Nummer 38.
Jaargang.
Tweede Blad.
De Zuid-Afiikaansche
on
Zondag 11 Mei 1902. *^Oe
Om de Koningin.
BINNENLAND.
UITVOERINGEN.
It
■UHSraSSS? ?73KJ&rt. S3*35S3RS3E£GHÖ
&vv-^«s»Bsai
KAATSHEUVEL.
Op Zondag 11 Mei zal door het muziek
gezelschap „Euphoma" van Kaatsheuvel een
Matinée gegeven worden. Aanvang 117$ uur.
[Zie programma's.
Wij lezen in de N. T. Ct.
Heel wat verandering hebben in Nederland
gebracht de berichten van hedenmorgen over
den toestand van H. M. de Koningin, die
Diet meer in zoo onmiddelijk gevaar verkeer-
Zonder eenige overdrijving mag worden
giegd, dat geheel het Nederlandsche volk
mtt angst in het hart den loop der ziekte
vai koningin Wilhelmina heelt gevolgd.
in de eerste plaats wijl ons volk nu een-
naai gehecht is aan het huis van Oranje,
do: de rechten en de vrijheden de9 volks
alijd krachtig voorstond en verdedigde, en
darvoor goed en bloed geofferd heelt, een
latge geschiedenis door. Maar in de tweede
plats ook, omdat in het bijzonder de jonge
koingin zoo persoonlijk de liefde van haar
vot heeft gewonnen.
lij heeft in dezen tijd, waarin het mate
riele des levens zoozeer de bovenhand heelt
en zich openbaart naar boven in altijd
steker goudaanbidding, naar beneden in alle
idelen vertrappende en alle geestelijke
goderen verwerpende roode ontevredenheid,
in deze dagen heeft zij met sterken wil
haa- volk zoo dikwijls reeds den weg naar
hoojer streven aangewezen, door haar treilend
voobeeld.
laarbij is het volk uiet ongevoelig ge
bleken voor de bekoring, die uitging van
haa: persoon en die nog meer deden uitko
men haar knehtigo daden, welke haar door
een buiteulaider deden noemen de eeuwige
man op eer troon in Europa
Met dan! in het hart jegens den Konirg
der konirgen, die onze jonge vorstin ons
niet ont ukken wilde, bidden wij Hem
om spoeiig en geheel en al herstel voor
Haar, dis het Nederlandsche volk noch
missen ken noch missen wil.
Onze lezer9 herinneren zich, dat de pre
sident der Tweede Kamer verleden week
aan zijn medeleden voorstelde een geluk-
wcnsch aan te bieden aan H. M. de Koning
in bij gelegenheid van haar aanvankelijk
herstel.
•Nu, daarmede zon ieder zich kunnen
vereenigen. Zijn grootsten vijand gunt men,
tenzij men een oucliistelijk wreedaard is,
zonder menschelijk gevoel, niets minder dan
herstel uit een zware ziekte.
Wat deden nu de socialisten in de Kamer
Voorop zij gesteld, dat de gelukwensch
vooral den nadruk legde op deu arbeid door
het Hoofd van Staat te hervatten, een arbeid
die in een socialistisch republiekje door een
of andere Troelstra, zou moeten worden ver
richt.
Nu luistere men naar hetgeen de Residen
tiebode daarover zegt
„Terwijl allen als teeken van instemming
opstonden, haastten zij zich te gaan zitten.
In trouwe, dat was socialistische moed.
Moed, die zich uitte tegenover collega's,
waarvan niets te duchten viel, maar die
terugdeinsde om niet straks op de volksver
gadering het verwijt te hooren Gij zijt
opgestaan, toen men de Koningin geluk-
wenschte.
Inderdaad, dat was socialistisch beleid,
want de heeren zullen toch wel tot h^t
besef zijn gekomen, dat zij door zoodanige
handelwijze alle goedgezinde elementen van
zich afkeerig maken, de meest vooruitstre-
venden niet uitgezonderd.
