Nummer 95.
Zondag 30 November 1902.
25e Jaargang.
Tweede Blad.
BUITENLAND.
Duitschland.
BINNENLAND.
UITVOERINGEN.
JAARMARKT te Waalwijk op
Donderdag 4 December.
I iJfü surnÊ»M*tmSÊtMiWmWim-IMW—Mi
WAALWIJK.
Op Zondag 30 Nov. 1902, des namid
dags om 12 uur, zal door de Liedertafel
Oefening en Vermaak", van Waalwijk en
Besoijen, op de zaal Musis Sacrum" worden
uitgevoerd
1- Verbeidend, Rijken.
2. Lied van Nederland, Hol.
3. Voin Rhein Max Bruch.
De begrafenis van Krupp heeft met indruk
wekkende plechtigheid eo onder nog meer
treffende sympathie te Essen plaats gehad.
Van de fabriek naar het kerkhof was
de geheele weg in rouwdecoratië, terwijl
binnen het fabriekscomplex van af het stam
huis der familie, waar 't lijk stond, tot aan
de hoofdpoort obelisken stonden, met vlam
mende fakkels gekroond en door zwarte vanen
omgeven.
De poort van het kerkhof was bekleed met
eeu groot baldakijn en «taaiboven een groot
kruis.
De lijkstoet was indrukwekkendaan de
spits een eskadion Dusseldorfer huzaren, dan
een bataillon de Muhlheimer infanterie daarop
de prachtig georganiseerde brandweer der
fabriek en een eindelooze stoet van arbeiders
met kransen en bloemen. Dan de lijkwagen
waarachter de Keizer voortschreed.
De keizer was blijkbaar diep getroffen en
heelt voor zijn vertrek een toespraak gehouden
waar hij in de eerste plaats verklaarde, hoe
diep^de dood van Krupp hem en de kiezerin
had getroffen. Hij zelf mocht zich den vriend
van den overledene en van ziju huis noemen.
De bizondere omstandigheden, welke aan
de treurige gebeurtenis verbonden waren,
waren de aanleiding geweest dat de keizer
als hoofd van het Duitsche rijk hier was
gekomen. De keizer legde vervolgens nadruk
op den fijn— en teergevoeligen aard van den
overledeue, welke ock het mikpunt was
geweest van den pijl die hem doodelijk trof.
Er was een daad geschied in de Duitsche
landen zoo laaghartig en gemeen dat zij
ieders hart deed trillen. „Deze daad met
hare gevolgen was niets anders dan een
moord. Neen, er was geen verschil tusschen
giftmenger en dengene die uit den veiligen
schuilhoek van een redactie-bureau met de
vergiftige pijlen van den laster zijn mede—
menscheu beroofde van hun eerlijken naam."
De keizer lichtte zich nu tot de arbeiders
hen opwekkende de eer van hun meester te
beschermen en diens aandenken voor schimp
en schande te behoeden. Wie niet den band
tusschen zichzelf en deze lieden stuksnijdt,
neemt in zekere zin zedelijk de medeplichtig
heid voor de daad op zich.
Ook dc directeur-generaal van de rabrieken
van Krupp, sprak van de „individuen zonder
vaderland",£die de eer van den overledene
op zoo lasterlijke wijze in het slijk hadden
getreden.
In steeds treuriger licht komt de houdiDg
van het sociaal-democratisch hoofdorgaan,
de Vorwürts, in de zaakKrupp te staau.
Want terwijl het blad met zeer gewichtig
air deed voorkomen, alsof het eerst de
nauwkeurigste informaties had genomeD,
terwijl het verklaarde, niets te hebben willen
publiceeren, voordat het directe iuformaties
had ontvangen, blijkt nu het geheele artikel
bijna letterlijk vertaald te zijn uit een Ita-
liaansch schendblaadje, de Propaganda.
Dit blad is niet eens meer een socialis
tisch blad de ernstige partijgenooten
hebben de redactie neergelegd thans is
het een orgaan geworden zooals er helaas
ook in ons land en onze hoofdstad zijn,
levende vau schandalen, in overdrachtelijken
en letterlijken zin van het woord: leven.
Al de dwaasheden van dit krantjede
villa die niet bestond, de geheime schand
daden die... gefotografeerd zouden zijn en
dergelijke meer, al die dwaasheden heeft de
Vorwarts klakkeloos overgeschreven.
