Nummer 79.
Zondag 5 October 1902. 25e Jaargang.
Tweede Blad.
BUITENLAND.
Duitschland.
Oostenrijk-Hongarije*
Turkijë.
BINNENLAND.
Uelangrij k
Ingezonden stukken.
UITVOERINGEN.
Katholiekendag.
WAALWIJK.
Op Zondag 5 Oct. 1902, des namid
dags om 12 uur, zal door de Liedertafel
Oefening en Vermaak'', van V aalwijk en
Besoijen, op de zaal Musis Sacrum" worden
uitgevoerd
PROGRAMMA AD LIBITUM.
NIEUWKUIK.
te geven door de Liedertafel
baart Kunst", op Diusdag 7
October 1902, ten huize van G. de Bont.
Aanvang 10 uur precies.
(Zie programma's.)
Matinee
h Oefening
Eigenaardig is, dat men zich te Londen
heel wat drukker maakt over het aanstaande
bezoek van de Boerengeneraals aan Duitschland
en meer in het bijzonder over hun verblijf
te Berlijn met een audieutie bij den keizer
als pièce—de—milieu, dan in Duitschland-zelve
en met zeker leedvermaak ziet men aau de
Spreeboorden de jingo's aaD den Theems
zich kronkelen en wentelen van woede over
over het vreeselijk geval.
Gelukkig weten sommige Britsche bericht
gevers te vertellen dat alleen vaststaat, dat
de Boerenaanvoerders den zeventiende dezer
naar Berlijn zrllen komen; om een audiëntie
bij den keizer zou evenwel nog niet eens
gevraagd wezen doch mochten de generaals
zooiets in 't schild voeren, dan zouden ze
toch eerst behoorlijk permissie moeten vragen
te Londen en van daaruit zou men, in het
allergunstigste geval, den Britscheu gezant te
Berlijn opdragen bij den keizer voor de ge
neraals een goed woordje tc doen.
Eu ondcrtusschen wordt te Berlijn verteld
dat de officieuse bladen aanzegging hebben
ontvangen om niet iu te gaan op een peune-
strijd met de Britsche organen en alleen te
verklaren, dat het bezoek geen politiek ka
rakter zal dragen de keizer zou alleen maar
eens kenni; willen maken met de wakkere
strijders en hun een en ander willen vragen
van militairen aard.
Prinses Hohenberg, de morganatische ech'.-
genoote van den aartshertog—troonopvolger
Frans Ferdinand, heeft het leven geschonken
aan een jongen. Verleden jaar was uit het
huwelijk reeds een meisje geboren.
De kinderen van den prins en prinses Hohen
berg zijn van de troonsopvolging uitgesloten.
Zoolang zij zich slechts in 't bezit eeuer dochter
verheugden dacht men er ook uiet aan daarin
wijziging te brengen. Maar nu er een jongen
is, meent men, dat het niet uitgesloten is
dat Frans Ferdinand, eenmaal Keizer, be
proeven zal zijn zoon alsnog den toegang tot
den troon der Habsburgers te verzekeren
ondanks de niet-Ebenbllrtigkeit der moeder,
de prinses, vroeger gravin Choteck.
Men begint zich ongerust te maken over
dc toenemende onlusten in Macedonië. Moord
en doodslag zijn er aan de orde van deD
dag, zooals blijkt uit een particulier telegram
van het „N. W. Tagblatt«. Diens correspon
dent seiut uit Saloniki dat in de provincies
Koisovo, Monastir en Saloniki verschrikke
lijke toestanden heerschen.
Een ontvanger, die met 3 man belastingen
inde, werd doodgeslagen. Turksche troepen
welke die horde achtervolgden, kouden haar
niet meer bereiken.
In het dorp Gwegeli werd een Turksch
kapitein met 10 soldaten door Macedoniers
aaugevalleo en slechts met moeite ontzet.
Sinds dien wordt op die bende een drijf
jacht gehouden. Een paar dageu later*werd
een Albaneesche afdeeling in de schansen
bij Mitrowitza door de oproerlingen inge
sloten en met kanonvuur beschoten toen deze
zich niet wilde overgeven.