Men beseffe goed, wat het hier geldt
een jonge, aanminnige vrouw, laatste telg
der Dynastie, welke met en door ons Volk
is groot geworden op de handen gedragen
door dat volk, zooals bij de kroning en kort
te voren, na de vaandeluitreiking op enkele
socialistische ruggen in het Lange Voorhout
was gebleken die jonge Vorstin, aan wie
vóór enkele maanden een zware teleurstel
ling niet gespaard was, thans door bijzon
dere omstandigheden aan haar volk dierbaar
der dan ooit, en nu door een ernstige ziekte,
welke het geheele land inet droefheid ver
vulde, getroffen die jonge vrouw herstellen
de en nog vóór in andere omstandigheden,
geneesheeren het veroorloveu zouden, de
plichten van Hare waardigheid hervattende
die jonge vrouw, daarbij de hulde ontvan
gende der vertegenwoordigers van alle par
tijen, van hun zetels opgerezen
En dan de mannen van de roode Bent
die zitten gaan.
Wezenlijk dat was Socialistische trouw
aan de Grondwet die toch ook zij met
hun belofte bezworen hebben welke niet
eens erkennen wil, dat het een heugelijke
gebeurtenis is, indien de stilstand, een tijd
lang door de ziekte van het hoofd van den
Staat ingetreden, tot het verleden behoort.
Dat was socialistische trouw aan het er
kende Staatshoofd, dat men naar het inzicht
der parlementaire groep langs wettigen weg
moet kunnen verwijderen, doch dat men,
zoolang het niet ter zijde gesteld is, als
Staatshoofd moet blijven erkennen.
Dat was oftewel een staalje van incon-
stitutioneelen zin ot, erger nog, een ruwe
gemeenheid, die niet dezelfde deelneming
kan betuigen aan het hoofd van den Staat,
aan de Dochter der Oranjes, aan een aan
minnige jonge vrouw, welke zonder aarzelen
aan iedere dochter des volks zou betoond
zijn.
Wezenlijk, de 30e April 1902 verdient
naast »den SOen Maart van datzelfde jaar
met zwarte letteren in het dagboek der
parlementaire socialisten te worden aange-
teekend. En het wordt meer dan tijd, dat
hun partij ertoe overga, voor hare heroën
een eereteeken in te stelling, dat tot opschrift
dragen zal de krenspreuk
Voor lafheid, wanbeleid en ontrouw."
VIL
Iloe vriendelijk is het Jagen,
Daar zoete Meijskens zijn,
Als men haar kan behagen
Al met een Glaasken wijn
'k En acht geen Jagers van Tijgers,
Van Beeren ot wilde Zwijn,
Als daar geen juffers en zwieren,
Die heel gcvallig zijn
Om in liefde en goed accoordement
Te zamen te discoureeren
Daar Cupido is bij present
Die Min kan niet manqueeren.
In deze dagen, waarin, volgens oud ge
bruik, zoo velen een zeker bootje instappen
kwam mij bovenstaand naief liedekeu voor
den geest, dat onze voorouders zongen ten
tijde van de eerste helft der 18e eeuw. Het
herinnert ons aan de oude gebruiken bij
trouwpartijen en bruiloften, die ook nog
heden steeds uit-een-loopcnd zijn en waar
omtrent elkr. streek hare eigen manieren
heeft.
In die 18eeuwsche dagen vGoral waren
de ceremoniën bij een aanzienlijk nu wei ijk
zeer opvallend en eigenaardig. Oorueele
//Volgens gewoonte begaf zich toen de Brui-
de om op den trouwdag uit z ij n huis naar
dat der Bruid. Den nacht te voren hadden
de buurjongens en meisjes de ingang van
zijn huis, alsmede de stoep en zelfs de
straat bestrooid met vergulde maagdepalm,
om aan de voorbijgangers te verkondigen,
dat hij zich op dien dag in den Echt zal
begeven.
