Nummer 49.
Donderdag 19 Juni 1902.
25e Jaargang.
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
VERSLAG der Kamer van Koophandel en
ASTOOI T EL EI,
Dit Blad verschijnt W oensda g- en Zate r d a g a v o n d.
Abonnementsprijs per 3 maanden f().~5.
Franco per post door liet geheele rijk f 0.90.
Brieveningezonden stukkengelden enz., franco te zenden aan den
Uitgever.
U I T G E V E H
W AAL VIJ S.
Advkrtentikn 17 regels f U.6U daarboven 8 cent per regel, groots
letters naar plaatsruimte. Advertentiëu 3maal ter plaatsing opgegeven,
worden ümaal berekend. Vuor plaatsing van een g oct aantal regels eu
advertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeelige contracten
gesloten. Reclames 15 cent per regel,
Fabrieken te Waalwijk, betreffende den toe
stand van den handel, de scheepvaart en de
nijverheid, over het jaar igoi.
VERVOLG.
fabrieken, Inrichtingen van industrieelen
aard, Magazijnen, Winkels, enz.
De lijmfabriek bleef in 1901 geregeld doorwerken,
doch de resulatcn mochten niet bevredigd heeten.
De concurrentie in dit artikel wordt ieder jaar
grooter, terwijl de prijzen der grondstoffen maar blijven
stijgen.
Daarbij komt dat velen zich tevreden stellen met het
gebruik van beenderenlijm, die in groote partijen en
tegen minieme prijzen wordt aangenomen.
De verdiensten bleven over het geheel beneden het
middelmatige.
De zeepzieder j mag zich evenmin in een rooskleu-
rigen toestand verheugen. Door de ongekend hooge
markt van de lijnolie was de zachte zeep zeer duur.
Het publiek echter was tot het besteden van hooger
prijzen niet te bewegen, weshalve men bij de fabrikatie
zijn toevlucht moest nemen tot goedkoopere surogaten
wilde men althans nog iets verdienen.
De zeeppoederfabriek werkt echter uitstekend en daar
het publiek van slechte kwaliteiten zachte zeep afkeerig
wordt, neemt het gebruik van zeeppoeder met den dag
toe. Vele fabrikanten van zachte zeep hebben dan
ook hun bedrijf reeds gestaakt om zich uitsluitend op
de fabrikatie van zeeppoeder toe te leggen. Mocht de
ongunstige toestand nog lang zoo blijven aanhouden,
dan zal deze eenmaal zoo bloeiende Nederlandscbc
industrie eerlang zoo goed als geheel ten gronde
gaan.
De stoom- en windmolens hadden het geheele jaar
door nog al geregeld te werken, doch de groote drukte
van weleer wordt er niet meer gevonden.
Sedert er weinig schors meer gemalen wordt en de in
voer van Amerikaansch tarwemeel zoo groot is, zijn
de winstgevende dagen van voorheen voorbij.
In de van ouds bekende bierbrouwerij »De Witte
Klok4 blijft nagenoeg dezelfde bedrijvigheid heerschen.
Haar wordt echter eene nog altijd toenemende concur
rentie aangedaan, door de talrijke bierbottelaars, die
hunne waar in heele en halve flesschen, bij particulieren
venten. Caféhouders en herbergiers blijven hun meeste
bier uit genoemde inrichting betrekken.
Ook de handelaars in limonades, spuitwaters en
vruchtenwijnen blijven naar het schijnt, goede zaken
maken toch is hun aantal thans niet meer zoo groot
als voor enkele jaren.
De tabaks- en snuifkervcrij heeft zulk een renommee
dat het fabrikaat van heinde en verre gevraagd blijft.
Ondanks de onmetelijke concurrentie die haar door de
overtalrijke reizigers en handelaars in tabak en sigaren
wordt aangedaan, mag zij zich nog steeds in een ruim
debiet verheugen. w
De houders van magazijnen van stik- en naaimachines
alsmede de depóthouders van velocipedes hadden geen
reden tot klagen.
