Nummer 86. Zaterdag 1 November 1902. 25e Jaargang. Tweede Blad. Hoogeie Schoenprijzen, Brieven uit kef leerden. ZUID-AFRIKA. ZBSSMasm UITVOERINGEN. WAALWIJK. Op Zondag 2 Nov. 1902, des namid dags om 12 uur, zal door de Liedertafel „Oefening en Vermaak", van Waalwijk en Besoijon, op de zaal „Musis Sacrum" worden uitgevoerd PROGRAMMA AD LIBITUM. Onlangs kwam in ons blad een bericht voor welks strekking was, dat onvermijdelijk de leder-prijzen moesten verhoogd worden, door de zeer hooge prijzen der ruwe huiden en dat daarom de schoenfabrikanten moesten trachten hooger prijzen te bedingen. Ilet Off. Orgaan van den A. N. B. v. S. nam dit bericht in zijn vorig nummer over, mei de bijvoeging, dat dit bericht onder voorbehoud moest worden aanvaard. In het laatste nummer van dit blad nu komt 't volgende voor: Toen wij in ons vorig bericht over hoogere leerprijzen en daarmede ver band houdend hoogere schoenprijzen, schreven om dit bericht onder voor behoud aan te nemen, hadden wij niet kunnen denken dat sindsdien de ver hooging van leerprijzen algemeen zou intreden. Wij beschouwden dat als een van die vele proefballonnetjes die om dezen tijd zoo vaak worden opgelaten om iets hooger prijs voor leer te bedingen. Wat toch zien we in den regel gebeuren Dat bij den aanvang van het droogsei- zoen bij vele lederhandelaren en schoen fabrikanten de voorraad leder is opge werkt en doordat er dan nog niet veel leer aan de markt komt en iedereen ge riefd wil zijn, de prijs iets omhoog wordt gedreven, doch even snel weer zakt als enkele dagen of weken daarna ruimen voorraad van leer komt. Met eenig wan trouwen werd dus dat bericht, dat van den kant der looiers kwam door ons aan gezien en 't was daarom dat wij onze collega's hebben aangeraden het met eenig voorbehoud aan te nemen. Toch schijnt niet alleen hier maar ook in 't buitenland de toestand alge meen van dien aard te zijn dat wij ons op eene meerdere verhooging van zooi en overleer kunnen voorbereiden en treedt dus de vraag van zelf op den voorgrond, moeten wij dan ook onze schoenen niet verhoogen. Wij weten zeer goed dat dit zijne eigenaardige be zwaren medebrengt en dat het heel wat voeten op d'aard noodig heeft om tot hooger schoenprijzen te geraken. Wij zijn nu in den stillen tijd en is ieder al eens genegen, wat con cessie te doen, om orders te hebben, eerder dan zich te verstouten om over hooger prijs te spreken. Het heeft daarom zijn goede zijde dat deze quaestie door ons al eens onder de oogen gezien wordt en dat we niet te lang dralen om eens een nadere bespreking over dit onderwerp uit te lokken. Bij een vorige gelegenheid zijn we wat laat gekomen, de beste tijd om tot verhooging te geraken is stellig begin na Nieuwjaar dan toch worden de meeste orders voor 't voorjaar gegeven, dan komt er weer nieuw leven in de zaken en dan alleen is de kans goed om eene noodzakelijke algemeene verhooging tot stand te brengen. In Duitschland hebben reeds besprekingen over prijs verhooging gplaats gehad en we lezen in de Schuhmarkt een artikel dat wij met volle instemming in zijn geheel overnemen en hieronder laten volgen Hoogere prijzen voor Schoenen in 't zicht. De lcderprijzen hebben thans eene hoogte bereikt, dat de verdienste in de schoenfabricatie, daardoor reeds be duidend begint te verminderen. Het is daarom natuurlijk, dat de schoenfabrikanten meer en meer bij den bond met een voorstel komen, om het daarheen te leiden, dat eene gezamenlijke