Nummer 83.
Zondag 19 October 1902.
25e Jaargang.
f
Tweede Blad.
■mn
Al doende leert men.
BUITENLAND
Amerika.
BINNE'NLAWD.
Frankrijk.
Engeland.
homasslakkenmeel
Kaïniet.
of
Duitschland.
■ii mmtr
UITVOERINGEN.
-Sfli flEBEfiZSS^MMBaMBBSHBIWHMMEMia
E££S
De Echo van het Zuiden
WAALWIJK.
Op Zondag 19 Oct. 1902, des namid
dags om 12 uur, zal door de Liedertafel
„Oefening en Vermaak", van Waalwijk en
Besoijen, op de zaal „Musis Sacrum" worden
uitgevoerd
PROGRAMMA AD LIBITUM.
Van het theoretische onderwijs gaat men
allengskens meer over tot het praktische
onderwijs.
Meer en meer begrijpt men het woord-
van Dr. Borgman, scholen moeten zijn or
ganismen, die zich ontwikkelen door en ten
behoeve van de maatschappij.
Het* herlialingsonderwijs zal meer en
meer het karakter krijgen van vakonderwijs
naar plaatselijke behoeften georganiseerd.
Gebaseerd op algemeene ontwikkeling is
het vakonderwijs eene voorbereiding voor
de praktijk in den arbeid, die het meest
nationaal is, als bouwen, kleeden—voedsel-
versehatfen, werktuigkunde, handel enz.
Zoo in de lederindustrie tracht
men te komen tot curcussen, waar men de
technologie van het leder wetenschappelijk,
methodisch kan leeren in de suikerindustrie
tot mechanische technologie van dit bedrijf
om door flinke theoretisch en eenigszins
praktisch geoefende jongelieden uit Neder
land de Indische suikerindustrie te bevor
deren.
Wat zou, zegt Dr. Borgman in het on
misbaar „Katholiek Sociaal Weekblad",,
het onderwijs in de ledertechnologie Twente
en Noordbrabant direct helpen en tot
meerderen bloei brengen.
Voor de meisjes zou dan het herlialings
onderwijs hoofdzakelijk bestaan in huishoud-
ouderwijs, b.v. kooken, wasschen, strijken,
vorstellen en weet ik het wat al meer.
Men vergeet te zeer dat de roeping van
liet meisje op de eerste plaats huismoeder
is. Bij het emancipeeren der vrouw denkt
men er te weinig aan dat het huisgezin, de
grondslag der maatschappelijke samenloving,
terecht op de eerste plaats hare eischen
stelt. Vooral in huishoud-onderwijs li e d e n
ten dage zoo noodig. Meisjes leeren op
't fabriek geld verdienen, maar zij leeren
niet het nuttig te besteden.
G. Bulten schrijft terecht in het K. S.
W. de vrouw moet het geheim kennen
niet een dikwijls karig loon door orde en
netheid voor haar man een aangenaam
tehuis te scheppen.
Hot huiselijk leren kan door een man
niet geleefd worden te midden van op
waggelende stoelen, verspreide kleding
stukken, aan tafels, overvol van onrein en
geschonden vaatwerk, bij afgescheurd be
hangsel en gerafelde gordijnen. De man
wordt natuurlijk uithuizig en krijgt te doen
mot iiet alcohol vraagstuk.
Het ÜuitSche volk heeft op dit gebied
reeds krachtige daden gesteld.
Het K. S-, W. geeft in het laatste nummer
weer bericht dat ook te Munster eene huis
hond-school is opgericht. Het onderricht
wórdt gegeven door Eerw. Zusters van de
Goddelijke Voorzienigheid. Minister en
Bisschop hechten hunne goedkeuring er aan
Door daden in dien geest kan de wensch
vu a H M. Koningin-Moeder in vervulling
ga;1.'-, kan ons land groot worden in alles
waarin oen klein land groot kan zijn.
Onderwijs wordt er genoeg gegeven, maar
vaak niet praktisch genoeg.
He ondervinding leert veel te verbeteren.
Och Al doende leert men.
Christelijke Democratie.