Maar de photographieen bestaan toch
Zeker ze bestaan en ze zijn reeds voor eeu
paar jaar... Ktupp zeiven aangeboden. Men
begrijpt nu o„k hoe en waarom ze zijn
ontstaan. Het bedrijf dier lieden is blijkbaar
overal hetzelfde.
De laatste woorden vau den stervende
waren
„Ik verlaat de wereld zonder haat eu wrok,
en vergeef allen, die mij kwaad hebben
gedaan",
E i zijn weduwe heeft 3 millioeu geschonken
voor werklieden fondsen.
Inderdaad christelijke wraak.
WAALW IJK, 29 November 1902.
Leerlooierij.
Men schrijft ons
Toen ik u eenige maanden geleden schreef
over onvermijdelijke prijsverhooging van alle
soorten leder, werd mijn artikeltje wel door
het hoofdorgaan der schoenfabricalie over
genomen, maar onder bijvoeging dat met
den inhoud niet al te sterk moest worden
rekening gehouden. Ik geloot dat mijne
voorspelling, voor zoover overleder betrett
reeds tamelijk goed is bewaarheid en dat
niemand zal ontkennen dat ook de prijzen
van het zoolleder gestegen zijn, al wordt
de prijsverhooging daarop door de geregelde
productie der stoomlederfabrieken nog wel
wat tegen gehouden, speciaal wat lieht
leder betreft. Als de voorraad ruwe huiden
uier fabrieken van een paar maanden terug,
echter zal zijn opgeruimd, zullen ook zij tot
beduidende prijsverhooging wel verplicht zijn.
Het is toch eene uitgemaakte zaak dat voor
de lichte huiden, met winterhaar onder nog
voortdurende stijging, tegenover de'zomerwaar
gerekend 15/20% meer moet worden be
taald. Als wij nu verder zien dat voor
Rio Janeiro huiden francs 64.50 wordt
gevorderd dan behoeft het geen betoog dat
zonder zeer beduidende prijsver
hooging ook de zwaar-zoolleerlooierij hare
deur wel sluiten mag.
Daarom nogmaals een beroep op de
schoenfabrikanten om toch met alle macht
te pogen hooger prijzen te verkrijgen. Het
voorjaar zal leeren dat ik den toestand
goed heb iugezieD. En is het nu toch in
derdaad zóó moeilijk om tot hoogere prijzen
voor het schoeisel t.e komen
Nu de schoentabricatie zich al meer en
meer omzet in machinalen arbeid, komt het
mij voor dat een vereenigd optreden van,
laat ik zeggen 20 der grootste fabrieken
van ons land in die richting den grooten
stoot zal geven. De kleinere zullen blijde
genoeg zijn te mogen volgen.
Eene zaak staat vast Worden de prijzen
der schoenen niet tijdig verhoogd, dan zal
de schoenindustrie in 1903 voor moeilijk
heden komen te staan, waarvan de gevolgen
niet zijn te overzien.
Men moet niet vergeten dat ook de
looierij zich in eene positie bevindt, sterk
als nooit te voren. Dat ieder in zijne buurt
slechts naga, hoeveel looierijen de laatste
jaren zijn verdwenen, hoe de productie van
zoolleer in ons land is verminderd.
Nu moge vroeger de vrije invoer van het
Buitenland daarin hebben voorzien, maar
als men uit vertrouwbare bron verneemt
dat b.v. in Duitschland ruim zes maal
honderd duizend huiden minder zijn
ingewerkt dan in een normaal jaar, dan
zal het wel duidelijk zijn, dat ook van die
zijde geen douceurtjes te wachten zijn. In
verband met de thans gevorderde huiden-
prijzen moet het zoolleer minstens met
15/29% stijgen.
Laiigstrantsche Administratieve Vereeniging.
Vergadering van de „Laugstraatsche
Administratieve vereeniging", gevestigd te
Waalwijk, diS te houden alhier in het
Hotel Verwiel, op Zaterdag 13 December
a.s., des namiddags ten 2% uur.
