Nummer 22.
Zondag 16 Maart 1902
3
Tweede Blad.
De Zuid-Afrikaanschen Ooilog
25e Jaargang.
Brieves uit Amsterdam
Bekendmaking.
BINNENLAND.
De Echo van het Zuiden
Het gemeentebestuur van Waalwijk
Gezien de desbetreffende aanschrijvingen van
Heerer. Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant,
maakt bekend
dat dit jaar keuring plaats heeft van
a. tweejarige hengsten in de Provincie geboren
b. eenjarige hengtsen in de provincie geboren eo
c. merriën, minstens 4 tot hoogstens 8 jaren.
D-3 keuringen worden gehouden in de navol
gende gemeenten en vangen aan telkens des voor
middags ten 11 uur en wel:
te Oss, op Vrijdag 21 Maart van hengsten en
op Zaterdag 22 Maart van merriën.
te Heusden op Dinsdag 1 April van hengsten
en op Woensdag 2 April van merriën.
te Zevenberyen op Vrijdag4 April van hengsten
en op Zaterdag 5 April van merriën.
te Beryenopzoom op Dinsdag 8 April van heng
sten en op Woensdag 9 April van merriën.
te Eindhoven p Vrijdag 11 April van hengsten
en op Zaterdag 11 April van merriën.
Voor eene bekroning komen alleen in aanmer
king:
a. van de tweejarige hengsten, die, welke ge
schikt worden geacht later het pnarden-ras in de
Provincie te kunnen verbeteren.
b. van de éénjarige hengsten (veulens) die,
waarvan met eenigen grond mag worden ver
wacht, dat zij tot goede dekhengsten zullen ont
wikkelen.
c. van de merriën, die, welke geschikt mogen
worden geoordeeld tot verbetering van het paar
denras.
Waalwijk 12 Maart 1902.
Het gemeentebestuur van Waalwijk,
K. DE VAN DER. SCHUEREN.
De Secretaris,
F. W. VAN LIEMPT.
De Burgemeester der gemeente Waalwijk maakt
bekend, dat blijkens kennisgeving van de Pro
vinciale Commissie voor de ondersteuning van
Rijkswege van de veefokkerij, op 24 April 1902,
voor het district Waalwijk, waaartoe ook deze
gemeente behoort, eene keuring van stieren zal
plaats hebben en wel van
a. eenjarige stieren, waaronder zijn te v. rstaan
stieren, die de melktanden nog bezitten en vol
doende ontwikkeld zijn;
b. stieren met breede tanden, en
c. stieren, behoorende aan veefokvereenigingen.
De voormelde keuring wordt gehouden te
Waalwijk op de markt en vangt aan des voor
middags om elf uur, terwijl do aangifte van de
dieren, waarmede men aan de keuring wenscht
deel te nemen, moet plaats hebben op het keu
ringsterrein, één uur voor den aanvang der
keuring.
Voor het district Waalwijk is uitgeloofd eene
bijdrage van f120, en eene van f100.
Naiiere inlichtingen worden ter Secretarie
verstrekt.
Waalwijk, den 10 Maart 1902.
De Burgemeester voornoemd,
K. DE VAN DER SCHHEREN.
De Secretaris,
F. VV. VAN LIEMPT.
IV.
Dezer dagen wordt hier de groote collecte
gehouden voor de stakers en uitgeslotencn
in de diamantindustrie en bouwvakken al
hier, en de weverijen te Enschedé. Die
inzameling geschiedt op reusachtige schaal.
