Nummer 87. Zaterdag 1 November 1902. 25e Jaargang. Toegewijd aan Handel, industrie en Gemeentebelangen. Eerste Blad. Tentoonstelling iNTONio nmm. Aft TOON TIELEN, Dit nummer bestaat uit twee bladen. FBV1LLSTOS. ÜITGEV E II Schoen- en Ledcrinduslrie en aanverwante artikelen. De Echo van het Zuiden, Waahvijkstlie an Laagstraatsete Courant, Dit Blad verschijnt Woensdag- en A bonnementsprijs per 3 maand Franco per post door liet geheele rijk f Brieveningezonden stukken gelden Uitgever. IS X3«WBBHWHBaBB32KMeï**HBK Zaterdagavond, en f0."5. 0.90. enz., franco te zenden aan den OVERAL VERKRIJGBAAR VAN Toen we in het nummer van 17 Augus tus 1.1. van ons blad een verslag gaven van de eerste vergadering van het comité voor de tentoonstelling, beloofden we in een vol gend nummer breedvoeriger op een en ander terug le komen. Dat zulks zoolang achter- wege bleef, vindt zijn grond in verschilende 1 oorzaken. Was toen eerst het comité gecon stitueerd en was het zeer zeker met de beste voornemens bezield om bet opgezette plan tot een goed einde te brengen, toch nog wist men niet, hoe dit plan vooral in Waalwijk, maar ook in Nederland zou worden begroet. Dat was een der hoofdoor zaken, dat we eerst hebben toegezien, alvo rens de aaak in ruimer zin tc bespreken. Maar thans nu bet comité van alle zijden, in Waalwijk, Noordbrabant, ja in geheel Nedeiland en zelfs verre buiten de grenzen van ons land de ondubbelziunigste blijken sympathie en steun ontvangen heeft, nu de hooggeplaatste personen, de grootste nooit A. C. v. D. H. 37 jt Auteursrecht verzekerd volgens de wet.) Helaas, heer, gij zult verstoord op mij worden. Volstrekt niet, spreek, gij maakt mij nieuwsgierig. Welnu, ze zeiden: De mufti deed beter met zelf den Ramadan te houden. Hij, die dagelijks zwelgpartijen aanricht, heeft geen recht het blijde Bairamfeest mee te vieren. Meer kon ik niet hooren. Hadji keek zijn vader veelbeteekenend aan. Het was nu zonneklaar, dat een of meer slaven met vijanden van den heerscher der hoofdstad Fez gemeeue zaken maakten. Ook zou het naar zijne meening niet moeilijk zijn te weten, wie die zoo evengenoemde woorden geuit had. De raufli gevoelde zich niets op zijn gemak. De verklaring van Lucia stemde geheel overeen met het ver moeden van den mufti. Zeg mij eens, Lucia, ging hij voort, weet ge nu heelemaal niets van eene samenzwering of van eenig beraamd plan. - Daar weet ik niets van, genadige heer. Waarom dreigt ge mij dan zoo met de woorden. Vandaag ik, morgen gij? Dat is volstrekt geen bedreiging; ik wil daarmede alleen zeggen, dat gij mij heden ter dood kunt laten brengen, doch dat de almachtige God morgen, overmorgen of wanneer dan ook u eveneens voor zijnen rechterstoel kan roepen. Gij gelooft dus, dat ik eene onvergeeflijke misdaad zou begaan, zoo ik u wegens uwe hardnekkigheid ter dood liet brengen De genadige mufti geve zelf het antwoord op deze vraag. Ik kan niet raden, wat zijn geweten hem zegt. Meisje, uwe onbeschaamdheid gaat ver. Hadt gij mij niet zoo openhartig geantwoord, ik zou u industrieele en bekwaamste vakmannen bun naam aan die tentoonstelling hebben ver bonden, om deze met financieelen en moreelen steun, met raad en daad bij te staan, nu achten wij bet tijdstip daar om onze meening over de plannen die beslaan op deze plaats, in ons blad, dat steeds de belangen der industrie zoo ernstig heeft voorgestaan, uiteen te zetten. En dan zullen we beginnen met te verklaren, dat de tentoonstelling onze volste sympathie