Nummer 22.
Zondag 15 Maart 1903.
26e Jaarkrans.
Tweede Blad.
Yandbouw.
Rusland.
BUITENLAND.
Turkije
BINNENLAND.
Duitschland.
UITVOERINGEN.
WAALWIJK
Op Zondag 15 dezer des middags ten
12 uur, zullen door de Harmonie L'Espé
rance,* op hare zaal worden uitgevoerd de
volgende nummers
1. Fleur de Printemps, Marche, Puttivils.
2. Martha, Fantaisie, Bauwens.
3. Fleurs de Champs, Fantaisie, Perck.
aangesteld worden voor den frontdienst bij
het eerste garderegimt te voet, te Postdam
in garnizoen, en dan zal hij ook deelnemen
aan de groote keizermanoevres dit jaar
terwijl hem voor eeuigen tijd het commando
zal worden toevertrouwd over een groote
iroepenafdeeling en hij ook als scheidsrechter
zal fungeeren een en ander ter aanvulling
van zijn militaire kennis en ontwikkelÜDg,
waaraan in elk geval heel wat meer wordt
(en koste gelegd dan aao zijn wetenschappe
lijke opleiding.
Peru-Guano vergeleken.
Met welke meststoffen moeten we Peru-
Guano vergelijken Uit den aard der zaak
is elke vergelijking met deze meststof zeer
moeilijk, daar er enkele eigenschappen der
Peru Guano, die nu eenmaal bezwaarlijk in
cijfers zijn uit te drukken, en welke toch
noodzakelijk in de vergelijking moeten wor
den opgenomen, als daar zijn lo. dat de
Peru-Guano de dtie noodzakelijke voedings
stoffen, nl. stikstof, kali en phosphorus
scheikundig verbonden bevat, 2o. dat de
stikstof in drie vormen in de Peru-Guano
voorkomt, ril. in den salpetervorm, den
ammoniak vorm en den organischen vorm,
enz. Moeilijk dus, maar niet onmogelijk,
wanneer we die eigenschappen slechts in 't
oog houden. Maar dan ook moeten we de
Peru-Guano vergelijken, met elke meststof
die een der beide hoofdbestanddelen, nl. de
stikstof en het phosphorzuur in zoodanige
mate bevat, dat het gebruik van de eeue
meststof de andere geheel of gedeeltelijk
overbodig maakt. Ten eerste met chilisal—
peter.
Chilisalpeler heeft één eigenschap in
hooge mate. Hoor zijn 15 a 16 pCt. stik
stof in salpetervorm, werkt het snel en hevig.
Daartegenover staat, dat het Diet audeis
kan, of een belangrijke hoeveelheid van deze
meststof gaat verloren, vooral in regenach
tige jaargetijden. Ook Peru-Guano bevat
een belangrijke hoeveelheid salpeterstikstof
en verkeert in het gunstige geval, dat van
haar bestanddeelen niets verloren gaat. Wij
stellen op grond hiervan niet voor het chi
lisal peter geheel te vervangen door Peru-
Guano, doch geven in overweging voor een
gv deelte ervan een evenveel kostende hoe
veelheid Peru-Guano in de plaats te stellen.
Mocht bij regenachtige zomers het chili—
salpeter wegrokken, dan blijft de Peru-Guano
toch over.
Ten tweede met het ammoniak super
phosphaat; zij die deze meststof gebruiken,
doen in elk geval en onder omstandigheden
beter opgeloste Peru -Guano te nemen
(7 x 10 x 2), daar de prijzen ongeveer
dezelfde zijn en de Peru-Guano rijker is
aan phosphorzuur, kali bevat en het toch
duidelijk is, dat een kunstmatig mengsel
niet zoo gelijkmatig werkt, als een schei
kundige verbinding. Daarenboven missen wij
bij het amraoniak-super alle goede eigen
schappen van de Peru-Guano.
Tui derde met zwavelzure ammoniak.
Dtze meststof bevat slechts stikstof en wel
alleen in den ammoniakvorm Menig boer
meent, dat zij Peru-Guano kan vervangen.