Talrijke, overal aangeplakte affiches en re
clamewagens bevelen de collecte bij de bur
gers aan. Ongeveer 200 personen door
kruisen met verzegelde bussen de ver
schillende wijken der stad. Als dus de
burgerij nu maar goedgeefs is, kan er
heel wat bijeen worden gebracht. Het
spreekt van zelf, dat de weerstandskassen
der werkliedenvereenigingen op den duur
niet in de behoefte kunnen voorzien. De
uitkeeringen aan de werkeloozen geschieden
nu reeds ongeveer drie maanden, en het is
geen kleinigheid, dien duizenden huishou
dens het noodige levensonderhoud te ver
strekken. Om hiertoe beter en langer in
staat te zijn tracht men door vrijwillige
bijdragen de fondsen te versterken. De
strijd wordt intusschen met de zelfde kracht
voortgezet. En al komen er geen rumoerige
straatbetoogingen of ernstige wanordelijkhe
den voor, zoodat men in de stad weinig
van de werkstakingen merkt, vau beide
kanteu is van geen toegeven sprake. In
tegendeel voortdurend trachten beide par
tijen elkaar door repressie-maatregelen te
dwingen. Zoo heeft de vereeniging van
eigenaren der diamantslijperijen onlangs be
sloten den 15 Maart hare fabrieken te
sluiten, op grond dat bij het halve werk
de exploitatiekosten te zwaar zijn, en om
de strijdende partijen, namelijk de juweliers,
en de slijpers, tot een spoedige beëindiging
van het geschil te dwingen. Hierdoor zul
len de thans nog werkenden ook worden
uitgesloten, en zal de geheele diamantnij
verheid zoowat stil liggen. Ook aan de
zijde der patroons wordt de crisis geducht
gevoeld. Velen hebben een gevoelige klap
gehad, sommigen zijn volslagen geruinneerd.
Verscheiden faillis°ementen zijn reeds ge
vallen en nog andere dreigen. Natuurlijk
dat onder deze malaise van alle kanten
raadgevingen worden gehoord, om tot een
beëindiging van den treurigen toestand te
komen. Maar al deze pogingen schijnen
pogingen te blijven, de oplossing schijnt
verder dan ooit. Geen wonder dat men
zich met angst afvraagt „Waar moet dat
heen Het diamantrak is voor Amster
dam misschieji wel de voornaamste tak van
industrie. Men speelt thans hier in hoog
spel, want al schijnt er voorloopig geen ge
vaar te bestaan, dat die industrie hier zal
verloopen of verdwijnen, toch staat het vast,
dat zij een zwaren knak heeft gekregen,
tot herstelling waarvan jaren zullen uoodig
zijn. Moge er spoedig een einde komen
aan dezen onnatuurlijken strijd, waarbij
beide partijen zooveel kunnen verliezen, en
waarbi: slechts één van beiden iels kan
winnen.
Ook de staking door de opperlieden
wordt er niet gunstiger op, De verschil
lende vereenigingeu van aannemers en tim
mermanspatroons hebben deze week per
manifest een beroep gedaan op alle werk
lieden, om aan den treurigen toestand een
einde te maken. Zij^bewreen dat de pa
troons onmogelijk kurnen toegeven. Mocht
binnen korten niet een vergelijk zijn tot
stand gekomen, dan zullen ze genoodzaakt
zijn, tot ernstige maatregelen van verweer
over te gaan. Voorwaar, geen gunstig
vooruitzicht.
Binnenkort zal Amsterdam weer een
schouwburg rijker zijn. Op het Rembrandts-
pleiu, dat de laatste jaren al menige ver
andering heeft ondergaan, en dat het cen
trum wordt der publieke vermakelijkheden,
zijn nu weer eenige oude perceelen gesloopt,
om plaats te maken voor een nieuw gebouw,
dat den naam zal dragen van /Theater
Rembrandt.Hiermee is een leelijke brok
bouwvallige huizen uit den weg geruimd,
die lang deze zijde van het plein ontsierden.
Behalve deze perceelen is door de yAmster-
damsche Exploitatie-Maatschappij/ de naam-
looze vennootschap, die den schouwburg zal
bouwen, nog een strook grond tusschen de
oude en nieuwe rooilijn van de gemeente
aangekocht voor den niet onbelangrijken
prijs van 150 gulden den vierkanten meter.
De totale onkosteu van terrein en gebouw
bedragen ruim een halt millioen gulden.
De bouw wordt ter vermindering van brand
gevaar nagenoeg geheel uit steen en ijzer
opgetrokken, en zal aan alle zijden nood
uitgangen bezitten. De schouwburgzaal, die
bijna 1800 zitplaatsen zal bevatten, wordt
bestemd voor een eerste rangs-specialiteiten-
théater. De ruimte hieronder wordt geheel
ingericht als restaurant, een soort yRaths-
keller", die zoowel van de straat als
van uit de zaal toegankelijk zal wezen en
waar gedurende de voorstellingen muziek
uitvoeringen zullen worden gehouden, een
café-chantant dus.