bezit, dat wij hulde brengen aan diegenen, die er het) initiatief toe namen, dat Waalwijk grootsch moet zijn, dat die ten toonstelling van schoen- en leder-industrie in bare gemeente plaats beeft en dat dan ook van alle zijden, de een meer, de ander minder, ieder naar zijn vermogen moet mee werken, oin deze tentoonstelling zoo schit terend mogelijk te doen zijn, moet meewer ken tot een succes, waarop geheel Waalwijk tot in 't verste nageslacht, ja geheel Neder land trotscb kan zijn. Eu waarom hebben wij deze tentoonstel ling zoo hoog en verwachten wij daarvan zooveel Ten eerste om 't doel. Wij allen, zonder uitzondering, weten dat de toestand van schoen- en lederindu strie in 't geheel niet rooskleurig is. De vroegere bloei van deze takken van nijver heid, waarvan voor onze gemeente en voor de geheele streek zooveel afhangt is sinds lang voorbij. Wij behoeven 't niet te ver bloemen, dat de toestand sedert jaren ongun stig genoemd moet worden. Iedereen moet dit, boe ongaarne ook, erkennen. De Kamer van Koophandel nog stelt in haar laatste verslag, de vraag „Is de toe stand der lederindustrie w e r k e 1 ij k zoo slecht dat er reden tot ernstige bezorgdheid de toekomst bestaat en het antwoord voor daarop luidtHierop moeten wij tot onze spijt bevestigend antwoorden. Ziedaar nog eene bevestiging van een in deze zeker tot oordeelen bevoegd lichaam. Den laatsten tijd zien we gelukkig eenige lichtpunten verrijzen; door energieke fabri kanten is alles in 't werk gesteld, de nieuwste uitvindingen zijn aangewend om met het buitenland te kunnen concurreeren en zeer zeker reeds met succes, 't Neemt echter niet weg dat de toestand nog in vele zaken ver betering eischt. Als we daarvan overtuigd zijn, en ook om de pogingen ten goede van flinke man nen met alle kracht te steunen, is 't voor ons allen in deze plaats en streek een WAALWIJK. dure plicht, alle doeltreffende middelen aan te wenden om nog steeds meer en meer verbetering te brengen in die takken van nijverheid, die aan duizenden in onze gemeente en daarbuiten brood verschaffen, van welker bloei, veel, ja bijna alles afhangt. En tot die middelen behoort zeer zeker eene tentoonstelling van schoen- en leder industrie en aanverwante artikelen, die in Waalwijk, de laatste week van Augustus 1903 zal worden gehouden. De tentoon stelling die zoo groot en grootsch mogelijk wordt aangepakt, zal talrijke nieuwe vin dingen op 't gebied van machine-wezen geven, zoowel voor schoen- als lederfabri- cage. De leclerhandelaren zullen u de fijnste artikelen presenteeren, de schoenfabrikanten zullen een-keur van fijn schoeisel exposeer en en de schoenwinkeliers zullen hier de ware adressen leeren kennen, in één woord, de verschillende ingekomen aanvragen tot ex- poseeren en de verdere toezeggingen daar omtrent, zijn van dien aard, dat we ge rust kunnen zeggen, dat de tentoonstelling eene eerste plaats zal innemen de rij der vaktentoonstellingen in den tegenwoordige tijd, waar dan ook gehouden. Het zal dan ook niet noodig zijn het groote, onwaar deerbare nut van eene tentoonstelling; vooral een als deze nog verder uiteen te zetten. Ieder industrieel op elk gebied weet dit bij ondervinding, maar hier neme men nog bij in aanmerking dat het uitsluitend is eene tentoonstelling van schoen- en leder industrie en aanverwante artikelen. De fabrikant, zoowel iu schoenen als leder die op deze tentoonstelling een bekroning verwerft, zal grooten naam en daardoor goede zaken maken en daarbij bestaat