Treurig maar zeker voor een goed deel
te wijten aan het Turksch bestuur en... aan
de „verdraagzaamheid" waarmee de „be
schaafde" mogendheden de Turksche tiranuie
hebben laten begaan.
Zoo ziet men dat de diplomatie zelve
qieriu de naad heeft.
WAALWIJK, 4 October 1902.
Tram
Thans is men begonnen aan het Hoek-
eiude met het leggen der tramrails. Met
bekwamen spoed zal worden voortgewerkt
en binnen eenige weken hoopt men door
de straat te zijn.
Spoedig dus zal de tram door Waalwijk
rijden.
De Qanzc.
Afdeeling Waalwijk en Besoijen.
Zooals besloten was in de vorige alge-
ineene vergadering werd 1.1. Donderdagavond
te Besoijen, in het hotel Brokken eene
vergadering der Hanze gehouden, die ta
melijk werd bezocht. Het doel en de
werking werden uiteengezet, wat het resul
taat had, dat 6 nieuwe leden toetraden.
In de voorafgaande bestuurs-vergadering
werd inplaats van den heer Zijlmans, die
als zoodanig bedankt had, tot president
gekozen, de heer Th. Vianen.
In den breede werden door den gekozene
de bezwaren die hij tegen de benoeming
had ontvouwd, en naar wij thans ktjnnen
mecdeelem is hij besloten de benoeming
niet te aanvaarden.
Maasmond.
Tot voortzetting der werken tot opening
van den Nieuwen Maasmond zal eerlang
te Dussen een aanvang worden gemaakt
met de oprichting van een centraal-statior.,
ten behoeve van de bemaling van polders
en boezems, uitwaterende op de Bleek en
Oostkil.
De bij de hinderwet voorgeschrevene
zitting van eene commissie van Gedepu
teerde Staten heeft reeds plaats gehad,
waarop geene bezwaren zijn ingebracht.
De Boeren—Generaals.
Generaal De Wet gaat Maandag met de
beide andere generaals mede naar Brussel.
Na Brussel zullen hoogstwaarschijnlijk
eenige Belgische hoofdsteden bezocht wor
den tot aan het vertrek naar Parijs, den
I4n dezer. Daar blijven zij slechts kort,
want reeds den 16n zullen de generaals te
Berlijn zijn.
De Hanze.
Gelijk reeds vroeger is vermeld bestond
bij het Dagelijksch bestuur dezer vereeni-
ging het voornemen een maandblad uit
te geven.
Alvorens tot de oprichting over te gaan
heeft het bestuur over dit plan het gevoe
len der afdeelingen ingewonnen en de uit
slag is van dien aard, dat alle afdeelingen,
Waalwijk alleen uitgezonderd, hunne goed
keuring aan het voorstel 'nebben gegeven,
zoodat, nu de overgroote meerderheid der
afdeelingen er voor is, met November het
maandblad voor het eerst zal verschijnen, en
wel den eersten Vrijdag dier maand en zoo
vervolgens iederen eersten Vrijdag. Als
redacteuren treden op de hoeren M. van
Hout te Helmond, W. Nieuwenhuizen te
Nijmegen en dr. J. Nouweus te Heeswijk.
De naam van het orgaan zal zijn „De
Hanzebode". De leden ontvangen "Dc
Hanzebode# kosteloos. Voor niet-leden is
de abonnementsprijs 50 ct. per jaar, franco
huis.
De gelegenheid wordt opengesteld voor
alle leden der „Hanze" om mede te dingen
bij inschrijving tot de uitgave van het blad.
Zij die alsnog als lid willen toetreden, krij
gen dan gelijk recht om in te schrijven
Drukkers die hiertoe genegen zijn, kunnen
de voorwaarden aanvragen bij den Secretaris
der Vereeniging, den heer W. Nieuwenhuizen,
Verlengde Hezelstraat, te Nijmegen, vóór
Zaterdag 4 October. De inschrijving wordt
gesloten den 10 Oct. a.s.
Op een nader te bepalen dag en plaats
zai in 2e helft der maand October te
Nijmegen eene algemeene vergadering van
leden, aspirantleden en belangstellenden
plaats hebben. Als spreker zal dan optreden
de weleerw. zeergel. heer dr. J. Non wens
te Heeswijk.