verhooging der schoenprijzen verkregen wordt. Zooals wij vernemen zullen zich eenige onder- afdeelingen daarmede belasten. dus den schoenhandelarenzal deze mededeeling niet onverwachts komen, zeker dan niet als zij opmerkzame lezers der vakpers zijn. Sinds geruimen tijd volgen de mededeelingen over prijsver- hooging voor Over- en Zoolleer elkander op. Eerst in 't vorig nummer van ons blad konden we eene bekendmaking der Thuringsche en Saksische lederfa brikanten publiceeren, waarbij de prijzen van zool- vache- leder, kips en vellen met 5-10 Mark verhoogd werden, en eene verdere prijs-verhooging voor deze leersoorten in de toekomst in uitzicht wordt gesteld. De fabrikanten van fijn overleder hebben reeds voor eenigen tijd hunne noteeringen verhoogd, en dit voornamelijk met 't oog op de voor durende stijging der huidenprijzen. Als nu de schoenfabrikant de voor naamste grondstof, h'etleder, aanmerkelijk duurder moet betalen dan vroeger dan blijft hem natuurlijk, niets anders over dan ook de prijzen van het uit dit duurder leder saamgesteld fabrikaat flink te verhoogen, als hij ten minste geen verlies wil lijden. Deze zaak is zoo duidelijk, dat zij voor ieder weldenkend, mensch geene nadere verklaring behoeft. Desniettegenstaande is de vermaning hier op haar plaats, dat onze schoen handelaren, den toestand waarin zich de schoenfabrikanten bevinden, met alle <rachten moeten behartigen. Zooals de ondervinding leert, wordt het wijzen op noodzakelijke verhooging der schoen prijzen, gewoonlijk met een flauw lachje en eenzelfde handbeweging van de hand gedaan. Maar dat niet alleen door schoenhandelaars maar ook door schoen fabrikanten. Verschillende schoenhan delaren wijzen eenvoudig op 't rijke aanbod van hun aangeboden schoen waren, tot vroegere niet verhoogde prijzen en verschillende schoenfabrikanten houden eenvoudig volWij kunnen aan oude, goedkoope prijzen verder leveren. Voorgaande beide beweringen hebben een en hetzelfde uitgangspunt. De onge- loovige schoenhandelaar koopt in ver houding schoenen van minder waarde en de schoenfabrikant fabriceert in ver- ïouding schoenen van minder waarde dan vroeger. Daarin bestaat het geheele kunststuk. Wij echter meenen, dat zoowel schoenhandelaren als schoenfabrikanten, die iets op goeden naam staan, niet moeten trachten door 't fabriceeren of coopen van mindere kwaliteit, met deze prijzen uit te komen. Veel beter is, dat de schoenhandelaar zijnen degelijken leveranciers de nood wendige kleine prijsverhooging toestaat en deze zich die door zijne klanten laat terugbetalen. Daar behoort zelfs niet eene alarmeerende bekendmaking voor, wij zijn van meening, dat solide klan ten den schoenhandelaar de kleine ge rechtvaardigde prijsverhooging zonder meer zullen betalen, als hen den stand van zaken, mondeling wordt uiteengezet. In de meeste gevallen echter is dit onnoodig daar van de 20 koopers een misschien deze kleine verhooging op een paar bemerkt. Eene verminerindg van kwaliteit daarentegen is zeker altijd van den ongunstigsten kant merkbaar en daarbij zet de schoenhandelaar door een klein prijsverschil zijne clientèle op 't spel. Dit moeten alle belanghebbenden wel bedenken relatieve of het gewone verzuim zeer sterk vermindert!. Uitstekend, zal men zeggen. En die men heeft dan tot op zekere hoogte gelijk. Doch ééue groote schaduwzijde is aan deze wet verbonden. En wel deze In vele dorpen dachten in den drukken land- bouwtijd de ouders er niet aan, hunne