bij 't comité der tentoonstelling o. i. een mooi en doeltreffend idee, nl. het bekronen met geldprijzen der werklieden b.v. voor de fijnste coupe, beste stikwerk euz. terwijl ook eene tentoonstelling van in den wedstrijd in 't patronen-maken bekroonde werken zal plaats hebben. Men ziet dus dat èn fabrikant, èn werk man, èn afnemer en daardoor 't vak, de industrie en verder allen, het grootste be lang bij deze tentoonstelling zullen hebben, want door deze tentoonstelling zullen hebben, industrién in bloei toenemen, vakkennis verrijkt worden. Maar ook op landbouw-gebied zal tijdens deze tentooustellingsdagen in Waalwijk voor den landbouwer, paarden- en veehandelaar Advertf.ntiEn 17 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, groote letters naar plaatsruimte. Adverteutiën Smaal ter plaatsing opgegeven, worden Umaal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en advertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeelige contracten gesloten. Reclames 15 cent per regel, nog heden-nacht ter dood hebben laten brengen. Gij zijt echter nog niet van mij af. Ik zol u voorloopig laten opsluiten en later beslissen, wat ik met u doen zal, Wee denger.e, die iets tegen mij durft ondernemen, en zoo er iets voorvalt morgen of gedurende het Bairamfeest. zal ik u voor de meest schuldige houdeD, wijl gij mij van te voren had kunnen inlichten. Fibo, breng haar weer naar de plaats, van waar zij gekomen is. Lucia boog en ging heen. Bij den uitgang der deur gekomen, riep de mufti haar nog een maal terug. Zeg mij eens, welke tooverformulen gij gesproken hebt, toen Fibo voor den tweeden maal bij u kwam. Tooverformulen, genadige heer vroeg Lucia verwonderd. Juist, tooverformulen, houdt je maar niet zoo onnoozel. Fibo heeft het zelf gehoord; hij kon echter uit uw geharrewar geen wijs worden. Lucia had moeite zich goed te houden. Hoe kon de opperste leeraar der hoogeschool lmar zulke dwaze vragen doen Genadige heer, sprak zij, ik weet niet eens wat tooverij is. Hoe zal ik dus uwe vraag beantwoorden Altemaal uitvluchten, riep de mufti, wend nu maar geeD onwetendheid voor ik wil weten, wat gij gezegd hebt. Alsnu sprak Lucia in het Spaansch rSchenk mij de kracht, om tot het einde te volharden.* Was het zoo, Fibo? Ja, genadige heer, antwoordde Fibo, die gaarne aan het onderhoud een einde had, wijl hij gedurig de vlammende blikken van Hadji op zich gevestigd zag. Op een wenk van den mufti voerde Fibo de jonge dochter weg. Welnu, Hadji? Welnu, vader, sprak deze, zijt ge nu gerust?. Ziet gc nu niet zonneklaar, hoe onschuldig zij is Stemden hare woorden niet geheel met de mijne overeen Eu had ik ongelijk, toen ik zeide, dat on«s eigen elaven u in een slecht daglicht stellen Jammer dat ze niet heeft kunnen zien, wie op dien avond met elkaar in een gesprek gewikkeld waren; dan hadden wij opeens de oplossing van het geheele geheim. Nu moeten wij dubbel op onze hoede zijn, èn door de en liefhebber op eene bijzondere wijza te uitgestrooide praatjes door ons gedrag te logen- d< UWWI profileren vallen. Zooals wij in ons vorig nummer mededeelden, is eene commissie gevormd uit leden van het tentoonstellings comité en bestuursleden der afdeeiing „Lang straat* der Noordbr. Mij. van Landbouw, om eene groote paarden- eu veetentoon stelling te organiseeren voor tentoonstelling worden onderhandelingen gevoerd om ook deze bijzonder belangrijk te makende onderhandelingen zijn nog niet zoo ver dat daaraan publiciteit kan gegeven worden, doch