De eerste voorstelling moet begin Sep
tember worden gegeven. Veel tijd is er
dus niet meer. En als men nu weet, dat
het fundamentwerk, hetwelk geheel op palen
moet komen, ongeveer evenwel tijd eischt
als de bovenbouw dan kan men zich voor
stellen, niet hoeveel spoed aan den bouw
zal moeten worden gewerkt. Maar daar
weten ze hier in Amsterdam weg mee.
Een mooi voorbeeld hiervan levert de nieuw
gebouwde, zoogenaamde Oost-Indische buurt.
Daar verrijzen de huizen met straten te
gelijk. In een paar maanden tijd is daar
weer een heel nieuw gedeelte, een stadje
op zich, bijgebouwd, waar een half jaar
geleden niets dan weiland was te zien.
Jammer dat onder dien spoed dikwijl» de
degelijkheid der gebouwen te lijden heeft.
Onnoodig te zeggen, dat ook hier de
gevangenneming van Methuen door de la
Rey met vreugde werd begroet.
Wij, stadsbewoners, hebben het voorrecht
de nieuwstijdingen uit de eerste hand te
ontvangen. Nauwelijks heeft de telegraaf
de tijding overgebracht, of men ziet reeds
de bulletins voor sigarenwinkels en in cafés
verschijnen. Overal staan hoopjes nieuws
gierigen te lezen, elkaar op- en aanmer
kingen makend omtrent het nieuws en
openlijk dikwijls z'n vreugde uitend. De
la Rey was op aller lippen. Allen waren
verheugd en juichten over zijne schitterende
overwinning. De la Rey was de man van
den dag, de la Rey was het voorwerp van
alle gesprekken, zooals het in 't begin van
den oorlog, Botha was, en daarna de Wet.
A.
De Christelijke Democratie en
de toekomst.
Weinige weken geleden stond Leon Har
mei met zijn werkvolk voor Leo XIII, en
uitte namens de zijnen de gevoelens van
verschuldigde dankbaarheid.
Leo XIII antwoordde als volgt
Wijl gij, zoo sprak de Paus, een zin
speling gemaakt hebt op de democratie, ziet
hier wat Wij u omtrent dit onderwerp willen
inprenten. Indien de democratie uitgaat
van de leer der rede, door het geloof ver
licht indien zij, zich vrijwarend van be-
driegelijke en onlustwekkende stellingen,
de verscheidenheid der klassen en der
standen, met godsdienstige gelatenheid en
als een noodzakelijk feit aanneemtindien,
bij het navorschen der oplossingen die aan
de veelvuldige, en dagelijks ontluikende
maatschappelijke vraagstukken kunnen gege
ven worden, zij geen oogenblik de voor
schriften der bovennatuurlijke liefde door
Jesus Christus het kenteeken der Zijnen
genoeu d, uit het oog verliestin een woord
indien de democratie christelijk wil wezen,
zoo zal zij aan uw vaderland eene toekomsL
van vrede, voorspoed en geluk bezorgen.
Laat zij zich daarentegen medeslepen door
omwenteling en socialisme levert zij, door
onzinnige begoochelingen misleid, zich over
aan eischen die de grondvesten, waarop elke
samenlevi ig rust, vernielen dan zal het
onmiddellijk gevolg zijn de slavernij, de
ellende de ondergang der arbeidende klassen."
Na deze ontboezeming des Pausen was
het reeds duidelijk, wat een Katholiek
moest denken over de christelijke demo
cratie.
De EDgelsche jingo's zijn opgetogen en...
staan verbluft. De ia Rey, één van de door
hen zoo hevig gesmade en gescholden
„broederB boer", heeft hun een lesje in de
edelmoedigheid en humaniteit gegeven, dat
hen hulpeloos gek in hun hemdje doet staan
tegenover de geheele wereld de Boerenge
neraal heeft zijn tegenstander lord Methuen,
met wien hij twee jaar onafgebioken zijn
krachten gemeten heeft en dien hij ten slotte
Vrijdag der vorige week bij Tweebosch, na
hem een verpletterende nederlaag te hebben
toegebracht, gevangennam, weder in vrijheid
gesteld.