Wij kunnen mededeelen, dat naar aanlei
ding van de rede van den zeereerw. heer
pastoor Prinsen op de afdeelings vergadering
van den Katholiekendag een groot aantal
neringdoenden uit Nijmegen weder als lid
zijn toegetreden.
Wij sporen neringdoenden aau vooral
deze zeer belangwekkende vergadering bij te
wonen, waar vooral punten van practischen
aard door den bekwamen spreker worden
behandeld.
Het Hof.
H. M. de Koningin-Moeder wordt Vrijdag
of Zaterdag op 't Loo verwacht.
Woensdag namiddag te ruim twee uur
kwam H. M. de Koningin-Moeder met een
hof rij tuig, vergezeld van jhr. Van Tets,jhr.
De Rauitz en freule Van Ittersum de ten
toonstelling van visscherij en schilderijen
te Katwijk aan Zee bezoeken. Bij den in
gang werd Hare majesteit door de jonge
juffrouw Meerburg een bouquet aangeboden.
De muziek der jagers uit Den Haag speelde
het Wilhelmus. Daarna werd H. M. toe
gesproken door den eere-voorzitter, den heer
De Ridder, burgemeester vau Katwijk, die
namens de commissie dank bracht voor het
koninklijk bezoek. Hij sprak van de warme
verknochtheid der visschersbevolking aan ons
dierbaar Vorstenhuis en beval deze in Harer
Majesteits voortdurende bescherming aan.
Ook de voorzitter, de heer van Maasdijk,
sprak een kort woord, waarna H. M. aller
vriendelijkst de commissie toesprak. H. M.
toefde geruiinen tijd in het tentoonstellings
gebouw en betuigde Haar ingenomenheid
met een en ander.
Landbouw vertegenwoordiging.
Naar wij vernemen, is door den minister
vau Waterstaat het gevóelen vau Gedepu
teerde Staten der onderscheidene provinciën
gevraagd aangaande een wetsontwerp tot
regeling der landbouw vertegenwoordiging.
President Stcijn.
President Sfeijn is Donderdag 45 jaar
geworden. Hij werd den 2en October 1857
te Bloemfontein geboren.
Dit is geen vroolijke verjaardag, dien de
president viert. De //sterke held" ligt ter
neer //hulpeloos als een kind", zooals ge
neraal Botha te Zwolle gezegd heeft.
Maar dit is het niet wat zijn verjaardag
droevig maakt. Hij is wel ziek, maar hij
betert gaandeweg en een volledig herste
ligt in het verschiet. Hij is weer hereenigc
met vrouw en kindereu, van wie hij zoo
lang gescheiden is geweest.
Dit is echter de eerste verjaardag dien
hij viert, terwijl zijn land de vrijheid heeft
verloren. In 1854 herkreeg de Oranje-
Vrijstraat zijn onafhankelijkheid. Nu is het
een Eugelsche kolonie. Eu hoe rampzalig
is zijn volk geworden.
Evenwel, generaal Botha heeft 't te
Zwolle gezegd en wij wisten het al uit zoo
menig getuigenis, president Steijn is bij
uitnemendheid de man van het vertrouwen
Waar niemand uitredding meer zag, zag
hij den weg van ontkomen. Waar de meesten
versaagden, wekten zijn hoopvol en opwek
kend woord den bedrukten geest tot nieuw
leveu. Te midden van twijfel en wankelen
den moed stond hij als een rots.
Hij zal ook nu in de toekomst vertrou
weu. Dat, met hst vooruitzicht van zijn
herstel, mogen dezen gedenkdag voor hem
verlichten. En dan kan hij nog gesterkt
worden door de wetenschap, dat de geheel
wereld met eerbied hein gedenkt.
Indien wij juist zijn ingelicht, beslaat bij
het bestuur vau den Bossche katholiekendag
het voornemen, om in 1903 geene vergadering
te hcuden.
De eerstvolgende Katholiekendag zcu dan
in 1904 te Eindhoven worden gehouden en
daaraan zou een nieuwe afdeeling de R.K
Pers worden toegevoegd.