dit kunnen wij er alvast van zeggen,^dat bet daarmede zeer gunstig staat. Een bloemententoonstelling, eveneens door een daarvoor gekozen commissie daargesteld, zal op het tentoonstellingsterrein worden gehouden. Ziedaar, wat ons te wachten staat, bet succes schijnt verzekerd. ltesumeerende komen we tot de slotsom, dat ten eerste op 't gebied van schoen- en lederindustrie, deze tentoonstelling van on berekenbare waarde, zal zijn voor den fabri kant, den handelsman, den werkman, den leerling-teekenaar in één woord voor alle be langhebbenden bij deze industrie. Verder voor den landbouwer, den bloemen-liefhcbber zal hier gegeveu worden, wat zeldzaam te ge nieten valt; om deze alle redenen durven we zeggen dat 't succes verzekerd is van deze tentoonstelling; we zullen later kunnen zeggen, dal iets is ondernemen dat veel geld en moeite beeft gekost, maar waardoor twee industriëo, die hartaders van het bestaan in ODze gemeente vooral, maar ook voor de ge heele streek, zijn verbeven, werkelijk voor de toekomst in bloei zijn toegenomen en dat zal niet alleen voor 't comité, maar voor allen die daaraan naar hunne krachten meewerkten eene groote voldoening zijn, die gevoeld zal worden door den fabrikant in zijne zaken en daardoor ook door den werkmandie zal er wel bijvaren. Eenieder begrijpe dus zijn belang en vericene met volle kracht steun. Thans nog een kort woord over Waalwijk in 't bijzonder. Waalwijk, dat van oudsher werd genoemd en wasbet centrum van Schoen- en Leder-industrie Waalwijk met zijn talrijke fabrieken, bandelaren, schoen- en lederin dustrie betreffende, dat steeds aan 't hoofd der industrie-plaatsen op dit gebied beeft gestaan, begint dien naam te verliezen en daarvoor dient gewaakteene tentoonstelling als deze zal aan dien naam een nieuwen en helderen goeden klank geven, die voort duurt nog tientallen vau jaren in den loop straffen, èn door uit te vorechen, wie onze belagers zijn En ook, Hadji, door te weten, wie zich te mijnen koste zoeken te verheffen. Leggen wij daarom morgen niet de minste vrees of ongerust heid aan den dag. Laat ons vroolijker feestvieren, dan ooit te voren. Daar geen enkele gast kwam opdagen en de nacht reeds ver gevorderd was, ging op voorstel van den mufti ieder ter ruste. Niemand toog naar de moskee, waar volgens het geDruik de geheele koran dien nacht werd voorgelezen. Den volgenden dag heerschte cr in den omtrek der stad Fez eene buitengewone drukte. Meer dan drie honderd duizend menschen, met den sultan in hun midden, hielden in de vrije lucht hun godsdienstoefeningen. Wanneer de iinan of priester hei Alaboe Akbar riep, knielde de geheele menigte neder en herhaalde luide de gesproken woorden. Dit duurde tot de avond begon te vallen, het gebed gestaakt werd en de onafzien bare 'menigte zich in tallooze groepen door de rijk versierde en hel verlichte straten der stad verspreidde. Hoe gelukkig gevoelde de mufti zich in de tegenwoordighied van den sultan Hoe had de groote heer hem met eene in 't oog loopende vriendelijkheid en hoogachtingmeermalen toegesproker, en zich met hem onderhouden. Hoe scheen hij met het bestuur van den mufti tevreden. En wanneer daar buiten uit duizende kelen de kreet ,Leve de koning! God zegene hem 1' weerklonk, wees de mufti met innig zelf behagen op die ontelbare begeesterden, alsof hij zeggen wilde ,Zie, doorluchtige vorst, hoe ik vader landslievende gevoelens in het hart mijner onderdanen weet te storten, hoe het miju eenig streven is, hun