Doch ik wou in dit opstel er op wijzen, dat
thomasphosphaat moet gepaard gaan met
„kaïuiet." Algemeen gelooft men, dat het
thomasphosphaatmeel vooral daardoor zoo
gunstig werkt, dat door zijn gebruik de groei
der vlinderbloemige weideplanten, m. a. w.
dus de verschillende klavers zeer bevorderd
wordt. Dit is nu niet juist. Het is niet het
phosphorzuur alleen, maar in de eerste plaats
de kali, die den groei der vlinderbloemigen
in de haui. werkt. Uit vroegere proeven,
gedaan door Lames en Gilbert bleek, dat
men kreeg
zonder bemesting 6,89% vlinderbloemig,
met phosphorzuur
alleen2,60°/0
met phosphorzuur
en kali zonder stikstof 24,09% t>
met phosphorzuur
kali en stikstof 0,00%
Het spreekt van zelf, dat men hieruit niet
de gevolgtrekking kan makcD, dat men bij
een stikstof bemesting geon vlinderbloemen
in de weide zou hebben, maar wel, dat dc
stikstof de klavers verdringt en eenzijdige
Flora van grassen doet ontstaan. Een be
mesting met phosporhzuur alleen heeft on
geveer hetzelfde gevolg. Doch een gepaste
bemesting van kali en phosphorzuur doet
het aantal vlinderbloemen toenemen. Daarom
moet men bij het bemesten der weide kal—
niet en thomasslakkenmeel in gepaste hoe
veelheid en in de juiste verhouding gebruiken.
De dikwijls gebruikte verhouding van 3 kg.
thomasslakkenmeel t:gen 2 kg. kainiet is
totaal verkeerd, daar de weide planten zoowel
klavers als grassen, de kali en het phosphor
zuur in geheel andere verhouding opnemen,
dan zij in bovengenoemde hoeveelheden voor
komen. De verhouding zou juist audersom
moeten zijn, zoodat men naast twee baaltjes
thcmasslakenmeel minstens 3 a 4 baaltjes
kainiet moet gebruiken.
De landbouwers, die tot hedeu geen kainiet
op de weide gebruikt hebben, raad ik ten
sterkste aan dit najaar voor huu verschillende
gras en hooilanden naast het thomasslakken
meel of het superphosphaat ook kainiet te
bestellen. WanDeer zij eenmaal een proef
genomen hebben met een dergelijke bemesting
zullen zij volgende jaren zeker in die richting
doorgaan, als zij acht slaan op de grootere
opbrengst en den aard der grassen en klavers
die de weide opbrengen.
De werkstaking is gelukkig geëindigd
een commité uit werklieden en werkgevers
heeft het geschil naai beider genoegen weten
te beslechten.
Hoe de juiste toestand is in Venezuela
Columbie en Haïti, kan niemand beoordeelen
Gedurig komen zeer tegenstrijdige berichten.
Omtrent het gerucht waarvan wij in ons
vorig nummer melding maakte verluidt
als volgt
Volgens een alhier uit Willemstad ontvangen
telegram, is aldaar bericht "ontvangeu
dat de strijd nabij La Victoria Maandag
begonnen voortgezet is zonder eenig be
paald resultaat. Er nam slechts een deel
der opstandelingen deel aan. De regeering
verloor 247 man en de opstandelingen 310
man. Men meent, dat Valencia verloreu is.
De zitting der Kamer in Frankrijk is ge
opend. Direct werd, begrijpelijkerwijze de
aanval begonnen op de vrijheidslievende
regeeringsmannen der republiek.
Baudry d'Assou schoot de eerste wel wat
onpraktisch zware bom at door een voorstel
in te dienen, waarbij het ministerie in staat
van beschuldiging zou worden gesteld. Het
projectiel sloeg terug tegeu een meerderheid
van 361 stemmen.
Maar de Kamer was terstond bereid den
strijd te beginnen over de meer zuiver
gestelde vraag was de sluitiug der klooster
scholen rechtvaardig of eigenlijkwas zij
wettelijk, want recht en wet zijn helaas
niet altijd indentiek.