Dat is in geen geval waar. De Peru-Guano
is een volledige meststof, de zwavelzure
ammoniak niet. De Peru-Guano verbeterd
den grond en werkt nu, de zwavelzure
ammoniak niet. De Peru-Guano bevat nooit
schadelijke en vergiftige stoffen, de zwavel
zure ammoniak zeer vaak.
Ten vierde met het superphosphaat. Deze
meststof, die plm. 14 pCt. phosphorzuur
bevat, levert, zooals bekend is, het phos
phorzuur tegen billijke prijs. Men bedenke,
dat zij slechts phorphorzuur bevat. Zij kan
dus de Peru-Guano niet vervangen. Omge
keerd is het duidelijk, dat de Peru-Guano
het superphosphaat geheel of gedeeltelijk
overbodig maakt.
Wat wil dus de Peru-GuanoZij wil
gebruikt woiden naast het chilisalpeterZij
wil ammoniaksuperhospkaat geheel vervangen.
Zij wil zwavelzuren'ammoniak geheel vervan
gen. Zij wil het gebruik van een gedeelte
van het superphosphaat overbodig maken.
De keizer 'neett een manifest uitgevaardigd
waarin gezegd wordt, dat hij het nuttig heeft
gevonden de iuachtneming te verzekeren der
bepalingcu betreffende de verdraagzaamheid
welke in de constitutioneele wetten van het
Russische rijk zijn aangegeven en de ortho
doxe kerk als de heerschende beschouwende
aan alle andersdenkende onderdanen en
vreemde belijdenissen vrijheid van geloof en
godsidienst volgens anderen ritus toestaan.
De Keizer wil voorts de tenuitvoerlegging
van de maatregelen ter verbetering van den
stoffelijke welstand der orthodoxe geestelijk
heid ten platten lande voortzetten. De werk
zaamheid van de instelliigeu voor staatcrediet
bizonderlijk van de adels— en boerenbaukeu
moet gericht worden op bevestiging en
ontwikkeling van den welstand van den localen
adel en de boeren. Het werk Ut herziening
van de wetten op het bevolken van het
plaiteland moet na de voliooiing ervan ter
verdere bewerking voor de aanpassing aan
plaatselijke behoeften worden verwezen naar
de gouvernementsconferenties met verstrek
kende raadpleging van personen, die hei
opeubaar vertrouwen genieten. De grondslag
van dezen arbeid blijft het aantastbaar ge—
meentebezit, waarnaast middelen moeten
worden opgespoord om de boeren het uit
treden uit de gemeente gemakkelijker te
maken. Zonder vtrwijl moeten maatregelen
genomen wordeu om tot opheffing der den
boeren hatelijke gedwongen aansprakelijkheid
te komen. Het districisbestuur in de gouver
nementen moet worden hervormd door het
werk van plaatselijke vertegenwoordigers.
Ten slotte beveelt de Keizer de minister en
de betrokken hoofdambtenaren, hem hun
meening over de uitvoering der keizerlijke
bedoeliugen mede te deelen.
De kroonprins zal, zoodra hij te Berlijn
zal teruggekeerd zijn van zijn ontspanings
reisje, (het jonge mensch doet niet veel an
ders dan van die reisjes maken, om alvast
te leeren wat een modern vorst naar de op
vattingen van zijn onrustigen vader voegt),
Dat 't zoo maar niet van een leien dakje
zou gaan met de tenuitvoerlegging van de
door de mogendheden Rusland en Oostenrijk
onder den moreeleu steuti van de overige
toongevende Staten van Europa, voorgelegde
en door Turkije onvoorwaardelijk aange
nomen hervormingen, was natuurlijk te
wachten wanneer men maar even rekening
hield met de eigenaardige omstandigheden
doch 't schijnt Turkije toch nog tegen te
vallen klaarblijkelijk heeft men te Koustan-
tinopel den moreelen invloed van de groote
mogendheden op de oproerige onrustzoekende
elementen overschat 1
't Moeten voornamelijk de Albaueezen
v. czen, die zich met kracht en geweld (om
niet te zeggen met hand en tand) verzetten
tegen de toepassing van de hervormingen in
Macedonië in den omtrek van Diakova iD
Oud—Servië (te Meiochia) maken zich een
twintig duizendtal Mohammedaansche Alba -
neezen gereed om zich te verzetten tegen
Hilmi—pache, die zich op 't moment met
generaal Cherasipacba te Uskub bevindt
en voornemens is de hervormingen getrouwe
lijk eu naar de letter toe te passen, zoodat
de betrobken muselmaosche Albaueezen
ontwapeud zulleu worden.