Punten van behandeling
1. Wat verstaat men onder administra
tief recht
2. Is een artikel in een verordening tot
heffing van hondenbelasting van kracht,
wanneer het veimeldt, dat de honden,
waarvan de belasting niet op tijd is voldaan,
door de politie zullen worden gedood
3. Is lett. C. van art. 28 van het Prov.
Reglement van politie op het gebruik der
openbare wegen in N. Brab. zoo te verstaan
dat bij plaatselijke politie-verordeniug niet
kan worden verboden om met honden be
spannen voertuigen de openbare wegen te
berijden zonder dat de honden door een
geleider te voet behoorlijk worden geleic
en in bedwang gehouden
4. De Gemeenteraad besluit, dat aan
de commissie tot wering van schoolverzuim
een presentiegeld zal worden toegekend van
f20 per jaar.
Behoort de verdeeling van die f 20 over
gelaten te worden aan de commissie zelf
of moet door een aan het bevelschrift te
hechten betaalsrol blijken welk aaüdee
ieder lid van dat presentiegeld heeft ge
noten
5. Het innen van belastingpenningen door
een gemeente-ontvanger ten bate van ande
re gemeenten moet dit beschouwd worden
als een dure ambtsplicht of meer als een
gewilliglijk te verleenen collegiale hulp
Een zilveren jubilé.
Had het vorig jaar de vereeniging Vin-
centius h Paulo het voorrecht een zilveren
jubilaris ouder hare leden te tellen., ook
wederom thans. A. s. Dinsdag 2 Dec., zal de
algemeen hooggeachte notaris A. J. Bink
den dag herdenken, dat hij voor 25c jaren
(1877) als lid dezer vereeniging wen-d aan
genomen. 13 Augustus 1899 werd hij tot
vice-president en na 't overlijden van den heer
Van Gemert in 1892 tot president gekozen.
Wat de Vincentius-vereeniging in 't
bijzouder en de arme injj 't algemeen
aan den heer Bink te danken hebben,
ieder Waal wij ker weet dat te goed
alsaat het noodig zou zijn daarover verder
uit te wijden want zijne verdiensten vooral
voor de Vincentius-vereeniging zijn groot,
zijne milde giften aan die vereeniging ett
den arme zijn talrijk. Zijn eenvoud en min
zaamheid zijn overbekend en eischcn van
ons over zijne hoedanigheden, op 't gebied
der naastenliefde niet te .grooten lof te
zwaaien.
Wij wenschen den hooggeachten grijsaard
van harte geluk en spreken de hoop uit
dat het hem gegeven zij nog talrijke jaren
vruchtbaar in zijnen geliefden werkkring
te blijven arbeiden, tot zijne eigene vol
doening en heil der St. Vincentius-vereeni
ging en den met weinig aardsche goederen
bedeelden evenmensch.
Propaganda-elub.
Woensdag had de tweede vergadering
plaats der leden van de St. Paulus-vereeni-
ging, die zich tot oropaganda-club wenschtei
te constitueeren. Tegenwoordig was ook de
lieer president der St. Paulusvereeniging.
Vier nieuwe leden verschenen mede ter ver
gadering, zoodat het ledental thans 19 be
draagt.
De statuten der club gingen vastgesteld
worden. In de eerste vergadering hadden
de opgeroepenen aan den weleerw. Heer
Adviseur der St. Paulus-ver. hun wenschen
en bedoelingen bloot gelegd en waren enkel--
punten besproken, die zouden worden op
genomen in de statuten. In de vergadering
nu van Woensdag logde de weleerw. Heer
Adviseur hun een concept-reglement voor,
gebaseerd op hetgeen in de eerste verga
dering was verklaard.
Het werd behoudens enkele kleine wij
zigingen goedgekeurd.
Tevens werd een voorloopig bestuur ge
kozen, dat echter, zoo verder zich geen
moeilijkheden voordoen, ook zal optreden
als definitief bestuur, zoodra de propaganda-
club als geconstitueerd moet beschouwd
worden. De statuten moeten nog ter goed
teuring voorgelegd worden aan het bestuur
der St. Paulus-ver. en ter kennis gebracht
van alle leden dier vereeniging in eene
algemeene vergadering.
De gekozen bestuursleden zullen onder
zich de posten van president, vice-president,
lste en 2de secretaris, van penningmeester
en lsten en 2den commissaris verdeelen en
in overleg met den weleerw. heer Adviseur
het huishoudelijk reglement vaststellen. Hunne
namen zijn: G. v. Huiten, J. Gerris, (x.
