Nummer 36. Zondag 3 Mei 1903. 26e Jaargang. Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen. Eerste Blad. Dit nummer bestaat uit TWEE BLADEN. Al TOON TIELE NABETRACHTING. Uitgever: Bekendmaking. FEUILLETON. Herijk der maten en gewichten. Katholiek Comité van Actie twaalfde hoofdstuk. Een zware taak, kloek volbracht. II. (Slot.) Iets over staatkundige programs. o van net Zuiden, Waalwtjksclie en Liicstrulsrhr Courant, Dit Blad verschijnt Woensdag— en A b o n u e in e n t s p r ij s per 3 maand Franco per post door liet gelieele rijk f Brieveningezonden stukken gelden Uitgever. Z a t e r d a g a v o 11 d. en f0."5. 0.90. enz., franco te zenden aan den De Burgemeester van Waalwijk maakt bekend dat de herijk der maten en gewichten voor deze Seraeen te zal plaats hebben op 14, 15, 16 en 18 lei aanstaande in een lokaal op het terrein van de gasfabriek alhier, cn wel op Donderdag 14 Mei, van 1012 uur v.m. en van 1—4 uur n.ra. voor allen wier geslachtsnaam begint met A. F.; op Vrijdag 15 Mei van 97a12 uur v.m. en van 14 uur n.io. voor allen wier geslachtsnaam begint met G. K. op Zaterdag 16 Mei van 97a_~12 nur v.m. en van 1—4 uur n.m. voor allen wier geslachtsnaam begint met L. S. op Maandag 18 Mei, van 97a12 uur, voor allen wier geslachtsnaam begint met T. Z. dat gedurende het jaar 1903, ingevolge Minis- triëele beschikking dd. 13 October 1902, No. 238, Afdeeling Handel en Nijverheid, het goedkeurings- merk bij den Herijk der Maten en Gewichten te bezigen is de letter n. in den gewonen schrijf vorm dat het laatst geplaatste goedkeuringsmerk voortaan gedurende 2 jaren ongeschonden moet worden bewaard dat alleen behoorlijk schoon en droog gemaakte llaten en Gewichten zullen worden onderzocht.- dat het milligramgewicht in gebruik bij Heeren Geneeskundigen, Apothekers en Goud- en Zilver- imeden uitsluitend aan de ijkkantoren wordt onderzocht en dat het wenschelijk is, dat deze gewichtjes, tijdens den herijk in de gemeente, naar het IJkkantoor te 's Hertogenbosch, worden opgezonden. dat het IJkkantoor te 's Bosch voor het publiek steeds zal zijn geopend des Woendagsen Donder- '-~i van 9—1 uur. Waalwijk 30 April 1903. De Burgemeester voornoemd, K. DE VAN DER SCHUEREN. Kostelooze vergunning om tc Visschcn. De Burgemeester der gemeente Waalwijk maakt bekend, dat zij, die eene kostelooze vergunning tot uitoefening der visscherij verlangen, zich ter secretarie kunnen aanmelden. Waalwijk, 20 April 1903. De Burgemeester voornoemd K. DE VAN DER SCHUEREN INRICHTINGEN welke gevaar, schade o! hinder kunnen ver oorzaken. Burgemeester en Wethouders der gemeente Waalwijk brengen ter openbare kennis, dat ter Gemeente-Secretarie ter inzage ligt een verzoek Vrij naar het Duitsch bewerkt door J. M. S. TWEEDE GEDEELTE. met bijlagen van Jac. Gragtmana, aldaar om vergunning tot uitbreiding zijner stoomlederfa- briek kadastraal bekend in Sectie C. No. 1945. üp Zaterdag, den 2 Mei 1903, des voormiddags te elf uren, zal op het gemeentehuis gelegenheid bestaan om bezwaren tegen dit verzoek in te breDgen en deze mondeling en schriftelijk toe te lichten. Zoowel de verzoeker, als zij die bezwaren hebben, kunnen gedurende drie dagen, voor het bovengemelde tijdstip, op de Secretarie der Gemeente kennis nemen van de ter zake inge komen schrifturen. Waalwijk, den 18 April 1903. De Burgemeester. K. DE VAN DER SCHUEREN. De Secretaris, F. W. VAN LIEMPT, Naar aanleiding van de beschouwingen, voorkomende in uw geëerd blad van Don derdag, omtrent de oprichting, de werking en het voortbestaan van bovengenoemd