Lichting van 1903.
Bij de oorlogsbegrooting is er opgerekend
dat van de lichting van 1903 zullen worden
ingelijfd 12.300 man tot volledige en 5200
tot korte oefening. Bovendien zullen in 1903
teugevolge van de bepaling der laatste zin
snede van art. 99 der Militiewet 1901, nog
ongeveer 800 man der lichting van 1902 voor
volledige oefening worden ingelijfd.
Het voornemen bestaat om in 1903 bij de
bereden korpsen twee en bij de onbereden,
met uitzondering van het korps genietroepen
drie lichtingen van herhalingsoefeningen in
werkclijken dienst te doen komen.
Tilburgsehc Moord.
Een 50-jarige tnan te Tilburg heeft zijn
48-jarige vrouw met wie hij reeds meer dan
25 jaren gehuwd was vermoord.
Het Dagblad van N. Br. meldt dienaan
gaande
Hun huwelijksleven was niet al te best,
doordat de vrouw meermalen misbruik
maakte van sterken drank. De man is
een werkzaam fabrieksarbeider, die nimmer
misbruik maakte van sterken drank en ook
nooit met justitie of politie iu aanrak ng is
geweest. Zijn superieuren ziju zeer over
hem tevredeu. Zijn buren hebben mede
lijden met hem, zelfs nu nog. Hij ontkent
den hem ten laste gelegdeu doodslag. De
buren hebben niets gehoord, zelfs niets
verdachts, maar men deukt dat zich de
zaak als volgt heeft toegedragen.
Zondagavond zou de vrouw weer beschon
ken geweest zijn. De man had toen nog
'n paar. maatjes jenever gehaald. Daarop
zal twist zijn ontstaan, de kinderen waren
nog uit, zoodat man en vrouw heel alleeu
thuis wareu.
Van O. heeft daarbij waarschijnlijk zijn
vrouw aangegrepen en tegen den grond
geworpen. Men veronderstelt dat hij haar
toen in een vlaag van drift heeft gedood.
Het slachtoffer had twee groote bloedende
wonden op 't hoofd en de beenderen der
borskas bleken gebroken, zoodat de borst
rij de sectie met de hand gemakkelijk kou
worden platgedrukt.
Het lichaam moet dus samengeperst zijn
i wel met zooveel kracht, dat hart en lever
waar beleedigd werden.
Het hart vras gescheurd en de lever
geheel gespleten. Vermoedelijk heeft v. O.
met de knieën liggend op de borst zijuer
vrouw en daarop met geweld drukkend haar
met kracht op het hoofd geslagen, zeer
waarschijnlijk met een hard voorwerp.
De vrouw is terstond onder de mishande
ling die Zondagavond moet gepleegd zijn,
bezweken, wat de omstandigheden verklaart
dat de buren geen gerucht eu ook geen
hulpgeroep gehoord hebben.
De sectie heeft uitgewezen dat het drama
zich moet hebbeu afgespeeld tusscheu 7-9
de* avonds. Zooals we reeds zeiden is
dien tijd met de vrouw tehuis
uur
v. O. al
gnweest.
Dat is een sterke aanwijzing tegen hem.
Na den tijd waarop do mishandeling
moet zijn gepleegd is v. O, uitgegaan en
heeft aan de buren verteld dat zijn vrouw
niet wel was.
Hij heeft nog waarschijnlijk om voor
te geven dat zijn vrouw door een beroerte
was getroffeu een buurvrouw geroepen
om even te komen, daar zijn vrouw plotse
ling ziek was geworden.
Deze buurvrouw is echter niet medegegaan
waarschijnlijk omdat ze niet durfde.
De kinderen zijn om ongeveer 10 uur
thuisgekomen en zeggen niet in de slaap
kamer hunner ouders, waar het drama, is
afgespeeld, te zijn geweest. Ze hebben door
dc openstaande deur wel iets op den grond
zien liggen, maar hebben daar geen acht op
geslagen. Den volgenden ochtend is v. O.
al zeer vroeg den dood zijner vrouw gaan
vertellen aan een in de buurt wonenden
kruidenier. Dokter Bloemen werd toen
geroepen en deze heoft omstreeks 10 uur
de lijkschouwing verricht. De politie is
daarna gewaarschuwd, waarop een uitgebreid
onderzoek volgde door hoofdinspecteur
Soentjens.