De Singer en Pfaffmachines zijn bijna de eenige,
die hier gebruikt worden. Zij zijn van zulke uitmuntende
kwaliteit, dat men bezwaarlijk een even goed, laat staan
een beter fabrikaat kan aanwijzen.
Voor reparatiën aan machines en velocipédes, alsmede
voor levering van belangrijke onderdeelen van andere
machines is onze gemeente thans een flinke inrichting
rijker geworden.
De firma C. P. van Hilst n.l. heeft eene fabriek ge
bouwd, welke voorzien is van de nieuwste metaalbe
werking-machines als verschillende draaibanken, boor
machines, schaafmachines, machinale slijpinrichting voor
het bewerken van ruw ijzer enz. een en ander in
beweging gebracht door een motor. Reeds werden
door deze inrichting drijfwerken, benevens machines
voor schoen- en lederindustrie enz. geleverd.
De machinale stoomsmederij van de firma
Verhulst en de andere smeden en koperslagers hadden
het geheele jaar door veel bestellingen mede zoo van
buiten als uit de gemeente zelve.
Ook de goud- en zilversmeden hadden reden tot
tevredenheid. Nog steeds worden vooral op markt
dagen hunne winkels veel door buitenlieden bezocht.
Van beteekenis en belang voor hen is, dat het publiek
afkeerig wordt van inkoopen van goud- en zilver, dat
door rondreizende kooplieden op afbetaling in kleine
termijnen wordt gepresenteerd.
Het aantal handelaars in klokken, pendules, horloges
enz. neemt nog steeds toe. Ondanks de groote con
currentie in deze artikelen schijnen de winsten toch
nog al' bevredigend te zijn.
Ook de meubelhandel breidt zich nog voortdurend uit.
De magazijnen zijn steeds goed voorzien en iedereen
kan er van zijn gading vinden. Steeds meer lieden uit
de omringende gemeenten komen hier hunne inkoopen
doen. Ook kan men hier meubelen van allerlei soort
laten vervaardigen.
De hier gevestigde timmerliedenmetselaarsbehangers,
verversopzichters, enz. hadden niet te klagen. Door
de menigte burger- en arbeiderswoningen, fabrieken,
de Kerk enz., die in 1901 gebouwd werden, waren-
nagenoeg allen ruim van werk voorzien. Daar door
de stichting der nieuwe parochie, onze gemeente zich over
de spoorlijn wel spoedig zal uitbreiden mag met grond
verwacht worden, dat er ook dit jaar en de volgende
ruimschoots werk zijn zal.
De loonen, zoo van bazen als van arbeiders zijn
beduidend hooger dan vroeger.
De confectiehuizcn van hecren- en damcskleeding
mochten zich in hun gewonen omzet verheugen.
Plet publiek schijnt door ondervinding geleerd te
hebben dat goedkoope kleeren, langs de huizen door
vreemde handelaars geveild, altijd nog te duur betaald
zijn.
Zeker moeten zij bij de verkoopers alhier beduidend
meer betalen doch daarvoor genieten zij ook eene ga
rantie, die door vreemde kooplieden niet gegeven kan
worden, of die, wordt zij al gegeven, toch van nul en
geener waarde is.
De magazijnhouders van mode-artikelen en galanteri'én
schijnen nog altijd goede zaken te maken. Voortdurend
toch breiden zij hunne magazijnen en winkels aanzienlijk
uit. Als men den toestand der gemeente naar het
voorkomen dezer prachtige winkels mocht beoordeelen,
dan zouden wij geen oogenblik aarzelen hem buitenge
woon gunstig te noemen. De ondervinding echter heeft
beter geleerd. De uitbreiding dezer inrichtingen is dan
ook hoofdzakelijk toe te schrijven aan de onder alle
standen toenemende zucht tot weelde en opschik.
Intusschen echter maken deze bedrijven goede zaken.
Een geduchte concurrentie is gekomen in de boek
en courantdrukkerijen met hun aanverwanten handel
in papier- kantoor- en schoolbehoeften. Niet minder
dan drie couranten verschijnen thans in onze gemeente
die nog maar even 5000 zielen telt. Behalve deze
eigen organen verschijnen nog een groote menigte, an
dere in- en buitenlandsche couranten en tijdschriften
zoodat op intellectueel gebied, onze gemeente zeker
niet bij eenige achter behoeftte staan.