Co mité, vind ik mij verplicht hier eenige in lichtingen ten beste te geven, en zulks nog te meer, daar bevreemding, spijt zelfs wordt uitgedrukt, dat Waalwijk niet behoorde tot de 60 plaatsen in ons Vaderland, waar in eene arbeidersmeeting de stakingswetten behandeld en de invloed van het socialisme en anarchisme geschetst zijn. Nadat ondergeteekende, in zijne hoeda nigheid van correspondeerend lid van het comité, de hem toegezonden circulaires en inschrijvingsbiljetten in Waalwijk en om streken verspreid had, heeft hij met het Geestelijk Bestuur alhier geconfereerd over de wenschelijkheid van het beleggen eener dusdanige vergadering. Dit was echter van oordeel, dat de geest der werklieden, dp verhouding tusschen patroons en arbeiders, de eerbied voor het burgerlijk en geestelijk gezag hier over het algemeen gelukkig nog zoo goed waren, dat tot het beleggen van zulk eeue spoedeischende vergadering voor alsnog geene dringende noodzakelijkheid bestond. Eene dergelijke bijeenkomst, waar van overigens het groote nut volmondig werd erkend, kon evengoed hier gehouden worden, nadat andere, meer woelige plaatsen en met een grooter arbeiderscontiugent, eene beurt hadden gehad. Verder moet ondergeteekende, namens het comité, zijn oprechten dank betuigen aan al degenen, die voor het bekende doel hunne gitten hebben bijgedragen. Zij kunnen er van overtuigd zijn, dat hun geld goed is besteed. De kwestie, of bet Comité al niet in Januari had moeten opgericht zijn, laat hij W A A L W IJ K. liefst buiten bespreking. Wel wil hij nog medeileelen, dat hem dezer dagen op ver zoek 300 platen, betrekking hebbende op de betreurenswaardige staking, zijn toege zonden met de opdracht ze op de meest geschikte wijze aan de arbeiders uit te dee- len. Hieruit blijkt dus voldoende, dat het comité nog altijd geconstitueerd is en plan nen beraamt voor de toekomst. Ondergeteekende acht zich niet gerech tigd thans verder over deze zaak uit te weiden, doch wil belangstellenden gaarne beloven, hun opnieuw het een en ander dienaangaande mede te deelen, zoodra tijc en omstandigheden hem dit veroorloven zullen. J. BERN. TIMMERMANS Wzn. Coirespondeerend lid. Waalwijk, 1 Mei 1903. Advkrthntiën 17 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, groote letters naar plaatsruimte. Advertentiëu Smaal ter plaatsing opgegeren, worden 2maal berekend. Voor plaatsing van een groot, aantal regek en advertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeelige contracten gesloten. Reclames 15 cent per regel, (38) De graaf ziet naar den vloer, als zocht hij daar wat, doch dat is de oorzaak niet; hij tracht den beteekenisvollen blik vau zijn dochter te ont wijken. «Gij weet dat ik Nora boven alles liefheb, en haar kon ik niets weigeren. De gravin zucht. «Helaas komt het bijna onhoorbaar over haar lippen. De graaf heeft het echter toch gehoord. Hij vermijdt nog altijd, zijn dochter aan te zien. /Bovendien leed ik door eenige mislukte tpeculatie's een aanmerkelijk verlies. Om mijn crediet te behouden, moest ik geld opnemen mij bleef immers altijd nog jouw vermogen. Dan kwamen echter nog meer verliezen, bovendien onze jaarlijksche reizen, welke wij gewoon zijn te maken, verslinden reuzensommen kort en goed, Ottilia, ook jouw geld is weg, wij staan voor een volslagen bankroet. Niet één trek in het klassiek gevormde gelaat der gravin beweegt zich. «Zou een zoo goede en groote onderneming als de onze niet meer met vreemd geld op te heffen zijn? vraagt zij rustig. /Natuurlijk moet dan in ons huis de allergrootste