Bloedvlekken zijn gevonden op den grond
en ook tegen de tafel en eon stoel, waaruit"
bleek dat bij de mishandeling het bloed is
opgespat. Op de kleeren van den verdachte
zijn bloedvlekken gevonden. De inan was
uiterst kalm, hij toonde geen spoor van
berouw. Hij ontkent dan ook trouwens
alles en ook bij de confrontatie. Maandag
avond verliet hem die ijzige kalmte geen
oogenblik.
Prins Hendrik tc Kerkrnde.
die zich niet alleen tot het meest begaanbare
deel der mijn zooaL de begeleiders gedacht
hadden maar tot lage eu verafgelegen
zijgangen uitstrekte werd in de mijn van den
Prins en zijn gevolg een photografischc op
name gemaakt met magnesiumlicht. Deze
groep zal Prins Hendrik aan H. M. de
Koningin aanbieden als een herinnering aan
zijn bezoek aan de Domaniale Mijn.
Nu was de tijd tot opstijgen gekomen.
Toen daartoe het sein gegeven was hief de
Bcrgkapelle, die zich aau de schacht in
groot tenue had opgesteld, het lied „Der
Bergmanu kommi" aan, welks tonen den
hoogen gast reeds in de schacht tegenklonken.
Boven gekomen werden de waschinrichting,
de machinekamer eu al wat er verder
interessants te zien was met de grootste
belangstelliug in oogcuschouw genomen.
Om 5 uur betraden de Prius en de heeren
van ziju gevolg de directeurswoning, waar
een feesttafel stond aangerecht. In het midden
der tafel was een prachtige bloemversiering
aangebracht, te midden van welke de buste
van koningin Wilhelmina. Hier werd de inwen
dige meuseh versterkt om daarna de terugreis
naar de Keizer Karelstad weer te aanvaarden.
Om half zes hadden zich de werklieden
der mijn, die „Dagschicht« hadden, op het
plein opgesteld met de Bergkapel, die het
Bergmannslicd speelde. En toen even later
de Prins de directeurswoning verliet, klonk
het „Wien Neerlandsch Bloed" hem tegen.
En onder een daverend, driewerf herhaald
Hoch reed de wagen tusscheu de rijen
mijnwerkers door, terwijl de Prins, naast
baron von Pel er gezeten, minzaam groette.
Intusschen stond een massa volk langs den
weg den wagen af te wachten en hoeden
waaiden, „hoera's" en „hoch's" giügen op
en de teiugtoc'nt naar Aken werd aanvaard.
Bloemen, slingers van groen en tallooze
vlaggen versierden de mijwgebouwen, die de
Prius passeerde. Een prachtig „Glück auf 1",
door bloemen en guirlandts omkranst, prijkte
boven de mijnschacht, 't Geheele feest maakte
een treffendeu indruk.
't Was Woendag feest op de Domaniale
Mijn. De Nederlandsche en de Mecklen-
burgsche driekleur wapperden boven de
mijngebouwen.
Om 2 uur reed de priuselijke wagen, met
4 schimmels bespannen, het plein op. Prins
Hendrik zat achterin, met baron vou Pelzer
Berensberg, directeur der mijn, naast zich.
Voorin zaten 's Prinsen adjudant en de
Bergassessor Mtlller, commissaris der mijn.
Zonder veel oponthoud, na korie voor
stelling der aauwezige mijnautoriteiten en
eventjes omkleeden, werd in de lift gestapt
en ging 't langzaam naar beneden.
Baron Von Pelzer, de ingenieur der mijnen
Blankevoort en assessor Mülier vergezelde»
den Prins.
De Prins en alle deden van zijn gevolg in
de mijn droegen eeu mijnlamp. Die des
P>iusen was vau zilver. Ze werd Zijne K.
Hoogheid door baroD Von Pelzer als her
innering ten geschenke aangeboden en
welwillend aanvaard.