kin deren thuis te houden voor landbouwarbeid. Nu echter de leerplichtwet hiervoor onder zekere voorwaarden plm. zes weken toestaat, vragen er vele ouders, die er vroeger niet aan dachten, de volle zes weken vrij voor hunne jongens of meisjes ten behoeve van arbeid in of voor landbouw of veeteelt. En, als de geexploiteerd moetende worden jeug dige arbeiders (sters) niet in de termen van eene weigering vallen, kan men hun dit verlof, niet ondanks, maar wel degelijk ten gevolge van de wet niet weigeren. Zoodoende zitten de onderwijzers, gelijk ons een vriend onderwijzer vertelde, zes zegge zes weken lang met halve of driekwart klassen, zoodat zij bezwaarlijk met 't onderwijs kunnen voortgaan. Zie, deze faciliteit óf voorrecht sleept op vele plaatsen beslist de nadeeligste gevolgen met zich. 't Is dan ook te hopen, dat de wetgever, die met eene gewijzigde leer- plichtswet komt, dit groot gebrek van 't tegenwoordige, systeem opheft. De wet over haar geheel zou dan vrij wat meer gehand haafd worden. aan onze arme hoofdsland van het stein- reiche(!) Holland spoedige uitkomst uit dit perikel toegewcnscht. OBSERVATOR. LVIü (Door Rcmy uit Le Matin.) - Vbrtaalu door K. O. Gelijk overal, zoo ziet men ook hier dagelijks de vliegende reclame van het nieuwerwetsch woord sport. Zoo b. v. rijdt hier in Noord-Holland iedereen fiets. Er zijn zelfs boerenarbeiders die per fiets naar hun werk gaan. Gaat men dan ook 's Zon dags op den straatweg wandelen, men kan ieder oogenblik uitwijken voor een bijna of in 't geheel niet schellende fietsrijder. Soms komt je met groot geweld en omhuld door een dichten stofwolk een automobiel achter oprijden. En dan zie je zeiven maar gauw, gauw weg te bergen, anders gebeuren er ongelukken. Afschuwelijk zijn die dingen, en afschuwelijk ook de meeste chaull'eurs, die schijnbaar om een menschenlevcn niets geven. Laatst zagen wij zoo'n elegant stoorarijtuig over 's Heeren straten rijden zóó snel, dat een paar spelende kinderen er bijna onder verpletterd werden. Enfin, de put zal wel weder gedempt moeten worden als 't kalf verdronken is. Bovendien sport is immers alles en vooral automobielen-sport, als wij ze zoo eens noemen mogen. Immers keizers en koningen zijn tegenwoordig hartstochtelijke chauffeurs en dushet staat gekleed in zoo'n ding te rijden. Ja, ja, de gezonde versterking van spieren en zenuwen, wat eigenlijk echte sport moet zijn, is ontaard in allerlei dwaasheden op dat gebied. Worden een paar stevige kuiten en flinke trappende voeten haast niet gelijk gesteld met een flink gezond verstand Daarom medailles voor de pootigste armen, lauwertakken voor de sterkste spieren. Daarom eere aan hem, die het hardst en 't langst kan loopen en rijden, die 't best kan boksen en blauwe plekken slaan. O, sancta simplicitasO, heilige onnoozelheid XII. „Rust roest", zegt een melodisch oud- Hollandsch spreekwoord. En waarlijk, onze brie ven-schrijvende pen voelt de tastbare waarheid van dit klassiek gezegde aan den lijve zij vertoont n.l. reeds hier en daar van die welbekende rood- bruine kenteeke- nen, die haar stempelen tot eene der vele, welke zich onledig houden met de lieve bezigheid van des duivels oorkussen. Het wordt dus hoog tijd, dat wij haar aan deze onridderlijke werkzaamheid ontrukken en haar wederom het gewone bad in 't zwarte badkuipje doen genieten, om nog eens iets uit dat hooge Noorden neer te pennen. Welnu dan, om te beginnen een enkel woordje over de werking der