De slagers van rund- en varkensvleesch hebben nog
steeds groote leveranties. Of deze echter zoo groot
waren als in 1900 valt te betwijfelen, daar de accijns,
op het geslacht toen ruim f 500. grooter was dan in
het afgeloopen jaar. Het geheele jaar door was het
vee vrij duur zoodat de hooge vleeschprijzen moesten
gehandhaafd blijven. Door den grooten uitvoer van
vette kalveren en varkensvleesch uit de exportslagerijen
naar Engeland vooral waren de prijzen nu en dan bui
tensporig te noemen.
De exportslagerij van konijnen in Baardwijk werkte
op den ouden voet. De konijnen waren het geheele
jaar door zeer duur.
Het aantal brood en koekbakker ij en is in het afge
loopen jaar weer met een paar vermeerderd.
Deze hebben zich gevestigd in de nieuwe parochie en
voorzien in eene daar sinds lang gevoelde behoeften.
De prijzen van het brood waren gelijk aan die van het
vorige jaar.
De hier bestaande boom- en bloem- en groentenkwee-
kweekerij had in het afgeloopen jaar flinke verzen
dingen. Groote partijen boomen, heesters enz werden
zoowel aan particulieren en handelaars in het buiten
land als in het vaderland zelve afgeleverd. De prijzen
waren vrij hoog. Thans echter dreigen deze inrichtin
gen zware slagen. Wanneer n.l. in Duitschland het
verhoogd toltarief zijn beslag heeft gekregen, zal het
voortaan zoo goed als onmogelijk zijn nog daarheen
te exporteeren. Ook de kweekerijen van de Kindr.
v. d. G. te Besoijen mag zich in goeden omzet ver
heugen.
De banketbakkers met hun handel in fijne comestibles
werkten op den ouden voet.
Nog steeds echter doet Engeland, dat banketsoorten,
biscuits en pepermunts invoert, eene groote concurren
tie aan. De invoer echter van jams en op drank ge
zette vruchten is belangrijk verminderd.
Hoofdzakelijk moet dit worden toegeschreven aan
het feit, dat bijna al ons naar Engeland gezonden klein
fruit daar wordt afgekeurd.
Nog maken wij met genoegen melding van de cartonna-
gefabriek. Deze breidt zich voortdurend uit en hectt
verzendingen naar vele voorname plaatsen in den
lande. Behalve doozen voor de schoenmakerij, worden
er tegenwoordig ook groote en kleine luxe-doozen
voor andere doeleinden vervaardigd.
Dc handelaars in schoenfournituren klagen, en met
recht over de geduchte concurrentie van het buitenland.
De groote handelshuizen laten door hunne reizigers
zelf de kleine schoenfabrikanten bezoejoin, die yan hen
zelfs zeer kleine hoeveelheden uit de eerste hand kun
nen betrekken, tengevolge waarvan de tusschenhandel
bijna geen reden van bestaan meer heeft.
De winkeliers in vele andere artikelen hadden voor
zoover wij van hen mochten vernemen nogal hun ge-
regelden omzet. Slechts enkelen, onder welke vooral
winkeliers in koloniale waren en aanverwante artikelen
genoemd moeten worden, waren minder tevreden over
den gang en de resultaten van hun bedrijf.
Gemeente Gasfabriek.
De in het vorig jaar ondernomen uitbreiding der
fabriekstoestelllen kwam in het dit jaar tot stand.
Begin Februari werd de exhauster in werking gesteld,
waardoor de gasproductie bevorderd werd. Ook de
lichtsterkte van het gas vermeerderde door het weg
nemen van den druk op de retorten. Exhauster en
motor werkten steeds zonder stoornis. De overige toe
stellen en fabrieksleiding werden in den loop van deri
zomer gemonteerd, en aangesloten. De kosten dezer
uitbreiding, welke door het personeel der fabriek onder
leiding van den Directeur werd tot stand gebracht,
bedroegen f 2494.24.