Ir. het Britsche Lagerhuis deelde de mi
nister van oorlog, firodrik, gisteravond onder
het gejuich der ledeu van het Huis mede, dat
hij bericht ontvangen had, dat generaal Me
thuen gistermiddag tegen 2 uur te Klerksdorp
werd verwacht in gezelschap van kolonel
Townsend, van wiens gevangenneming de
officieele mededeelingen nog niet hebben ge
rept. Brodrik zeide verder, dat de gezond
heidstoestand van den gewonden generaal,
alsmede die van kolonel Townsend (die dus
ook gewoud schijnt) bevredigend is en gaf
als zijn meening te kennen, dat beide, Me
thuen en Townsend door De la Rey in vrij
heid waren gesteld, hoewel hij geen naderen
grond voor die raeening kon opgeven.
De Iersche afgevaardigde Healy vroeg
daarop, onder het gejuich der Iersche nati
onalisten, op sarcastischen toon aan den
minister, of de Briische regeering zich even
edelmoedig zal gedragen tegenover comman
dant Kritzinger, van wien de minister in
dezelfde zitting even te voren had verklaard,
dat het proces tegen hem was geschorst,
omdat de getuigenverklaringen nog niet vol
ledig waren.
Brodrick oordeelde het gewenscht, geen
antwoord te geven op Healy's vraag.
Later in den avond publiceerde het de
partement van oorlog een telegram van lord
Kitchener uit Pretoria, meldende, dat lord
Methuen gisteren te Klerksdorp was aauge—
komen zijn toestand is goed.
Wat De la Rey heeft bewogen, Methuen
los te lateo, is moeielijk te zeggen. Misschien
heeft hij den Engelschen eens willen laten
zien, dat de Boeren zich te hoog achten, de
oorlogspractijkeu der Britten na te volgen.
In ieder geval is Methuen's loslating geen
compliment voor den edelen lord zelf, noch
voor de Engelsche generaals iu het algemeen.
Indien de Boeren hen werkelijk beschouwden
als gevaarlijke tegenstanders, zoudeu zij Me
thuen zeker niet hebben losgelaten.
De Telegraph, de in vrijdheidstelling van
lord Methuen besprekeude, zegt dat De la
Rey gehandeld heeft met groote gematigdheid
en beleefdheid. Zijne daad is eene, die wij
zullen waardeeren, en wij zullen middelen
vinden die te vergelden.
De Journal brengt hulde aau de schitterende
dapper heid en meuschlievendheid, door de
Boereu in de laatste maanden aan den dag
gelegd.
De Standard zegt, dat De la Rey zich den
naam van menschlievendheid en edelmoedig
heid, dien hij geniet, waardig t<?onde. Er is
eenige troost in de gedachte, dat de eind-
regeling zal worden gemaakt met manuen
als De la Rey en Botha.
De imperialistische Chronicle gelooft, dat
de loslating van Methuen verschuldigd is aan
de edelmoedigheid van De la Rey, niet aan
de onbekwaamheid van de Boeren om hunne
gevangenen te behouden.
De Daily is van meenig, dat hetzij Croujé
of Viljoen aau de Boeren teruggegeven zal
worden als vergelding voor de daad van De
la Rey.
De Times zegt, dat De la Rey meusche—
lijkheid en ridderlijkheid gesteld heeft boveu
audere overwegingen.