Men kan dus wel aannemen, dat de sultan
nog heel wal onrustige oogenblikkeu zal
doormaken teu aanzien van Albanië zoowel
als van Macedonië tenzij het juist zijn
hoop en verlangen in 't geheim wezer. mocht
om de agitatie nog wat levendig te houden
ten einde te voorkomen, dat Europa voor
den dag komt met nieuwe vertoogen ter wille
van de onverwijlde door voering der her
vormingen, in welk geval men te Konstan—
tinopel niet zoo heel kieskeurig zal wezen in
't uitdenken van middelen omlangs
kunst matigen weg wanordelijkheden te pro—
voceeren
Terwijl bericht wordt, dat de Turksohe
regeering, wel verre van rekening te houden
met de vertoogen van Servie en Bulgarije
uit, nieuwe regimenten heeft gezonden naar
de Bulgaarsche grens (te Adriauopel bevindt
zich nu een strijdmacht van 19000 man, te
Mustapha van 7000 man, te Lorengravc van
4000 man, te Kyrdjali van 8500 mao, te
Djouraaia van 800 man en te Palanka van
3000 raau te zamen vijftig duizend man en
alle verkeer tusschen de Bulgaarsche eu
Turksche grensplaatsen is nadrukkelijk ver
boden) wordt uit Nisch bericht, dat de Ser
vische regeeriug, bewogen door die samen
trekkingen van Turksche troepen aan de
Bulgaarsche grens, zich genoodzaakt ziet
zich voor te bereiden op alle eventualiteiten
te Belgrado wordt overwogen de mobilisatie
der Donau— en Morava—divisies.
WAALWIJK, 14 Jluart 1903
Tentoonstelling.
De termijn van inschrijving voor de a.s.
tentoonstelling alhier is zooals onze lezers
weten, verlengd tot I April.
Dagelijks komen talrijke inschrijvings
biljetten in, zoodat deze tentoonstelling èn
wat deelname èn wat grootte èn grootschheid
van inrichtingen en daarstellen aangaat, de
stoutste verwachtingen zal overtreffen.
De machinehal zal boven alles uitmunten
en het zal met recht //de clou* der expo
sitie worden.
De terreinen aan 't station, worden den
vreemdeling aangewezen door een bord. waar
op staat //Tentoonstellingsterrein Augustus
1903 circa 35000 M3.
Het comité is op 't oogenblik op veel
zijdig gebied werkzaam, plaunen voor ge
bouwen, aanbestedingen, verlichting enz. enz.
De afzonderlijke comité's zijn druk in
de weer, dat voor de veetentoonstelling
heeft de algemeene bepalingen reeds opge
maakt en dat voor de bloemententoonstelling
hield ook rseds vergadering.
Boerenbond.
Donderdagavond hield de afd. Baardwijk,
Waalwijk, Besoijen en Sprang vandenChi.
Boerenbond eeue alg. vergadering te Baard
wijk bij W. Pulles in 't Vosje.
De vergadering was zeer druk bezocht.
Gekozen werden voor het Bestuur te
Baardwijk, 4 leden, nl. de heeren J. A J.
van Heijst, W. van Woensel, Jac. Klerx eu
J. Bergmans te Waalwijk de heeren Fl.
van Baal en W. van den Broek te Be
soijen met Sprang de heer Willem Klerx,
Besoijen. Deze heeren zullen over 8 dagen
vergaderen tot het onderling kiezen van een
Voorzitter, Ondervoorzitter, Secretaris en
Penningmeester, deze laatsten vereenigbaar.
