeter, uit dei
poortmuur geslagen zijn.
De automobiel zelf is geheel onbruikbaa
gemaakt.
Linkerachterwiel, as en remmen zijn ge
broken, kortom het geheele mechanisme i
vernield, de ketel gesprongen. De spatbor l
den zijn afgerukt, de bok is weggeslagen
terwijl van de mooie gele coupé niets mee
dan het onderste gedeelte over is.
Ooggetuigen vertelden ons, dat de brok
ken hout als papiersnippers, opgedwarrelt
door den wind, na den schok in de hoogli1 i
sprongen.
De gewonde Russische attaché verblijf
in het hotel Prins Hendrik. Zijn hoofdwond-
is niet ernstig.
Mevrouw Van Asbeck, in Den Haag wo
nende, werd telegrafisch verwittigd van he
ongeval, dat haar echtgenoot was overko
men.
Zij kwam reeds om 2 nur 's nachts te Val
kenberg aan, doch mocht haar echtgenoo
niet meer levend aantreffen. De toestaud vai
Ziegler is uitstekend.
't Wa3 Zaterdagavond 6 uur. De Ge-
neraal Snijders gaf een diner aan de vreem 1
de officieren eu verdere gasten van H. M
Prachtige bloemstukken sierden de tafel
De familie Klein-Elias, eigenaars van Hote
l'Empereur, waar de Divisiestaf resideert
had voor een keurig menu gezorgd. Zi
had eer van haar werk. //Ich hiitte e
niemals gedacht, Erau Kleyn, so etwas ii
Valkenberg zu finden riep baron voi
Ziegler die aan den arm van Kap. vai
Asbeck lachend en giechelend naar d
veranda gaat om een beetje frisschc luch
te happen.
Alle hadden gesmuld, genoten van dei,
heerlijken disch, van den uitmuntenden wijn
Er heerschte vroolijkheid aan tafel, d j
heerlijk toebereide spijzen die zoo goei
smaken na den vermoeiendeu dag en daar-1
bij dien echt kameraadschappelijken gees
die steeds heerscht daar waar wapenbroeder
van welke nationaliteit ook, bijeen zijn.
Er word getoast op, geseind aau H. M
de Koningin.
Er werd gelachen, gebadineerd in all
talen van Asbeck polyglot als hij wa
deed hartelijk mede, hij was gezien
bemind door zijn kudde attache's1
wie had gedacht dat een week later aller
nogmaals bijeen zouden zijn oin dien men-
schclijken leidsman de laatste eer tc be
wijzen.
Zaterdag 11 uur zal 'het stoffelijk over
schot van Jhr. F. W. A. Bn. van Asbecl
te 's Gravenhage ter aarde worden besteld1*
Een prachtige kians zal namens alh
attaché's op het graf worden neergelegd
allen betreuren den ontslapene diep.
De Fransche en Russische attaché's be-;'el
geleid door den Kapitein van den Generaier
Staf A. Roogcboom opvolger van der i
overledene, in zijne functie van toegevoegdr a
aan de vreemde officieren legden gistereu
een fraai bloemstuk aau de sponde van derf 1
overleden kameraad. Geruimen tijd lager: j
zij daar geknield, biddend voor het ziele—j
heil van den braven makker 't war
een aandoenlijk tafereel een bewijs da;1
v. Asbeck was geeerd en bemind, doch ool|
dat onder den soldatenrok een hart klopt'
dat voelt, meer dan menig man des vreder
zou denkeu.