Uit zijn huis tredende, werpt eene jonge
dochter den Bruidegom palmblaadjes in het
aangezicht, waarna hij in een zeker rijtuig
stapt, getrokken door één paard, dat eene
mooie kuif opheeft, met een fraai paarde
kleed overdekt, en veeltijds met kostbare
striklinten en bloemen opgeschikt is. In
zulk een rijtuig, waaraan men den naam
van slee geeft, worden Bruid en Bruide
gom ook naar de kerk gevoerd. Het moet
altijd op tenigen afstand van het Bruids
huis blijven staan, opdat de toekomstige
Echtgenooten van alle buren en van eene
menigte volks, dat van alle kanten op het
huis aandringt, in hun vollen praal zouden
kunnen gezien worden, terwijl eene jonge
dienstmaagd, ot ook wel oene jonge jufier,
hen in het aangezicht en oyer het hoofd
bestrooid met bladen van maagdepalm, uit
eene kleine korf met bloemen en linten ge
boord. Indien er een weduwnaar of weduwe
trouwt, heeft deze strooiing niet plaats."
Ziet, waarde lezers, iets dergelijks heeft
nog in deze dagen op het platteland iu
Noord-Holland plaats. Ondergeteekende is
daarvan dikwijls getuige geweest. Als er
hier op 't platteland in Noord-Holland eene
landbouwersdochter met een boerenzoon gaat
trouwen, worden op den dag, dat zij „aan-
teekenen" door buurmeisjes het hoofdstel
van het paard van den Bruidegom en diens
zweep groen gemaakt. Mei deze //begroende"
waardigheidsteekenen rijden bruid en bruide
gom al de dagen, dat zij „onder de gebo
den" staan, in een karretje (tilburie) uit
naar vrienden en bloedverwanten, die hen
te „wasschip (te gast) vragen. Geen dag gaat
er voor bij, of zij gaan zoo gastreeren, veelal
vergezeld van de ouders, die dan natuurlijk
in hun eigen gespan het bruidrijtuig volgen.
(U moet weten, dat hier iedere landbouwer
in 't bezit is van minstens een karretje en
boerenwagen tentwagen.) Is het nu eon
goed bemiddelde boer, dan geeft hij in
dezen tusschentijd zelf ook feestjes, die
men in de burgerstand receptie's zou noemt
Zij duren echter in den regel wat
langer dan gewone receptie's, want de gasten
komen ongeveer 7 uur 's avonds en ver
trekken, na gesmuld, gedronken en
gedanst te hebben, om 5 of 6 uur
den volgenden morgen. Vooral leuk is dan
het dansen. Men danst n.l. de z g. Boeren-
schots, die veel overeenkomst vertoont met
de oude „pluggedansen" of, nog beter
ydrenteldansen", die men vroeger veel op het
eiland Texel danste en waarbij de maatslag des
tijds werd nai.gegeven door den zoeten klank
van een sleutel op 'n tang. Nu gaai het echter
op de heerlijke muziek van een paar
dorpsviolisten. Deze voor-festiviteiten noemt
men: „het beschreien van de bruid" of ook
wel „het opmaken der bruidstranen". De
eigenlijke bruiloft wordt gewoonlijk in een
café gevierd. Dan verschijnen er nu een
massa vrienden en bloedverwanten, elk met
eigen gespan en de vrienden, jongelui, elk
met zijn meisje. Maakt de Bruidsstoet op
dien dag een uitvluchtje, dan ziet men een
filé van karretjes en boerenwagens wel soms
van 20 a 30 stuks. Het is bepaald eene
ware gebeurtenis, zoo'n bruiloft. De jeugd
profiteert ook, want het bruidspaar 9trooit
bij den terugtocht van het raadhuis bruids
suiker, wat een edele weds! rijd onder de
dorps-spes patriae doet ontstaan. U begrijpt,
dit alles kost een aardigen duit; maar dat
is niets uien heeft er het voor over. Dezer
dagen is in deze streken nog eene boeren
bruiloft gevierd, waarop met de voor-festi
viteiten mede meer dan 200 gasten zijn
geweest. Nu, wat zegt u daarvan Eene
dure liefhebberij, viudt u niet Enfin, 's lands
wij9 's land eer en de armen worden bij
zoo'n gelegenheid ook niet vergelen. Daarom
basta er over.