zooveel ge smade, doch ook evenveel geprezen leer plichtwet. Hier iu Noord-Holland werkt deze bij velen zoo onpopulaire wet over 't algemeen genomen vrij gunstig. Het absolute schoolverzuim, m. a. w. het in 't geheel niet naar school gaan van Den afnemers def schoenfabrikanten, I kinderen, is zoo goed als verdwenen en het Is het niet omdat in haar alles harmonie is en omdat, behalve de ontroering die zij opwekt en waardoor zij de verlamde zenuwen weer bezielt, de juistheid der maat en de zuiverheid van den rythmus een weldadigen invloed moeten uitoefenen op de verwarde zielsvermogens Deze ten allen tijde erkende invloed der muziek heeft aanleiding gegeven tot vele legenden. Wij zullen niet spreken over die van Orpheus als zijnde genoeg bekend. In oude boeken van Indië vindt men verschei dene wonderlijke geschiedenissen waarin de muziek den hoofdrol speelt, getuige de legenda van een uitgelezen zanger, die terwijl hij midden op den dag een melodie deed hooreu, opgesteld door den god Mahedo ter eere van den nacht, plotseling den dag iu den nacht zag verkeeren. Een geavan ceerd Chineesch schrijver heeft aangetoond dat de keunis der toonen op het naauwst verhouden is met de regeerkunst en dat goede of slechie muziek verband houden met de orde en wanorde in den staat. Plato kende de muziek een goddelijke opdracht toe en vond haar geschikt om oproerige bewegingen der ziel te kalmeeren. 't Is eveneens waar, dat zij ook in staat is de driften op te wekken, gelijk de onweder- staanbare invloed der oorlogshymnen bewijst vanaf de gezangen van Eyrtée tot aan de Marseillaise. In zijn muzikale gcdenkschrif ten spreekt Berlioz van een jongmensch dat zelfmoord pleegde na de „Vestale" ge hoord te hebben, omdat hij in zijn buiten sporig enthousiasme overtuigd was, dat het leven zulke treffende stukken niet meer voor hem had weggelegd. De heer Colomb, de geleerde Fransche muziekschrijver verhaalt ons van een huwelijk waartoe te Parij besloten werd bij de eerste uitvoering van „Lucile". De ouders der jonge dochter hadden tot dusver den hevigsten weerstand geboden en zij gaven slechts toe bewogen door het beroemde quartet„Waar kan men beter zijn dan in den kring zijüer familie Heden heeft deze al te veel ge hoorde aria haar prestige verloren en z begeestert ons niet meer gelijk den ouden Grétry. Men heeft met recht kunnen zeggen, dat de muziek de wonderlijkste openbaring is onzer pogingen om op te stijgen tot de poëzie en het ideaal. Iedere kunst is eene verwezenlijking van een ideaal, dat wij slechts kunnen bereiken wanneer het een vorm heeft, want de in druk er van moet door een stoffelijk orgaan in de hersens overgaan. Voor de muziek is dit orgaan het oor en zijn middel van uitdrukking is de klank in zijn verschillende combinaties. Maar het mag een groot won der heeten, dat men den klank heeft kun nen beschrijven, zijnde het vluchtigste wat er op de aarde is eu dat men den inensch heeft kunnen doen zien iets zoo weinig bestemd om gezien te worden. Als ontdekking staat de muziek boven de plastische kun sten. Toen Coré met een stuk verbrand hout op een muur de omtrekken schetste van den schaduw haars minnaars werd het portret dadelijk harkend. Om toonen aan te geven waren meer onderzoekingen en toetsingen noodig. L)e mensch heeft dus wel reden om trotsch te zijn op deze kunst, de bron zijner reinste genietingen. Bovendien peelt de muziek in ons leven een veel aanzienlijker rol dan de andere kunsten. Men