Daarop streden dapper graaf r'.'Aunis,
graaf de Mtin e. a. maar of het hielp, mm
zie de telegrammen.
wel niet allen
de noodzakelijkheid
o.' vele landbouwers en veehouders
breekt' weldra de tijd aan meststoffen te be
stellen voor de weide. Nog
ïoerdrongen van
O'ïk de weiden te bemesten, maar men ziet
toch teeds op vele plaatsen, dat er verandering
kom' in de oude manier van doen en dat
men ook de weide bemest. Wanneer ik zoo
l wélke raestoffen voor de weide het meest
V uikt worden, vrees ik tcch, dat de weide
fc ting eenigszins eenzijdig geschiedt,
t Vin-ent in 't algemeen, dat een phosphaac-
bem sting voldoende is en men bestelt
i homasslakken meel. Inderdaad is thomas
slakkenmeel voor de weide zeer aan te bevelen
In het Engelsch Lagerhuis stelde Balfour
aan de orde de onderwijswet en een crediet
tot vervulling der vredeswaarden.
De lersche leden verzoch'en, dat er gele
genheid zou worden gegeven om den toestand
van Ierland te bespreken. Balfour weigerde.
Na een langdurige beraadslaging stelde
Balfour voor, het debat te sluiten.
Toen stond John O'Donuell, een lersche
nationalist, op om de beraadslaging voort te
zetten. De voorzitter riep hem tot de orde,
maar O'Donnell. weigerde te gaan zitten en
trachtte, temidden van gedruisch en de
toejuichingen der Ieren, met spreken door
te gaan. Al sprekende verliet hij de banken
der Ieren, liep de middenruimte over en
vlak voor Balfour blijvende staan, schreeuwde
hij het slot vau zijn rede den minister in
het gezicht.
Eerst dacht men, dat hij Balfour te lijt
wilde, maar toen hij zijn rede geëindigd had,
keerde hij rustig naar zijn plaats terug.
Balfour bleef heldhaftig kalm en O'Doonel 1
werd vau 'tHuis uitgesloten met groote
meerderheid.
De Boerengeneraals zijn Donderdag om
51/2 uur te Berlijn en roet een on
beschrijfelijk enthousiasme nog grooter dan
waar ook ontvangen. Het zou ons te
ver voeren wederom in alle bijzonderheden
te treden. 700.000 mark is opgehaald, 7e mil-
lioen is reeds voor de Boeren gebru-kt,
200.000 werd heD overhandigd, benevens nog
verschillende andere giften.
Talrijke toespraken werden gehouden en
geen enkel incideut is voorgevallen.
WAALWIJK, 18 October 1902.
intercommunaal Telefoonnet.
De Kamer van Koophandel en Fabrieken
te Waalwijk richtte zich per adres tot den
Minister van Waterstaat, Handel en Nijver
heid, met het dringende verzoek, het daar
heen te willen leiden, dat Waalwijk als
middenpunt der nijvere Langstraat aange
sloten worde aan het Intercommunale
Telefoonnet. Zij acht deze nuttige eu voor
de eischen des tijds noodzakelijke instelling
zeer in het belaug dezer plaats en omstreken
welke met haar talrijke en groote fabrieken,
met hare nijverheid en haar handel zeer
zeker niet achter behoeft te staan bij zoo
veel andere, reeds aangesloten gemeenten.
Levensverzekering-Maatschappij Noord—
Braband.
Het is ons een waar genoegen te mogen
vermelden, dat onze gemeente wederom een
monumentaal gebouw rijker is geworden.
Alles toch wat kan bijdragen tot de ver
fraaiing eener plaats, heeft ook indirect
grooten invloed op de nijverheid welke
aldaar wordt uitgeoefend en komt den in
woners, den een in mindere, den ander in
meerdere mate 3teeds ten goede.
Het gebouw der Levensverzekering-Maat
schappij Nuord-Braband nadert thans zijne
voltooiing. Opgetrokken in gemengd Oud-
Hollandschen stijl maakt het met zijnen
fraaien toren, zijn met kunstig smeedwerk
versierde vensters, zijn balkons, wapens en
verdere versieringen in den gevel, waar
onder de afbeelding van het oude raadhuis,
dat hier eenmaal stond, een bij uitstek gunsti-
gen indruk.