En nu nog een ander gebruik uit deze
streken. Gelijk u wellicht weet, heerschen
er omstreeks Pinksteren in vele streken van
ons land nog eigenaardige gewoonten, zooals,
om er slechts eenige te noemen, Luilak,
Pinksterbloem en Pinksterbruid. Hoewel
elk op zijne beurt wel waard was wat nader
te bekijken, zoo wil ik mij heden tot nog
eene andere gewoonte bepalen en wel een
bepaald uit deze streken, n.l. het P i n k-
sterrijden. Wat is dit Veertien dagen
vóór Pinksteren begeven zich de boeren
zoons naar het huis van het respectieve
meisje, met wie zij gaayie met Pinksteren
zouden uitrijden gauii. Loopt de candidaat
geen blauwtje, welnu, dan komt hij op
Pinkstertwee alweer met zijn karretje de
begeerde reeds vroeg afhalen en doet er een
rijtoer mede, gewoonlijk in gezelschap van
velen zijner vrienden, die natuurlijk even
eens in het gelukkige bezit zijn van eene
„dulcinea". Deze rijtoer strekt zich soms
over uren afstands uit en duurt geregeld
tot 's morgens vroeg van Pinksterdrie, wan
neer velen hunne gezellinnen van dien kor
ten tijd weer aan huis afleveren Ik
heb bij die gelegenheid wel eens 100 en
meer karretjes geteld, die alle langs mijn
uitkijkvenster voorbijreden. Vermakelijk is
dan soms de houding der Pinksiervierenden.
Zij vergeten nl. wel eens de geheele buiten
wereld en doen, alsof ze reden in eene
eldorado voor liefhebbende racnschenparen,
tot ze opeens opgeschrikt worden door een
niet zeer vleiendeu uitroep van een opmerk-
zamen straatjongen of een grappigen voor
bijganger.
De herbergiers varen bij deze gelegenheid
het beste en zouden zeker niet gaarne dit
wel wat middeleeuwsche gebruik afgeschaft
zien. Ook de liefhebbers houden het telken
jare goed in eere en weten er nog een
staartje aan te verbinden, door veertien
dagen na Pinksteren „de koffie te gaan
halen" Dij hunne Pinkstergezellinnen. Niet
zelden zijn deze rijtoeren de aanleidende
oorzaak lot verdere kennismaking en volgt
er na langen of korten tijd een trouwpar-
tijtje op, gelijk hierboven geschetst.
Ziet daar, waarde lezers, een tweetal gre
pen uit het Noord-Hollandsche volksleven,
waarvan de kennismaking u, naar we hopen,
eenige oogenblikkeu van afleiding hebben
bezorgd in deze dagen van bange zorg voor
ons, Nederlandsche volk. Wij willen deze
regels sluiten met eene hartgrondige smeek
bede „Geve God II. M. spoedig een vol
ledig herstel
OBSERVATOR.
Het roemrijke leger van den grooten Ivo
nitig van 't wijdvermaarde Britsche rijk heeft
overwinning behaald. De dappere opperbe
velhebber in den glorierijken oorlog legen
de Boeren meldt haar.
De uitslag der krijgsverrichtingen in de
Orai jcrivi :t— kolonie was gisteren 10 Boeren
gesneuveld, 208 gevangen genomen, zeer veel
paarden en vee buit gemaakt. Aan de Brit
sche zijde peen verliezen.
De gevangenen waren mees.al onverzoen
lijken.
„Laf verraad tegenover de Boeren", aldus
betitelt de Petit Bleu deze heldendaad.
Het feit alleen, dat 218 Boeren zijn gedood
en gevangen gemaakt, zonder da» het iets
kostte, zonder dat Engelschen een druppel
bloeds hebben verloren, bewijst dat de En-
gelsche generalissime bezig is een uiterst laf
verraad te begaan. Daar de Boeren driemaal
zoo goed schieten als de Engelschen, zouden
de Engelschen vetliezeu veel zwaarder zijn
geweest dan de hunne, als er sprake was
van een eerlijk gevecht. De waarheid is dus,
dat Kitchener, door bemiddeling van zijn
vertrouwden generaal Bruce Hamilton, een
Boerenkamp heeft verrast, dat in goed ver-
tiouwen was vergaderd om over de vredes
voorstellen te beraadslagen.