hart te doen kloppen voor hunDe rechtmatige en van Allah gezondene bestuurders. Was het wonder, dat de mufti, nadat de sultan zijn zomerverblijf was binnengctr.den, om zich voor eenige uren aan het gewoel te onttrekken, zich met opgeheven hoofde en een van vreugde overstelpt gemoed huiswaarts spoedde Dat hij met Hadji en de overige huisgenooten zich te goed deed aan aan een overheerlijk maal Dat, in strijd met den koraD, er na den disch menige der tijden; ja daarvoor dient gewaakt, bet ons allen zoo dierbare Waalwijk moet voor aan, de industrie en bandel in deze plaats uit den droeven toestand worden verbeven; daartoe allen meegewerkt, deze tentoonstel ling is, zooals we bereids zeiden, daartoe een machtig middel. En wat zal daarenboven onze gemeente niet profiteeren in die ten tooustellingsdagen duizenden en duizenden bezoekers, talrijke, winkeliers uit Holland, vakmannen uit binnen- en buitenland, vele belanghebbenden en belangstellenden, feestelingen enz. zullen naar Waalwijk op trekken, en daar eenigen tijd vertoeven. Welk een massa gelds zal in die dagen iu Waalwijk worden binnengebracht. Waalwijk moet wederom aan den spits van schoen en ledcrindustriën; daarommoeten allen meewerken om de tentoonstelling, die dit alles hierboven uiteengezet, tracht te bereiken, zoo groot, grootsch en belangrijk mogelijk te maken. Daarvoor is geld en zeer veel geld noodig. De plannen, (waarover we iu een volgend tio. spreken,) zijn magnifique, maar kosten een massa gelds. Daarom verleene eenieder behalve zijn moreelen vooral! Hinken financieelen steun, zoo talrijken zijn er in onze gemeente, die de zaak ter dege kunnen steunen en wij twijfelen geenszins of zulks zal geschieden. En dan de gemeente. Het is duidelijk, dat bet comité zich op de eerste plaats zal wenden tot de gemeente. De raad die de belangen der ingezetenen behartigt zal zeer zeker in deze toonen, dat zij de ware belangen weet te behartigen, dat zij weet te steunen waar hulp noodig isde boven aan gehaalde redenen achten wij duidelijk ge noeg om de hoop en bet vaste vertrouwen uit te spreken, dat de raad op de aanvrage eene zeer belangrijke som ter beschikking van bet comité zal stellen, opdat dit in staat zal zijn, eene tentoonstelling te orga niseeren, die bereikeu zal, wat beoogd wordt en wat wij hierboven breedvoerig hebben besproken De ingezetenen van Waalwijk en ook bet nageslacht zullen de goede gevolgen van dien wijzen steun, door de zoo uitstekend bestede som, voortdurend ondervinden en dien raad, door ben voor hunne belangen afgevaardigd, daarvoor dank weten. beker edelen wijn gedronken werd? De muftie en zijn gezin lagen reeds in diepe rust, toen buiten op de straten en pleinen nog honderden monden jubelkreten weerklonken doch ook die kreten verstomden allengs e i na een paar uren heerschte er eene doodelijke stilte, slechts afgerroken door het blazen van den wind, die tegen middernacht met hevigheid was opgestoken. Lagen allen in de armen van Morpheus, eene sliep er niet, een e liep onophoudelijk naar net kleine raam, dat op eene binnenplaats uitzag. Het was Lucia, die in den loop van der. dag twee slaven afgeluisterd had. Duidelijk had zij verstaan, hoe deze onge lukkige wezens, door wraakzucht vervoerd, besloten hadden nog dienzellden nacht hun slag te slaan. Welken slag? Dit had zij niet gehoord. Over tuigd echter, dat de slaven tot alles in staat zijn zoo het verkropte gemoed eenmaal in opstand komt, eu bevreesd, dat zij zelve, zoo er iets