De gebouwen verkeeren, behoudens de stokerij, die
een bouwvallig aanzien krijgt, in goeden staat.
Door het sterk toenemend gasverbruik zullen de
stokerij en de ovens binnen korten tijd wel vernieuwd
moeten worden.
De gashouders werkten regelmatig.
Het getal gasverbruikers vermeerderde in nog grooter
mate dan het vorig jaar. Begin Januari bedroeg dit
199, einde December waren 215 meters aangesloten.
Onder de verbruikers waren er 3 aangesloten voor
gasmotoren.
Het aantal lantaarns voor de publieke verlichting bleef
gelijk. Het aantal brandingsuren echter vermeerde
aanzienlijk en toch was, dank zij toegepaste verbeterin
gen, het gasverbruik beduidend minder dan verleden
jaar.
In Besoijen was het aantal brandingsuren 10655 te
gen 11097 in 1900.
In de Nieuwstraat werd een derde leiding van on
geveer 90 Meter aangelegd, welke met de bestaande
leiding in tegenovergestelde richting verbonden werd
Het getal nieuwe aansluitingen bedroeg 17. In Be
soijen wordt door het toenemend gasverbruik aldaar
„eene ruime hoofdleiding onderhand eene gebiedende
noodzakelijkheid.
Ia 190i werden verbruikt 72'73l/« HL. steenkolen
dat is 397 HL. minder dan in 1900. Ook werden
verbruikt 150 KG. cannel. De opbrengst pr. HL. be
droeg aan gas 21.85 tegen 19.30 Ms in 1900, alzoo ffpo
vermeerderde gasproductie tegenover een beduidend
minder kolenverbruik. De voorraad gas einde De
cember 1900 bedroeg 159.188 M3. Hiervan werden in
190]. geleverd aan particulieren 103.219 M3. voor de
publieke verlichting te \Vaalwijk en te Besoijen 22371
M3. voor gemeente gebouwen 11301 M3.
Verloren ging 21697 M3. dat is ongeveer 13.63%
tegen 20 pCt in het vorige jaar. De voorraad einde
Dec. bedroeg slechts 600 M3. Aan grove, geklopte
en fijne cokes werden geleverd aan particulieren en ge
meentegebouwen 31851/» H.L.
De verkoop van koolteer bedroeg 221265/6 Liter de
voorraad op 31 Dec. 1901 ongeveer 4000 L. De teer-»
prijzen bij contract, waren in de tweede helft van het
jaar lager dan in het voorjaar. De handel in amoniac-
water was van weinig beteekenis. Steeds overtrof het
aanbod de vraag. De sterkte van dit nevenproduct
wisselt tusschen en l%pCt Beaumé, welke sterkte
tot nog toe, niet toereikend is om als handelswaar te
verkoopen.
Kandel.
Inlandsche Huiden en Vellen.
De handel in inlandsche huiden en vellen gedurende
1901 had over het algemeen een zeer kalm verloop.
Voorname gebeurtenissen, die van invloed op de prij
zen hadden kunnen zijn kwamen niet voor, evenmin
als plotselinge op- of afslag der noteeringen. Te be
jammeren was het, dat Amerika, 't welk in vroegere
jaren hier alle inlandsche huiden, zoo gretig opkocht,
en gaarne om de erkende deugd van het artikel,
hooge prijzen besteedde, ook elders ter markt ging,
en zich van andere buitenlandsche soorten zoo ruim
schoots voorzag.
Hierdoor konden de prijzen van einde 1900 niet
gehandhaafd worden, en liepen deze lo a 20 pCt
terug. Deze prijzen echter lokken vele looiers hier ten
lande uit om inkoopen te doen, waardoor verscheidene
fabrikanten aardige voordeden wisten te behalen.