epaarzaaraheid ingevoerd worden', voegt ze er nadrukkelijk bij. De graaf steunt 't als 't ware uit. «Mijn lief kind, dit middel, dat ge aan de hand doet, is reeds te baat genomen. Reeds lang werken wij met vreemd kapitaal. Ten slotte moest ik toch tot dezen zwaren stap overgaan. Nu voert een gelukkig toeval ous mijnheer Willburg in onze zaak. Een samenloop van omstandigheden deed hem, die zelf een schatrijk man is, besluiten, bij mij als huttendirecteur op te treden. De gravin schudt beslist met het hoofd. /Een avonturier is deze heer, niets anders I' «Gij dwaalt, Ottilia,' zegt de graaf kalm.' Mijnheer Willburg is inderdaad een rijk man. De reorganisatie onzer onderneming, door hem ontworpen, moet gelukken eD zal ons al het verlorene weder terug doen winnen. ,Te verliezen hebben wij niet9l' herneemt Ottilia bitter. «En nu nog iets, papa, waaraan u niet gedacht schijnt te hebben onze eer. Als gij u met andermansgeld in gewaagde ouderne mingen Bleekt en deze n niet toebehoorende gelden verliest weet u wel, popa, welk verwijt u dan te wachten staat.? U zult het uw dochter wel veroorloven, dit woord niet uit te spreken. En in het beste geval, nis wij er weer bovenop komen, zoo zal mama's verkwisting ons toch vroeg of laat tot den bedelstaf brengen. Neen, red dan liever nu nog uit de schipbreuk, wat wij nooit verliezen moeten ,onze eerl' De graaf neemt de hand zijner dochter en de gravin voelt, hoe de hand baars vader zenuw achtig beeft. «Het is te laat, Ottilia*, steunt hij. ,Ik liet mij reeds met gewaagde speculatie's indeze zijn mislukt en de eer uws vaders hangt uf an het gelukken van de plannen des heeren Willburg. Weigert gij mijnheer Willburg je excuse's aaD te bieden worden door uwen trots mijn ver wachtingen den bodem ingeslagen zoo denk er op, als men je vader met verbrijzelde hersens als zelfmoordenaar op zijn kamer vindt dat gij zijn dood op je geweten hebt.' Als gebroken is de gravin voor haar vader op de Knieën gevallen en met een van de hevigste aandoening trillende stem smeekt zij hem, die laatste verschrikkelijke gedachten uit zijn hoofd te zetten. Doch de graaf is nu zijne dochter waardig: ook hij bezit tot het uiterste gedreven een onverzettelijken trots; hij neemt daarom van het laatste geen enkel woord terug. /Wilt gij ons verderf bezegelen? Of wilt gij uw vader redden?' vraagt hij, met moeite Ons vorig artikeltje eindigde met de be wering, dat de christelijke partijen aan het volk moesten geven een duidelijk en dege- lijk programma van maatschappelijke hervor mingen. Wij zijn het met Max Turmann volkomen eens, dat dit het krachtigste mid del is om het voortwoekeren van omwente lingsdenkbeelden tegen te gaan. Immers, naar de betoogredenen ^n opwerpingen van geleerde staathuishoudkundigen luistert het volk slechts met een afgeleid oor, terwijl het door geleerde be— en veroordeelingen van collectivistische of socialistische leer stellingen ook maar weinig getroffen wordt Daarom is het een onafwijsbare noodzakelijk heid het volk te geven een door eenvoudig heid eti duidelijkheid pakkend programma van sociale hervormingen, waarin vooral moet uitkomen het verderfelijke der revo- lutiounaire omwentelingsprogramma's, waarin 'l als 't ware in 't oog moet springen, dat het christendom in 't algemeeu en het ka tholicisme in 't bijzonder even krachtig als het socialisme de onderdrukking zoekt van misbruiken en de rechtvaardigheid en den vrede de heerschappij tracht te verzekeren. Want vergeet niet, het volk en met name de arbeidersstand heeft een