De Hoofdzetel is te Baardwijk, waar ook
steeds de vergaderingen zulleu plaats hebben.
Enkele nummers van bet courantje van
den boerenbond en van de Statuten werden
ter kennisneming verspreid. De opkomst
was buitengewoon, het getal leden steeg tot
123.
l'Espérance.
Eveuals vroeger zullen we voortaan weer
om de 14 dagen het programma dat l'Es-
pérance Zondagsmorgens bij hare repetities
uitvoert geregeld opnemen, wat het publiek
zeer zeker aangenaam zal zijn De Lieder
tafel eu l'Espérance houden dus ieder op de
beurt Zondagmorgen repetitie.
Met geuoegen hebben we gezien en ver
nomen, dat de benoeming van den nieuwen
directeur het oude vuur weer aan l'Espérance
begint te hergeven, de oude goede krachten
weer levendig worden en talrijke nieuwe
muzikanten zich aanmelden. Bravo
Pausfeesten.
Tot onze spijt vergaten we tot heden te
melden, dat door de bekende firma van
Houten voor het tractaat der kinderen van
de bizondere en openbare school ter gelegen
heid van 't Pausfeest, 36 bussen cacao ge
schonken zijn, waardoor het mogelijk werd
circa 1000 kinderen te onthalen.
Jubileum.
Dit jaar zal het 30 jaar geleden zijn, dat
de heer Th. van Delft tot directeur en de
heer Jac. van Riel tot commissaris der
teekenschool werd gekozen en zij onafge
broken hunne beste krachten hebben gewijd
aan deze nuttige inrichting.
Brutaal
Een persoon uit Dussen die Donderdag
alhier voor 't kantongerecht moest verschij
nen, omdat zijn «chip des avonds niet was
verlichte was inj houding en spreken zoo
onverschillig en onbetamelijk, dat hij op last
van den kantonrechter door de politie uit
de zaal werd gezet.
Ongeval.
Zekere M. de K. alhier reed Donderdag
met zijn kar beladen met grint door de
Wagenstraat, toen plotseling een rad brak
de kar omver en de inhoud op straat viel-
De voerman kwam met schade en schrik
vrij.
Parochie St. Antonius.
Groot was de vreugde der ouders toen zij
verleden week het bericht ontvingen dat ze
hunne dochter J. v. K. uit het krankzin
nigengesticht moesten terug halen daar zij
volkomen genezen was en waar ze bijna
een jaar had doorgebracht.
De noodige kosten voor kleeding, reisgeld
enz. werden gemaakt en jl. Zondag betrad
zij weer de ouderlijke woning vergezeld van
haren vader die haar had afgehaald, en
oogen schijn lijk in den besten welstand. Niet
lang echter was hun dit geluk beschoren.
Donderdag gaf zij voor de H. Mis te gaan
bijwonen, doch sinds heeft men haar niet
meer terug gezien en zijn alle nasporingen
der bedroefde ouders en van politie tot lieden
vruchteloos, zoodat alle vermoeden bestaat
dat haar een ongeluk overkomen is.
Zoo juist ontvangen haar ouders het be
richt dat ze weer in het krankzinnigenge
sticht is teruggekeerd.
Al mocht ook half Nederland staken,
de bedelaars, die onze gemeente platloopen
en wekelijksch in grooter getallen de iuge-
zetenen komen bezoeken, hebben gezworen
getrouw te blijven aan hunne statuten en
bet bijltje er in geen geval bij neer te
leggen, integendeel, hun optreden wordt
steeds meer actiever en bij eene weigering
nemen zij dikwijls een dreigende houding
aan. Speciaal wanneer de gezindshoofden
afwezig zijn, mcenen zij te mogen eischen
in plaats van te vragen.
Deze week had een bedelaar de vrijheid
bij een winkelierster om een ons koffie en
een ons suiker te vragen, doch toen otn
betaling werd gevraagd was het antwoord
z/dat zal ik maar voor een aalmoes rekenen*
en was er mede verdweneu.
Ons werd nog van geloofwaardige zijde
bet volgend staaltje medegedeeld.