Coppens, Corn. Donkers, H. v. Calker, Am.
Verwiel en J. Marckx.
(Jouden bruiloft.
Heden hebben de echtelieden Piet Wijk-
mans en A. van Maasbommel, alhier het
zeldzame voorrecht hunne 50jarige echtver-
vereeniging te herdenken.
Vanmorgen had in de kerk der St. An-
toniusparochie te hunuer intentie eene plech
tige H. Mis plaats en aan blijken van be
langstelling en sympathie heeft 't hun niet
ontbroken.
Moge het den krasse oudjes gegeven zijn
nog vele jaren gelukkig saam te zijn.
Paardenfokkerij.
Men schrijft ons
Als zich daartoe gedrongen gevoeld heb
bende door de „Wet op de paardenfokkerij
van 1901", hebben, dezer dagen, een
twintigtal pachters, eigenaars en rentmees
ters van hoeven en landerijen in den
Biesbosch onder de gemeente Werkendam
te Werkendam opgericht de „Vereeniging
tot verbetering van het paardenras in den
Biesbosch en Omstreken", welke vereeniging
haar doel zal trachten te bereiken door het
aankoopeu, onderhouden, en ter dekking
stellen van één of meer dekhengsten van
uitnemende hoedanigheden. Uit de leden
zijn tot bestuur gekozen, als voorzitter
Dingeman Timmerman?, landbouwer te
Raamsdonk en pachter van de „Prins
Maurits Hoeve", polder „Vogelenzang"
als ondervoorzitter: Aart van Vugt, land
bouwer en pachter van de „Koning Willem
II Hoeve", op den polder „Kroon en Zalm„
en als secretaris-penningmeester L. Groene-
wege, landbouwer eD pachter van de „Anna
Pauwlona Hoeve", polder „Kievitswaard„
aan den Bandijk, zijnde genoemde hoeven
alle drie gelegen onder de gemeente Wer
kendam en eigendom van Het Kroondomein.
Divisiemunoeuvrcs.
Naar wij vernemen zullen in 1903 door
de 3e divisie infanterie van 1217 Septem
ber wederom groote manoeuvres gehouden
wor den in Limburg. Dat moet daar goed
bevallen zijn.
Landbouw.
Men meldt uit Werkendam
Hier aan den zelfkant van den Biesbosch
waarvan men in vele streken van ons land
nog zoo'n vreemd denkbeeld heeft, onder
vinden wij, misschien meer dan elders, deu
invloed van den vroegen winter. De Bies
bosch namelijk bestaat uit tal van groote
polders, besloten tusschen de Nieuwe Mer-
wede, den Amer en de lijn Werkendam-
Geert ruidenberg. Daar is het één groot
gewirwar van kreken, killen en andere
watcrloopen, meestal zeer ondiep, vooral bij
ebbe, als groote zandplaatsen en rietgorzen
bloot liggen. Bijna op alle polders worden
suikerbieten geteeld en in de maanden
October-half December is het in den anders
zoo eenzamen Biesbosch bepaald druk. Met
bonderden platboomde vaartuigen, aken en
vletten, worden de bieten van de laadplaat-
op de polders afgehaald en naar de
of naar grootere schepen ver
se u
fabrieken
voerd.
Deze jaarlijksche drukte was in vollen
gang, toen de streuge vorst de vorige week
inviel, die in een paar nachten een einde
maakte aan alle. scheepvaart. De gevolgen
ziju nu deze. Waar het eenigszins mogelijk
is de bieten per kar of wagen weg te halen,
geschiedt dit, zoodat onafgebroken rijen van
alle soorten van voertuigen hoogop- eu vaak
overladen den grooten Bandijk passeeren in
dc richting van de Suikerfabriek aan hel
Steragat. Zoo komen er zelfs karren uit
Capelle en uit Drongelen.