trouwt en men begraaft ons met mu ziek, nalat het wiegelied ons in slaap heelt gedommeld en nadat wij onze liefde in serenaden ontboezemd hebben. Weinig menschen zijn lid eener vereeni- ging van beeldhouw- of schilderkunst, bijna alle behooren tot een muziekgezelschap en de dorpsmuziek zelf is eene treffende uiting van den geest van gezelligheid. Een pas redoublé door eene fanfare gespeeld doet ons glimlachen, ons die gewoou zijn aan geleerde en schooue simfoniën eu toch treft deze muziek de eenvoudigen eu verheft zij hunne ziel, hoe weinig het ook zij. Slaat hen gade, die op een onzer plei nen met aandacht naar een harmonieconcert luisteren, verrukt door den solo van den piston of de variaties ^Her kleine fluit. Ondauks alles verheft hen iets boven de onverschillige toehoorders. De tempel der schoonheid heeft talrijke tredenmogen zij die op den hoogsten sport staan eu gemeen schap houden met onsterfelijke meesters de nederigen niet minachten, die op de eerste trede nederkuielen. ffiSMa&S'ZS7iiJ».xra Hebt u het al gelezen, waarde lezer Amsterdam is in geldnood „Nu, als Am sterdam in geldnood is," zullen er misschien enkelen zeggen, „dan is T geen schande, dat dit ook zooveel particulieren zijn". Ja, maar dat zijn geen gelijksoortige grootheden particulieren en Amsterdam. En toch, de oorzaak, die zoo dikwijls bij particulieren den geldnood doet ontstaan, geldt ook voor Amsterdam, n.l. Amsterdam heeft jaren achtereen de tering niet naar de nering weten te zetten. En nu dit eindelijk spaak loopt, gaat het, zooals het wel eens placht te gaan, n.l. men zoekt de oorzaken bij alles en nog wat behalve bij zich zelf. Jaren achtereen is al beweerd, dat Amster dam op grooter voet leefde dan de finan ciën der stad het wel veroorloofden. Maar och, men kon in een stad als Amsterdam toch niet zoo kleinzielig zijn op alles Ja, wel, maar waarom moet er zoo'n heir- leger van ambtenaren zijn, die prachtig betaald worden, maar allerlei assistenten noodig hebben. Waarom moet over het naast bij de hand liggende heen geredeneerd worden als bij de behandeling der plannen voor de voorziening in de behoeften aan goed drinkwater geschiedde, om toch maar te komen tot het groote plan, een groote stad waardig Eu zoo zouden wij voort kunnen gaan. Doch wij zullen het hierbij laten, anders beunhazen wij op het terrein van den Amsterdamschen briefschrijver en dat doen wij liever niet. Daarom zij ten slotte Eenigen tijd geleden heeft een Oosten- rijksch dokter te Weenen eene lezing ge houden over den invloed der muziek op de calligraphie. Men schrijft groot of klein, goed of slecht naargelang men zware en langzame of scher pe en vlugge toonen hoort. Goed beschouwd, is dit niet zoo heel vreemd, daar de muziek onbetwistbaar op de zenuwen werkt, maar professor Urbautsitsch heeft de kwestie van haar kleinen kant beschouwd. De aanwen ding der muziek in de geneeskunde is veel interessanter. Te Londen, te Parijs, misschien ook te Weenen is men er in geslaagd woedende krankzinnigen te kalmeeren door zeer zachte melodica ten gehoorc te brengen. Heeft niet op dezelfde wijze David, de harpspeler van den bijbel, Saül gestild, heet Farinelli niet den /.waarmoedigen Philips V van Spanje vertroosting aangebracht, heeft Roff niet prinses Belmonte genezen, die gezegd werd te lijden aan een ongenees'lijk verval van krachten Grétry verhaalt hoe een Hollandsch dokter een gek genas, door in diens huis een bal te organiseareu. De an