Zware huiden voor zooileder alsmede voor paarden
tuig en andere militaire doeleinden werden geregeld
door Engeland betrokken. Door de voortdurende vraag
naar dit artikel liepen de prijzen steeds, hoewel lang
zaam omhoog, zoodat bij het einde van 1901 en in
het begin van 1902 deze met nage
noeg 10 pCt gerezen waren. Daar bij
het |begin van 1902, toen de crisis in
Duitschland als gcindigd mocht be
schouwd worden, en het vertrouwen
weer gewekt was, steeds toenemende
vraag naar Hollandsche huiden kwam,
en de voorraad of stock maar be
perkt was, is de veronderstelling niet
gewaagd dat 1902, over het geheel
gunstiger zal zijn dan zijn voorganger
geweest is.
Naar benadering bedroegen de
slachtingen voor eigen consumptie in
de jaren 1899 1900
Koeien, ossen, stie
ren Ca. 300.000 270.000 st.
Kalveren. 150.000-^- 205.000
Voor Export
Koeien, ossen, stie
ren 111.000— 35.000
Kalveren SIS i. '225.000 255.000
Over 1901 is het nog niet mogelijk»
wegens de nog zeer onvolledige op~
gaven het bedrag met eenige nauw*
keurigheid vast te stellen. De no-
teeringen der voornaamste soorten
op primo Januari, waren gedurende de
laatste jaren als volgt
o
.5
O
B
o\
o
o
co
c'
O
alles
B
c
12
'5
x.
W
12
'5
x
c
12 12
Dank 'zij* 4e zorgen, die thans
steeds caeef Shn de huiden in de
abattoirs besteed worden, krijgen
deze van lieverlede eftn hog grootere
renommee en kunnen zij de vergelij
king met huiden van welke andere
streek ook, glansrijk doorstaan.
Jammer, dat het goede voorbeeld,
dat de stedelijke slachthuizen in af
doening en behandeling der vellen
ven, elders zoo weinig wordt na
gevolgd, daar consumenten gaarne
wat boven de gewone marktprijzen
betalen, bijaldien de huiden goed
verzorgd zijn.
De handel in paardenhuiden was
in 1901 vrijwel gelijk aan dien van
1900. De prijzen varieerden bijna
niet, zoodat de noteeringen op 1 Ja
nuari 1900 en 1901 nagenoeg dezelfde
waren.
waren de paarden-
plaatsen en kon
14 Mark per stuk
In Duitschland
huiden slecht te
men met moeite
bedingen.
Beter ging de
waar gelijk men
afzet in Amerika
weet, uit paarden-
leder chroomhand^choenen voor mijn
werkers bereid worden. Ieder jaar
echter schijnt de omzet aldaar af te
nemen, wat hoofdzakelijk moet wor
den toegeschreven aan de fabricatie
van het satijnleder, den geduchten
concurrent van het paardenleder.
Prijzen van gezouten inlandsche paar
denhuiden.
1 Jan. 1900 f 11 a f 12. 1901 f10
a f 11. 1902 f 10af 11.
Belgische paardenhuiden waren on
geveer 5 a 7 pCt. duurder.
De prijzen van stuitartikelen waren on
geveer gelijk aan die van het vorig jaar.
Inl. stuiten van 50 c 'm f 3.45 a f 3.65.
Prima Belg. 55 c/m f 4.20 f 4.45.
ggSSSSgSSBXÏÏ
Waalwijksche en Lai'slraalsrkr Courant,
CM
C\
u
lO
cm
-d
CM
CM
cm
VO
CM
CM
CO
CM
CM
CM
O
CM
G\
CM
00
CM
VO
CM
ui
VO
-f
CO
CM
00
CM
CM
CM
CM
CM
CM
O
-d
in
CM
a
A
A
A
A
A
IA
co
CM
r-
CM
CM
CM
CM
CM
CM
co
-d
Os
CO
VO
O
O*
CO
O
co
CM
CM
CM
CM
CM
co
O
U
CM
Cs
-d
A
a
A
A
A
A
O
T-4
C*
Cv
f-
00
r—
ÏO
"t
co
<D
4J
u
CM
CM
CM
CM
CM
CM
CO
X
O
d
A
A
A
A
A
V
V
O
O