Vele laadplaatsen zijn evenwel niet door
wagens te bereiken en daar liggen honderd
duizenden K.G. bieten na het invallen van
den dooi te verrotten. Ook zijn de bieten,
die de fabrieken bereiken, vaak niet meer
bruikbaar. De pulp, het overschot, nadat
de suiker uit de bieten is gehaald, kan
evenmin per vaartuig worden verscheept en
daarom worden dan ook enorme massa's
ingekuild. En terwijl de dooi uitzicht gaf
op herstel der scheepvaart en ieder zich
daarom verheugde, is thans ook die hoop
door de opnieuw invallende vorst vervlogen
De schade zal dar. ook enorm zijn en niet
alleen, wat de bieten betreft, maar ook wat
de late aardappel aangaat. Duizenden 11.L
zijn ook daarvan bevroren. Kortom, de
roege vorst van November 1902 zal vele
landbouwers in deze streken lang heugen
Vlceschuitvoer.
De Staats-Ct. bevat een Koninklijk be
sluit van deD 21 November, waarbij de vol
geilde bepalingen worden vastgesteld ter be
vordering vau der. uitvoer van deugdelijk
vleesch
Art, 1. lo. Er wordt van Staatswege
zooveel mogelijk gelegenheid geven tot het
doen onderzoeken van vleesch, afkomstig
van herkauwende diereu of varkeus ter ver
krijging van een merkteeken als bewijs
dat het vleesch geschikt is om te worden
uitgevoerd.
2o. Tot dit onderzoek wordt niet toegela
ten vleesch, afkomstig van uit nood geslacht
vee.
Art. 2. lo, Zij, die van de gelegenheii
in artikel 1 genoemd wenschen gebruik te
maken richten daartoe een aanvrage tot
onze minister van waterstaat, handel en
nijverheid, met gebruikmaking van een door
dieu minister vastgesteld formulier, waarvan
exemplaren kosteloos op alle gemeente
secretarieën verkrijgbaar zijn.
2o. Op deze aanvrage wordt na onderzoe
door genoemden minister of van zijuentwe
«e beschikt.
Art. 3. lo. Het onderzoek van het
vleesch geschiedt door Rijks-keurmeesters
vastgesteld door onze minister van
waterstaat, handel en nijverheid.
Art. 4. Door onzen minister van water
staat, handel en nijverheid worden voor
schriften gegeven omtrent.
a. de gemeente en de plaatsen, waar
alsmede de tijdruimten, waarbinnen vleesch
ten onderzoek wordt toegelaten
b. den staat, waarin het vleesch ten on
derzoek moet worden aangeboden
c de regelen voor de keuring van het
vleesch
d. de wijze, waarop het merkteeken wordt
ingericht en aangebracht.
Art, 5. lo. De uit dit besluit voort
vloeiende kosten zijn ten laste van het Rijk.
2o. De Rijks-keurmeesters genieten een
belooning, door ons te bepalen, benevens,
zoo noodig vergoeding voor reis- en ver
blijfkosten.
3o. Vergoeding van keuringskosten wordt
geheven naar een door onzen minister van
waterstaat, handel en nijverheid vast te stel
len tarief.
Art. 6. De keuringsdienst neemt een
aanvang op een nader door ons te bepalen
tijdstip.
Noonlbrnbantsclie bank.
Bij liet verhoor van Donderdag voor den
Rchtcr-Coinmissaris, belast met de instructie
der strafzaken, bij de arrondissemeuts
Rechtbank te 's-Bosch werd door den heer
Aug. F. C. M. Raupp te Eindhoven o.a.
verklaring atgelegd en geteekend
dat naar zijne vaste overtuiging, dnor
t irectie en commissarissen, van bovenge-
neinde bank, strafbare feiten gepleegd zijn
dat, naar aanleiding hiervan door hem
eene aanklacht bij de justitie zal worden
ingediend iudien eene dergelijke aanklacht
niet met bekwamen spoed door de commissie
van advie3 ingediend wordt.
Kcgchvcdstrijd.
Wij ontvingen van de Sociëteit Ktgel-
wedstrijd „Strijdlust", gevestigd te Tilbu-g,
aan het Wilhelminapark, het \olgende cir
culaire
Wij Bestuurderen van bovengenoemde
Sociëteit; allen, die deze zullen zien of
hooren lezen, onzen Sportbroederlijken groet
doen te weten
Alzoo wij in overweging genomen hebben
dat de oprichting onzer Sociëteit dagtee:kent
van 26 November 1892 en wij dus ons
Tienjarig bestaan kunnen herdenken.