Voor een paar weken kreeg een bedelaar
na lang aanhouden eene broek, de daarop
volgende week vroeg hij om jas en vest,
terwijl hij nog kenbaar maakte dat hij
slechts blootshoofds en op sokken zijn
cliënten kon bezoeken.
Zou er toch geen kans zijn, om aan dien
overlast paal en perk te stellen
Onderwijzers-Examen.
Bij beschikking van den Minister van
Binnenlandsche Zaken zijn benoemd in de
comu'.issiën, in 1903 belast met het afnemen
van de examen ter verkrijging van de akte
van bekwaamheid bedoeld in art. 56, onder
a., van de wet op 't lager onderwijs, en o.m.
zitting houdende te 's-llertogenbosch, Breda
en Maastricht.
Te Breda, voor de arrondissementen in
het district Breda en de arrondissementen
Tilburg, Waalwijk, Oirschot en Eindho-'en
a. tot lid en voorzitterde schoolop
ziener in het district Breda
b. tot leden de schoolopzieners, iu de
districten Tilburg en Eindhoven, en in de
arrondissementen Zevenbergen, Osch en
Oirschot
c. tot leden-plaatsvervangers de school
opzieners in de arrondis°emeuten 's-Herto-
genbosch, Waalwijk, Vechel en Breda.
De toestand.
Over de houding van Troelstra schrijft
de //Nederlander* het volgende
z/De houding van den heer Troelstra is
kortweg perfide.
In de Kamer houdt hij Dinsdag een rede,
waarvan de korte inhoud is: //Regeeriug,
uw ontwerp bedreigt, zooals ge ziet, den
vrede en de rust in ons land. De spanning
van het oogenblik is voor allen even
bedenkelijk. Handel en verkeer lijden er
ondir. Gevoel uw verantwoordelijkheid en
geef de kalmte aan onze samenleving terug,
door het ontwerp in te trekken.*
Maar wie is de man, die van die span
ning de oorzaak is
Zie het Zondagsnummer van het Volk
Daarin neemt de heer Troelstra ecu plaat
op, waarop dr. Kuyper een op den grond
liggenden arbeider worgt, met den onder
schrift //In den naam van Christus.*
Deze gemeene plaat is slecht de concen
tratie van al de leugen en laster, die
dagelijks over den inhoud van het ontwerp
worden verspreid.
Door dergelijke platen, door zulken lagen
laster wordt een deel der arbeiders tot een
delirium vau woede gebracht.
En dan roept de dader van dit alles
met fluweelen stem uityZie de spanning
in den naam van rust en orde en vrede
onder de natie, trek uw ontwerp in.*
Dit gedoe is zacht uitgedrukt verfoeie-
lijke huichelarij.
En onder het opschrift //Weerzinwekkend*
schrijft het //Centrum*
ffEr is waarlijk niets weerzinwekkender,
dan de valsche verontwaardiging*, welke
aan de revolutionnaire onruststokers than#
aan den dag leggen tegenover de wetsont
werpen der Regeeiing.
Jaar iu, jaar uit hebben zij de menigte
opgeruid, hebben zij getracht, de menschen
ontevreden te maken en tegen de wettige
overheid in verzet te brengen hebben zij
den klassenstrijd gepredikt.
Nimmer ook hadden zij den moed de
losbandigheid af te keuren, die van hun
hartstochtelijke taal het gevolg was eu het
te wraken, wanneer een deel der arbeiders
door een ander deel onder een soort van
schrikbewind werd geplaatst.
Dat op willekeurige wijze de vrijheid
werd aangerand, de rust en de orde be
dreigd, het liet hun onverschillig. Dat
zelfs mishandelingen voorkwamen, werd door
hen nauwelijks geteld.
En thans, nu de llegeering zich tenge
volge van dat alles gedwongen ziet, krach
tige maatregelen te nemen, ten einde de
orde, de vrijheid en de veiligheid, waarop
elke staatsburger volle aanspraak heeft, te
verzekeren, durven zij spreken van tirannie,
van dwangwetten, van rechtsverkrachting.
't Is verregaand
Eerst de menschen dol maken en tot los
bandigheid opzweepen.