onbestemd, doch diep gevoel, dat het welslagen van het so cialisme voor hen zou wezen het sein tot afschaffing van misbruiken en het begin van opstaande en naar de deur schreidend. Secondenlang heersebt er een doodsche stilte. Ottilia ligt als 't ware op den vloer, met het aangezicht in het kussen der chaise-longue ver borgen. Het is een hevige strijd, dien zij in haar hart voerteen strijd tusschen kinderliefde en gekwetste meisjestrots! Eindelijk heeft ze haar besluit genomen. Zij wendt het van tranen natte gelaat naar haar vader: /Het is goed ik zal gaan!' komt met moeite o»er hsar lippen. De deur valt achter den graaf dicht Ottilia is alleen alleen met zich zelve en hare vertwij feling. Wat haar vader van haar verlangt, schijnt haar boven heur krachten te gaan zij moet een man deemoedig om vergeving viagen, die haar vrouwelijken trots zoo diep vernederd heeft I Gelijk meeldauw, op een ontkiemende plant vallende, deze met zijn giftadem doodt, zoo hadden ook de onverbloemde uitvallen van Willburg tegen Ottilia, het ftntkiemende teeie plantje eener eerste, teedere meisjesneiging ge deerd. En ondanks dit wil haar dwaas hartje toch niet zwijgen. #0 zeg, hoe komt de liefde Zij komt en zij gebiedt! O, zeg, hoe verdwijnt de liefde? Zij was er niet, waar dit geschiedt 1 klinkt Ottilia in de ooren en het vindt een echo ia haar hart. Hoe komt het toch, dat zij, het rijke, schoone en door aanbidders omgeven meisje tot heden altijd ongevoelig is gebleven voor al diehuldi gingen En hoe te verklaren, dat deze vreemdeling, nadat zij hem nauwlijks gezien en zijn stem gehoord heoft, toch reeds een onuitwischbaren indruk in haar hart heeft achtergelaten Waarom onroert zij bij den klank zijner stem Waarom heeft zij een zalig en zoet gevoel als hij haar gadeslaat eD zij zijn blik ontmoet? O, eeuwig raadsel der liefde? Wie zal het eens nauwkeurig verklaren eD definiëeren Ottilia voelt het schaamrood op haar gelaat, na zij zich deze zelfbeteekenis volkomen bewast wordt. Doch plotseling bruist don hevige toorn in haar op: zij herinnert zich wederom de scène, welke hedenmiddag tusschen haar en Willburg is afgespeeld. Met een kloppend hart en een schroomachtig en tijdperk van geluk. Dit moge vreemd klinken in ooren van hen, die nog niet ge peild hebben de gedachten, in die omgeving heerschende, maar wij kunnen hen verzeke ren, dat we menigmaal getroffen zijn door de volgende uiting uit den mond van ove rigens godsdienstige menschen't Is waar, het zijn schreeuwers, die socialisten en on dermij ners van den godsdienst en de zede- l.jkheid, maar toch practisch zijn ze ook en een werkkracht, dat ze ontwikkelen Ziet, waar men zoo spreekt, is reeds ingeslagen, daar is reeds een twijfelen aan de kracht der eigen partij. En dit moet voorkomen worden, daar moeten de oogen ten volle geopend worden, door actie naast actie te stellen, door duidelijk te laten uitkomen, dat het practische dier heeren slechts schijnbaar is, door te bewijzen, dat zij logisch zelfs geen practische hervormingen kunnen voor staan, maar dat alleen gezonde practijk in dezen te verwachten is van de partijen der orde, van de partijen van het recht, in één woord van de partijen van het positieve christendom. En één der meest inslaande argumenten, écu der meest overredende bewijslevering hiervoor, die indruk maakt op een gehoor uit het volk, is wel, dat socialistische macht hebbers zeer dikwijls verplicht zijn geweest de gevolgtrekkingen van leerstellingen van christen-sociologen te aanvaarden, als zij werkelijk iets practisch voor het