De tocht door de mijn duurde auderhalt
uur. Voor alles tooude de Prins belangstel
ling. De hoofdgangen werden in kolen wa
gentjes, door mijnwerkers voortgeduwd,
'bezichtigd. Doch ook tot in de lage zijgangen
drong de Prins door. Daar zag hij het
mijnwerk in vollen omvang. Er werd eeu gat
in een koleolaag geboord, dat met buskruit
gevuld, de lont daarmee in contact gebracht,
deze aangestoken, de ontploffing op voor-
zichtigen afstand bijgewoond, haar uitwerking
geconstateerd.
De gewone houwers die het hoog gezel
schap van uit hoekeu en zijgangen met eeu
krachtig Glück Auf lygroetten, maar overigeas
ongestoord bleven voortwerken werdeu
ook aan het werk gezien.
De Prius wilde blijkbaar van alles het zijne
hebben. Hij bukte zich als de beste eu bleef
in half liggende houding op de uitgehouwen
kolen rustend met belangstelling het werk
Drutien. Na 23 jaren lang in het café
van den Heer C. van Huiten te zijn ge-
vestigi zal a. s. Maandag onze Harmonie
„De Eeudrachl" verhuizen naar het café
van den Heer M. Pulles.
Onwillekeurig komt ous het spreekwoord
voor den geestAls men eeu oude boom
verplant leeft hij niet lang meer
Kuutshouvei, In de raadsvergadering van
deze week is nog met 7 tegen 5 stemmen
besloten de straatbelasting af ie schaffen.
Verder werd nog f 1000 op de begrooting uit
getrokken voor het planten van boomen langs
de wegen.
De harmoniën „Euphonia" en „Apolio
zullen een concert geven ten bate van het
fonds voor de weduwen en wezen der Boeren.
Capelle. Vergadering van de Landbouw-
vereeniging Capelle, Vrijhoeven—Cappel en
Sprang, op Woensdag 8 October 1902, des
avonds ten uur bij den heer L. F. vau
Dongen te Capelle.
Aan de orde
1. Rekening over 19011902.
2. Benoeming 2 ledeu san 't Bestuur,
(periodieke aftreding.)
3. Aanvrage om lid te worden.
4. A nschaffing van Hulpmeststoffen en
Vee lerartikelen.
Dussen, 3 Oct. Dat een groot deel der
gemeente Dussen tengevolge van 't graven
van den Nieuwen Maasmond, vooral ook
wat 't drinkwater betreft, in veel slechteren
toestand is gekomen als 't oorspronkelijk
was, is algemeen bekend. Heel wat papier
is reeds verbruikt om hierin verbeteriug te
verkrijgen. Eindelijk is meu deze week
begonueu den zoogenaamden „vloeisloot",
die vroeger tweemaal per dag versch water
verschafte en nu reeds zeer lang in verval
was, wat op te knappen. Men vreest echter
zeer, dat deze verbetering maar een halve
maatregel zal blijken en de volksgezondheid
nog niet in die mate daarmede gebaat zal
wezen, als wel te wenschen was.
beschouwen. Telkens sprak de Prius zijne
is de geluksaaakondiging van Sumuul Heck-
scüer senr. iu Hamburg welke zich in dit
uoramer van onze courant bev'ndt. Dit huis
heelt zich door zijn prompte en stilzwijgende
Uitbetaling der hier en in den omtrek ge
wonnen bijdragen eene zoo goede naam
verworven, dat wij al onze lezers aanbevelen
op deze aauertentie acht te geven.
Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.
Mijnheer de liedacteur.
Zooals de laatste berichten luiden, zal
hooge tevredenheid uit over de io
mijn eu de voortreffelijke voorzorgen tegen
gevaren.
Na afloop
van deo tocht door de gangen
ZExcellentie de Minister van Financiën,
alvorens zijn tarief-herziening in de Kamer
aan de orde te brengen, hierover de Kamers
richlingdër v.n Koophandel in ons land raadplegen
Nu behoef ik liter van u geeu plaats
ruimte te vragen om den industrieelen van
deze streek vooral de schoenfabrikanten tot