Zoo is het, dat wij onze leden hebben
gehoord en in de Algemeene Vergadering
is goedgevonden als volgt
„Onze Sociëteit Kegelvereeuiging „Strijd-
ust" zal ter herdenking van haar Tienjarig
bestaan van 17 Mei15 Juni 19u3 een
Grooten Internationalan Kegelwedstrijd hou
den, bestaande uitKorps-, Personeele- en
V rije-baan-W edstrijd."
besoijen, 28 November. Zondag 23 No
vember 1.1. gaf de LiedcrtaJel „Oefening
baart Kunst" haar eerste Winteruitvoeriog
de zaal van de Heer VV. Brokken.
Gelijk aliijd was een talrijk publiek opge
komen dat met belangstelling dit concert
had {tegemoet gezien, wijl deze Liedertafel
alhoewel nog jong ïu de rij harer zusteren
steeds iets goeds en degelijks ten gchoore
gaf. Echter zou het klankgehalie en gehoor
sireelender zijn ware de localiteit beter tot
concertgebouw ingericht. Het ware te wen
schen dat de Heer Brokken dit inzag en
een weoschelijke, tevens gemakkelijke veran
dering ten spoedigst aanbracht terwijl hij
alzoo gennemd gezelschap voor 2ich a's 't
ware verbond.
Waren de verwachtingen hoog wisten we
dat die vereeniging over goede krachten be
schikt, we mogen volmondig bekennen, dat
het alle illus'es heeft overtroffen en Besoijen
met recht trots mag zijn op zijn Liedertafel.
Onder het tiental gezongen koren, welke
alle met juistheid werden uitgevoerd, kwamen
vooral ,,'t Vendel op de thuismarsch" van
Van Hamel en „Wiegelied" van Zttudcr 't
best tot hun recht; ook „Am Meer* van
Sc'nubert eu „Zwiegezang* van Ktlcke,
Baritonsolo met Bromstemmen, gezongen
door den Heer L. Madiol, met zijne heldere
buigzame en klankvolle stem werden mees
terlijk uitgevoerd en kon dit geheel met
recht den toets der kritiek doorstaan.
Het comisch gedeelte waarbij vocral uit
kwamen de soloscènes »'t Gild teert" en
„De Boef" voorgedragen door den gevierden
komiek den heer J. VVtlmout vond zeer veel
bijval.
Ten slotte een hartelijk woord van lof aan
den bekwamen diricieur den Heer L. Kooien
onder wiens leiding genoemd gezelschap in
betrekkelijk korten tijd tot eene goede
hoogte kwam en den Pianist den HeerJ.de
Bree die steeds door zijne welwillende mede
werking een krachtigen en onmisbaren s'.eun
is voor de Liedertafel.
Moge dit Gezelschap op den ingeslagen
weg doorgaan.
C'apcllc, 28 Nov. De rederijkerskamer
„Vriendentrouw* alhier bezorgde gis:ereu
haren leden weder een genotvolle» avond
zeer heeft zij zich ingespannen, waut hare
krachten zijn, jammer genoeg, gering en toch
werd het blijspel „Een Raadsvergadering te
Koekamp" flink door haar opgevoerd.
Het gering aautal werkende leden is oor
zaak dat Vriendentrouw" medeweiking ver
zocht heeft van de operette-verceniging
T.A.V.E.N.U- te Waalwijk.
Die medewerking werd volgaarne verleend.
Eerst werdeu eenige zangstukken ten beste
gegeven. Had men eerst' «Afscheidslied uit
Miguon" door een auder vervangen, op ver
zoek der aanwezige dames werd het later
tot aller genoegen ook nog gegeven.
Daaiop volgde de operette „De Verkie
zing", die zoowel door inhoud als door
zang zeer voldeed.
Wel kwam allen het woord vau dank toe,
dat de Heer A. dc Jong sprak. Bijzonder
dank bracht de heei J. Quirijos namens allen
aau T.A.V.E.N.U. voor hare bereidwillig
heid.
Wat meer publiek ware wel geweuscht
geweesttoch het was een genotvolle avond.
Ecu vroolijk bal was het slot.
Kaatsheuvel. De heeren W. v. Beurden,
W. IJpelaar en W. Lutgers zijn candidaat
gesteld voor lid van den gemeenteraad.
De acyteleengasfabriek is bijna gereed.