Het bericht van de Rappel, dat de la Reij
den 9en ook Grenfell's colonne in de pan
gehakt heeft, zullen wij tot nadere bevestiging
ter zijde leggen. Het is te mooi om 't te
gelooveu. Wel moest ieder dadelijk inzien
dat de la Reij, na de colonne van Methuen
buiten gevecht te hebben gesteld, de hauden
vrij had om links en rechts de Engclscheu
schade en verliezen toe te brengen maar wij
kunnen voorshauds nog niet anders dan
hartelijk hopen, dat de Boeren van die ge
legenheid ook gebruik hebben gemaakt. Het
lijkt oils uet zoo iets voor de Engelschen om
met aüerlei onderhandelingen over Methuen
en audeie gevangenen tijd te winnen, en de
ervaring van den oorlog wijst er helaas op,
dat de Boeren niet de kunst verstaan om
een overwinning ten vlole tot haar recht te
laten komen. Intusschen wij mogen het beleid
en de wakkerheid van de la Reij, vooral in
dit tijdperk van den oorlog, niet meer in
twijfel trekken. Eu de Boeren kunnen heel
wat aan blokhuizen vernielen, aan geweren
eo munitie vermeesteren en aan Engelschen
gevangen nemen, zonder dat wij het te hooreu
krijgen. Een nederlaag als die ons vau
Greufell gemeld wordt, zou natuurlijk Diet te
verheimelijken wezen, maar, als gezegd, wij
hechten voorloopig aan het bericht geen
geloof. Het ligt voor de hand, dat een
zoodanig gerucht gemakkelijk ontslaan kon.
r/xn/nwmr «EHMEvrat?*-*
WAALWIJK, 15 Maart 1902.
St. Piiulus—Vereeniging.
Maandagavond zal wederom de driemaan-
delijksche aanneming van nieuwe leden plaats
hebben. Wie zich dan nog bij deze Ver
eeniging wenscht aan te sluiten kan zich
daartoe tot Zondagavond bij den Weleerw.
Heer Adviseur of bij een der leden van het
bestuur aan melden.
Na de Bestuursvergadering ten half acht
uur zal ten 8 uur de aanneming door den
President geschieden.
Daarna zal de Secretaris het jaarverslag
der Vereeniging en de Penningmeester dat
van de Spaarbank uitbrengen.
Ten slotte zal de Weleerw. Adviseur een
woordje spreken over het hedendaagsch al
coholisme dat gerust de pest kan genoemd
worden voorjonze maatschappelijke toestanden.
Namens het Bestuur,
De Adviseur.
Kamer van Arbeid voor het leerlooicrsbedrijf.
Uitslag der Woensdag gehouden Her
stemming.
PATROONS.
Gekozen
F. Dalleu-Brands, Kaatsheuvel, 7 st.
Jac. Gragtmans, Waalwijk, 4
W. Hesselraans, Kaatsheuvel, 4
P. van Loon, Waalwijk 4
M. van Son. Waspik, 6
WERKLIEDEN.
Gekozen
J. van Daelen, Waalwijk 26 st.
J. van Es, Besoijen 24
Gedenksteen.
In het priesterkoor onzer kerk zal een
wit marmeren gedenksteen komen als hulde
betuiging aan den kloeken zoon van Waal
wij K., die iu 't verre China zijn leven heeft
opgeofferd, voor zijn H. Geloof, den marte
laarsdood is gestorven, den Eerw. Pater
André Zijlmans.
Buurdwijksche Overlaat.
Door de Levensverzekering-Maatschappij,
genaamd ^Noord-Brabant" onder directie
van de heeren J. Timmermans en J. B.
Timmermans, werd Donderdag te VBosch in
publieke veiling aangekocht het zuidelijke
gedeelte van den Baard wij kschen Overlaat
p. m. 89 hectaren hooi- en weiland etc.,
voor de som van ongeveer f 39,000 met
inbegrip van alle kosten.
Deze landerijen zijn ruim vijftig jaren
het eigendom geweest van de familie Mar
tini, die wegens onteigening en andere
voordeelige omstandigheden veel geld aan
deze ouderneming verdiende.
Naar het algemeen gevoelen is het bezit
ook nu nog vatbaar voor hooge rente en
vermeerdering van kapitaal. P. C.
Eerste II. Communie.
In vele jaren is het aantal communicanten
niet zoo groot geweest als thans; nl. 104.
Mo e een zeer prachtig weder dezen voor
de kinderen onvergetelijken dag, begun
stigen.
Kamer van Koophandel.
Door de Kamer van Koophandel en Fa
brieken alhier, is aan hare zustervereeniging
te Rotterdam een verzoekschrift gericht om
mede tc werken tot het verkrijgen eener
goede dienstregeling op het traject 's-Bosch
Lage- Zwaluwe vice-versa.
Naar wij lezen, zal dit verzoek den 18
dezer iu de Kamer van Rotterdam in be
handeling komen.