volk wilden doen. Om ons met den reeds boven aange- haalden Max Turmann tot een voorbeeld te bepalen Toen voor een paar jaren de Eransche minister van handel, de socia listische heer Millerand, zijn decreten uit vaardigde over de voorwaarden, waaronder men voortaan zou moeten te werk gaan bij openbare toewijz'gingen, heeft deze socialist en bestrijder van katholieke sociologen niets anders gedaan dan slechts een navolging ge leverd van de katholieke Belgische regee ring. En toen onlangs de arbeidsraden door hem werden samengesteld, had de heer Millerand slechts over te nemen de voor stellen, uiteengezet door katholieke socio logen. Ziet, zoo handelen omwentelingsge zinde socialisten, als zij aan het bestuur zijn. Aan de staatkundige programma's van christelijke partijen ontleenen zij deze of gene nieuwigheid, waarop zij zich dan als de scheppers dezer nouveauté's tegenover de arbeiders beroemen Bovenstaande bewijst twee dingen ten eerste, dat de toekomst niet is aan de re- - ii verlangen had zij na het samentreffen van gisteren uitgezien naar zijn komst voor vandaag. Zij dacht in hem een edele, voor 't schoone outvan kelijke menschenziel ontdekt te hebben. Zij had met genoegen gemerkt, dat mademoi selle Blanche het onderwerp van gesprek op dat thema gebracht had waar het haar vergund zou zijn, grootsche ideeën en beschouwingen te ontwikkelen en deze te verdedigen. Zij had zeker gehoopt al had ook hare vaste bestrijdster, mad. Blanche haar op alle punten aangevallen dat Willburg haar ter zijde had gestaan en haar inzichten en denkbeel den over vrouwen en de vrouwenbeweging wel gedeeld zou hebben. Eu ia plaats van dit alles was steeds hoon en 6pot de repliek van Willburg: zij ion de edelste ideeën opzetten, het doodende vergift zijner pessimistische beschouwingen brak deze af. Met een vernietigende slagwaardigheid had Willburg Ottilia's stellingen afgebroken en dat had haar diep beleedigd. En thans moest «ij tot hem gaan Als een smeekende voor hem verschijnen Terugnemen zal zij, wat zij in een wrevelige stemming gezegd, doch in den grond van haar hart niet zoo gemeend had. Maar kon zij hem nu zeggen: /Wat ik zei, was slechts door een oogenblik van opwellenden toorn gedikteerd, omdat ik mij in o teleurgesteld vond?' Neen, duizendmaal neen 1 llij moet in den waan Mij ven, daf de beleedi- ging geinspireerd werd door een heel berekenden hoogmoed. Hij moet den indruk krijgen, dat ik dezen stap alleen uit egoïsme en hebzucht doe om zoodoende voordeel te trekken door zijn vermogen. Nadat de gravin haar overmoed weder terug gekregen heeft maakt zij toilet om uit te gaan. Wat gij doen wilt, doe dat spoedig 1 denkt zij, en zij voegt er bij Wie weet of ik morgen nog de kracht tot dezen stap heb I' Willburg is nog denzelfden dag, na den moord aanslag, verhuisd naar het directiegebouw der grafelijke huttenwerken. Eenige elegant inge richte kamers, feitelijk voor den graaf bestemd, volutionnaire partijen, want deze moeten hervormings-plagiaat (als we het zoo eens noemen mogen) plegen bij de Christelijke programs en ten tweede dat deze laatste staan in het teeken van den tijd. De staatkundige programs der christelijke partijen laten dus niets te wenschen over, zou men zoo zeggen. Nu zij reeds dadelijk opgemerkt, dat de aangehaalde voorbeelden niet ons land betreffen, doch ook ten onzent kunnen de programma's èn van de katho lieken en van de anti-revolutionnairen er zijn. Bij beide staan immers de sociale vragen voorop en beide wijzen dus ten eerste op de noodige sociale