Inderdaad, daar lijkt het op, niet 't minst
door de bijvoeging, dat juist de ouverzoenlij
keu, de tegenstemmers dus legen Engelands
voorstellen, zijn gevangen genomen.
Zeker is het niet, maar, gezien Engelands
tegenwoordig politiek karakter, is 't hoogst
waarschijnlijk.
Maar hoe treurig het feit ook is, het heeft
zijn lichtzijde, zelfs meer dan een Vooreerst
zal het den Boeren die mochten weifeleu,
leereo, wat ze van Engeland hebben te
wachten. En dan bewijst hei hoe alle vredes
geruchten, die, wel toebereid door koks tn
bijkoks, door 't ministerie en de pers, he.
p-,bliek worden voortgezel, niets anders zijn
dan gedoofde canards.
Kitchener zelf lust ze niet.
Hij weet hoe de werkelijke toestand is:
Alleen in de Kaap zijn behalve de troepen
bij Ooikiep, dat ontzet moet zijn doch waar
aile spoorwegen enz. zijn veruield, volgens
de Times nog een groep commando's let wel:
een groep van commaudo's in het dat der
Vischtivier, een afdeeling bij Britstowin,
troepjes ('t verkleinwoord is van den censor
in de Catndeboo en andere bergen, nog
anderen in de N.—O. hoek, ter wijl er een
g oot aantal kleine troejpes in de YV. dis—
tticten ten N. van de blokhuislinie zijo"
In gewoon Hollandsch de Kaapkolonie is
geen kolonie meer, maar een grootendeels
door de Boeren bezel oorlogsterrein.
LONDEN, 9 Mei. Lord Kichener heefi
uit Pretoria aan het departement van oorlog
gemeld, van Woensdagnamiddag 4.34, dat
ecu gepantserde trein uit Pretoria, op weg
Daar Pieteisburg, bij een bocht in den weg
pederarleerd is luitenant Campbell van de
Kaap.'che artillerie en 1,0 minderen werden
^edood. Er wordt een onderzoek ingesteld.
Yölguas- gisteravond door het departement
van oorlog geplübiicci'r.le berichten-, heeft
er te Leeuwpan (in het oosten van Trans
vaal) eeD gevecht plaats gevonden; waarbij
de Engelschen 2 dooden en 7 gewonden
kregen, terwijl de Boeren bovendien ver
scheidene En elschen gevangen namen.
WAALWIJK, 10 Mei 1902.
Benoemingen.
In de op 7 dezer te Besoijen gehouden
vergadering van het Waterschap „de Bui
tenpolder van Besoijen" werd den heer A.
van lersel te Waalwijk, als voorzitter van
dat waterschap herkozen.
In de op 6 dezer te Capelle gehouden
vergadering van het waterschap „De Waar
den" werd de heer B. Verhoeven te Sprang,
tot voorzitter hersosen.
De heer G. C. De Backere, klerk-
telegrafist 3e kl. aan het station te 's Bosch
is met ingaug van I Juni a. s. benoemd
tot ambulant-arabtenaar, standplaats Waal-
wijk.
Stoomlederfabriek.
Tot ons genoegen vernemen wij dat de
slootnlederfabriek der Heeren Van lersel,
Witlox Co., door verbouwing der droog
zolders en door aanschaffing van nieuwe
machines weer wordt uitgebreid.
Te midden van deze tijden, waarin tnen
meestal hoort van „malaise partout", is het
een gelukkig verschijnsel, dat zaken met
kennis en energie aangepakt 't toch nog tot
een succes brengen als waarop bovenge
noemde firma wijzen kan.
Mede voor het werkvolk dat de laatste
wekeu ook in d^ze streken hier en daar
los raakt, is dat eene uitkomst.
Ook onze andere stooinlcderfabriek werkt
druk Zonder verpoozing gaat liet ook daar
altijd vooruit
A. N. R. v. S.
A.s. Zondag 11 Mei zal in een der zalen
van Krasnaspolsky te Arasterdam, door do
daarfoe aangezochte jury-leden do beoor
deeling plaats vinden van He mededingingen
in den wedstrijd voor 't patronen maken,
uitgeschreven door den Alg. Ned. Bond v.