Ook het inwendige beantwoordt geheel
aan de uitwendige pracht.
De vestibule van het kantoor is een
waar kunststuk en moet op ieder, die ook
maar een weinig schoonheidsgevoel bezit,
grooten indruk maken. Waar men het oog
ook wendt overal ziet het kunstig beeld
houwwerk, prachtige met bloemen en wapens
versierde glazen en blinkend marmeren
trappen.
Het eigenlijke kantoor, waarin bijna
dertig klerken een ruime plaats kunnen
vinden, beantwoordt in alle opzichten aan
de eischen welk aan zulk een inrichting
gesteld kunnen worden en zoo is het met
alle vertrekken. Overal vindt men het
schoone met het nuttige en practische ver-
eenigd.
Ook het gedeelte dat tot woouhuis is
ingericht valt zeer te roemen.
Kortom het heele gebouw is een sieraad,
dat wij, leeken op bouwkundig gebied, toch
niet voldoende naar waarde kunnen schatten.
Het strekt den talentvollen architect, den
heer Bouman uit Tilburg, die ook gelijk
bekend is het bestek der St. Antoniuskerk
maakte, tot groote eerc, zulk een groot plan
ontworpen te hebben.
Een woord van lof mag ook zeker niet
onthouden worden aan dan aannemer den
heer De Waal uit Tilburg, die het werk
op zulk een onberispelijke wijze afleverde.
Van harte hopen wij, dat de Maatschappij
die zulk een gebouw hier deed verrijzen,
door eene nog grootere uitbreiding, zoo hier
als elders, een vergoeding moge vinden voor
de hooge kosten, welke zij zich voor dezen
bouw heeft getroost en dat haar reputatie
die zij in geheel Nederland geniet, nog
zal stijgen, haar naam op het gebied van
levensverzekering steeds grooter zal worden.
De Tram.
Het volgend jaar zal behandeld worden
1Onderwijs in de aardrijkskunde door den
heer v. d. Horst van Kaatsheuvel. 2. De
kleine Johannes van Fr. v. Eden door den
heer A. Princen alhier. 3. Een blik op den
toestand der Langstraat gedurende de Mid
deleeuwen door den J. v. d. Hammen van
Besoijen. 4. Hel teekenonderwijs op dc L. S.
door deu heer A. Froklage alhier. 5. Rap
port over de schoolvergaderingen in Waal
wijk door den heer A. G. Pulles alhier.
6. Herstellingsoord te Lunteren door den
heer Neuteboom van Capelle.
Voorts werd nog bepaald, dat de voor
jaarsvergadering voortaan zal gehouden
worden den tweeden üiusdag in de maaud
Maart en niet meer in April met het oog
op de examens voor de hulpacte.
Muzikale avond.
Naar wij uit goede bron vernemen, zal
de Heer A. Gerris-Siraons, ons, begin No
vember, weer^eeu aangename, gezellige avond
bezorgen. Op de zaal Musis Sacrum zal bij
genoegzame deelneming den tweeden of derden
Zaterdag in November eeu groot vocaal en
instrumentaal Coucert gegeven worden, door
de Heeren W. v. Son, tenorKallenbach
vioolBern Rehl Cello en pianist
Dezer dagen zal de ondernemer een lijst
ter inteekening laten circuleereu en wij
twijfelen niet of meer dan genoegzame deel
name zal volgen, want ons staat, afgaande
op hst coucert van genoemde Heeren van
't vorig jaar een genotvolle, prachtige avond
te wachten.
Dc tram vordert goed er wordt gewerkt
met een ploeg van 25 h 30 man. Half
November hoopt men behoudens bijzondere
gebeurtenissen, in exploitatie te zijn.
Onderwijzersvcsgadering.
In aansluiting met ons verslag der onder
wijzers-vergadering in ons vorig nummer
nog het volgende:
St. Crispijn.