nalen der academie van Wetenschappen te Parijs gewagen van verschillende feiten van dezen aard. In de Salpetrière dient de muziek tot vermaak van ongelukkige idiotcu en ontroert zij deze beklagenswaardigeu wier ongevoeligheid overigens volkomen is. In verschillende krankzinnigengestichten, te Aversa in Italië, te Illenau in het hertog dom Baden en op nog andere plaatsen or ganiseert men simfoniën die men de krank* zinuigen zelf laat uitvoeren en deze schijnen gedurende den tijd, dat zij spelen, zeer verstandig. Blijkt dus, dat wanneer alles in de hersenen duister is, het gevoel voor du muziek nog overblijft en deze alleen nog penig licht ontsteekt in den chaos van den geest. lirugcr's onthullingen over Khodes Chamberlain en Milner, inzake den Boerenoorlog. De Times geeft verdere uittreksels uit de gedenkschriften van ex-president Kruger. Deze geeft eeu beschrijving van de po gingen, aangewend ter voorkoming van de auucxatie in 1877 en van het welslagen van den toeleg, om de stichting van een Zuid— Afrikaanschen Bond te vjrhindcreu, welke iu het Kaapsche Parlement voorgesteld werd, toen na den vrede van 1881 de stiijd in stilte werd voortgezet, waarvan de diij 1 krachten waren Rhodes, de Nationale Uuie iu Transvaal, Chamberlain en Milner. Kruger beschrijft Cecil Rhodes als eeu dtr meest gewetenlooze karakters, die er ooit geweest zijn het doel heiligt de middelen, was zijn grondbeginsel. Rhodes was de vloek van Zuid- Afrika eu er kan wel geen twijfel bestaan of een aantal ïuvloediijke personeu in Engeland trokken materieel voordeel uit de oprichting der »Chartered Company". Rhodes verpersoonlijkte het ka pitaal en maakte er geen gewetenszaak van hoe laag, hoe verachtelijk de belegging was omkooperij, verraad, alle mogelijke middelen waren hem welkom, indien zij slechts leidden tot de bereiking van zijn eerzuchtige begeer- teu. Rhodes was vast besloten, dat hij de goudvelden van Transvaal zou bezitten en de naaste weg daartoe was het bezit van Zuid-Alrika zelf. Op rekeniug van Rhodes moet worden gesteld alles, wat iu beginsel geleid heelt tot het onuitroeibare wantrouwen dei Boeren in de Engelschen eu er is geen twijfel mogelijk ot Chamberlain benoemde Milner alleen met het doel om de zaken in Zuid—Afrika tot het uiterste op te drijven. Het eigenlijke doel van Miluer's politiek blijkt uit de woordeu, welke hij gebruikte tegenover Alrikaanders van aanzien: >de macht van het Alrikaanderdom moet gebro ken worden*. Milner is de typische autocratische jingo die, behalve met geduld, vervuld is met verachting voor alles was niet Engelsch is wal ook de eigenschappen zijn van Cham berlain. Milner vervulde ziju zending ge trouwelijk en geniet nu de voldoening, dat hij Zuid—Afrika veranderd heeft in een wil dernis. De Nationale Unie in Transvaal oefende een noodlottige invloed uit op het lot van Transvaal en maakte er haar streven van de bevolking van Johannesburg in een staat van voortdurende gisting te houden j stelde klachten samen tegen de regeering, schijn baar om een beweging op touw te zetten voor s:emrecht, doch met een iu werkelijk heid gansch ander doel en uoodigde sir Henry Loch uit tot een bezoek aan Johan nesburg. Kruger wist hem van het plan af te bren gen en de Uuie zond daarop eenige ledeu naar Pretoria met een adres aan sir Loch, beleedigeude beschuldigingen bevaiteude tegen de regeeriug en den Volksraad. In

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1902 | | pagina 5