Aungchouden.
Hedenmorgen werd zekere A. V. te Ca-
pelle wegens mishandeling aangehouden en
door onze raaréchaussée naar hier overge
bracht. Hedenmiddag wordt hij naar 's-
Bosoh getransporteerd.
Inlichtingen
op het adres van A. C. Dorrenbooin,
(thans te Sprang) gepensionneerd ka
pitein der infanterie van het leger in
Nederlandsch—Indië, houdende verzoek
om verandering van zijn eervol ont
slag, in dier voege dat het hem verleend
worde wegens lichaamsgebrekeu, iu en
door een dienst ontstaan.
(Uittreksel uit het verslag der commissie.)
De kapitein deelt in zijn aan de Kamer
ingediend verzoekschrift mede
dat hij in Maart 1891 van Java werd
overgeplaatst naar Atjeh, van daar I October
daaraanvolgend geëvacueerd werd naarPadang
zwaar lijdende aan berri-berri, wegeus ziekte
buitenlaudsch verlof kreeg voor twee jaren,
na October 1892 (aankomst in Nederland)
alles heeft gedaan en geene kosten heeft ge
spaard om te genezen, maar alles vruchteloos
is geweest, zoodat hij den 25sten Mei 1895
na tweemaal verlenging van verlof wegena
ziekte verkregen te hebben, door de genees
kundige commissie te s-Gravenhage voort
durend ongeschikt werd verklaart van alle
militaire diensten
dat hij, hoewel zijne ziekte (berri-berri)
geheel en al is ontstaan door zijn verblijf
en zijne dienstverrichtingen op Atjeh, toch
werd gepensionneerd ter zake van lichaams
gebreken, niet in en door den dienst ont
staan en het bedrag werd bepaald op f 1850,
berekend naar den rang van Iste-luiteuant,
omdat hij, hoezeer bijna 20 jaren dienst als
officier hebbende, nog geen twee jaren effec
tief in den rang van kapitein had kunnen
dienen.
Adressant vermeent dat hem pensioen had
moeten worden verleend ter zake van
lichaamsgebreken in en door den dienst en
wijst er op, dat ook in de laatste jaren bij
de Koninklijke Nederlandsche marine en bij
het leger h. 1.1. officieren zijn gepensionneerd
ten gevolge van dezelfde lichaamsgebreken
als adressant (beri-beri) en onder dezelfde
omstandigheden (vsrblijf te Atjeh) ontstaan,
en zulks wel degelijk geacht werd ontstaan
te zijn in en door den dienst. Hij verzoekt
dat de Kamer alsnog een onderzoek zal doen
instellen naar het ontstaan der lichaams
gebreken waarvoor adressant werd afgekeurd.
In de Nota van Inlichtingen door den
minister van koloniën naar aanleiding van
het verzoekschrift verstrekt, wordt een re
laas gegeven van de loopbaan als officier
van adressant en van da lichaamsgebreken
waarvan in het adres sprake is.
De commissie concludeert
lo. deu minister van koloniën dank te
zeggen voir de gegeven inlichtingen;
2o. den minister te verzoeken in over
weging te willen nemen, alsnog te doen on
derzoeken of de adressant ook kan vallen
onder art. 4b tweede gedeelte van het pen
sioen-reglement namelijk dat hij bij zijne
pensionneering lijdende was aan lichaams
gebreken, die ontstaan zijn „bij omstandig
heden zoodanig uitsloitend aan het volbrengen
van militaire dienstplichten verbonden, dat
zij iu dit opzicht met de gevolgen van
oorlogsverrichtingen kunnen worden gelijk
gesteld" in welk geval die zoude moeten
worden beschouwd als in en door den dienst
te zijn ontstaan.
3o. indien het resultaat van het onder
zoek negatief zoude zijn, den minister te
verzoeken in overweging te willen nemen of
er alsnog mogelijkheid bestaat adressant op
eene of andere wijze, zij het ook wellicht
slechts ten deele, schadeloos te stellen voor
de voor hem hoogst ongunstige omstandig
heden waaronder het pensioen moest worden
toegekend.
Aanbesteding.
Aan het ministerie van waterstaat te 's Gra
venhage is Woensdag aanbesteed