Maandag a. s. de3 namiddags ten 3 ure
zal de Harmonie, St. Crispijn eene muzi
kale wandeling door onze gemeente maken.
Hieraan zal ook deelnemen de Gilde St.
Crispijn eu Crispinianus dit alles ter vie
ring van haar patroonfeest.
Des avonds, zullen Gilde en Harmonie zich
Tereenigen in het café van den Heer var.
Drunen-Jansen om deel te nemen aan een
gezamenlijke feestdisch.
Laten wij hopen dat het weder gunstiger
is dan heden, dan voorzeker'zal het niet alleen
feest zijn voor de gilde en hare Harmonie
maar ook voor alle volgelingen van St. Crispijn
en Crispianus.
Oefening in Wapenhandel.
De oefeningen in den wapenhandel zijn
wederom begonnen. Zij worden gehouden
eiken Dinsdag en Donderdag van de week
in het hotel „De Twee Kolommen"
alhier en wel op Dinsdag van half twaalf
tot half twee en op Donderdag van half
zes tot half acht. Er hebben zich reeds ruim
30 jongelingen aangemeld.
Uitvoering.
Dat de vereenigingen hier welig tieren
is bekend en verdwijnt er nu en dan al
eens een, een oogeoblik later verschijnt zij
weer als een frisch plantje boven den grond
Thans is 't weer een tooneelvereeniging
genaamd „Ons Genoegen" die hare intrede
op het wereld tooiipel doet. Zij geeft op
Maandag 17 November een uitvoering ip
de zaal bij den Heer G. Smolders, in de
2e Zeine en wel met medewerking van
het gezelschap „De Weerbaarheid* beide
gevestigd bij den heer Smolders. Eenige
comische voordrachten zullen worden gege
ven, alsook twee kluchtspelen „Schuiven
gaan ze" en Kees Pimpel voor het
gerecht" terwijl de gebroeders Versteeg
eenige zangnummers zullen ten beste geven.
Het feest wordt opgeluisterd door mu
ziek.
Diefstal.
Ziet men menige huismoeder een tevre
den blik werpen bij het inkoopen van haar
voorraad kooien, men wil ze nog goed-
kooper hebben dan hij thnns is. Waren
al reeds bij verschillende landbouwers witte
en roode kooien ontvreemd, dezer dagen
moest het den tuin van den landbouwer
A. v. H. in de tweede Zeine ontgelden en
is deze bijna totaal leeggeplunderd. En
hoewel onze wakkere veldwachter alles reeds
in 't werk stelde om de dieven op te sporen,de
kool is verdwenen en dient wellicht reeds
als winterprovisie voor een „zorgzame"
huismoeder.
Koiffincndicfstal.
Eenige dagen geleden .werden te Baard
wijk ten nadeele van A. S. zes stuks konijnen
ontvreemd.
Meermalen valt dat hier en elders voor zonder
dat de daders te achterhalen zijn, doch deze
keer werden de verloren konijnen door de
eigenaars bij eeu opkooper teruggekocht, die
natuurlijk den verkooper moest keuuen en
waardoor] de dader bekend werd en deze de
dans thans niet zal ontspringen.
Een flink geschenk.
Laatstleden Zaterdag vertrok van Schiedam
de familie VV. C. Janson, die, na gedurende
eenige maanden in het moordkamp van
Middelburg (Transvaal) te hebben doorge
bracht, naar Nederland was gekomen en
een liefderijke opname en verzorging had
gevonden in het Tehuis voor echtgenooten
van strijdende mannen. Deze familie is een
van de gezinnen van het door Smith Dorrieu
verwoeste dorp Dullstroomwaarvan de
mannen en vaders tot het uiterste hebben
gestreden en eerst laatstleden 10 Juni de
wapens hebben neergelegd terwijl huo
vrpuwen eu kinderen iq gevangenschap
werden weggevoerd.