Schoenfabrikanten.
Ingekomen zijn 13 voor afd. A
10 b'.
3 C.
De commissie van ontvangst der jury
bestaat uit dc heerenW. Travaglino,
Dongen C. J. Kooien, OisterwijkJos.
Groenen, Besoijen.
Voetbal—match.
Donderdagmiddag ten 3 uur had op het
terrein achter den heer Christ. Appels
alhier, een voetbalmatch plaats tusschen
de voetbalclub Willem II van Tilburg en
Prins Hendrik alhier.
Het aantal toeschouwen was, ondanks de
weinige publiciteit, die aan dezen wedstrijd
gegeven was, zeer groot.
De uitslag was
Voor half time 40
Time 13U in 't voordeel van Willem II
Bedevaart aaar Roermond.
Donderdagmiddag had er een vergadering
plaats van heeren prefecten der H. Eamilie;
van de 27 waren er 23 tegenwoordig O. m.
kwam ter sprake de pelgrimstocht Waalwijk-
Roermond.
Deze zaak werd om verschillende redenen
breedvoerig besproken.
Van geestelijke zijde beschouwd vonden
allen, dat, al is een bedevaart op zichzelf
ree is een Gode aangename daad dit
toch zeker wel was in de karmis week.
Dan werd 't ook beschouwd van stoffelijke
zijde, omdat geklaagd is dat er zoodoende
zooveel geld uit de gemeente ging.
De prefecten waren van meening dat uit
dat oogpunt nooit beter eene bedevaart kon
worden gehouden, dan onder de kermis,
omdat het geld toch op moet en meestal
in vreemde handen overgaat en dat dit
bezwaar evengoed met carnaval enz. geldt.
Zij meenden dat van eetie ernstige bedevaart
veel zegen voor de gemeente was te wachten.
Eenstemmig besloten dan de prefecten
wederom een grootsche pelgrimstocht te
organiseeren, vooral rhét 'let °°g °p het
jubeljaar van Zv 'den Pail's, Yv'iën 'alien",
maar voond' de werkliedeu zooveel ver
schuldigd zijn, een bedevaart die tot doel
heeft V;)or Z. H. den Paus Leo XIII en
tot zijtlé intentie.
c'rder werd nog besloten dat ieder die
lid van een of andere katholieke vereeni-
gWig <»f gezelschap is, aan deze bedevaart kan
deelnemen on dat mei ten half zes, een half
uur vroeger dan verleden jaar zou ver
trekken.
De prijs der retourkaarten komt op f 1.75
dus aanmerkelijk minder dan de groote
Langstraatsche processie naar Roermond,
waar de kosten van een retour f2.25 zijn.
Alle mogelijke luister zal aan deze bede
vaart worden bijgezet.
De vergadering sprak de hoop en 't ver
trouwen uit, dat zoo het schoone plan wordt
uitgevoerd, het bij iedereen, rijk en arm,
jong en oud, patroon en werkman steun zou
vinden, omdat een ernstige pelgrimstocht
van uitsluitend mannen, zeker Gods zegen
zal afsuieeken.
Overgebracht.
Vrijdagmiddag werd door de marechaussee
alhier een persoon naar 's-Bosch overgebracht,
die nog een paar dagen te goed had voor
overtreding Leerplichtwet.
Dienstregeling.
Bij dit nummer ontvangen onze abonné's
de volledige dienstregeling.
St. Paulusvereeniging.
Volledigheidshalve voegen we nog toe aan
't verslag in vorig nummer van den feest
avond der St. Paulusvereenigingdat de
prachtige zilveren herinnerings-medaille, den
ZeerEerw. Adviseur door den president aan
geboden, is vervaardigd in de ateliers van
den heer Eerd. Klaasseu, graveur, Kerkstraat
's-Bosch.
Gegund.
Aan de firma Eol Junr. Co. te Rotter
dam is door de Maatschappij tot Exploitati
van Staatsspoorwegen de levering opgedragen
van Cyliuderolie, Consislentvet en Machioe-
talk, benoodigd gedurende de eerstvolgende
twee jaren.