Eu wanneer de Regeeriug dan maatrege
len neemt, om buitensporigheden te belet
ten en een toestand van woeste anarchie
te voorkomen, het air aannemer, alsof de
Regeering voor dien toestand aaosprakciij]
is en zij het volk uittart
Moedwilliger en schaamteloozrverdraai
ing der feit eu heeft zeker zelden
had.*
De afdeeliug 's-Hertogênb
omstreken van den Bond van Staat poorwt
personeel, dezer dagen aldaar ergaderd,
bracht hulde aan het streven va aispoor
wegmannen, die langs ordelievende.: weg
belangen van het Staatspoorwegpt rson el
trachten te behartigen, en wekte een ieder
op dit streven te steunen.
Het bestuur der afdeeliug v —.in
gesteld uit de heeren Th. Bosch, voorzitt
W. Her«tel, secretaris; W. E. Quack, pen
ningmeester; II. van Velden, H. Barten eu
A. Liebregts, commissarissen.
De bekende sociaal democrat is he woord
voerder Bennink, te Aengeloo, h '.eft gewei
gerd aan de algemeene beweging van so
cialistische eu anarchistische oprui..;
doen.
„Ik deins terug voor de gevolgen,
het voor de arbeiders kan hebbc." wan ie
een opstand 111 bloed zou gesmoci i wor.b
Zoo verklaarde hij te Goor in een (it
met den heer Oosterbaan.
Naar het H b 1. verneemt zai de eer;
ploeg van het blijvend gedeelte der lich
1902 bij het wapen der infan.e ie,
gewone omstandigheden op 26 of 27
e k. met groot verlof zou vertrekken,
datum krachtens art. 110 de> Militi
1901 ouder de wapenen worden gehou
De gouverneur van de Kon. fv'i'i
Academie te Breda heeft aan de ofnei
gedetacheerd aan deze inrichting veri.
ie teekenen op een der lijsten teg
regeeringsontwerpeu.
Dinsdag werd op de versebi
oorlogsschepen te Amsterdam medeged
dat het voortaan aan het scheepsvolk st
verboden is, openbare vergaderingen
lings bij te wonen. Hiertoe e
officieren vóór de lokalen o Jjl
waar vergaderd wordt, streng
houden.
Verkiezing Tweede Kam
De minister vati binnenlandsoht
overwegende dat de heer mr. E. FokkerH
heeft opgehouden lid te ziju van de Tweede
Kamer der Staten—Generaal en dat mitsdien
eene verkiezing voor lid dier Kamer moet
plaats hebben iu het kiesdistrict Alkmaar
gelet op de artikelen 130, eerste lid; 131,
eerste en tweede lid; 133, eerste lid134,
derde lid en 144, der Kieswet, heeft goed
gevonden te bepalen, dat die verkiezing
zal plaats hebben op Dinsdag 24 dezer, de
stemming zoo noodig, op Dinsdag 31 dezer
en de herstemming, zoo noodig, op Dins
dag 7 April.
Pensioenen voor weduwen.
De N. C. verneemt, dat het de bedoeling
is, de verhooging van pensioenen der we
duwen van burgerlijke arabtenareö, waarvoor
zooals wij mededeelden, een wetsontwerp iu
gereedheid gebracht is, 1 Januari 1904 te
doen ingaan.
L'it de Hofwereld.
H. M. de Koningin en de Prins woon
den Douderdag wederom oefeoingen bij van
het regiment grenadiers eu jagers in den
omtrek van Waalsdorp.
De Prins verliet tegen 11 uur het Paleis
te paard, met de bedoeling om zich op den
Waalsdorperweg voegen bij Hare
Majesteit, die omstreeks half twaalf van het
Paleis wegreed iu een phaeton, waarvan het
tweespan door H. M. zelve werd bestuurd
Tweede Kamer.
De tweede kamer is verdaagd tot nadere
bij een roeping, zoodat de wetsontwerpen eerst
na Paschen in openbare behandeling zullen
komen.
Nicolans Beets, t
Nicolaas Beets is niet meer.
Al werd de tijding dag aau dag ver wacht,