ge beurde, de schuld van alles zou krijgen, (duidelijk had de muitie haar dit den vorigen avond te kennen gegeven) was zij vast besloten, den slaap uit de oogen te bannen en scherp toe te zien, wat het bedoelde tweetal in hun schild voerde. Lang wachtte zij tc vergeefs. Niets of niemand kwam opdagen. Geen enkel menschelijk geluid drong tot haar door. Eensklaps echter wordt haar venster door een licht beschen. Behoedzaam treedt zij nader en ziet nu duidelijk dezelfde slaven die zij in den loop van den dag .net elkander in gesprek had gezien, met brandende fakkels over de binnenplaats beneden haar heensnellen. Wat mag hunne bedoeling zijn Zij behoeven toch hun meester of een der huisgenooten thans niet voor te lichten. Waarom gelijken zij wel furiën, uit de hel ontsnapt Lucia staat als genageld aan den vloer. In een oogwenk echter heeft zij hare zelfbeheersching herkregen. Zij ziet, hoe de slavenachter elkander den hollen gacg, die toegang tot het huis van den mufti verleend, binnentreden. Wie weet, spreekt zij in zichzelve of men de ijzeren deur bij al die drukte en dat onmatig feestgenot niet vergeten heeft te3luiten: of de slaven niet het middel bezitten, om, in ge val ze gesloten mocht zijn, haar te openen. Het leed nu geen twijfel meer da ellendelingen waren voornemens het huis van den mufti in brand te steken. Arme bewoners, kreet Lucia, arme kin- deren, die mij zoo innig aanhangen en in jeugdige ounoozellieid mij de tranen zoo dikwijls van het gezicht geveegd hebben. Hoe treurig is uw lot? Hadji, gij zult het u toevertrouwde kleinood niet langer voor mij behoeven tc bewaren. Plotseling echter hoeft zij een besluit genomen. Ze slaat het raam stuk, bindt een touw aan eeo in den muur bevestigden ring, kruipt met moeite door de nauwe opening, daalt langs de touw naar beueden en valt, zonder zich erg te bezecren, op de binnenplaats. Zij ijlt den donke ren gang in, duwt de deur voor haar open, springt, een panther gelijk op een slaaf toe, wieo zij den brandenden fakkel ontneemt en roept uit alle macht: „Wordt wakker, staat op! Verraad I verraad 1* De verraste slaven keeren op dit geroep om en kiezen, na Luèia een slag op het hoofd to hebben gegeven, in uilen haast de vlucht. Be wusteloos stortte het kordate meisje op den steenen vloer Toen zij de oogen heropende, bevond zij zich tn een ondcraardsch, nauw eu vunzig hol, waarin slechts enkele lichtstralen doordrongen, zij streek met hare klamme handen over het voorhoofd, als wilde zij hare gedachte ordenen. Hemel 1 riep zij eensklaps luid cn snikkend ik ben toch onschuldig! Ik heb zelfs getracht de misdaad te voorkomen. Hoe kan ik uu hier zijn Hoe lang vertoef ik al op deze plek? Het licht aan den hemel is sinds gcruimen tijd op gegaan. Zou werkelijk het huis door het vuur verteerd ziju Zij zag rondom zich cn bemerkte op den grond eenig afgeknaagd of vergaan strooeen vierkant, houten blok moest zeker den dienst van een sloel of zetel verrichten. Na eenige mi nuten hooide zij de deur harer gevangenis op de hengen knarsen, een slaat trad binnen, zette een kruik water op den grond en wierp een stuk zwart brood op het vuile stroo. Bij Allah, mijn vriend, sprak Lucia hem toe, zeg mij toch eens, wat is hier van nacht gebeurd? Waarom zou men mij hier van nacht hebben opgesloten, mij, die Zij behoefde haar zin Diet te voleinden de glaafc was reeds verdwenen, zooals hij gekomen was. (Wordt vervolgd.)

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1902 | | pagina 1