Met deze familie hebben eenigen vrienden
van den hier te lande vertoevenden beer
J. II. Janson Jr., door bemiddeling van
notaris A. G. Mulié van Kaatsheuvel, eene
kist meegegeven, bevattende 200 paren
vrouwen- en kinderschoenen. Deze schoenen
zijn van uit Noordbrabaut ter beschikking
gesteld van den heer Janson, om te worden
uitgedeeld aan de bewoners van de om
streken van Dullstroom, wier magistraat hij
vele jaren is geweest.
De heer Janson heeft ter uitdeeling van
deze hoogst welkome gift als commissie aan
gewezen de heeren T. N. II. Janson, M.
P. Faute, veldkornot van de wijk Steen-
kpmpsberg en L. C. Laubscher, ouderling
van de Ned. Hervormde gemeente van
Gijdenburg, allen wonende in de streek
waar eenmaal het dorp Dullstroom \vas
gelegen-
Een eeresaluut aan den lieer Notaris
Mulié, die reeds zoo machtig veel voor 4e
Boeren heeft gedaan, en ook wederom van
deze edele daad de ziel is.
Uit de Hofwereld.
Volgens buitenlandsche bladen verkeeit
H. M. de Koningin in gezegende omstandig
heden en kan de blijde gebeurtenis tegen
Ajpril of Maart worden tegemoetgeziqn.
Z. K. U. Prins Hendrik te Aken.
Men schrijft uit Aken d,d. 15 October
a^n de L. K.
Z. K. H. Prins Hendrik bezocht heden
middag met zijn adjudant de stoeterij van
Meulenbergh op het landgoed Hoffstadt bij
Herzogenrath. In een gereserveerde tram-
rjjtuig reed de prins naar Herzogenrath,
waar hij door den landheer en den consul
yan Nederland jonkheer von Pelser Bereus-
berg werd ontvangen.
Gisterenavond waren de regeeringspresi-
dent von Hartmann, diens schoonzoon land
raad Pastoor en twee hoogere jachtambte-
naren bij den Prins aan tafel genoodigd.
Eergisteren bezichtigde Z. K. 11. de
glasblazerij van Gebrs. Siegwart Co. te
Stolberg- De Prins kwam om 3 uur 's mid
dags, vergezeld door .zijn adjudant en den
landraad Pastoor, da^r aan, alwaar de di
rectie hem ontving, rondgeleidde en de
i^oodige inlichtingen verstrekte. Bijzonder
veel belapg stelde de Prins in het maken
yan gekleurde signaalglazen voor spoorweg
en marinegebruik.
De bezichtiging duurde anderhalf uur,
Jvia nog eenigen tijd Jen huize yen dgn
directeur, den heer Stang, vertoefd te hebben
keerde Z. K. H. om 6 uur Aken terug.
Prins Hendrik te Valkenberg.
Z. K. H. Prins Hendrik bracht Donder
dag een bezoek aan Valkenberg. Hij maak,te
pen rijtoer door 't schoone Geuldal, bezocht
,de beroemde grot en de oude ruine.
De commissaris der Koningin in Limburg
.en de burgemeester van Valkpubprg ,Tpr-
gezelden Z. H. die zijne bijzondere inge
nomenheid over dit heerlijk bezoek betuigde.
Wielr(]den.
Aau de wielerwedstrijden die aaustaanden
Zondag tot sluiting van het seizoen op de
Bredasche baan gehouden worden, is een
nummer toegevoegd. Het programma luidt
th ins als volgt
I. Wedstrijd om deu brassard van dpn
Nederl. wielerbond korten afstand.
II. 5 K.M. zonder gangmakng tusschen
Dop uit Lochem, Diehle en Vonk uit
's-Gravenhage en v. Groeneveld (Woerden).
III. 25 K.M. met gangmaking, Smout
(Bergen op Zoom) tegen winnaar en 2de
van No. II.
IV. 5 K.M. multiplettes, waaraan o.a.
wordt deelgenomen door de quintoplette
Fack uit Amsterdam.
De „Christen Democraat".
Wij -ontvingen het eerste nummer van de
„Christen-Democraat, weekblad voor Neder
land" onder hoofdredactie vau A. P. Staal
man en mr. T. de Vries „met medewer
king van verschillende bekende partijge
noten.*
Het bureau is gevestigd Den Helder.