hervormingen, toch zouden we hier een bedenking willen uiten, welke reeds eerder in dit blad ge opperd is en dan wel hoofdzakelijk omtrent het katholieke program. Het zij verre van ons in dezen voorbarig te willen zijn. Wij wenschen ons in 't minst niet aan overijling schuldig te maken. De zaak is daarvoor te ernstigbovendien de algemeene verkiezingen zijn pas in 1905, er kon in dien tijd dus nog heel wat ge beuren. Wat is echter 't geval In ver band met de laatst plaats gehad hebbende revolutionnaire woelingen en de daaruit te putten lessen en ook in verband met de ervaring opgedaan hij de vorige herziening van het program, zouden we hier beschei den willen waarschuwen tegen een herhaling van de manier, waarop die herziening heeft plaats gehad. Ook toen is er lang voor dien tijd op gewezen, dat deze wat meer democratisch moest gaan, dat n.l. de kies verenigingen, zooals dat bij de anti-revo lutionnairen geschiedt, ook een, woordje er in moesten meespreken, doch niets van dit alles is gebeurd. Ziet, wil men voor de nieuwe wettelijke periode weer herzien, dan zou dit anders moeten geschieden. Wij moeten hebben in den aanvang van dit artikel is het reeds gezegd een degelijk en duidelijk program. Voor de degelijkheid zorgen de politici en sociologen, voor de duidelijkheid de kies verenigingen. M erkelijk, deze zijn niet meer zoo on mondig bovendien een concept kan hun toch toegezonden worden met het verzoek om advies. Zelfs de ministers handelen op dergelijke manierde minister van finan ciën zendt zijn tariefwet aan de Kamers van Koophandel, de minister van binnen— landsche zaken zijn arbeidswet aan die van arbeid. Waarom dan onze karaerclub hun ontwerp-prograui niet aan de kiesvereni gingen Genoeg geanalyseerd echter wanneer deze in het gebouw vertoefde, zijn hem als een gezellig vrijgezellen appartement aange wezen. Zijn arm hangt natuurlijk nog altijd in een verband trouwens zoo iets geneest niet in één dag toch voelt hij reeds minder pijn. De wonde schijnt vlugger te genezen, als de dokter aanvankelijk meende. In een verklaarbaar opgewonden stemming is hij thuis gekomen. Zijn kamerdienaar is wegens zaken uil, zoodat hij zich zelt moet helpeu. Dit »aat nu natuurlijk niet zoo gemakkelijk, vooral iet verwisselen van zijn jas met zijn huisgewaad doch het gaat. Juist heeft hij zich neergezet, om zijn gedach ten den vrijen loop te laten, of de bel gaat over. Een uitroep van do hoogste verbazing ontsnapt hem onwillekeurig, als hij bij 't openen der deur gravin Ottilia als de bezoekster erkent. Een donker rood kleurt zijn sympathiek gelaat, wat echter onmiddelijk daarop door een opwel lende bleekheid gevolgd wordt. Eer de gravin tijd heeft gehad, een woord te spreken, zegt Willburg snel: «Genadige gravin, daar u zoo onbezonnen is als jong meisje de woning van een vrijgezel alleen te betreden, voel ik mij verplicht u er op te wijzen mede voor de eer van mijnheer uw papa en die van u zelve dat uw handelwijze zeer onvoorz chiig is. Ik rung niet dulden, dut u vijf minuten in deze knmer verwijlt, waDt elk oogenblik knn mijn dienaar terugkomen en u weet het uw naam was dan voor altijd prijsgegeven aan de onmeedoogende volks- meening en dat mag u uw ouden vader niet aandoen.' Ottilia is niet verre er van af, in onmacht te vallen; een seconde is het nacht voor baai oog( u al het bloed schijnt naar linit terug testroomin Zij wankelt, doch beheerscht zich nog juist bijtijds, om zich staande te houden. (Wordt vervolgd.)

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1903 | | pagina 1